Datos Identificativos 2015/16
Asignatura (*) Investigación e innovación en didáctica das ciencias Código 652513209
Titulación
Mestrado Universitario en Didácticas Específicas
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Mestrado Oficial 2º cuadrimestre
Primeiro Obrigatoria 3
Idioma
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Pedagoxía e Didáctica
Coordinación
Martinez Losada, Maria Cristina
Correo electrónico
cristina.martinez.losada@udc.es
Profesorado
Martinez Losada, Maria Cristina
Rivadulla López, Juan Carlos
Correo electrónico
cristina.martinez.losada@udc.es
juan.rivadulla@udc.es
Web
Descrición xeral

Competencias do título
Código Competencias do título
A6 Establecer os descritores xerais que caracterizan unha investigación: seleccionar, elaborar, tratar e interpretar os datos, e presentar os resultados de acordo cos propósitos da investigación.
A7 Capacidade de aplicar coñecementos teóricos relativos ás Didácticas Específicas, tanto á investigación como á innovación e a avaliación.
A10 Coñecer os fundamentos teóricos que sustentan a investigación e innovación no ámbito das Didácticas Específicas
A11 Coñecer, comprender e utilizar a linguaxe científica e aplicala correctamente nas distintas formas de expresión e comunicación
A12 Identificar as principais liñas de investigación e innovación e a súa evolución nas Didácticas Específicas.
A14 Coñecer diferentes tipos de metodoloxía que se empregan na investigación educativa considerando a súa pertinencia para a resolución de problemas concretos
A15 Identificar criterios de calidade e control, tanto na investigación como na práctica docente, fomentando o espírito crítico, reflexivo e innovador.
A18 Recoñecer a investigación e a innovación aplicada ás ciencias da educación como ferramenta continua de innovación e mellora educativa e social.
B1 Posuír e comprender coñecementos que acheguen unha base ou oportunidade de ser orixinais no desenvolvemento e/ou aplicación de ideas, a miúdo nun contexto de investigación
B2 Que os estudantes saiban aplicar os coñecementos adquiridos e a súa capacidade de resolución de problemas en ámbitos novos ou pouco coñecidos dentro de contextos máis amplos (ou multidisciplinares) relacionados coa súa área de estudo.
B3 Que os estudantes sexan capaces de integrar coñecementos e enfrontarse á complexidade de formular xuízos a partir dunha información que, sendo incompleta ou limitada, inclúa reflexións sobre as responsabilidades sociais e éticas vinculadas á aplicación dos seus coñecementos e xuízos.
B4 Que os estudantes saiban comunicar as súas conclusións e os coñecementos e razóns últimas que as sustentan a públicos especializados e non especializados dun modo claro e sen ambigüidades.
B5 Que os estudantes posúan as habilidades de aprendizaxe que lles permita continuar estudando dun modo que terá que ser en boa medida autodirixido ou autónomo.
B6 Capacidade de análise e síntese.
B8 Traballar de forma autónoma e con iniciativa.
B9 Traballar de forma colaborativa.
B10 Capacidade de organización e planificación en ámbitos educativos disciplinares e interdisciplinares.
B12 Comportarse con ética e responsabilidade social e ambiental como docente e/ou investigador.
B15 Ter capacidade para actualizar os coñecementos, as metodoloxías e as estratexias na práctica docente.
C1 Expresarse correctamente, tanto de forma oral como escrita, nas linguas oficiais da Comunidade Autónoma.
C3 Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida.
C4 Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común.
C6 Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse.
C7 Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe ao longo da vida.
C8 Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnoloxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Coñecer os diferentes marcos teóricos que orientan a investigación e innovación na ensinanza científica AP10
AP14
AP18
BP1
BP6
BP12
BP15
CP6
CP8
Identificar, analizar e valorar os problemas que suscitaronas principais correntes de investigación na ensinanza das ciencias e a súa evolución AP7
AP11
AP12
BP3
BP4
BP5
BP9
CP3
CP7
Apreciar as caractrísticas de investigacións e innovaciónsen contextos científicos diversos e diseñar propostas específicas AP6
AP7
AP14
AP15
BP2
BP3
BP8
BP10
CP1
CP4

Contidos
Temas Subtemas
Plantexamentos teóricos sobre a ensinanza e aprendizaxe das Ciencias 1. Finalidades da educación científicas nos niveis educativos elementales, tendencias actuais.
2.As competencias profesionais do docente de ciencias: Qué debe saber e saber facer o profesor.
2. Corrientes de investigación en Didáctica de las Ciencias 2.1 O pensamento do alumnado: concepcioóns alternativas, modelos mentáis, compoñentes afectivos.
2.2 O pensamento do profesorado: concepciones e crenzas sobre a Ciencia a a súa ensinanza, decisiones sobre qué/cómo ensinar/avaliar. A práctica de aula e a investigación-acción.
3. A investigación e a innovación en contextos concretos del ámbito científico en educación infantil y Primaria 3.1 A Investigación na aula de infantil e primaria. Características e exemplificacións
3.2 Diseño de propostas específicas. Elaboración de proxectos

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Actividades iniciais A18 B3 B6 C6 1 0 1
Aprendizaxe colaborativa A7 A11 A12 A15 A18 B2 B3 B4 B6 B9 B10 C1 C3 C4 C6 9 13.5 22.5
Sesión maxistral A6 A10 A12 A14 A18 B1 B15 C7 10 10 20
Análise de fontes documentais A6 A12 A15 B4 B8 C6 C8 0 5 5
Proba mixta A7 A10 A11 A12 A14 B6 C1 1 0 1
Traballos tutelados A6 A7 A10 A11 A12 A14 A15 A18 B2 B5 B8 B10 B12 C1 0 23.5 23.5
 
Atención personalizada 2 0 2
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Actividades iniciais Actividades que se levan a cabo como presentación da materia, a fin de coñecer as competencias, saberes, intereses e/ou motivacións que posúe o alumnado para o logro dos obxectivos que se queren alcanzar,
Aprendizaxe colaborativa Actividades de ensino-aprendizaxe guiados de forma presencial e/ou apoiados con tecnoloxías da información e as comunicacións, que se basean na organización da clase en pequenos grupos nos que o alumnado traballa conxuntamente na resolución de tarefas asignadas polo profesorado para optimizar a súa propia aprendizaxe e a dos outros membros do grupo.
Sesión maxistral Exposición oral complementada co uso de medios audiovisuais e co plantexamento de exemplificaciós e preguntas dirixidas aos estudantes, coa finalidade de transmitir coñecementos e facilitar a aprendizaxe.
Análise de fontes documentais Actividade que supón a utilización de documentos bibliográficos relevantes para a temática da materia con actividades especificamente deseñadas para a análise dos mesmos. Pódese empregar como introdución xeral a un tema, como instrumento de aplicación ou como síntese de contidos de carácter teórico ou práctico.
Proba mixta Proba que integra preguntas abertas de desenvolvemento e preguntas de resposta breve, de discriminación, de completar e/ou de asociación.
Traballos tutelados Metodoloxía deseñada para promover a aprendizaxe autónoma dos estudantes, baixo a tutela do profesor e en escenarios variados de investigación e innovación no ámbito da educación científica.

Atención personalizada
Metodoloxías
Traballos tutelados
Descrición
Se programarán sesións de seguimento coa finalidades de dirxir e orientar o traballo autónomo dos alumnos/as

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Traballos tutelados A6 A7 A10 A11 A12 A14 A15 A18 B2 B5 B8 B10 B12 C1 O Traballo tutelado servirá para obxectivar os coñecementos e as habilidades adquiridas polo alumnado noutras actividades que se fixeron ao longo do desenvolvemento da materia. Valoraráse a inclusión de aspectos relevantes e a capacidad analítica e interpretativa do estudiante respecto ás situacións planteaxadas. Si o estudiante asistíu alomenos ao 80% das clases presenciais, a nota do traballo será o 100% da cualificación final. 50
Proba mixta A7 A10 A11 A12 A14 B6 C1 Realizarase só si o alumno non chega ao 80% de asistencia e ten por obxecto avaliar os aspectos traballadas nas clases presenciais. 50
 
Observacións avaliación
A asistencia ás clases presenciais é obrigatoria. o alumnado,individualmente ou en pequeno grupo(2/3 alumnos/as) entregará, unha vez rematadas as clases presenciais, o traballo realizado (100% da cualificación).

Se ou estudante non chega a unha asistencia do 80% dás clases presenciais; deberá ser
avaliado ademáis de por ou traballo, por unha proba individual. Neste caso, vos dous ítemes da avaliación (traballo e proba individual) Terán unha ponderación do 50%, exi esixíndose en cada unha delas a nota igual ou superior a 5 sobre 10

Fontes de información
Bibliografía básica
Abell, S. Research on Science Teacher knowledge. In Abell, S.K. y Lederman, N.G. 2007. Handbook of Research on Science Education. N.J. :Lawrence Erlbaum Associates Inc Cañas, A., Martín-Díaz, M.J., Nieda, J. (2007). Competencias en el conocimiento y la interacción con el mundo físico. La competencia científica. Alianza Editorial. Madrid De Vecchi, G. y Giordan, A (2006). Guía práctica para la enseñanza científica. Sevilla: Díada Furió, C. et al. (2006). Las ideas alternativas sobre conceptos científicos: tres décadas de investigación. Resultados y perspectivas. Alambique, 48, 66-77 Martí, J (2012). Aprender ciencias en la educación primaria. Barcelona: Graó Martín del Pozo (coord.) (2013). Las ideas científicas de los aluumnos y alumnas de primaria: tareas, dibujos y textos. Madrid: Universidad Complutense Pedrinaci, E. y otros (2012.). 11 ideas clave. El desarrollo de la competencia científica.. Barcelona: Graó Porlán, R. et al. (2010). El cambio del profesorado de Ciencias I: Marco teórico y formativo. Enseñanza de las Ciencias, 28 (1), 31-46. Porlán, R. et al. (2011). El cambio del profesorado de ciencias II: itinerarios de progresión y obstáculos en estudiantes de magisterio. Enseñanza de las Ciencias 29(3):353-370
Bibliografía complementaria
Revistas especializadass: Alambique - Aula de Innovación educativa - Enseñanza de las Ciencias - Eureka - Investigación en la Escuela. Students' and Teachers' Conceptions and Science Education. http://www.ipn.uni-kiel.de/aktuell/stcse/stcse.html

Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario

Observacións


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías