Identifying Data 2020/21
Subject (*) Augmentative and Alternative Communication in Special Education Code 652438026
Study programme
Mestrado Universitario en Psicoloxía Aplicada
Descriptors Cycle Period Year Type Credits
Official Master's Degree 2nd four-month period
First Obligatory 3
Language
Spanish
Teaching method Face-to-face
Prerequisites
Department Psicoloxía
Coordinador
E-mail
Lecturers
E-mail
Web
General description As persoas con trastornos graves e severos do desenvolvemento presentan xunto con outras dificultades, graves problemas no eido da comunicación. É posible que as súas habilidades de comunicación sexan non intencionais, que os seus actos comunicativos teñan intencionalidade pero non a amosen no nivel simbólico e mais é posible que xa estean comezando a comunicarse con símbolos. En calqueiera dos casos hai que apoialas para que poidan realizar as transicións cara a seguinte etapa da comunicación. Para poder axudalas non só hai que ter en conta á persoa con discapacidade senon tamén aos interlocutores, quen poden non saber como desenvolver un estilo de comunicación responsivo, senon tamén a contorna que pode non estar proporcionando oportunidades para a comunicación. Neste sentido cómpre desenvolver valoracións ecolóxicas, e identificar e recoñecer as modalidades comunicativas idiosincrásicas da persoa para entendelas como actos comunicativos potenciais. É a partires desta valoración que se poderá elixir a vía cara a intervención axeitada.
Contingency plan 1. Modificacións nos contidos
Non son necesarias.

2. Metodoloxías
*Metodoloxías docentes que se manteñen
Todas.

*Metodoloxías docentes que se modifican
Se non é posible realizar as sesións maxistrais na Facultade, substituiranse por sesións telemáticas síncronas a través de Teams.

3. Mecanismos de atención personalizada ao alumnado
Teams, teléfono e correo electrónico.

4. Modificacións na avaliación
Non son necesarias

*Observacións de avaliación:
Se non é posible realizar a proba obxectiva na Facultade, farase telemáticamente (en calquera caso, a través de Moodle).

5. Modificacións da bibliografía ou webgrafía
Nons son necesarias.

Study programme competencies
Code Study programme competences
A5 Being able to perform a psychological evaluation in the context of a scientific investigation.
A7 Knowing to track on a case by choosing appropriate and realistic objectives.
A13 Knowing and being able to use the different models, theories, methods and assessment and intervention techniques that are specific of the different areas of research in Applied Psychology, and developing a critical attitude typical of the scientific spirit.
A19 Knowing and complying with the deontologic obligations of Applied Psychology.
B2 Capacity for organization and planning.
B7 Ethical commitment.
B10 Motivation for quality.
B12 Decision-making.
C3 Using the basic tools of information and communication technologies (ICT) necessary for the exercise of the profession and for lifelong learning.
C4 To develop for the exercise of an open, educated, critical, committed, democratic and supportive citizenship, capable of analyzing reality, diagnose problems, develop and deploy solutions based on knowledge and oriented to common good.
C7 To assume as professionals and citizens the importance of lifelong learning.

Learning aims
Learning outcomes Study programme competences
Reconocer la comunicación como un continuo de habilidades que comprende desde el uso de formas emergentes hasta la utilización de modalidades simbólicas. AR13
AR19
BR7
BR10
CC4
Ampliar el foco de la evaluación y de la intervención para incluir además del comunicador principiante los aspectos sociales y físicos del entorno de comunicación. AR5
AR13
BR7
BR10
CC4
Reconocer la producción de comunicación intencional e inferir e interpretar la intencionalidad de la conducta potencialmente comunicativa a partir de formas y modalidades comunicativas AR5
AR13
AR19
BR7
BR10
BR12
CC4
Llevar a cabo el proceso de valoración de habilidades comunicativas del comunicador principiante y de sus interlocutores así como analizar el entorno de comunicación. AR5
AR13
AR19
BR2
BR7
BR10
BR12
CC4
CC7
Aplicar inventarios ecológicos, realizar valoración de la preferencia y recabar información para la identificación y verificación de actos potencialmente comunicativos. AR5
AR13
BR2
BR7
BR10
BR12
CC4
CC7
Diseñar programas de intervención poniendo en relación los resultados de la valoración con el establecimiento y priorización de objetivos funcionales de intervención. AR5
AR7
AR13
AR19
BR2
BR7
BR10
BR12
CC4
CC7
Conocer las técnicas de CAA y la contribución de los dispositivos de alta y baja tecnología al proceso de comunicación. AR7
AR13
AR19
BR7
BR10
BR12
CC3
Conocer y aplicar las técnicas de intervención dirigidas a incrementar la responsividad de los interlocutores y a la creación de oportundidades para comunicar. AR7
AR13
AR19
BR2
BR7
BR10
BR12
CC3
CC4
CC7
Aplicar procedimientos de instrucción para fortalecer, realzar y sustituir los actos comunicativos potenciales así como para su generalización y mantenimiento. AR7
AR13
AR19
BR2
BR7
BR10
BR12
CC4
CC7

Contents
Topic Sub-topic
Tema 1. Desenvolvemento de habilidades comunicativas 1.1. Comunicación, linguaxe, linguas, sistemas aumentativos e alternativos
1.2. O desenvolvemento da competencia comunicativa: procesos evolutivos
1.3. A adquisición de habilidades comunicativas no contexto da educación especial
Tema 2: Valoración das habilidades comunicativas 2.1. Enfoques, técnicas e instrumentos
2.2. Avaliación da interacción comunicativa: diferencias individuais e contextuais
2.3. Análise, identificación e rexistro de actos intencionais
Tema 3. Estratexias de instrución 3.1. Sendas da intervención e obxectivos
3.2. Principios psicolóxicos sobre os que se basea a intervención.
3.3. Procedementos de intervención
Tema 4: Planificación e monitorización da instrución 4.1. Recollida dos datos
4.2. Avaliación do cambio da conduta comunicativa

Planning
Methodologies / tests Competencies Ordinary class hours Student’s personal work hours Total hours
Mixed objective/subjective test A5 A7 A13 B12 1 10 11
Collaborative learning B2 C3 5 10 15
Oral presentation A13 B2 B10 C3 1 5 6
Document analysis C4 5 15 20
Guest lecture / keynote speech A5 A7 A13 A19 B7 B10 B12 C7 C4 7 14 21
 
Personalized attention 2 0 2
 
(*)The information in the planning table is for guidance only and does not take into account the heterogeneity of the students.

Methodologies
Methodologies Description
Mixed objective/subjective test O alumnado terá que superar unha proba mixta que consistirá na combinación de preguntas tipo test e preguntas de resposta breve.
Collaborative learning O alumnado, organizado en pequenos grupos, traballará colaborativamente para resolver aquelas tarefas e actividades indicadas polo profesorado.
Oral presentation O alumnado, organizado en pequenos grupos, deberá realizar unha exposición oral ante o resto de compañeiros de clase das tarefas e actividades indicadas polo profesorado.

Document analysis Análise de documentos audiovisuais e en papel, relevantes para a intervención comunicativa das persoas que necesitan a comunicación aumentativa e alternativa.
Guest lecture / keynote speech Exposición dos contidos téoricos e prácticos relevantes dos temas propostos.

Personalized attention
Methodologies
Collaborative learning
Description
O profesor prestará atención personalizada ao alumnado para o seguimento das diferentes actividades que se vaian propoñendo ao longo do curso.

Assessment
Methodologies Competencies Description Qualification
Guest lecture / keynote speech A5 A7 A13 A19 B7 B10 B12 C7 C4 Avaliaranse nas restantes metodoloxías. 0
Mixed objective/subjective test A5 A7 A13 B12 Para superar a materia, o alumnado realizará unha proba escrita con preguntas tipo test e preguntas de resposta breve sobre os contidos da materia. 50
Oral presentation A13 B2 B10 C3 O alumnado, por grupos, realizará unha presentación oral dos contidos propostos ante o resto dos compañeiros.
Valorarase a calidade da exposición, a relevancia dos contidos seleccionados na presentación e a demostración da súa comprensión.
20
Collaborative learning B2 C3 O alumnado, organizado en pequenos grupos, traballará colaborativamente para resolver as tarefas asignadas polo profesorado. Serán guiados persoalmente ou mediante o uso de tecnoloxías da información e a comunicación. 10
Document analysis C4 Ao longo do curso iranse propoñendo distintas tarefas e actividades (lecturas, traballo con materiais, documentos audiovisuais, etc.) sobre as que o alumnado deberá traballar tomando en consideración as orientacións do profesorado. 20
 
Assessment comments

OPCIÓN
A

Alumnado
con dedicación completa: asistencia/participación nas actividades de clase
igual ou superior ao 80%:

a)
Elaboración e presentación de traballos (50%).

b)
Exame escrito (tipo proba mixta) sobre os contidos da materia (50%).

OPCIÓN
B

Alumnado con recoñecemento de dedicación a tempo parcial e dispensa académica
de exención de asistencia, 
segundo establece a "Norma que
regula o réxime de dedicación ao estudo e a permanencia e a progresión dos
estudantes de grao e mestrado universitario na Universidade daCoruña"
 (aprobada
en Consello de Goberno do 28 de xuño do 2016):

Elixirá, ao comezo do curso, entre a opción A ou:

- Exame escrito sobre os contidos teórico-prácticos da materia (100%).

OBSERVACIÓNS
ADICIONAIS:

1. Para superar a materia cómpre obtener unha puntuación do 50% do peso de cada
unha das partes obxecto de avaliación (presentacións, traballos e exame).

2. A convocatoria de xullo estará sometida aos mesmos criterios que a convocatoria
de maio. 

3.
Segundo establecen as "Normas de avaliación, revisión e reclamación das
cualificacións dos estudos de grao e mestrado universitario" (aprobada o
19/12/2013 e modificada o 30/04/2014) no Art. 21.2: Considerarase como “Non presentado” (NP) a aquel estudante que, estando matriculado na materia, non concurra ás distintas actividades de avaliación que se establecen para o curso
académico. 

Así,
será cualificado como “Non presentado” cando:

a)
Non complete o proceso de avaliación continua, nas condicións que figure na
guía docente, ou

































b) Non se presente á proba do período oficial de avaliación. 


Sources of information
Basic

Cannella, H. I., O'Reilly, M. F., & Lancioni, G. E. (2005). Choice and preference assessment research with people with severe to profound developmental disabilities: a review of the literature. Research in Developmental Disabilities, 26 (1), 1-15.

Downing, J. E. (2005). Teaching communication skills to students with severe disabilities. Baltimore: Paul. H. Brookes

Green, C. W., Reid, D. H., White, L. K., Halford, R. C., Brittain, D. P., & Gardner, S. M. (1988). Identifying reinforcers for persons with profound handicapps: Staff opinion versus systematic assessment of preferences. Journal of Applied Behavior Analysis, 21, 31-43.

Hill, K. (2009). Data collection and Monitoring AAC intervention in the Schools. Perspectives on Augmentative and Alternative Communication, 18 (2), 58-64. https://doi.org/10.1044/aac18.2.58 

Kovac, T. M., Frisbie, A., y Moore, S. M. (2016). Using ongoing outcomes based assessment and monitoring to drive intervention in AAC. Perspectives of the ASHA Special Interest Groups, 1 (12), 153-163. https://doi.org/10.1044/persp1.SIG12.153

Kern, L., Vorndran, C. M., Hilt, A., Ringdahl, J. E., Adelman, B.E. & Dunlap, G. (1998). Choice as an intervention to improve behavior: A review: a review of the literature. Journal of Behavioral Education, 8 (2), 151-169.

Light, J. C., Beukelman, D. R., & Reichle, J. (2003). Communicative competence for individuals who use AAC. From research to effective practice. Baltimore, Maryland: Paul H. Brooks.

Reichle, J., Beukelman, D.R., & Light, J. C. (2002). Communication and Language Intervention Series. Exemplary Practices for Beginning Communicators. Implications for AAC. Baltimore, Maryland: Paul H. Brooks.

Reichle, J., York, J., & Sigafoos, J. (1991). Implementing augmentative and alternative communication. Strategies for learners with severe disabilities. Baltimore: Paul. H. Brookes.

Rowland, C., & Schweigert, P. (1993). Analyzing the communicative environment to increase functional communication. Journal fo the Association for Persons with Severe Handicaps, 18 (3), 161-176.

Rowland, C., & Schweigert, P. (2004). First things. Early communication for the pre-symbolic child with disabilities. US Department of Education: Oregon Health & Science University.

Siegel-Causey, E., & Guess, D. (1989). Enhancing nonsymbolic communication interactions among learners with severe disabilities. Baltimore. Paul H. Brookes Publishing Co.

Sigafoos, J., Arthur-Kelly, M., & Butterfield, N. (2006). Enhancing Everyday Communication for Children with Disabilities. Baltimore: Paul H. Brookes.

Sigafoos, J. (1999). Creating opportunities for Augmentative and Alternative Communication: Strategies for Involving People with Developmental Disabilities. AAC, 15, 183-190.

Sigafoos, J., & Dempsey, R. (1992). Assessing choice making among children with multiple disabilities. Journal of Applied Behavior Analysis, 25 (3), 747-755.

Schlosser, R., y Braun, U. (1994). Efficacy of AAC interventions: Methodologic issues in evaluating behavior change, generalization, and effects. Augmentative and Alternative Communication 10 (4), 207-223. https://doi.org/10.1080/07434619412331276920

Schlosser, R. W. (2003). The Efficacy of Augmentative and Alternative Communication. Toward evidence-based practice. London: Academic Press.

Warren, S. F., & Reichle, J. (1992). Communication and Language Intervention Series: Vol.1. Causes and Effects in Communication and Language Intervention. Baltimore: Paul H. Brookes

Warren, S. F., & Reichle, J. (1993). Communication and Language Intervention Series: Vol. 2. Enhancing children's communication. Baltimore: Paul H. Brooks.

Warren, S. F. & Rogers-Warren, A. K. (1985). Teaching functional language. Generalization and maintenance of language skills. Austin, TX: Pro-Ed.

Complementary


Recommendations
Subjects that it is recommended to have taken before

Subjects that are recommended to be taken simultaneously

Subjects that continue the syllabus

Other comments


(*)The teaching guide is the document in which the URV publishes the information about all its courses. It is a public document and cannot be modified. Only in exceptional cases can it be revised by the competent agent or duly revised so that it is in line with current legislation.