Datos Identificativos 2019/20
Asignatura (*) Asesoramento e desenvolvemento profesional Código 652511202
Titulación
Mestrado Universitario en Psicopedagoxía
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Mestrado Oficial 1º cuadrimestre
Primeiro Obrigatoria 4.5
Idioma
Galego
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Pedagoxía e Didáctica
Coordinación
Gonzalez Sanmamed, Mercedes
Correo electrónico
mercedes.gonzalez.sanmamed@udc.es
Profesorado
Gonzalez Sanmamed, Mercedes
Correo electrónico
mercedes.gonzalez.sanmamed@udc.es
Web
Descrición xeral

Competencias do título
Código Competencias do título
A1 Planificar programas, proxectos e servizos de intervención para a mellora dos membros da comunidade educativa, aplicables a diferentes contextos e grupo destinatario.
A2 Ser capaz de asesorar centros, profesionais, familias e institucións co fin de axudar a resolver problemas educativos e promover a innovación
A8 Deseñar, implementar e avaliar prácticas educativas, programas e servizos que dean resposta ás necesidades das persoas, organizacións e colectivos específicos, promovendo a presenza, participación e éxito de todo o alumnado en contornos educativos e sociolaborais.
A14 Coñecer as necesidades formativas básicas nos diferentes contextos escolares e sociolaborais, poñendo especial atención naquelas competencias que favorezan o traballo en contornos multiculturais
B3 Capacidade de resolución de problemas
B6 Traballar de forma autónoma e con iniciativa
B7 Traballar de forma colaborativa
B11 Que os estudantes sexan capaces de integrar coñecementos e enfrontarse á complexidade de formular xuízos a partir dunha información que, sendo incompleta ou limitada, inclúa reflexións sobre as responsabilidades sociais e éticas vinculadas á aplicación dos seus coñecementos e xuízos.
C5 Entender a importancia da cultura emprendedora e coñecer os medios ao alcance das persoas emprendedoras
C7 Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe ao longo da vida

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Planificar programas, proxectos e servizos de intervención para a mellora dos membros da comunidade educativa, aplicables a diferentes contextos e grupo destinatario. AP1
Coñecer as necesidades formativas básicas nos diferentes contextos escolares e sociolaborais, poñendo especial atención naquelas competencias que favorezan o traballo en contornos multiculturais AP14
Que os estudantes sexan capaces de integrar coñecementos e enfrontarse á complexidade de formular xuízos a partir dunha información que, sendo incompleta ou limitada, inclúa reflexións sobre as responsabilidades sociais e éticas vinculadas á aplicación dos seus coñecementos e xuízos. BM11
Entender a importancia da cultura emprendedora e coñecer os medios ao alcance das persoas emprendedoras CM5
Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe ao longo da vida CM7
Traballar de forma autónoma e con iniciativa BM6
Traballar de forma colaborativa BM7
Ser capaz de asesorar centros, profesionais, familias e institucións co fin de axudar a resolver problemas educativos e promover a innovación AP2
Deseñar, implementar e avaliar prácticas educativas, programas e servizos que dean resposta ás necesidades das persoas, organizacións e colectivos específicos, promovendo a presenza, participación e éxito de todo o alumnado en contornos educativos e sociolaborais. AP8
Capacidade de resolución de problemas BM3

Contidos
Temas Subtemas
A formación orientada ó desenvolvemento persoal, profesional, social e cultural dos docentes. -Fundamentación disciplinar e contextual da formación
-Características e principios da formación e o desenvolvemento profesional.
-Teorías e modelos de aprendizaxe e socialización profesional.
Deseño, desenvolvemento e avaliación de programas para o desenvolvemento profesional en contextos educativos. -A relación teoría-práctica na formación.
-A planificación da formación: condicións, componentes e procesos.
-O desenvolvemento de programas formativos: estructuras, estratexias e fases.
-A avaliación da formación: principios, sistemas e técnicas.
O asesoramiento como sistema de apoio ó profesorado e ós centros: principios, modelos e estratexias. -Modelos de asesoramento
-Organización e coordinación dos sistemas de asesoramento.
Redes de colaboración entre institucións e profesionais da educación para a producción e intercambio de coñecemento. -O apoio interno e externo á innovación: limitacións e posibilidades.
-Sistemas de colaboración en rede: ferramentas para o traballo colaborativo.
Roles e funcións dos asesores: configuración da identidade do psicopedagogo como asesor. -Características dos asesores: selección e formación.
-Funcións e competencias dos asesores.
-Aprendizaxe e identidade profesional dos asesores.

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Discusión dirixida A8 B3 B7 B11 6 0 6
Estudo de casos A2 A1 A14 C5 C7 10 40 50
Sesión maxistral A2 C5 12.5 0 12.5
Proba mixta A1 B3 3 0 3
Lecturas A14 B6 0 15 15
Análise de fontes documentais A2 A8 B6 0 20 20
 
Atención personalizada 6 0 6
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Discusión dirixida Realizaranse discusións e debates sobre temáticas nas que se poidan expoñer e defender diferentes puntos de vista
Estudo de casos Proporase a análise dun caso que se traballará en grupo baixo a orientación da profesora.
Sesión maxistral Exporanse os principios e conceptos básicos da materia
Proba mixta Referida a verificar a adquisición dos contidos básicos da materia.
Lecturas Seleccionaranse documentos coas ideas e conceptos básicos da materia. Os estudantes despois da súa lectura realizarán unha ficha recollendo os aspectos fundamentais dos textos.
Análise de fontes documentais Realizarse un estudio crítico de diversos materiais escritos ou audiovisuais vinculados coa temática da materia.

Atención personalizada
Metodoloxías
Estudo de casos
Descrición
Os estudantes, a través das tutorías, recibirán orientacións e apoio para a realización destas actividades.

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Proba mixta A1 B3 Respostas correctas. Argumentación fundamentada. 50
Análise de fontes documentais A2 A8 B6 Selección das ideas principais e análise crítica dos argumentos e propostas. 10
Estudo de casos A2 A1 A14 C5 C7 Rigor na análise dos elementos do caso. Coherencia no tipo de estratexia a seguir. Resposta os elementos clave que se presentan no caso. Propostas argumentadas 40
 
Observacións avaliación

Fontes de información
Bibliografía básica

Domingo, J. (Coord.) (2001). Asesoramiento al centro educativo. Colaboración y cambio en la institución. Barcelona: Octaedro. (Para profundizar).

Domingo, J. y Hernández, V. (2012). La práctica del asesoramiento educativo: casos y herramientas de trabajo. Granada: FORCE

Hargreaves, A. y Fullan, M. (2014). Capital profesional. Madrid, Morata.

Lago, J.R. y Onrubia, J. (2011). Asesoramiento psicopedagógico para la mejora de la práctica educativa. Barcelona: ICE.Horsori

Monereo, C. y Pozo, J.I. (coords.) (2005). La práctica del asesoramiento educativo a examen. Barcelona: Graó.

VV.AA. (2008). Monográfico sobre “Repensar el Asesoramiento en Educación: ¿Qué Prácticas para los Nuevos Retos?”. Profesorado, revista de currículum y formación del profesorado; 12, 1 (abril), http://www.ugr.es/local/recfpro/?p=157

Bibliografía complementaria

A.S.C.A. (2008) . School Counselor Competencies . American School Counselor Association (ASCA). Available from: http://www.schoolcounselor.org/files/SCCompetencies.pdf

Ainscow, M., Hopkins, D., Soutworth, G. y West, M. (2001). Hacia escuela eficaces para todos. Manual para la formaciónde equipos docentes. Madrid: Narcea.

Amatea, E. & Clark, M.A. (2005). Changing Schools, Changing Counselors: A Qualitative Study of School Administrators’Conceptions of the School Counselor’s Role. Professional School Counseling Journal, 9 (1), 16-27.

Angulo, F. (1999b). “La supervisión docente: dimensiones, tendencias y modelos”. En F. Angulo, J. Barquín y A.I. Pérez Gómez (eds.). Desarrollo profesional del docente: política, investigación y práctica. Madrid: Akal.

Area, M y Yanes, J. (1989). “El asesoramiento curricular a los centros escolares. La fase de contacto inicial”; Qurriculum, 1: 51–78.

Arencibia, J.S. y Guarro, A. (1999). Mejorar la escuela pública. Una experiencia de asesoramiento a un centro con problemasde disciplina , Tenerife: Consejería de Educación del Gobierno de Canarias/CCPP.

Badía, A., Mauri, T. y Monereo, C. (coords.) (2005). La práctica psicopedagógica en educación formal. Barcelona: UOC .

Bolam, R., McMahon, A., Stoll, L., Thomas, S. & Wallace, M. (dirs.) (2005). Creating and sustaining effective professional learning communities. Bristol: University of Bristol y Department for Education and Skills, DfES. Research Report

RR637. Available from: http://www.dfes.gov.uk/research/data/uploadfiles/RR637.pdf

Bolívar, A. (1999a). Cómo mejorar los centros educativos , Madrid: Síntesis.

Bolívar, A. (1999c). “Roles del psicopedagogo en la innovación y desarrollo del currículum”; En Peñafiel, F., González, D. y Anezcua, J.A. (Coords.). La intervención Psicopedagógica. Granada: GEU.

Bolívar, A. (2000b). Los centros educativos como organizaciones que aprenden. Promesa y realidades. Madrid: La Muralla.

Boza, A., Toscano, M.O., & Salas, M. (2007). ¿Qué es lo que hace un orientador?: Roles y funciones del orientador en educación secundaria. XXI. Revista de Educación , 9, 111-131. Available from:

http://www.uhu.es/publicaciones/ojs/index.php/xxi/article/viewArticle/520

Clark, M.A., & Amatea, E. (2004). Teacher perceptions and expectations of school counselor contributions: implications for program planning and training. ASCA, Professional School Counseling, 8 (2) (Dec.) 132-140. Available from:

http://www.schoolcounselor.org/files/8-2-132%20Clark.pdf

Del Rincón, B. (ed.) (2001). Presente y futuro del trabajo psicopedagógico. Barcelona : Ariel.

DeVoss, J. A., & Andrews, M. F. (2006). School counselors as educational leaders. Boston: Lahaska Press.

Domingo, J. (2003). El asesoramiento a centros educativos, una cuestión de saber, poder e identidad, Profesorado, Revista de Currículum y Formación de Profesorado 7 (1 y 2), 97-105. http://www.ugr.es/local/recfpro/Rev71COL1.pdf

Domingo, J. (2005). Las prácticas de asesoramiento a centros educativos. Revisión del modelo de proceso. Revista Education Policy Análisis Archives/Archivos Analíticos de Políticas Educativas , Volumen: 13 (17) (Febrero), 33 Páginas, http://epaa.asu.edu/epaa/v13n17/v13n17.pdf

Domingo, J. (2006). Los departamentos de Orientación en la mejora cualitativa de la Educación Secundaria. Revista de Educación, , 339 (Enero-Abril), 97-118 http://www.revistaeducacion.mec.es/re339/re339a07.pdf

Domingo, J. (2009). Asesoría a la escuela para la mejora de la enseñanza y el aprendizaje. En Vv. Aa. Desarrollo de lagestión educativa en México: Situación y perspectivas. México D.F.: UPN, pp. 101-126

Escudero, J.M. y Moreno, J.M. (1992). El asesoramiento a centros educativos. Estudio evaluativo de los Equipos Psicopedagógicos de la Comunidad de Madrid. Madrid: CECCAM.

Fernández Gálvez, J.D. (2005). Buscando la magia del mago sin magia. Granada: GEU.

Fernández Sierra, J. (1999). Acción psicopedagógica en Educación Secundaria . Archidona: Aljibe.

Fernández Sierra, J. (Coord.) (1995). El trabajo docente y psicopedagógico en educación Secundaria. Archidona: Aljibe.

Gago, F. (2006). La dirección pedagógica en los Institutos de Enseñanza Secundaria. Un estudio sobre liderazgo educacional . Madrid: CIDE-Centro de Investigación y Documentación Educativa, Ministerio de Educación y Ciencia.

Harris, A. (2004). Improving schools through teacher leadership . London: Open University Press.

Hopkins, D. (2007). Every School a Great School. Maidenhead: Open University Press.

Janson, C., Stone, C., & Clark, M.A. (2009). Stretching leadership: A distributed perspective for school counselor leader. Professional School Counseling, 13 (2), 98-106.

Lambie, G.W., & Willianson, L.L. (2004). The challenge to change from guidance counseling to professional school counseling: A historical proposition. Professional School Counseling 8 (2): 124-132.

Marcelo, C. (1996). Innovación educativa, asesoramiento y desarrollo profesional. Madrid: CIDE.

Marcelo, C. y López, J. (Coords.) (1997). Asesoramiento curricular y organizativo en educación. Barcelona: Ariel.

Martínez, A.C.; Krichesky, G.J.; & Garcia, B. (2010). El orientador escolar como agente interno de cambio. Revista Iberoamericana de Educación, 54, 107-122.

McMahon, G., Mason, E., & Paisley, P. (2009). School counselor educators as educational leaders promoting systemic change. Professional School Counseling. Available

from: http://findarticles.com/p/articles/mi_m0KOC/is_2_13/ai_n45722184/?tag=content;col1

Monereo, C. y Pozo, J.I. (coords.) (2005). La práctica del asesoramiento educativo a examen. Barcelona: Graó.

Monereo, C. y Solé, I. (coords.) (1996). El asesoramiento psicopedagógico: una perspectiva profesional y constructivista. Madrid: Alianza.

Nieto, J.M. (1996b). “Reconstruir el asesoramiento pedagógico como práctica de apoyo a los centros escolares”; Revista de Educación, 311, 217–234.

Pont, B., D. Nusche & Moorman, H. (2008). Improving School Leadership . Paris: OECD. Available from [Updated

09.04.2010]: http://www.oecd.org/edu/schoolleadership

Stone, C. B., & Dahir, C. A. (2006). The Transformed School Counselor. Boston: Houghton Mifflin Company.

Van Velzen, W. (1987). “The International School Improvement Project”; En D. Hopkins (Ed.). Improving the quality ofschooling. Lessons from the OECD International School Improvement Project. Leuven: ACCO, 17–32.

Wolker, J. (2006). Principals and counsellors working for social justice: A complementary leadership team. Guidance and Counseling, 21 (2).


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario

Observacións


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías