Datos Identificativos 2018/19
Asignatura (*) Necesidades específicas de apoyo educativo y adaptaciones curriculares Código 652511211
Titulación
Mestrado Universitario en Psicopedagoxía
Descriptores Ciclo Periodo Curso Tipo Créditos
Máster Oficial 2º cuatrimestre
Primero Optativa 4.5
Idioma
Gallego
Modalidad docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Pedagoxía e Didáctica
Coordinador/a
Nuñez Mayan, Maria Teresa
Correo electrónico
teresa.nunez.mayan@udc.es
Profesorado
Castro Rodríguez, Mª Montserrat
Nuñez Mayan, Maria Teresa
Correo electrónico
maria.castror@udc.es
teresa.nunez.mayan@udc.es
Web
Descripción general Esta materia pretende axudar a entender as particularidades e a maneira de enfrentarse á aprendizaxe das persoas con necesidades específicas e analizar as implicaciones derivadas das distintas formas de diversidade para unha escola inclusiva.
Trátase de chegar a ser quen de desen?ar propuestas de intervencio?n psicopedagóxicas orientadas a mellorar a participacio?n, a aprendizaxee e o éxito de todo o alumnado sen discriminación por capacidades ou rendemento.

Competencias del título
Código Competencias del título
A4 Capacidad para coordinar, facilitar e impulsar la utilización de medios y recursos didácticos y multimedia favorecedores de atención a la diversidad.
A5 Planificar la intervención educativa en diferentes contextos, identificando e interpretando las dificultades y trastornos que puedan surgir en el proceso de enseñanza aprendizaje
A7 Potenciar la justicia curricular mediante el uso de estrategias didácticas respetuosas con la diversidad social, cultural y ambiental, analizando críticamente la experiencia histórica de exclusión educativa, y elaborando las adaptaciones del curriculum que garanticen una perspectiva inclusiva de la educación.
A8 Diseñar, implementar y evaluar prácticas educativas, programas y servicios que den respuesta a las necesidades de las personas, organizaciones y colectivos específicos, promoviendo la presencia, participación y éxito de todo el alumnado en entornos educativos y sociolaborales
A9 Desarrollar estrategias, técnicas y recursos para la prevención, detección y evaluación de necesidades específicas de atención educativa
B2 Aprender a aprender
B3 Capacidad de resolución de problemas.
B4 Capacidad de aplicar conocimientos en la práctica psicopedagógica.
B10 Que los estudiantes sepan aplicar los conocimientos adquiridos y su capacidad de resolución de problemas en entornos nuevos o poco conocidos dentro de contextos más amplios (o multidisciplinares) relacionados con su área de estudio
C4 Desarrollarse para el ejercicio de una ciudadanía abierta, culta, crítica, comprometida, democrática y solidaria, capaz de analizar la realidad, diagnosticar problemas, formular e implantar soluciones basadas en el conocimiento y orientadas al bien común.
C6 Valorar críticamente el conocimiento, la tecnología y la información disponible para resolver los problemas con los que deben enfrentarse

Resultados de aprendizaje
Resultados de aprendizaje Competencias del título
Capacidade para coordinar, facilitar e impulsar a utilización de medios e recursos didácticos e multimedia favorecedores de atención á diversidade AP4
A5 Planificar a intervención educativa en diferentes contextos, identificando e interpretando as dificultades e trastornos que poidan xurdir no proceso de ensino-aprendizaxe. AP5
Potenciar a xustiza curricular mediante o uso de estratexias didácticas respectuosas coa diversidade social, cultural e ambiental, analizando criticamente a experiencia histórica de exclusión educativa, e elaborando as adaptacións do currículo que garantan unha perspectiva inclusiva da educación AP7
Deseñar, implementar e avaliar prácticas educativas, programas e servizos que dean resposta ás necesidades das persoas, organizacións e colectivos específicos, promovendo a presenza, participación e éxito de todo o alumnado en contornos educativos e sociolaborais. AP8
Desenvolver estratexias, técnicas e recursos para a prevención, detección e avaliación de necesidades específicas de atención educativa AP9
B4 Capacidade de aplicar coñecementos na práctica psicopedagóxica BM4
Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común CM4
Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse CM6
Que os estudantes saiban aplicar os coñecementos adquiridos e a súa capacidade de resolución de problemas en contornos novos ou pouco coñecidos dentro de contextos más amplos (ou multidisciplinares) relacionados coa súa área de estudo. BM10
Aprender a aprender BM2
Capacidade de resolución de problemas BM3

Contenidos
Tema Subtema
Psicopedagoxía e Diversidade A intervención Psicopedagóxica para unha escola que recoñece a diversidade
Modelo experto e modelo colaborativo na intervención Psicopedagóxica.
Estructura da Orientación Psicopedagóxica: Equipos Específicos e Departamentos de Orientación. Composición. Organización. Funcións.
Necesidades Específicas de Apoio Educativo asociadas á discapacidade intelectual, física e psíquica na práctica psicopedagógica.Análise a partir da realidade do noso entorno educativo. Detección, avaliación e deseño da intervención psicopedagóxica nun contexto inclusivo


Necesidades Específicas de Apoio eudcativo asociadas a factores sociales, ambientais y culturais na práctica psicopedagógica. Análise a partir da realidade do noso entorno educativo. Detección, avaliación e deseño da intervención psicopedagóxica nun contexto inclusivo
Apoio Educativo para unha escola inclusiva Modelos de Apoio
Organización da Intervención Psicopedagóxica
Adaptaciones do Curriculum para a resposta á diversidade. As adaptacións: Do individual ao institucional
A adaptación curricular como unha práctica colaborativa
Medidas oridinarias
Medidas extarodinarias
Deseño, avaliación e seguimento

Planificación
Metodologías / pruebas Competéncias Horas presenciales Horas no presenciales / trabajo autónomo Horas totales
Actividades iniciales B2 C4 C6 2 0 2
Presentación oral A4 A7 A9 4 0 4
Discusión dirigida B3 B4 C4 C6 6 6 12
Estudio de casos A5 A8 B10 4 5 9
Portafolio del alumno B2 B3 B4 B10 C6 0 30 30
Seminario A7 A8 B2 B3 B4 13.5 10 23.5
Lecturas A7 A8 A9 B2 0 30 30
 
Atención personalizada 2 0 2
 
(*)Los datos que aparecen en la tabla de planificación són de carácter orientativo, considerando la heterogeneidad de los alumnos

Metodologías
Metodologías Descripción
Actividades iniciales Terán por obxecto indagar sobre os coñecementos previos e a motivación do alumnado sobre a temática de cada unidade ou bloque temático
Presentación oral Dos conceptos chave de cada bloque temático e unidade . Da estructura e oganización dos contidos esenciais. Dos casos, informes e textos sobre os que se desenvolverá o traballo grupal e individual.
Discusión dirigida Tomando como base as lecturas indicadas no seminario, os casos prácticos estudados ou as indagacións que o alumnado realiza sobre as temáticas previamente fixadas, levarase a cabo unha discusión dirixida que ten como fin construir unha aprendizaxe significativa na que o alumnado revise, cuestione e contraste e faga seu o coñecemento.
Estudio de casos Os estudo de casos de alumnado que presenta Necesidades Específicas de Apoio Educativo, servirá como elemento para relacionar o coñecemento teórico e práctico sobre a problemática da inclusión educativa.
Permite analizar aspectos de avaliación diagnóstica e detección, tratamento individualizado e adaptacións do curriculum tanto desde unha perspectiva individual como institucional.
Portafolio del alumno Nel recolleránse as actividades teórico-prácticas levadas a cabo nas sesións presenciais, debidamente enriquecidas e complementadas coas lecturas persoais, asi coma os estudos de caso ou calquera outra actividade levada a cabo ao longo do seminario.
Seminario Será o núcleo principal da actividade presencial. Nas sesións presenciais potenciarase a discusión argumentada de cada tema así como a elaboración dos equemas básicos que logo o alumnado desenvolverá máis ampliamente en base ao estudo ou actividade individual e reflectirá no portafolio.
Lecturas As lecturas máis esenciais serán facilitadas con antelación á realización de cada sesión. O alumnado orientado pola bibliografía facilitada na materia, complementará estas lecturas coas da súa elección, utilizando bases de datos de calidade contrastada. A lectura é indispensable para propiciar unha discusión informada.

Atención personalizada
Metodologías
Estudio de casos
Portafolio del alumno
Descripción
Tanto nas sesións de docencia presencial como nas horas destinadas á titoría prestarase ao alumnado a atención personalizada que precise. A diferencia das titulacións iniciais, previas ao mestrado, pode dar lugar a que certos alumnos/as requiran unha atención curricular e orientación específicas en determinados temas da materia.
O alumnado con recoñecemento oficial de dedicación a tempo parcial e dispensa académica de exención de asistencia, deberá acudir a titorías para fixar as sesións interactivas e expositivas nas que poderá estar presente co fin de determinar os traballos sustitutorios, se fose o caso.

Evaluación
Metodologías Competéncias Descripción Calificación
Seminario A7 A8 B2 B3 B4 Tomaranse en conta na avaliación
a. A participación activa e informada na discusión dirixida. A aportación de materiais e análise riguroso dos mesmos.
b. A análise, interpretación e elaboración de propostas de acción pedagóxica na sua abordaxe
40
Portafolio del alumno B2 B3 B4 B10 C6 A avaliación contemplará o traballo do portafolio que se realiza na actividade presencial e non presencial:
- O desenvolvemento do traballo interactivo no seminario: participación activa e informada, búsqueda e aportación de información, reflexión e creatividade.

- Análise e reelaboración da información aportada. Calidade da aportación
60
 
Observaciones evaluación

O alumnado con recoñecemento oficial de dedicación a tempo parcial e dispensa académica de exención de asistencia, deberá acudir a titorías para fixar as sesións interactivas e expositivas nas que poderá estar presente co fin de determinar os traballos sustitutorios, se fose o caso. Nesta titoría será informado do procedemento de avaliación que será o que resulte máis acaído en función da súa presencia/ausencia nas sesións interactivas. 


Fuentes de información
Básica (). .
(). .

BIBLIOGRAFÍA BÁSICA

AINSCOW, M.J.; BERESFORD; HARRIS, A.; HOPKINS, D.; WEST. M. (2001): Crear condiciones para la mejora del trabajo en el aula. Nancea.

BARTON, L. (1998): discapacidad y sociedad. Morata.

BARTON, L. (2008): Superar las barreras de la discapacidad. Morata.

BRENNAN, W.K. (1.988): El curriculo para niños con necesidades especiales. Siglo XXI.

CARRIÓN, J.J. (2001): Integración escolar, ¿plataforma para la escuela inclusiva? Siglo XXI.

ECHEITA (2006): Educación para la inclusión o educación sin exclusiones. Nancea.
GARCÍA PASTOR, C (1998): Una escuela común para niños diferentes. EUB.

STAINBACK, S. y W. (1999): Aulas inclusivas. Nancea.

VLACHOU, A (1999): Caminos hacia una educación inclusiva. La Muralla.

Complementária

BIBLIOGRAFÍA COMPLEMENTARIA

AISCOW, M. (1995). Necesidades especiales en el aula. Narcea. Madrid.GIL (2003): Fracaso escolar. Perspectiva internacional. Madrid. Alianza.

BRENNAN,W.K. (1.988).El curriculo para niños con necesidades especiales. Siglo XXI.

ECHEITA, G. (2012). Competencias esenciales en la formación inical de un profesorado inclusivo. Revista Tendencias Pedagógicas.
FERNANDEZ SIERRA (1995). El trabajo docente y psicopedagógico en educación secundaria. Aljibe
FORTES,A.(1994).Teoría y práctica de la integración escolar . Aljibe. Granada.
FRITH,U.(1989 ) El autismo. Alianza.
GARCÍA PASTOR,C.(2005): Educación y diversidad. Ediciones Aljibe. Málaga.
GARCIA PASTOR,C.(1993,95,98).Una escuela común para niños diferentes.PPU. Barcelona.
ILLAN, N. (1997). La diversidad y la diferencia en la educación secundaria obligatoria: retos educativos para el siglo XXI. Aljibe. Málaga.
LOPEZ MELERO,M. (2004). Construyendo una escuela sin exclusiones. Málaga. Aljibe.
MINISTERIO DE EDUCACION Y CIENCIA(1992) Alumnos con necesidades educativas especiales.
MOLINA, S. (2007): Educar en la diversidad. Davinci. Barcelona
VLACHOU, A. (1999): Caminos hacia una educación inclusiva. La Muralla. Madrid.
WANG, M.C. (1995). Atención a la diversidad del alumnado. Madrid. Narcea.
WARNOCK,M.H. (1990):Informe sobre necesidades educativas especiales. Siglo Cero,130,12-24.


Recomendaciones
Asignaturas que se recomienda haber cursado previamente

Asignaturas que se recomienda cursar simultáneamente

Asignaturas que continúan el temario

Otros comentarios


(*) La Guía Docente es el documento donde se visualiza la propuesta académica de la UDC. Este documento es público y no se puede modificar, salvo cosas excepcionales bajo la revisión del órgano competente de acuerdo a la normativa vigente que establece el proceso de elaboración de guías