Datos Identificativos 2018/19
Asignatura (*) Psicopatoloxía infanto-xuvenil Código 652511208
Titulación
Mestrado Universitario en Psicopedagoxía
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Mestrado Oficial 1º cuadrimestre
Primeiro Obrigatoria 3
Idioma
Castelán
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Psicoloxía
Coordinación
Fernandez Mendez, Juan Carlos
Correo electrónico
juan.carlos.fernandez.mendez@udc.es
Profesorado
Fernandez Mendez, Juan Carlos
Correo electrónico
juan.carlos.fernandez.mendez@udc.es
Web
Descrición xeral Introducir al alumnado en los principales conceptos relacionados con la psicopatología con la psicopatología general y especial: principales criterios y modelos en psicopatología; farmiliarizarse con los principales sistemas de clasificación de la conducta anormal (DSM y CIE); acercamiento a los principales trastornos infanto-juveniles.

Competencias do título
Código Competencias do título
A1 Planificar programas, proxectos e servizos de intervención para a mellora dos membros da comunidade educativa, aplicables a diferentes contextos e grupo destinatario.
A2 Ser capaz de asesorar centros, profesionais, familias e institucións co fin de axudar a resolver problemas educativos e promover a innovación
A3 Capacidade para considerar as múltiples variables intrapersoais, interpersoais e contextuais que inciden no proceso de ensino-aprendizaxe e para avaliar e intervir na mellora dos recursos motivacionais.
A4 Capacidade para coordinar, facilitar e impulsar a utilización de medios e recursos didácticos e multimedia favorecedores de atención á diversidade
A5 Planificar a intervención educativa en diferentes contextos, identificando e interpretando as dificultades e trastornos que poidan xurdir no proceso de ensino-aprendizaxe.
A6 Dominar o marco lexislativo que regula o funcionamento das diversas institucións e adoptar un marco teórico de referencia que ampare os criterios de selección dos diferentes instrumentos e estratexias de diagnóstico, intervención e avaliación.
A8 Deseñar, implementar e avaliar prácticas educativas, programas e servizos que dean resposta ás necesidades das persoas, organizacións e colectivos específicos, promovendo a presenza, participación e éxito de todo o alumnado en contornos educativos e sociolaborais.
A9 Desenvolver estratexias, técnicas e recursos para a prevención, detección e avaliación de necesidades específicas de atención educativa
A11 Redactar, presentar, defender informes e outros documentos básicos que contribúan a unha óptima comunicación en contextos multidisciplinares
A13 Ser capaz de deseñar, desenvolver e avaliar procesos de investigación educativa, utilizando os métodos máis apropiados á natureza do problema, á finalidade da investigación e os criterios científicos máis adecuados, con especial énfase nos procesos de investigación na aula
A14 Coñecer as necesidades formativas básicas nos diferentes contextos escolares e sociolaborais, poñendo especial atención naquelas competencias que favorezan o traballo en contornos multiculturais
A15 Coñecer e valorar as competencias que buscan o desenvolvemento do potencial individual, os procedementos que se utilizan para a súa concreción práctica, o contido e nivel de cualificación, así como a necesidade da educación ao longo da vida
A16 Coñecer os principios básicos do comportamento, as súas alteracións, e colaborar no deseño de programas de promoción da saúde
B1 Capacidade de creatividade e innovación
B2 Aprender a aprender
B3 Capacidade de resolución de problemas
B4 Capacidade de aplicar coñecementos na práctica psicopedagóxica
B5 Capacidade para expoñer as ideas elaboradas, de forma oral e escrita
B6 Traballar de forma autónoma e con iniciativa
B7 Traballar de forma colaborativa
B8 Comportarse con ética e responsabilidade social como cidadán e como profesional
B9 Posuír e comprender coñecementos que acheguen unha base ou oportunidade de ser orixinais no desenvolvemento e/ou aplicación de ideas, a miúdo nun contexto de investigación.
B10 Que os estudantes saiban aplicar os coñecementos adquiridos e a súa capacidade de resolución de problemas en contornos novos ou pouco coñecidos dentro de contextos más amplos (ou multidisciplinares) relacionados coa súa área de estudo.
B11 Que os estudantes sexan capaces de integrar coñecementos e enfrontarse á complexidade de formular xuízos a partir dunha información que, sendo incompleta ou limitada, inclúa reflexións sobre as responsabilidades sociais e éticas vinculadas á aplicación dos seus coñecementos e xuízos.
B12 Que os estudantes saiban comunicar as súas conclusións e os coñecementos e razóns últimas que as sustentan a públicos especializados e non especializados dun modo claro e sen ambigüidades
B13 Que os estudantes posúan as habilidades de aprendizaxe que lles permitan continuar estudando dun modo que haberá de ser en gran medida autodirixido ou autónomo.
C3 Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida
C4 Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Conocer los principios básicos del comportamiento saludable así como de la conducta anormal AP1
AP2
AP3
AP5
AP6
AP8
AP11
AP14
AP15
AP16
BM1
BM2
BM3
BM6
BM7
BM8
BM11
CM3
CM4
Conocer y discriminar entre la variedad de alteraciones del comportamiento AP1
AP2
AP3
AP4
AP6
AP8
AP11
AP13
AP15
AP16
BM1
BM2
BM3
BM4
BM6
BM7
BM8
BM12
CM3
CM4
Conocer el estado actual de la investigación en el ámbito de la psicopatología infanto-juvenil AP2
AP3
AP5
AP11
AP13
AP14
AP16
BM1
BM2
BM3
BM5
BM7
BM9
BM10
BM11
BM12
CM3
CM4
Ser capaz de detectar problemas susceptibles de intervención psicológica en el ámbito educativo AP1
AP4
AP5
AP8
AP9
AP11
AP14
AP15
AP16
BM1
BM2
BM3
BM4
BM5
BM7
BM8
BM10
BM11
BM13
CM3
CM4
Ser capaz de colaborar en el diseño de programas de promoción de la salud y prevención de la enfermedad AP5
AP6
AP9
AP11
AP15
AP16
BM1
BM2
BM3
BM4
BM7
BM8
BM10
BM11
CM3
CM4
Poseer y comprender conocimientos que aporten una base u oportunidad de ser originales en el desarrollo y/o aplicación de ideas, a menudo en un contexto de investigación AP4
AP5
AP6
AP9
AP15
AP16
BM2
BM3
BM8
BM9
BM11
CM4
Que los estudiantes sepan aplicar los conocimientos adquiridos y su capacidad de resolución de problemas en entornos nuevos o poco conocidos dentro de contextos más amplios (o multidisciplinares) relacionados con sus área de estudio BM10
BM12
BM13
Capacidad de organización y planificación AP5
AP16
BM1
BM2
BM4
BM5
BM6
BM10
BM11
Comportarse con ética y responsabilidad social como ciudadano y como profesional AP4
AP5
AP9
AP15
BM3
BM8
BM10
BM12

Contidos
Temas Subtemas
Aspectos concepctuales en psicopatología Principales conceptos
Criterios
Modelos
Principales sistemas de clasificación en psicopatología La relevancia de la clasificación
DSM
CIE
Trastornos del espectro de autismo Introducción
Prevalencia
Características y manifestaciones
Atención temprana
Hipótesis etiológicas
Intervención
Trastorno por déficit de atención e hiperactividad Introducción
Prevalencia
Características y manifestaciones
Hipótesis etiológicas
Intervención
Trastorno bipolar en la infancia Introducción
Prevalencia
Características y manifestaciones
Hipótesis etiológicas
Intervención
Trastorno por estrés postraumático Introducción
Prevalencia
Características y manifestaciones
Hipótesis etiológicas
Intervención
Consecuencias del abuso sexual Introducción
Prevalencia
Características y manifestaciones
Hipótesis etiológicas
Intervención

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Estudo de casos A2 A3 A5 A8 A11 B5 B7 C3 C4 8 4 12
Lecturas A1 A16 B1 B2 B6 B11 6 6 12
Proba obxectiva A4 A6 A13 A15 B3 1 2 3
Sesión maxistral A9 A14 B4 B8 B9 B10 B12 B13 45 0 45
 
Atención personalizada 3 0 3
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Estudo de casos Farase unha presentación de ao menos dous estudos de caso que os alumnos deberán analizar e debatir aula, presentando un breve informe de cada un deles.
Lecturas Os estudantes deberán realizar unha recensión dun artigo centrado nun dos temas incluidos no programa
Proba obxectiva A avaliación da materia realizarase mediante un exame tipo test con varias alternativas e sólo unha correcta. Nenbargantes, a superación do curso implica a entrega do traballo práctico, isto é, a recensión e os informes de casos
Sesión maxistral O profesor presentará aos estudantes un resumo esquematizado do contido central dos temas do programa.

Atención personalizada
Metodoloxías
Sesión maxistral
Estudo de casos
Descrición
Fixaráse unhas horas de titorías para resolver as dudas relacionadas cos casos analizados en clase

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Estudo de casos A2 A3 A5 A8 A11 B5 B7 C3 C4 Presentación de ao menos dous estudos de caso que os alumnos deberán analizar e debatir aula, presentando un breve informe de cada un deles 35
Lecturas A1 A16 B1 B2 B6 B11 Recensión dun artigo centrado nun dos temas incluidos no programa 45
Proba obxectiva A4 A6 A13 A15 B3 Será opcional ó exame tipo test con varias alternativas e sólo unha correcta. 20
 
Observacións avaliación

A asistencia a clase únicamente se terá en conta para poder presentarse ao examen parcial (non oficial). Será necesario ter asistido polo menos ao 70% das ocasións en que se controle a asistencia. Aqueles alumnos/as que non asistan a clase deberán examinarse dos contidos do programa tanto dos impartidos nas sesións expositivas como nas interactivas


Fontes de información
Bibliografía básica

American Association of Intellectual and Developmental Disabilities (2011).Discapacidad intelectual: definición, clasificación y sistemas de apoyo (undécima edición). Madrid: Alianza.

American Psychiatric Association (APA) (2002). Manual Diagnóstico y Estadístico de los Trastornos Mentales DSM-IV-TR. Barcelona: Masson.

American Psychiatric Association (APA) (2013). Guía de consulta de los criterios diagnósticos del DSM 5. Arlington, VA: APA.

Baron-Cohen, S. y Chaparro, S. (2010). Autismo y síndrome de Asperger. Madrid: Alianza editorial.

Buendía, JR. (2004). Psicopatología en niños y adolescentes. Madrid: Pirámide.

Caballo, V. y Simón, MA. (2002). Manual de psicología clínica infantil y del adolescente (2 vols.). Madrid: Pirámide.

Garayzábal, E., Fernández, M. y Díez-Itza, E. (2010). Guía de intervención logopédica en el síndrome de Williams. Madrid: Síntesis.

García Pérez EM, Magaz A. (2003). Hiperactividad. Guía para profesores. Cruces-Baracaldo: COHS.

González, R. (2005). Psicopatología del niño y del adolescente. Madrid: Pirámide.

Katty Hunter, K. (2000). Manual del Síndrome de Rett: en palabras que tú puedes comprender, por los que te comprenden. Valencia: Asociación Valenciana del Síndrome de Rett.

OMS (1992, rev. 2008). Décima revisión de la clasificación internacional de las enfermedades. Trastornos mentales y del comportamiento. Madrid. Ed. Méditor.

Pedrosa, E. (2009). Criaturas de otro planeta: crónica de una lucha contra el síndrome de Rett. Barcelona: RBA Libros.

Rufo, M. (Coord.) (2005). Cómo afrontar la epilepsia. Una guía para pacientes y familiares. Madrid: Entheos.

Bibliografía complementaria


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario

Observacións


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías