Datos Identificativos 2018/19
Asignatura (*) Necesidades específicas de apoio educativo e adaptacións curriculares Código 652511211
Titulación
Mestrado Universitario en Psicopedagoxía
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Mestrado Oficial 2º cuadrimestre
Primeiro Optativa 4.5
Idioma
Galego
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Pedagoxía e Didáctica
Coordinación
Nuñez Mayan, Maria Teresa
Correo electrónico
teresa.nunez.mayan@udc.es
Profesorado
Castro Rodríguez, Mª Montserrat
Nuñez Mayan, Maria Teresa
Correo electrónico
maria.castror@udc.es
teresa.nunez.mayan@udc.es
Web
Descrición xeral Esta materia pretende axudar a entender as particularidades e a maneira de enfrentarse á aprendizaxe das persoas con necesidades específicas e analizar as implicaciones derivadas das distintas formas de diversidade para unha escola inclusiva.
Trátase de chegar a ser quen de desen?ar propuestas de intervencio?n psicopedagóxicas orientadas a mellorar a participacio?n, a aprendizaxee e o éxito de todo o alumnado sen discriminación por capacidades ou rendemento.

Competencias do título
Código Competencias do título
A4 Capacidade para coordinar, facilitar e impulsar a utilización de medios e recursos didácticos e multimedia favorecedores de atención á diversidade
A5 Planificar a intervención educativa en diferentes contextos, identificando e interpretando as dificultades e trastornos que poidan xurdir no proceso de ensino-aprendizaxe.
A7 Potenciar a xustiza curricular mediante o uso de estratexias didácticas respectuosas coa diversidade social, cultural e ambiental, analizando criticamente a experiencia histórica de exclusión educativa, e elaborando as adaptacións do currículo que garantan unha perspectiva inclusiva da educación
A8 Deseñar, implementar e avaliar prácticas educativas, programas e servizos que dean resposta ás necesidades das persoas, organizacións e colectivos específicos, promovendo a presenza, participación e éxito de todo o alumnado en contornos educativos e sociolaborais.
A9 Desenvolver estratexias, técnicas e recursos para a prevención, detección e avaliación de necesidades específicas de atención educativa
B2 Aprender a aprender
B3 Capacidade de resolución de problemas
B4 Capacidade de aplicar coñecementos na práctica psicopedagóxica
B10 Que os estudantes saiban aplicar os coñecementos adquiridos e a súa capacidade de resolución de problemas en contornos novos ou pouco coñecidos dentro de contextos más amplos (ou multidisciplinares) relacionados coa súa área de estudo.
C4 Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común
C6 Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Capacidade para coordinar, facilitar e impulsar a utilización de medios e recursos didácticos e multimedia favorecedores de atención á diversidade AP4
A5 Planificar a intervención educativa en diferentes contextos, identificando e interpretando as dificultades e trastornos que poidan xurdir no proceso de ensino-aprendizaxe. AP5
Potenciar a xustiza curricular mediante o uso de estratexias didácticas respectuosas coa diversidade social, cultural e ambiental, analizando criticamente a experiencia histórica de exclusión educativa, e elaborando as adaptacións do currículo que garantan unha perspectiva inclusiva da educación AP7
Deseñar, implementar e avaliar prácticas educativas, programas e servizos que dean resposta ás necesidades das persoas, organizacións e colectivos específicos, promovendo a presenza, participación e éxito de todo o alumnado en contornos educativos e sociolaborais. AP8
Desenvolver estratexias, técnicas e recursos para a prevención, detección e avaliación de necesidades específicas de atención educativa AP9
B4 Capacidade de aplicar coñecementos na práctica psicopedagóxica BM4
Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común CM4
Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse CM6
Que os estudantes saiban aplicar os coñecementos adquiridos e a súa capacidade de resolución de problemas en contornos novos ou pouco coñecidos dentro de contextos más amplos (ou multidisciplinares) relacionados coa súa área de estudo. BM10
Aprender a aprender BM2
Capacidade de resolución de problemas BM3

Contidos
Temas Subtemas
Psicopedagoxía e Diversidade A intervención Psicopedagóxica para unha escola que recoñece a diversidade
Modelo experto e modelo colaborativo na intervención Psicopedagóxica.
Estructura da Orientación Psicopedagóxica: Equipos Específicos e Departamentos de Orientación. Composición. Organización. Funcións.
Necesidades Específicas de Apoio Educativo asociadas á discapacidade intelectual, física e psíquica na práctica psicopedagógica.Análise a partir da realidade do noso entorno educativo. Detección, avaliación e deseño da intervención psicopedagóxica nun contexto inclusivo


Necesidades Específicas de Apoio eudcativo asociadas a factores sociales, ambientais y culturais na práctica psicopedagógica. Análise a partir da realidade do noso entorno educativo. Detección, avaliación e deseño da intervención psicopedagóxica nun contexto inclusivo
Apoio Educativo para unha escola inclusiva Modelos de Apoio
Organización da Intervención Psicopedagóxica
Adaptaciones do Curriculum para a resposta á diversidade. As adaptacións: Do individual ao institucional
A adaptación curricular como unha práctica colaborativa
Medidas oridinarias
Medidas extarodinarias
Deseño, avaliación e seguimento

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Actividades iniciais B2 C4 C6 2 0 2
Presentación oral A4 A7 A9 4 0 4
Discusión dirixida B3 B4 C4 C6 6 6 12
Estudo de casos A5 A8 B10 4 5 9
Portafolios do alumno B2 B3 B4 B10 C6 0 30 30
Seminario A7 A8 B2 B3 B4 13.5 10 23.5
Lecturas A7 A8 A9 B2 0 30 30
 
Atención personalizada 2 0 2
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Actividades iniciais Terán por obxecto indagar sobre os coñecementos previos e a motivación do alumnado sobre a temática de cada unidade ou bloque temático
Presentación oral Dos conceptos chave de cada bloque temático e unidade . Da estructura e oganización dos contidos esenciais. Dos casos, informes e textos sobre os que se desenvolverá o traballo grupal e individual.
Discusión dirixida Tomando como base as lecturas indicadas no seminario, os casos prácticos estudados ou as indagacións que o alumnado realiza sobre as temáticas previamente fixadas, levarase a cabo unha discusión dirixida que ten como fin construir unha aprendizaxe significativa na que o alumnado revise, cuestione e contraste e faga seu o coñecemento.
Estudo de casos Os estudo de casos de alumnado que presenta Necesidades Específicas de Apoio Educativo, servirá como elemento para relacionar o coñecemento teórico e práctico sobre a problemática da inclusión educativa.
Permite analizar aspectos de avaliación diagnóstica e detección, tratamento individualizado e adaptacións do curriculum tanto desde unha perspectiva individual como institucional.
Portafolios do alumno Nel recolleránse as actividades teórico-prácticas levadas a cabo nas sesións presenciais, debidamente enriquecidas e complementadas coas lecturas persoais, asi coma os estudos de caso ou calquera outra actividade levada a cabo ao longo do seminario.
Seminario Será o núcleo principal da actividade presencial. Nas sesións presenciais potenciarase a discusión argumentada de cada tema así como a elaboración dos equemas básicos que logo o alumnado desenvolverá máis ampliamente en base ao estudo ou actividade individual e reflectirá no portafolio.
Lecturas As lecturas máis esenciais serán facilitadas con antelación á realización de cada sesión. O alumnado orientado pola bibliografía facilitada na materia, complementará estas lecturas coas da súa elección, utilizando bases de datos de calidade contrastada. A lectura é indispensable para propiciar unha discusión informada.

Atención personalizada
Metodoloxías
Estudo de casos
Portafolios do alumno
Descrición
Tanto nas sesións de docencia presencial como nas horas destinadas á titoría prestarase ao alumnado a atención personalizada que precise. A diferencia das titulacións iniciais, previas ao mestrado, pode dar lugar a que certos alumnos/as requiran unha atención curricular e orientación específicas en determinados temas da materia.
O alumnado con recoñecemento oficial de dedicación a tempo parcial e dispensa académica de exención de asistencia, deberá acudir a titorías para fixar as sesións interactivas e expositivas nas que poderá estar presente co fin de determinar os traballos sustitutorios, se fose o caso.

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Seminario A7 A8 B2 B3 B4 Tomaranse en conta na avaliación
a. A participación activa e informada na discusión dirixida. A aportación de materiais e análise riguroso dos mesmos.
b. A análise, interpretación e elaboración de propostas de acción pedagóxica na sua abordaxe
40
Portafolios do alumno B2 B3 B4 B10 C6 A avaliación contemplará o traballo do portafolio que se realiza na actividade presencial e non presencial:
- O desenvolvemento do traballo interactivo no seminario: participación activa e informada, búsqueda e aportación de información, reflexión e creatividade.

- Análise e reelaboración da información aportada. Calidade da aportación
60
 
Observacións avaliación

O alumnado con recoñecemento oficial de dedicación a tempo parcial e dispensa académica de exención de asistencia, deberá acudir a titorías para fixar as sesións interactivas e expositivas nas que poderá estar presente co fin de determinar os traballos sustitutorios, se fose o caso. Nesta titoría será informado do procedemento de avaliación que será o que resulte máis acaído en función da súa presencia/ausencia nas sesións interactivas. 


Fontes de información
Bibliografía básica (). .
(). .

BIBLIOGRAFÍA BÁSICA

AINSCOW, M.J.; BERESFORD; HARRIS, A.; HOPKINS, D.; WEST. M. (2001): Crear condiciones para la mejora del trabajo en el aula. Nancea.

BARTON, L. (1998): discapacidad y sociedad. Morata.

BARTON, L. (2008): Superar las barreras de la discapacidad. Morata.

BRENNAN, W.K. (1.988): El curriculo para niños con necesidades especiales. Siglo XXI.

CARRIÓN, J.J. (2001): Integración escolar, ¿plataforma para la escuela inclusiva? Siglo XXI.

ECHEITA (2006): Educación para la inclusión o educación sin exclusiones. Nancea.
GARCÍA PASTOR, C (1998): Una escuela común para niños diferentes. EUB.

STAINBACK, S. y W. (1999): Aulas inclusivas. Nancea.

VLACHOU, A (1999): Caminos hacia una educación inclusiva. La Muralla.

Bibliografía complementaria

BIBLIOGRAFÍA COMPLEMENTARIA

AISCOW, M. (1995). Necesidades especiales en el aula. Narcea. Madrid.GIL (2003): Fracaso escolar. Perspectiva internacional. Madrid. Alianza.

BRENNAN,W.K. (1.988).El curriculo para niños con necesidades especiales. Siglo XXI.

ECHEITA, G. (2012). Competencias esenciales en la formación inical de un profesorado inclusivo. Revista Tendencias Pedagógicas.
FERNANDEZ SIERRA (1995). El trabajo docente y psicopedagógico en educación secundaria. Aljibe
FORTES,A.(1994).Teoría y práctica de la integración escolar . Aljibe. Granada.
FRITH,U.(1989 ) El autismo. Alianza.
GARCÍA PASTOR,C.(2005): Educación y diversidad. Ediciones Aljibe. Málaga.
GARCIA PASTOR,C.(1993,95,98).Una escuela común para niños diferentes.PPU. Barcelona.
ILLAN, N. (1997). La diversidad y la diferencia en la educación secundaria obligatoria: retos educativos para el siglo XXI. Aljibe. Málaga.
LOPEZ MELERO,M. (2004). Construyendo una escuela sin exclusiones. Málaga. Aljibe.
MINISTERIO DE EDUCACION Y CIENCIA(1992) Alumnos con necesidades educativas especiales.
MOLINA, S. (2007): Educar en la diversidad. Davinci. Barcelona
VLACHOU, A. (1999): Caminos hacia una educación inclusiva. La Muralla. Madrid.
WANG, M.C. (1995). Atención a la diversidad del alumnado. Madrid. Narcea.
WARNOCK,M.H. (1990):Informe sobre necesidades educativas especiales. Siglo Cero,130,12-24.


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario

Observacións


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías