Datos Identificativos 2022/23
Asignatura (*) Intervención psicolóxica na familia Código 652438025
Titulación
Mestrado Universitario en Psicoloxía Aplicada
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Mestrado Oficial 1º cuadrimestre
Primeiro Obrigatoria 3
Idioma
Castelán
Inglés
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Psicoloxía
Coordinación
López Larrosa, Silvia
Correo electrónico
silvia.lopez.larrosa@udc.es
Profesorado
López Larrosa, Silvia
Correo electrónico
silvia.lopez.larrosa@udc.es
Web
Descrición xeral A asignatura intervención psicolóxica na familia pretende aproximar ó alumnado a unha caracterización da familia e das intervencións máis destacadas en este ámbito desde unha perspectiva sistémica. Támbién busca combinar investigación e traballo de intervención práctico.

Competencias do título
Código Competencias do título
A1 Recoñecer e respectar a diversidade humana e comprender que as explicacións psicolóxicas poden variar a través de poboacións e contextos.
A3 Ser capaz de elaborar un informe científico que implique definir un problema de investigación, as hipóteses e variables asociadas, así como definir o deseño, a mostra e o seu modo de selección, as ferramentas de recollida de datos e a súa consecuente análise e discusión.
A4 Ser capaz de lograr un adecuado nivel de comprensión da demanda do destinatario en cada situación ou contexto de aplicación.
A5 Ser capaz de realizar unha avaliación psicolóxica no contexto dunha investigación científica.
A6 Saber como especificar a demanda e os obxectivos do caso, e en función deles, recoller a información.
A13 Coñecer e ser capaz de utilizar os diferentes modelos, teorías, métodos e técnicas de avaliación e intervención que son específicos dos distintos ámbitos da investigación en Psicoloxía Aplicada e desenvolver unha actitude crítica propia do espírito científico.
A19 Coñecer e axustarse ás obrigacións deontolóxicas da Psicoloxía Aplicada.
B1 Capacidade de análise e síntese.
B2 Capacidade de organización e planificación.
B5 Habilidades nas relacións interpersoais.
B6 Razoamento crítico.
B7 Compromiso ético.
B8 Aprendizaxe autónoma.
C1 Expresarse correctamente, tanto de forma oral como escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma.
C2 Dominar a expresión e a comprensión de forma oral e escrita dun idioma estranxeiro.
C4 Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común.
C7 Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe ao longo da vida.
C8 Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade.

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Ser capaz de lograr un adecuado nivel de comprensión de la demanda del destinatario en cada situación o contexto de aplicación. AI1
AI4
Ser capaz de realizar una evaluación psicológica en el contexto de una investigación científica. AI5
Ser capaz de analizar críticamente las publicaciones científicas BI1
Mostrar un compromiso ético y profesional con respeto a las responsabilidades cívicas, sociales y globales AI19
BI7
CM4
Ser capaz de comunicar los resultados de una investigación AI3
AI6
AI13
BI6
BI8
CM1
Habilidades en las relaciones interpersonales. BI5
Ser capaz de analizar la documentación bibliográfica necesaria para un trabajo de investigación. BI1
BI2
CM2
CM8
Resolución de problemas. AI6
Toma de decisiones. AI1
Capacidad de aplicar los conocimientos a la práctica. AI3
AI4
AI5
AI6
Capacidad de trabajar con un equipo interdisciplinario. BI2
Expresarse correctamente, tanto de forma oral como escrita, en las lenguas oficiales de la comunidad autónoma. CM1
Dominar la expresión y la comprensión de forma oral y escrita de un idioma extranjero. CM2
Asumir como profesional y ciudadano la importancia del aprendizaje a lo largo de la vida. CM7
Coñecer e ser capaz de utilizar os diferentes modelos, teorías, métodos e técnicas de avaliación e intervención que son específicos dos distintos ámbitos da investigación en Psicoloxía Aplicada e desenvolver unha actitude crítica propia do espírito científico AI13
Recoñecer e respectar a diversidade humana e comprender que as explicacións psicolóxicas poden variar a través de poboacións e contextos. AI1
Aprendizaxe autónoma. BI8
Ser capaz de elaborar un informe científico que implique definir un problema de investigación, as hipóteses e variables asociadas, así como definir o deseño, a mostra e o seu modo de selección, as ferramentas de recollida de datos e a súa consecuente análise e discusión. AI3
Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade. CM8
Saber como especificar a demanda e os obxectivos do caso, e en función deles, recoller a información AI6
Ser capaz de diseñar instrumentos de recogida de información en programas de intervención psicológica. AI5
Compromiso ético. BI7
Motivación por la calidad. CM8
Coñecer e axustarse ás obrigacións deontolóxicas da Psicoloxía Aplicada. AI19
Capacidade de análise e síntese BI1
Capacidade de organización e planificación. BI2
Razoamento crítico. BI6
Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común. CM4

Contidos
Temas Subtemas
1. Familia y diversidad familiar 1.1. La familia: tipología y diversidad familiar
1.2. La familia como sistema
1.3. La carrera o ciclo familiar
1.3. La ecología de la familia
2. Dinámica familiar 2.1. Procesos familiares
2.2 Evaluación familiar
3. Entrevista con la familia 3.1. Entrevista inicial: creando un marco de relación
3.2. Entrevistas sucesivas
3.3 El cierre.
4. Terapia e intervención psicoeducativa 4.1. Escuelas de terapia familiar
4.2. La terapia familiar en la práctica
4.3. Intervenciones psicoeducativas: grupales e individuales
5. Conexiones con diversos servicios de atención a familias 5.1. Programas de intervención familiar
5.2. La ética en las intervenciones familiares
5.3. Investigación en el ámbito de las intervenciones familiares

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Actividades iniciais A5 C8 1 0 1
Lecturas A13 A19 B1 C2 C4 C7 0 18 18
Simulación A1 A4 A6 B5 B7 C1 8 1 9
Sesión maxistral A13 A19 B1 9 0 9
Análise de fontes documentais A3 A13 B1 B6 2 11 13
Proba de resposta múltiple A13 B2 B8 1 20 21
 
Atención personalizada 4 0 4
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Actividades iniciais Información sobre a asignatura, os procedementos de traballo, avaliación e expectativas con respecto á asignatura.
Lecturas Deberán realizar lecturas obligatorias.
Simulación Nos xogos de roles se realizan simulacións de situacións con familias, inventadas, reais con nomes inventados ou suxeridas polos alumnos. Os xogos de roles se centrarán en sesiones individuales de intervención familiar e en sesións grupáis.
Sesión maxistral Exposición por parte da docente
Análise de fontes documentais Documentos centrados en investigacións que o alumnado deberá analizar según a documentación que se lle proporcione.
Proba de resposta múltiple O exame é unha proba tipo test con tres alternativas de resposta e unha sola opción correcta. Restan errores (dous errores restan un acerto).

Atención personalizada
Metodoloxías
Lecturas
Descrición
A atención personalizada pretende guiar o traballo autónomo do alumnado no seu proceso de aprendizaxe, solucionar dudas e orientar os pasos futuros con respecto á asignatura.
Se realizará na aula, no despacho da docente (P2A8), por teléfono (881014678), por correo electrónico: silvia.lopez.larrosa@udc.es ou a través de Teams ou otra aplicación para video-reuniones de la UDC.
A atención será individual o grupal según estime a docente ou requira o alumnado.

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Proba de resposta múltiple A13 B2 B8 Examen tipo test con tres alternativas de resposta na que solo unha é correcta. Restan errores. 35
Análise de fontes documentais A3 A13 B1 B6 Se analizarán diferentes documentos. Avaliación grupal. 35
Simulación A1 A4 A6 B5 B7 C1 Realizarán xogos de roles nos que actuarán como profesionáis e como membros de unha familia en diferentes roles familiares.Se valorará a actuación como profesional e como membro de unha familia. A nota é individual. 30
 
Observacións avaliación

A avaliación indicada é aplicable a o alumnado presencial (asistencia do 80% ou superior) durante todo o curso académico 2022-2023.

O alumnado con dispensa deberá contactar coa docente ao comezo do cuadrimestre ou antes.

No seu caso (dispensa), os criterios de avaliación durante o curso académico 2022-2023 serán: 

Examen: 50% (tipo test)

Simulación: 25% (se indicará cómo farán para realizar a simulación ou xogo de roles).

Lecturas obligatorias e resumo das mesmas: 25%


Fontes de información
Bibliografía básica Gee, E. y otros (2018). Children and families in the digital age. New York: Routledge
Kumpfer, K.L., Magalhaes, C. y Xie, J. (2012). Cultural adaptations of evidence-based family interventions to strengthen families and improve children's developmental outcomes. European Journal of Developmental Psychology, 9, 104-116.
López Larrosa, S. y Escudero, V. (2003). Familia, evaluación e intervención. Madrid: CCS
Goldenberg. I. y Goldernberg, H. (2004). Family therapy. Brooks/Cole
Rivett, M. & Buchmüller, J. (2018). Family therapy. Skills and tecnhiques. Abingdon, Oxon, UK: Routldege.
Mc Goldrick, M. y Gerson, R. (2008). Genogramas en evaluación familiar. Buenos Aires: Paidós
Bertrando, P. y Toffanetti, D. (2004). Historia de la terapia familiar. Barcelona: Paidós
Abad, M. (2001). La perspectiva ética de los códigos de conducta en terapia familiar. Cuadernos de terapia familiar, 48-49
López Larrosa, S. (2009). La relación familia-escuela. Madrid: CCS
Mayfield, K.T & Fosco, C.M. (2020). Links Between School and Home: Associations Between Adolescent School Day Experiences and Maternal Perceptions of Family Relations. Journal of Child and Family Studies, 30,121–133 https://doi.org/10.1007/s10826-020-01865-4
Equipo EIF (2008). Manual de instrumentos de evaluación familiar. Madrid: CCS
López Larrosa y González Seijas (2017). MUPO. Mentes Únicas. Programas para la mejora socioemocional de las dificultades de aprendizaje. Madrid: PIrámide
Rodrigo y otros (2008). Preservación familiar. Madrid: Piràmide
Rodríguez-Arias, J.L. y Venero, M. (2005). Terapia familiar breve. Madrid: CCS

Ó comezar a asignatura se proporcionará bibliografía recomendada ademáis da indicada en este apartado. Siempre que o desexen,poden consultar coa docente acerca de outras fontes bibliográficas.

Se recorda a importancia de consultar bases de datos como Web of Science, Pycinfo, Scopus, etc, esto é, bases de datos científicas, para obter información bibliográfica.

Bibliografía complementaria


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario

Observacións

Se recomienda considerar os contidos e a planificación para facer unha estimación adecuada do seu tempo e presentar os traballos requeridos na asignatura en tempo e forma.

A realización fraudulenta de probas ou actividades de avaliación (plaxio ou copia) implicará directamente a calificación de suspenso na materia na convocatoria correspondente.

A entrega dos traballos se realizará a través de Moodle para evitar o gasto de papel  e o consumo de recursos naturais.



(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías