Identifying Data

2022/23

Subject (*)

Childhood and youth psychopathology

Code

652511208

Study programme

Mestrado Universitario en Psicopedagoxía

Descriptors

Cycle

Period

Year

Type

Credits

Official Master's Degree

1st four-month period

First

Obligatory

Language

Spanish

Teaching method

Face-to-face

Prerequisites

Department

Psicoloxía

Coordinador

Otero Otero, Patricia

E-mail

patricia.otero.otero@udc.es

Lecturers

Otero Otero, Patricia

E-mail

patricia.otero.otero@udc.es

Web

General description

Introducir ao alumnado nos principais conceptos relacionados coa psicopatoloxía xeral e especial: principais criterios e modelos en psicopatoloxía; farmiliarizarse cos principais sistemas de clasificación da conduta anormal (DSM e CIE); acercamento aos principais trastornos infanto-xuvenís.

Study programme competencies

Code	Study programme competences
A1	Planificar programas, proxectos e servizos de intervención para a mellora dos membros da comunidade educativa, aplicables a diferentes contextos e grupo destinatario.
A2	Ser capaz de asesorar centros, profesionais, familias e institucións co fin de axudar a resolver problemas educativos e promover a innovación
A3	Capacidade para considerar as múltiples variables intrapersoais, interpersoais e contextuais que inciden no proceso de ensino-aprendizaxe e para avaliar e intervir na mellora dos recursos motivacionais.
A4	Capacidade para coordinar, facilitar e impulsar a utilización de medios e recursos didácticos e multimedia favorecedores de atención á diversidade
A5	Planificar a intervención educativa en diferentes contextos, identificando e interpretando as dificultades e trastornos que poidan xurdir no proceso de ensino-aprendizaxe.
A6	Dominar o marco lexislativo que regula o funcionamento das diversas institucións e adoptar un marco teórico de referencia que ampare os criterios de selección dos diferentes instrumentos e estratexias de diagnóstico, intervención e avaliación.
A8	Deseñar, implementar e avaliar prácticas educativas, programas e servizos que dean resposta ás necesidades das persoas, organizacións e colectivos específicos, promovendo a presenza, participación e éxito de todo o alumnado en contornos educativos e sociolaborais.
A9	Desenvolver estratexias, técnicas e recursos para a prevención, detección e avaliación de necesidades específicas de atención educativa
A11	Redactar, presentar, defender informes e outros documentos básicos que contribúan a unha óptima comunicación en contextos multidisciplinares
A13	Ser capaz de deseñar, desenvolver e avaliar procesos de investigación educativa, utilizando os métodos máis apropiados á natureza do problema, á finalidade da investigación e os criterios científicos máis adecuados, con especial énfase nos procesos de investigación na aula
A14	Coñecer as necesidades formativas básicas nos diferentes contextos escolares e sociolaborais, poñendo especial atención naquelas competencias que favorezan o traballo en contornos multiculturais
A15	Coñecer e valorar as competencias que buscan o desenvolvemento do potencial individual, os procedementos que se utilizan para a súa concreción práctica, o contido e nivel de cualificación, así como a necesidade da educación ao longo da vida
A16	Coñecer os principios básicos do comportamento, as súas alteracións, e colaborar no deseño de programas de promoción da saúde
B1	Capacidade de creatividade e innovación
B2	Aprender a aprender
B3	Capacidade de resolución de problemas
B4	Capacidade de aplicar coñecementos na práctica psicopedagóxica
B5	Capacidade para expoñer as ideas elaboradas, de forma oral e escrita
B6	Traballar de forma autónoma e con iniciativa
B7	Traballar de forma colaborativa
B8	Comportarse con ética e responsabilidade social como cidadán e como profesional
B9	Posuír e comprender coñecementos que acheguen unha base ou oportunidade de ser orixinais no desenvolvemento e/ou aplicación de ideas, a miúdo nun contexto de investigación.
B10	Que os estudantes saiban aplicar os coñecementos adquiridos e a súa capacidade de resolución de problemas en contornos novos ou pouco coñecidos dentro de contextos más amplos (ou multidisciplinares) relacionados coa súa área de estudo.
B11	Que os estudantes sexan capaces de integrar coñecementos e enfrontarse á complexidade de formular xuízos a partir dunha información que, sendo incompleta ou limitada, inclúa reflexións sobre as responsabilidades sociais e éticas vinculadas á aplicación dos seus coñecementos e xuízos.
B12	Que os estudantes saiban comunicar as súas conclusións e os coñecementos e razóns últimas que as sustentan a públicos especializados e non especializados dun modo claro e sen ambigüidades
B13	Que os estudantes posúan as habilidades de aprendizaxe que lles permitan continuar estudando dun modo que haberá de ser en gran medida autodirixido ou autónomo.
C3	Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida
C4	Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común

Learning aims

Learning outcomes	Study programme competences
Conocer los principios básicos del comportamiento saludable así como de la conducta anormal	AJ1 AJ2 AJ3 AJ5 AJ6 AJ8 AJ11 AJ14 AJ15 AJ16	BC1 BC2 BC3 BC6 BC7 BC8 BC11	CC3 CC4
Conocer y discriminar entre la variedad de alteraciones del comportamiento	AJ1 AJ2 AJ3 AJ4 AJ6 AJ8 AJ11 AJ13 AJ15 AJ16	BC1 BC2 BC3 BC4 BC6 BC7 BC8 BC12	CC3 CC4
Conocer el estado actual de la investigación en el ámbito de la psicopatología infanto-juvenil	AJ2 AJ3 AJ5 AJ11 AJ13 AJ14 AJ16	BC1 BC2 BC3 BC5 BC7 BC9 BC10 BC11 BC12	CC3 CC4
Ser capaz de detectar problemas susceptibles de intervención psicológica en el ámbito educativo	AJ1 AJ4 AJ5 AJ8 AJ9 AJ11 AJ14 AJ15 AJ16	BC1 BC2 BC3 BC4 BC5 BC7 BC8 BC10 BC11 BC13	CC3 CC4
Ser capaz de colaborar en el diseño de programas de promoción de la salud y prevención de la enfermedad	AJ5 AJ6 AJ9 AJ11 AJ15 AJ16	BC1 BC2 BC3 BC4 BC7 BC8 BC10 BC11	CC3 CC4
Poseer y comprender conocimientos que aporten una base u oportunidad de ser originales en el desarrollo y/o aplicación de ideas, a menudo en un contexto de investigación	AJ4 AJ5 AJ6 AJ9 AJ15 AJ16	BC2 BC3 BC8 BC9 BC11	CC4
Que los estudiantes sepan aplicar los conocimientos adquiridos y su capacidad de resolución de problemas en entornos nuevos o poco conocidos dentro de contextos más amplios (o multidisciplinares) relacionados con sus área de estudio		BC10 BC12 BC13
Capacidad de organización y planificación	AJ5 AJ16	BC1 BC2 BC4 BC5 BC6 BC10 BC11
Comportarse con ética y responsabilidad social como ciudadano y como profesional	AJ4 AJ5 AJ9 AJ15	BC3 BC8 BC10 BC12

Contents

Topic	Sub-topic
Panorama xeral dos trastornos infantís e da adolescencia	Aspectos conceptuais Clasificación da psicopatoloxía infantil
Trastornos de ansiedade e do estado de ánimo	Caracterización clínica dos trastornos de ansiedade na infancia Técnicas de avaliación e tratamento dos trastornos de ansiedade Descripción clínica e tratamento da depresión na infancia
Trastornos por déficit de atención e comportamento perturbador	Trastorno por déficit de atención con hiperactividade Trastorno negativista desafiante Trastorno disocial
Trastornos da eliminación	Enuresis Encopresis
Trastornos do sono	Características básicas do sono Clasificación dos trastornos do sono Principais trastornos do sono na infancia: avaliación e tratamento

Planning

Methodologies / tests	Competencies	Ordinary class hours	Student’s personal work hours	Total hours
Case study	A2 A3 A1 A5 A8 A11 B1 B2 B3 B4 B5 B6 B7 B11 C3 C4	4	2	6
Objective test	A6 A13 A15 A16 B3 B4	1	31	32
Guest lecture / keynote speech	A4 A9 A14 A16 B8 B9 B10 B12 B13	17	17	34

Personalized attention		3	0	3

(*)The information in the planning table is for guidance only and does not take into account the heterogeneity of the students.

Methodologies

Methodologies	Description
Case study	Levarase a cabo a presentación de casos prácticos que os alumnos deberán analizar e debatir na aula, aplicando os coñecementos adquiridos.
Objective test	A avaliación da materia realizarase mediante un exame tipo test.
Guest lecture / keynote speech	Exposición oral complementada co uso de medios audiovisuais e a introducción de preguntas dirixidas aos estudantes. Ao longo destas sesións presentaranse os contidos básicos da materia

Personalized attention

Methodologies

Case study

Description

Resolveranse as dúbidas relacionadas cos casos analizados.

Titorías individuais ou en pequeno grupo para resolver dúbidas. Poden realizarse presencialmente, a través de Teams ou correo electrónico.

Assessment

Methodologies	Competencies	Description	Qualification
Case study	A2 A3 A1 A5 A8 A11 B1 B2 B3 B4 B5 B6 B7 B11 C3 C4	Os alumnos deberán analizar e debatir na aula os caso presentados, aplicando os coñecementos adquiridos.	15
Objective test	A6 A13 A15 A16 B3 B4	Realizarase un exame tipo test para avaliar os coñecementos adquiridos	85

Assessment comments
Na aplicación da "Norma que regula o réxime de dedicación ao estudo e a permanencia e a progresión dos estudantes de grao e máster universitario na UDC" (aprobada en Consello de Goberno de 4 de maio de 2017), os alumnos aos que lle fora recoñecido a condición de estudantes a tempo parcial e a correspondente dispensa académica, quedarán eximidos da obligatoriedade de asistencia, puidendo así obter a cualificación máxima sen ter asistido á análise e discusión de casos prácticos. Na segunda Oportunidade o alumnado será avaliado da/s proba/s pendente/s ou non superadas, mantendo a porcentaxe establecida sobre a cualificación final. No caso de non ter superada a parte de estudo de casos, realizará unha proba de supostos prácticos (casos) con opcións de resposta de verdadeiro/falso.

Sources of information

Basic
	American Association of Intellectual and Developmental Disabilities (2011). Discapacidad intelectual: definición, clasificación y sistemas de apoyo (undécima edición) . Alianza . Asociación Americana de Psiquiatría (2014). Manual diagnóstico y estadístico de los trastornos mentales (DSM-5). Editorial Médica Panamericana.(Original publicado en 2013). Baron-Cohen, S. y Chaparro, S. (2010). Autismo y síndrome de Asperger. Alianza editorial. Buendía, JR. (2004). Psicopatología en niños y adolescentes. Pirámide. Caballo, V. y Simón, MA. (2014). Manual de psicología clínica infantil y del adolescente. Trastornos generales. Pirámide. Caballo, V. y Simón, MA. (2014). Manual de psicología clínica infantil y del adolescente. Trastornos específicos. Pirámide. Echeburúa,E. (2002). Trastornos de ansiedad en la infancia. Pirámide. García Pérez EM, Magaz A. (2003). Hiperactividad. Guía para profesores. Cruces-Baracaldo: COHS. González, R. (2005). Psicopatología del niño y del adolescente. Pirámide. Katty Hunter, K. (2000). Manual del Síndrome de Rett: en palabras que tú puedes comprender, por los que te comprenden. Valencia: Asociación Valenciana del Síndrome de Rett. OMS (1992, rev. 2008). Décima revisión de la clasificación internacional de las enfermedades. Trastornos mentales y del comportamiento. Ed. Méditor. Pedrosa, E. (2009). Criaturas de otro planeta: crónica de una lucha contra el síndrome de Rett. RBA Libros. Vázquez, F., Blanco, V. y Otero, P. (2022). Guía de intervención del estrés. Síntesis. Vázquez, F., Otero, P, Blanco, V. y Torres, A. (2015). Terapia de solución de problemas para la depresión: una breve guía práctica en grupo. Alianza Editorial. Vázquez, F., Otero, P. y Blanco, V. (2019). Guía de intervención de la depresión. Síntesis. Vázquez, F., Otero, P., Torres, A. y Arrojo, M. (2016). Deja atrás la depresión y alcanza la felicidad. Pirámide.
Complementary

Recommendations

Subjects that it is recommended to have taken before

Subjects that are recommended to be taken simultaneously

Subjects that continue the syllabus

Other comments

(*)The teaching guide is the document in which the URV publishes the information about all its courses. It is a public document and cannot be modified. Only in exceptional cases can it be revised by the competent agent or duly revised so that it is in line with current legislation.