Datos Identificativos 2018/19
Asignatura (*) Intervención psicopedagóxica no medio familiar Código 652511219
Titulación
Mestrado Universitario en Psicopedagoxía
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Mestrado Oficial 2º cuadrimestre
Primeiro Optativa 3
Idioma
Castelán
Galego
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Psicoloxía
Coordinación
Barca Enríquez, Eduardo
Correo electrónico
e.barcae@udc.es
Profesorado
Barca Enríquez, Eduardo
Correo electrónico
e.barcae@udc.es
Web
Descrición xeral A través de la asignatura los alumnos adquirirán un conocimiento más preciso de la familia, contando para ello con documentos en castellano y alguno en inglés, por lo que se trabajará la competencia para el dominio de un idioma extranjero (competencia C2). Igualmente los alumnos se iniciarán en la intervención en el medio familiar con una orientación sistémica. De este modo aprenderán a aplicar los conocimientos adquiridos (competencias B2 y T4), integrándolos para actuar según la demanda presentada (competencia B3), aprenderán a resolver problemas (competencia T3) relacionados con la familia (competencia E12) y aprenderán a hacerlo considerando los condicionantes éticos que impone el ejercicio de la intervención familiar (competencia T8) y la importancia que tiene el ser capaz de desarrollar una relación de colaboración con los usuarios (competencia E11). Para ello, han de ser capaces de considerar diversas variables personales, interpersonales y contextuales (competencia E4). Una vez conseguida una formación básica sobre intervención familiar, se trabajará para que sean capaces de planificar servicios y programas de intervención contrastados (competencia E13).

Competencias do título
Código Competencias do título
A1 Planificar programas, proxectos e servizos de intervención para a mellora dos membros da comunidade educativa, aplicables a diferentes contextos e grupo destinatario.
A2 Ser capaz de asesorar centros, profesionais, familias e institucións co fin de axudar a resolver problemas educativos e promover a innovación
A3 Capacidade para considerar as múltiples variables intrapersoais, interpersoais e contextuais que inciden no proceso de ensino-aprendizaxe e para avaliar e intervir na mellora dos recursos motivacionais.
B2 Aprender a aprender
B3 Capacidade de resolución de problemas
B4 Capacidade de aplicar coñecementos na práctica psicopedagóxica
B8 Comportarse con ética e responsabilidade social como cidadán e como profesional
B10 Que os estudantes saiban aplicar os coñecementos adquiridos e a súa capacidade de resolución de problemas en contornos novos ou pouco coñecidos dentro de contextos más amplos (ou multidisciplinares) relacionados coa súa área de estudo.
B11 Que os estudantes sexan capaces de integrar coñecementos e enfrontarse á complexidade de formular xuízos a partir dunha información que, sendo incompleta ou limitada, inclúa reflexións sobre as responsabilidades sociais e éticas vinculadas á aplicación dos seus coñecementos e xuízos.
B12 Que os estudantes saiban comunicar as súas conclusións e os coñecementos e razóns últimas que as sustentan a públicos especializados e non especializados dun modo claro e sen ambigüidades
C1 Expresarse correctamente, tanto de forma oral como escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma
C3 Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida
C4 Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común
C8 Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Ser capaz de asesorar centros, profesionais, familias e institucións co fin de axudar a resolver problemas educativos e promover a innovación AP2
Aprender a aprender BM2
Capacidade de resolución de problemas BM3
Capacidade de aplicar coñecementos na práctica psicopedagóxica BM4
Expresarse correctamente, tanto de forma oral como escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma CM1
Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida CM3
Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común CM4
Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade CM8
Planificar programas, proxectos e servizos de intervención para a mellora dos membros da comunidade educativa, aplicables a diferentes contextos e grupo destinatario. AP1
Capacidade para considerar as múltiples variables intrapersoais, interpersoais e contextuais que inciden no proceso de ensino-aprendizaxe e para avaliar e intervir na mellora dos recursos motivacionais. AP3
Comportarse con ética e responsabilidade social como cidadán e como profesional BM8
Que os estudantes saiban aplicar os coñecementos adquiridos e a súa capacidade de resolución de problemas en contornos novos ou pouco coñecidos dentro de contextos más amplos (ou multidisciplinares) relacionados coa súa área de estudo. BM10
Que os estudantes sexan capaces de integrar coñecementos e enfrontarse á complexidade de formular xuízos a partir dunha información que, sendo incompleta ou limitada, inclúa reflexións sobre as responsabilidades sociais e éticas vinculadas á aplicación dos seus coñecementos e xuízos. BM11
Que os estudantes saiban comunicar as súas conclusións e os coñecementos e razóns últimas que as sustentan a públicos especializados e non especializados dun modo claro e sen ambigüidades BM12

Contidos
Temas Subtemas
Bloque 1: Aproximación teórica a la familia Bloque 1: Aproximación teórica a la familia
Bloque 2: Procesos familiares y su implicación en el contexto escolar Bloque 2: Procesos familiares y su implicación en el contexto escolar
Bloque 3: Implicación familiar en la escuela Bloque 3: Implicación familiar en la escuela
Bloque 4: Intervención psicopedagógica: programas, diseño y evaluación Bloque 4: Intervención psicopedagógica: programas, diseño y evaluación

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Discusión dirixida A2 A3 A1 8 0 8
Lecturas B2 C1 C8 0 25 25
Sesión maxistral B3 B4 B8 C4 10 0 10
Simulación B10 5 0 5
Actividades iniciais B11 B12 C3 1 0 1
Portafolios do alumno B2 B3 C3 4 21 25
 
Atención personalizada 1 0 1
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Discusión dirixida Los alumnos han de leerse los documentos que se indiquen en la planificación docente y a partir de dichas lecturas, se implicarán en un debate en el que la docentes hará de moderadora y facilitadora
Lecturas Las lecturas se indicarán en la planificación docente. Estarán en castellano
Sesión maxistral En algunas sesiones, la docente realizará una exposición en formato sesión magistral
Simulación Los alumnos se implicarán en diversos casos actuando como clientes y como profesionales. Se pretende que todos los alumnos actúen en ambos papeles.
Actividades iniciais Toma de contacto sobre la materia, explicación de lo que se verá en el trimestre, tipo de evaluación y cómo se diseñarán las clases
Portafolios do alumno El portafolios del alumno contiene el trabajo escrito de la asignatura que consiste en lo siguiente:
Trabajo personal de autoconocimiento relacionado con los modelos internos de trabajo y su influencia en nuestro comportamiento. Valorar la implicación que la familia ha tenido en la elaboración de estos.
Hacer una propuesta de un programa de intervención. Se detallará en la planificación docente qué se entiende por cada una de estas opciones.

Atención personalizada
Metodoloxías
Portafolios do alumno
Descrición
Seguimento do traballo personal de autocoñecemento con respecto a nosa estructura de funcionamento e as experiencias familiares vividas. Orientación co deseño do esquema do plan de intervención familiar

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Portafolios do alumno B2 B3 C3 Se indicó en el apartado Metodologías 40
Sesión maxistral B3 B4 B8 C4 Proba objetiva sobre los contenidos vistos en la materia 35
Simulación B10 Tal y como se indicó en el apartado metodologías 25
 
Observacións avaliación

Los alumnos no asistentes han de acudir a al menos una clase en la que harán la simulación a través de un role-playing. Esta nota será el 20%.

Además, harán un examen tipo test en el que entrará toda la materia trabajada. El examen es el 80% de la calificación.


Fontes de información
Bibliografía básica

Amatea, E.S. (2013). From Separation to Collaboration: The Changing Paradigms of Family-School Relations. En E.S. Amatea, (Ed.), Building Culturally Responsive Family School Relationships (17-45). Boston, MA: Pearson.

Epstein, J.L. (2001). School, Family and Community Partnerships. Preparing Educators and Improving Schools. Oxford: Westview Press.

Grolnick, W.S. y Slowiaczek, M.L. (1994). Parents' involvement in children's schooling: a multidimensional conceptualization and motivational model. Child Development, 65, 237-252.

López-Larrosa, S. (2009). La relación familia-escuela. Guía práctica para profesionales. Madrid: CCS.

López Larrosa, S. y Dubra, M. (2010). Las relaciones familia-escuela desde la perspectiva de los adolescentes. Revista Galego-Portuguesa de Psicoloxía e Educación, 18(2), 179-186.

López-Larrosa, S. y Escudero, V. (2003). Familia, evaluación e intervención. Madrid: CCS.

Rogers, M., Markel, M. A., Midgett, J. D.; Ryan, B., & Tannock, R. (2012, online). Measuring children’s perceptions of Parental Involvement in Conjoint Behavioral Consultation: Factor Structure and Reliability of the Parental Support for Learning Scale.10.1177/1534508413493110.

Walker, J.M.T., Wilkins, A.S., Dallaire, J.R., Sandler, H.M. & Hoover-Dempsey, K.V. (2005). Parental involvement: model revision through scale development. The Elementary School Journal, 106(2), 85-104.

Bibliografía complementaria


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario

Observacións


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías