Identifying Data 2019/20
Subject (*) Inclusive education and educational psychology practice Code 652511201
Study programme
Mestrado Universitario en Psicopedagoxía
Descriptors Cycle Period Year Type Credits
Official Master's Degree 1st four-month period
First Obligatory 4.5
Language
Galician
Teaching method Face-to-face
Prerequisites
Department Pedagoxía e Didáctica
Coordinador
Nuñez Mayan, Maria Teresa
E-mail
teresa.nunez.mayan@udc.es
Lecturers
Nuñez Mayan, Maria Teresa
Torres Santomé, Jurjo
E-mail
teresa.nunez.mayan@udc.es
jurjo.torres@udc.es
Web
General description Nesta materia afóndase no significado da inclusión educativa coma un modo de resposta á diversidade que supera a perspectiva individual na búsqueda dunha resposta pedagóxica orientada á igualdade de oportunidades mediante a posta en práctica da xustiza curricular.
Analízanse os modelos teóricos que sustentan as prácticas psicopedagóxicas tradicionais e contrapóñense co modelo social da discapacidade, que analiza os condicionantes políticos, sociais e educativos que fundamentan as diversas interpretacións da acción psicopedagóxica.
Traballaránse en conseucencia as estratexiias propias dunha práctica psicopedagóxica inclusiva e a sua repercusión nos diversos ámbitos de intervención.


Study programme competencies
Code Study programme competences
A7 Potenciar a xustiza curricular mediante o uso de estratexias didácticas respectuosas coa diversidade social, cultural e ambiental, analizando criticamente a experiencia histórica de exclusión educativa, e elaborando as adaptacións do currículo que garantan unha perspectiva inclusiva da educación
A8 Deseñar, implementar e avaliar prácticas educativas, programas e servizos que dean resposta ás necesidades das persoas, organizacións e colectivos específicos, promovendo a presenza, participación e éxito de todo o alumnado en contornos educativos e sociolaborais.
A12 Comprender a necesidade de incorporar o enfoque de xénero e deseñar propostas de orientación profesional que integren esta dimensión
B2 Aprender a aprender
B4 Capacidade de aplicar coñecementos na práctica psicopedagóxica
B8 Comportarse con ética e responsabilidade social como cidadán e como profesional
C4 Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común
C7 Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe ao longo da vida

Learning aims
Learning outcomes Study programme competences
Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común AJ8
CC4
Potenciar a xustiza curricular mediante o uso de estratexias didácticas respectuosas coa diversidade social, cultural e ambiental, analizando criticamente a experiencia histórica de exclusión educativa, e elaborando as adaptacións do currículo que garantan unha perspectiva inclusiva da educación AJ7
Deseñar, implementar e avaliar prácticas educativas, programas e servizos que dean resposta ás necesidades das persoas, organizacións e colectivos específicos, promovendo a presenza, participación e éxito de todo o alumnado en contornos educativos e sociolaborais. AJ8
Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe ao longo da vida CC7
Aprender a aprender BC2
Capacidade de aplicar coñecementos na práctica psicopedagóxica BC4
Comportarse con ética e responsabilidade social como cidadán e como profesional BC8
Comprender a necesidade de incorporar o enfoque de xénero e deseñar propostas de orientación profesional que integren esta dimensión AJ12

Contents
Topic Sub-topic
Xusticia Curricular e inclusión educativa Factores de desigualdade individual, social e cultural. Acción preventiva e educadora.
Éxito e fracaso escolar Culturas Silenciadas
A construcción do éxito e do fracaso escolar
A avaliación do éxito e o fracaso escolar: estándares educativos e inclusión.
Políticas neoliberais e inclusión educativa
A xénese da anormalidade. Máis alá dos factores psicobiolóxicos As diferencias de capacidades. Teorías da intelixencia e prácticas psicopedagógicas derivadas.
A Avaliación das capacidades: A influencia dos factores sociais e culturais nos resultados.
Da segregación á integración educativa: Modelos de atención á diversidade e práctica psicopedagóxica Os fundamentos do traballo psicopedagóxico na Educación Especial segregada.

A Integración escolar como unha crítica práctica da Educación Espeical tradicional.

Modelo deficitario de resposta á diversidade e práctica psicopedagóxica asociada

A inclusión educativa como marco do traballo psicopedagóxico
A inclusión: Unha crítica teórico- práctica á Educación Especial

Modelo social da discapacidade: Consecuencias na práctica psicopedagóxica

Análise da atención á diversidade no sistema educativo como punto de partida para a inclusión.

A orientación psicopedagóxica nunha escola inclusiva





Planning
Methodologies / tests Competencies Ordinary class hours Student’s personal work hours Total hours
Introductory activities C4 2 0 2
Oral presentation A8 4 0 4
Directed discussion A12 B4 C4 6 6 12
Case study A7 B2 B4 4 5 9
Seminar B2 B4 13.5 10 23.5
Workbook A8 A12 B2 C4 0 30 30
Long answer / essay questions A8 B2 B8 C7 3 27 30
 
Personalized attention 2 0 2
 
(*)The information in the planning table is for guidance only and does not take into account the heterogeneity of the students.

Methodologies
Methodologies Description
Introductory activities Terán por obxecto indagar sobre os coñecementos previos e a motivación do alumnado sobre a temática de cada unidade ou bloque temático.
Oral presentation Dos conceptos chave de cada bloque temático e unidade . Da estructura e oganización dos contidos esenciais. Dos casos, informes e textos sobre os que se desenvolverá o traballo grupal e individual.
Directed discussion Tomando como base as lecturas indicadas no seminario, os casos prácticos estudados ou as indagacións que o alumnado realiza sobre as temáticas previamente fixadas, levarase a cabo unha discusión dirixida que ten como fin construír unha aprendizaxe significativa na que o alumnado revise, cuestione e faga seu o coñecemento.
Case study Ten por obxecto relacionar o coñecemento teórico e práctico sobre a problemática da inclusión educativa.
Permite analizar aspectos de avaliación diagnóstica e detección, tratamento individualizado e adaptacións do curriculum tanto desde unha perspectiva individual como institucional.
Seminar Será o núcleo principal da actividade presencial. Búscase unha participación informada do alumnado que se documentará previamente seguindo as orientación bibliográficas facilitadas.
Workbook As lecturas máis esenciais serán facilitadas con antelación á realización de cada sesión. O alumnado orientado pola bibliografía facilitada na materia, complementará estas lecturas coas da súa elección, utilizando bases de datos de calidade contrastada. A lectura é indispensable para propiciar unha discusión académica apropiada ao nivel do mestrado.
Long answer / essay questions Proba na que se busca responder por escrito a preguntas de certa amplitude valorando que se proporcione a resposta esperada, combinada coa capacidade de razoamento (argumentar, relacionar, etc.), creatividade e espírito crítico. Utilízase para a avaliación diagnóstica, formativa e sumativa. Permite medir as habilidades que non poden avaliarse con probas obxectivas como a capacidade de crítica, de síntese, de comparación, de redacción e de orixinalidade do estudante; polo que implica un estudo amplo e profundo dos contidos, sen perder de vista o conxunto das ideas e as súas relacións.

Personalized attention
Methodologies
Long answer / essay questions
Case study
Description
Tanto nas sesións de docencia presencial como nas horas destinadas á titoría prestarase ao alumnado a atención personalizada que precise.
A diferencia de titulacións de acceso ao mestrado, pode dar lugar a que certo alumnado requira unha atención curricular e orientación específicas en determinados temas. Facilitaráselle, nese caso, bibliogría complementaria e adaptaranse as actividades a realizar no seminario, en función das necesidades e intereses.

Assessment
Methodologies Competencies Description Qualification
Long answer / essay questions A8 B2 B8 C7 Dado que pretendemos favorecer a capacidade de "aprender a aprender", non podemos cair na contradición dunha modalidade de avaliación incoherente coas metas que orientan este proxecto de docéncia. Se pretendemos fomentar a capacidade de reflexón crítica é preciso que as estratéxias e provas de avaliación que promovamos permitan comprovar até que ponto se mellorou na capacidade de análise e reflexón crítica sobre as perspectivas teóricas e práticas que estudamos durante o curso.

Xa que logo, a avaliación terá en conta as seguintes cuestións:

*** De maneira principal, valorara-se a participación nos debates no seio dos grupos e nos debates abertos sobre as leituras realizadas.

** As aportacións documentais e de investigación persoal realizadas durante o seminario

* A proba de ensaio sobre a temática abordada na matéria. Este ensaio valorará especialmente a forma de argumentar de xeito coerente e coa adecuada fundamentación sobre un tema amplo, que cruza vários dos núcleos e temas desenvolvidos durante o curso. Para a realización deste ensaio póde-se utilizar todo o material bibliográfico de que se dispoña e notas persoais.

60
Seminar B2 B4 Serán tomadas en conta na avaliación:

a)A participación activa do alumnado nos diferentes temas de debate. As aportacións realizadas nas que se pon de manifesto a consulta dos materiais proporcionados ou de pesquisa persoal.
b)A elaboración e análise de casos e a aportación creativa e informada na súa análise e nas propostas educativas de acción pedagóxica
40
 
Assessment comments

En xeral, tanto para valorar os traballos, como a participación nos debates e o exame final terase en conta:
•    a utilización do coñecimento disponível;
•    a comprenson das ideias básicas desenvolvidas;
•    o domínio conceptual;
•    a elaboración de ideias;
•    a capacidade para relacionar ideias;
•    a profundidade nas análises e na sua fundamentación;
•    a capacidade crítica, e
•    o estilo próprio e a claridade expositiva de esquemas e do seu desenvolvimento.


Sources of information
Basic FRANKLIN, Barry (1996). Interpretación de la discapacidad. . Madrid. Pomares
VLACHOU, Anastasia (1999). Camino hacia una educación inclusiva. Madrid. La Muralla.
NÚÑEZ MAYÁN, Mª Teresa (2006). Da segregación á inclusión Educativa. Santiago. Laiovento
CERMI (2016). Derechos Humanos y Discapacidad. Madrid. CINCA
BARTON, Len (Comp.) (1998). Discapacidad y sociedad. Madrid. Morata - Fundación Paideia
ECHEITA, G. (2017). Educación Inclusiva: Sonrisas y lágrimas. Aula Abierta, nº 46
CALDERÓN, I. y HABEGGER, S. (2012). Educación, Hándicap e inclusión. Octaedro
MORRIS, Jenny (1996). Encuentros con desconocidas. Madrid. Narcea.
AINSCOW, Mel (2000). Funcionamiento de las aulas inclusivas. Madrid. Narcea
DADZIE, Stella (2004). Herramientas contra el racismo en las aulas. Madrid. Morata
TORRES SANTOMÉ, Jurjo (2012). Justicia curricular. El caballo de Troya de la cultura escolar. Madrid. Morata, 2ª edic
DUBET, François (2005). La escuela de las oportunidades ¿Qué es una escuela justa?. . Barcelona. Gedisa
LEÓN, G. Y SOLA, T. (2018). Liderando investigación y prácticas inclusivas. Granada. Ed. Universtitaria
ECHEITA, G. et al (2011). Orientación Educativa y atención a la diversidad e inclusión educativa. Graó
SKLIAR ,C. (2017). Pedagogías de las diferencias. Noveduc. Praxis Educativa
GIMENO SACRISTÁN, José (Comp.) (2010). Saberes e incertidumbres sobre el currículum. Madrid. Morata
BARTON, Len (2008). Superar las barreras de la discapacidad.
SLEE, Roger (2012). Una escuela extraordinaria. Exclusión, escolarización y educación inclusiva. Madrid. Morata

Complementary (). .
ARNOT, Madeleine (2009). Coeducando para una ciudadanía en igualdad. Madrid. Morata
RUDDUCK, Jean e FLUTTER, Julia (2007). Cómo mejorar tu centro escolar dando la voz al alumnado. Madrid. Morata
NUSSBAUM, Martha C. (2012). Crear capacidades. Propuesta para el desarrollo humano. Barcelona. Paidós
STEINBERG, Shirley R. e KINCHELOE, Joe L. (2000). Cultura infantil y multinacionales. Madrid. Morata
PARASKEVA, João (2006). Currículo e Multiculturalismo. Lisboa. Pedago
APPLE, Michael W.; AU, Wayne e GANDIN, Luís A. (Comps.) (2011). Educação crítica. Análise internacional. Porto Alegre, Brasil. Artmed
ADORNO, Theodor W. (1998). Educación para la emancipación. Madrid. Morata
GIMENO SACRISTÁN, José (2003). El alumno como invención. Madrid. Morata
NÚÑEZ,M.T (2019). El estancamiento de la educación Inclusiva. Revista de Educación Inclusiva,12,1pp.67-96
GIMENO SACRISTÁN, José (2012). En busca del sentido de la educación. Madrid. Morata
ZIZEK, Slavoj (2007). En defensa de la intolerancia. Madrid. Sequitur
AYERS, WIlliam e ALEXANDER-TANNER, Ryan (2013). Enseñar, un viaje en cómic. Madrid. Morata
FRASER, Nancy (2008). Escalas de justicia. Barcelona. Herder
APPLE, Michael W. e BEANE, James A. (Comps.) (2005). Escuelas democráticas. Madrid. Morata, 4ª ed
WRIGLEY, Terry (2007). Escuelas para la esperanza. Una nueva agenda hacia la renovación. Madrid. Morata
CONNELL, R. W. (2006). Escuelas y justicia social. Madrid. Morata, 3ª ed
TOMLINSON, Carol Ann (2005). Estrategias para trabajar con la diversidad en el aula. Barcelona. Paidós
LYNCH, Katheleen; BAKER, John e LYONS, Maureen (2014). Igualdad afectiva: amor, cuidado y justicia. Madrid. Morata -Fundación Paideia
GARDNER, Howard (1993). La educación de la mente y el conocimiento de la disciplinas. Lo que todos los estudiantes deberían comprender. Barcelona. Paidós
GUTMANN, Amy (2001). La educación democrática: una teoría política de la educación. Barcelona. Paidós
SLEE, R. (2012). La escuela extraordinaria. Ediciones Morata
GOULD,Stephen (1981). La falsa medida del hombre. Antoni Bosch editor
HABERMAS, Jürgen (1999). La inclusión del otro. Estudios de teoría política. Barcelona. Paidós
GIROUX, Henry A (2003). La inocencia robada. Juventud, multinacionales y política cultural. Madrid. Morata
LÓPEZ SÁNCHEZ, Félix (2009). Las emociones en la educación. Madrid. Morata
NUSSBAUM, Martha C (2007). Las fronteras de la justicia. Consideraciones sobre la exclusión. Barcelona. Paidós
KYMLICKA, Will (2009). Las odiseas multiculturales. Las nuevas políticas internacionales de la diversidad. Barcelona. Paidós
BAUMAN, Zygmunt (2007). Los retos de la educación en la modernidad líquida.. Barcelona. Gedisa
TORRES SANTOMÉ, Jurjo (2008). Multiculturalismo Anti-Racista. Porto. Profedições
FREIRE, Paulo (1993). Pedagogía de la esperanza. México. Siglo XXI
TORRES,J. (2017). Políticas educativas y construcción de personalidades neoliberales y colonialistas. Ediciones Morata
McCARTHY, Cameron (1994). Racismo y educación. Madrid. Morata -Fundación Paideia
KINCHELOE, Joe L. e STEINBERG, Shirley R. (1999). Repensar el multiculturalismo. Barcelona. Octaedro
PARRILLA, A. SUSINOS, T. , GALLEGO, C. Y MARTÍNEZ, B. (2017). Revisando críticamdente cómo investigamos en educación inclusiva. Revista Interuniversitaria de Formación del Profesorado, vol 35 (3)
EPSTEIN, Debbie e JOHNSON, Richard (2000). Sexualidades e institución escolar. Madrid. Morata - Fundación Paideia
STOBART, Gordon (2010). Tiempos de pruebas: Los usos y abusos de la evaluación. Madrid. Morata
FOUCAULT, Michel (1982). Vigilar y castigar. Madrid. Siglo XXI, 3ª ed.
SPIVAK, Gayatri Chakravorty (2009). ¿Pueden hablar los subalternos? . Barcelona. Museu d´Art Contemporari
FRASER, Nancy e HONNETH, Axel (2006). ¿Redistribución o reconocimiento?. Un debate político-filosófico. Madrid. Morata - Fundación Paideia


Recommendations
Subjects that it is recommended to have taken before

Subjects that are recommended to be taken simultaneously

Subjects that continue the syllabus

Other comments


(*)The teaching guide is the document in which the URV publishes the information about all its courses. It is a public document and cannot be modified. Only in exceptional cases can it be revised by the competent agent or duly revised so that it is in line with current legislation.