Identifying Data 2019/20
Subject (*) Music Teaching: Resources and Methods Code 652513216
Study programme
Mestrado Universitario en Didácticas Específicas
Descriptors Cycle Period Year Type Credits
Official Master's Degree 2nd four-month period
 First Optional 3
Language
Spanish
Galician
Teaching method Face-to-face
Prerequisites
Department Didácticas Específicas e Métodos de Investigación e Diagnóstico en Educación
Coordinador
E-mail
Lecturers
E-mail
Web
General description Esta materia ofrece ao profesorado a posibilidade de crear os seus propios materiais didácticos a través da análise, a composición e as novas tecnoloxías aplicadas á educación musical. Por outra parte permite unha aproximación práctica á improvisación musical e ao acompañamento de melodías.
No deseño desta materia tívose en conta a grande utilidade de todos estes recursos e técnicas para potenciar a creatividade na educación musical.

Study programme competencies
Code Study programme competences
A1 To know the theoretical basis of interdisciplinary work and identify its centre of interest in school and non-school contexts.
A3 To design, justify and evaluate in a systematic manner interdisciplinary proposals in different educational contexts.
A7 - To be able to apply theoretical knowledge related to Specific Didactics, both in research as in innovation and evaluation.
A9 To test and evaluate disciplinary and interdisciplinary teaching projects in real educational contexts and to promote suggestions for improvement related to the obtained results.
A11 To know and understand scientific language and use it correctly in different ways of expression and communication.
A17 To select, adapt and apply materials, resources and ICTs to improve the teaching and learning in different disciplinary fields.
B1 To have and understand general knowledge to establish foundations and /or opportunities to stand out in the development and implementation of ideas, mainly in an action- research context.
B2 To be able to apply the acquired foundations and their problem-solving capabilities in new multidisciplinary contexts related to the specific research areas.
B3 To be able to join contents and accept the challenge to formulate complex statements out of a limited or incomplete information, including reflections about social and ethic responsibilities related to the application of their own knowledge and opinions.
B4 To be able to transfer and communicate their conclusions and opinions in a clear and straight manner both in a specialized and a non-specialized audience.
B5 To have the required learning abilities to continue in a life-long-learning and autonomous process.
B6 To be able to analyse and synthesize.
B7 To be able to adapt to new situations.
B8 To work with initiative and in an autonomous way.
B9 To work in a collaborative way.
B11 To be able to innovate (creativity) within educational and non-educational contexts.
B15 To be able to update knowledge, methodologies and strategies in their teaching practices
C1 To express correctly, both orally and in written texts, in the two co-official languages of the Autonomous Community.
C3 To use the main ICT’s basic tools for their professional development and for their life-long-learning process.
C4 To be able to self-develop for an open, critical, committed, democratic and solidary citizenship.
C6 To critically value available knowledge, technology and information to solve problems which students must face.
C7 To assume as a professional and as a citizen the importance of life-long-learning.
C8 To value the importance that research, innovation and technical developments have on society’s socio-economical and cultural progress.

Learning aims
Learning outcomes Study programme competences
Coñecer os principais aspectos que interveñen no proceso de selección e secuenciación do material didáctico da educación musical desde unha óptica creativa e interdisciplinar. AJ1
AJ3
AJ17
 BJ1
BJ3
BJ6
BJ8
BJ9
BJ11
 CJ3
CJ4
CJ6
CJ7
Aplicar a composición, o acompañamento e a improvisación no deseño e a posta en práctica de actividades didácticas empregando instrumentos tradicionais e virtuais. AJ7
AJ9
AJ17
 BJ2
BJ5
BJ6
BJ7
BJ9
BJ15
 CJ1
CJ3
CJ7
Empregar as tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) e as novas tecnoloxías aplicadas á educación musical como ferramentas educativas. AJ17
 BJ7
BJ8
BJ9
BJ11
 CJ3
CJ6
Posuír coñecementos metodolóxicos que permitan a realización de investigacións sobre a expresión musical e as súas posibles aplicacións didácticas. AJ1
AJ7
AJ11
 BJ2
BJ4
BJ8
 CJ1
CJ4
CJ8

Contents
Topic Sub-topic
1. Análise do repertorio escolar 1.1. Obtención de material didáctico a partir de diversas fontes: cancioneros, libros especializados, recompilacións de música folclórica, Internet, etc.
1.2. Clasificación dos exemplos extraídos partindo da análise dos parámetros básicos da melodía.
2. Musicalización de textos. 2.1. Principios elementais da composición musical.
2.2. Relación texto - música.
2.3. Os editores de partituras na elaboración do material.
2.4. Os editores de audio na creación de paisaxes sonoras.
3. Acompañamento. 3.1. Tipos de acompañamento.
3.2. Práctica do acompañamento empregando instrumentos tradicionais ou virtuais.
4. Improvisación musical. 4.1. Fundamentos teóricos.
4.2. Elementos que interveñen na improvisación.
4.3. Aplicación didáctica da improvisación.

Planning
Methodologies / tests Competencies Ordinary class hours Student’s personal work hours Total hours
Introductory activities A1 C6 C7 C8 1 0 1
Document analysis A11 A17 B3 B5 B6 B8 B9 B15 C6 0 10 10
Collaborative learning A1 A9 B2 B7 B9 C4 C7 2 6 8
Workshop A3 A7 A9 A17 B2 B5 B9 B11 C3 C7 10 10 20
Guest lecture / keynote speech A1 A7 A11 B1 B3 B4 B5 C1 C4 C6 C7 C8 5 5 10
Oral presentation A1 A11 B4 B6 B7 B8 C1 C3 C7 1 4 5
Supervised projects A1 A3 A7 A11 B1 B2 B4 B5 B6 B8 B9 B11 B15 C1 C3 C6 C8 2 18 20
 
Personalized attention 1 0 1
 
(*)The information in the planning table is for guidance only and does not take into account the heterogeneity of the students.

Methodologies
Methodologies Description
Introductory activities Actividades que se levan a cabo antes de iniciar calquera proceso de ensino-aprendizaxe co fin de coñecer as competencias, intereses e/ou motivacións que posúe o alumnado para o logro dos obxectivos, que se queren alcanzar, vinculados a un programa formativo. Con ela preténdese obter información relevante que permita articular a docencia para favorecer aprendizaxes eficaces e significativas, que partan dos coñecementos previos do alumnado.
Document analysis Técnica metodolóxica que supón a utilización de documentos audiovisuais e/ou bibliográficos (fragmentos de reportaxes documentais ou películas, noticias de actualidade, paneis gráficos, fotografías, biografías, artigos, textos lexislativos, etc.) relevantes para a temática da materia con actividades especificamente deseñadas para a análise destes. Pódese empregar como introdución xeral a un tema, como instrumento de aplicación do estudo de casos, para a explicación de procesos que non se poden observar directamente, para a presentación de situacións complexas ou como síntese de contidos de carácter teórico ou práctico.
Collaborative learning Conxunto de procedementos de ensino-aprendizaxe guiados de forma presencial e/ou apoiados con tecnoloxías da información e as comunicacións, que se basean na organización da clase en pequenos grupos nos que o alumnado traballa conxuntamente na resolución de tarefas asignadas polo profesorado para optimizar, a súa propia aprendizaxe e a dos outros membros do grupo.
Workshop Modalidade formativa orientada á aplicación de aprendizaxes na que se poden combinar diversas metodoloxías/probas (exposicións, simulacións, debates, solución de problemas, prácticas guiadas, etc.) a través da que o alumnado desenvolve tarefas eminentemente prácticas sobre un tema específico, co apoio e a supervisión do profesorado.
Guest lecture / keynote speech Exposición oral complementada co uso de medios audiovisuais e a introdución dalgunhas preguntas dirixidas aos estudantes, coa finalidade de transmitir coñecementos e facilitar a aprendizaxe.
A clase maxistral é coñecida tamén como "conferencia", "método expositivo" ou "lección maxistral". Esta última modalidade adóitase reservar a un tipo especial de lección impartida por un profesor en ocasións especiais, cun contido que supón unha elaboración orixinal e baseada no uso case exclusivo da palabra como vía de transmisión da información á audiencia.
Oral presentation Intervención inherente aos procesos de ensino-aprendizaxe baseada na exposición verbal a través da que o alumnado e profesorado interactúan dun modo ordenado, propoñendo cuestións, facendo aclaracións e expoñendo temas, traballos, conceptos, feitos ou principios de forma dinámica.
Supervised projects Metodoloxía deseñada para promover a aprendizaxe autónoma dos estudantes, baixo a tutela do profesor e en escenarios variados (académicos e profesionais). Está referida prioritariamente á aprendizaxe do "como facer as cousas". Constitúe unha opción baseada na asunción polos estudantes da responsabilidade pola súa propia aprendizaxe.
Este sistema de ensino baséase en dous elementos básicos: a aprendizaxe independente dos estudantes e o seguimento desa aprendizaxe polo profesor-titor.

Personalized attention
Methodologies
Document analysis
Supervised projects
Description
Está dirixida tanto ao alumnado con matrícula total como ao que teña dispensa académica de exención de asistencia.
O profesorado realizará o seguimento dos traballos indicados, e atenderá as dúbidas que poidan xurdir sobre a materia. A atención personalizada levará a cabo en titorías presenciais ou a través do correo electrónico.

Assessment
Methodologies Competencies Description Qualification
Workshop A3 A7 A9 A17 B2 B5 B9 B11 C3 C7 Realización de exercicios prácticos relativos a: interpretación, composición e improvisación musicais, empregando os materiais previamente traballados. 25
Supervised projects A1 A3 A7 A11 B1 B2 B4 B5 B6 B8 B9 B11 B15 C1 C3 C6 C8 Elaboración individual dunha proposta didáctica na que se apliquen as técnicas e os recursos estudados. 40
Collaborative learning A1 A9 B2 B7 B9 C4 C7 En grupos reducidos realizaranse diferentes tarefas que serán expostas en clase. 20
Oral presentation A1 A11 B4 B6 B7 B8 C1 C3 C7 Realización de presentacións orais dos traballos que se indiquen, empregando os medios tecnolóxicos dispoñibles. 15
 
Assessment comments
  • A asistencia ás clases presenciais é obrigatoria. 
  • O alumnado con dispensa académica de exención de asistencia, do mesmo xeito que o que non alcance un 80% de asistencia ás sesións presenciais, será avaliado mediante un traballo e unha proba individual que terán unha ponderación do 50%, esixíndose en cada caso unha cualificación igual ou superior a 5 sobre 10.
  • Os traballos escritos entregaranse ao finalizar as clases presenciais preferentemente en formato dixital.

Sources of information
Basic

Alonso, C. (2008). Improvisación libre. La composición en movimiento. Vigo: Dos Acordes.

Alsina, P. (1997). El área de educación musical. Propuestas para aplicar en el aula. Barcelona: Graó.

Alsina, P., Díaz, M., Giráldez, A., Ibarretxe, G. (2009). 10 ideas clave. El aprendizaje creativo. Barcelona: Graó.

Díaz, M. y Frega, A. (1998). La creatividad como transversalidad al proceso de educación musical. Vitoria-Gasteiz: AgrupArte.

Díaz, M. y Giráldez, A. (Coords.) (2007). Aportaciones teóricas y metodológicas a la educación musical. Una selección de autores relevantes. Barcelona: Graó.

Díaz, M. y Riaño, M. (Coords.) (2007). Creatividad en educación musical. Santander: Universidad de Cantabria. Servicio de Publicaciones.

Díaz, M. y Riaño, M. (2010). Voz, cuerpo y acción. Un espacio para la música. Santander: Universidad de Cantabria.

Gainza, V. (1983). La improvisación musical. Buenos Aires. Ricordi

Gainza, V. (1986): La iniciación musical del niño. Buenos Aires. Ricordi.

Gainza, V. (2002). Pedagogía musical. Dos décadas de pensamiento y acción educativa. Buenos Aires: Lumen.

Gainza, V. (2003). La educación musical entre dos siglos: del modelo metodológico a los nuevos paradigmas. Conferencia publicada el 23 de agosto de 2003 en el Seminario Permanente de Investigación de la Maestría en Educación Universidad de San Andrés. Disponible en http://www.udesa.edu.ar/files/ESCEDU/DT/DT10-GAINZA.PDF.

García, P. y Estebaranz, A. (2005). Innovación y creatividad en la enseñanza musical. Barcelona: Octaedro.

Giráldez, A. (2005). Internet y educación musical. Barcelona: Graó.

Giráldez, A. (2007). La composición en el aula de música. En VV.AA., La creatividad en la clase de música: componer y tocar (pp. 27-36). Barcelona: Graó.

Giráldez, A. (2007). La competencia cultural y artística. Madrid: Alianza.

Giráldez, A. (Coord.) (2011). Didáctica de la música. Barcelona: Graó.

Giráldez, A. (Coord.) (2011). Música. Complementos de formación disciplinar. Barcelona: Graó.

Green, L. (2009). Significado musical y reproducción social: Defensa de la recuperación de la autonomía. En Lines, D. (Comp.). La educación para el nuevo milenio. Madrid: Morata.

Gustems, J. (2013). Creatividad y educación musical: actualizaciones y contextos. Barcelona: Dinsic.

Hargreaves, D. (1991). Infancia y educación artística. Madrid: Morata.

Hargreaves, D. (1998). Música y desarrollo psicológico. Barcelona: Graó.

Gainza, V. (1983). La improvisación musical. Buenos Aires. Ricordi

Gainza, V. (2002b). Pedagogía musical. Dos décadas de pensamiento y acción educativa. Buenos Aires: Lumen.

Gainza, V. (2003). La educación musical entre dos siglos: del modelo metodológico a los nuevos paradigmas. Conferencia publicada el 23 de agosto de 2003 en el Seminario Permanente de Investigación de la Maestría en Educación Universidad de San Andrés. Disponible en http://www.udesa.edu.ar/files/ESCEDU/DT/DT10-GAINZA.PDF

Lines, D. (comp.) (2009) La educación musical para el nuevo milenio: Madrid. Morata.

Marshall, N., North, A. y Hargreaves, D. (2005). Educación musical en el siglo XXI: una perspectiva psicológica. Eufonía: Didáctica de la música, Nº 34, pp. 8-32.

Nettl, B. y Russell, M. (eds.) (2004). En el transcurso de la interpretación. Estudios sobre el mundo de la improvisación musical. Madrid. Akal.

Oriol, N (Dir.) (2001). La educación artística, clave para el desarrollo de la creatividad. Madrid: Ministerio de Educación.

Pascual, P. (2006). Didáctica de la música. Madrid: Pearson Prentice Hall.

Piston, W. (1998). Armonía. Cooper City: SpanPress.

Pons, P. (2000). Jazz. Madrid: Celeste.

Ramírez, C. (2006). Música, lenguaje y educación: La comunicación humana a través de la música en el proceso educativo. Valencia: Tirant lo Blanch.

Sanmatias, C. y Cardoner, M. (1997). Expresión musical y rítmica. Valencia: Piles

Sanuy, M. (1994). Aula sonora (Hacia una educación musical en Primaria). Madrid: Morata.

Schafer, M. (1969). El compositor en el aula. Buenos Aires: Ricordi Americana

Small, C. (2006). Música, sociedad, educación. Madrid: Alianza.

Swanwick, K. (1991). Música, pensamiento y educación. Madrid: Morata

Swanwick, K. (1994). Musical knowledge. Intuition and analysis in music education. Londres: Routledge and Kegan Paul.

Tejada, J. (2001). MIDI para el conservatorio, la escuela y el instituto: encore, finale, band in a box. Barcelona: Rivera Editores

Vílchez, L. (2009). La música y su potencial educativo. Madrid: SM.

Waisburdi, G. y Erdmenger, E. (2007). El poder de la música en el aprendizaje. Cómo lograr un aprendizaje acelerado y creativo. Sevilla: MAD.

Webber, F. (1974). La música y el niño pequeño. Buenos Aires: Ricordi.

Willems, E. (1961): Las bases psicológicas de la educación musical. Buenos Aires. Eudeba.

Willems, E. (1964): El ritmo musical. Estudio psicológico. Buenos Aires: Eudeba.

Willems, E. (1994). El valor humano de la educación musical. Barcelona: Paidós.

Willems, E. (2001). El oído musical: La preparación auditiva del niño. Barcelona: Paidós.
Complementary


Recommendations
Subjects that it is recommended to have taken before

Subjects that are recommended to be taken simultaneously

Subjects that continue the syllabus

Other comments


(*)The teaching guide is the document in which the URV publishes the information about all its courses. It is a public document and cannot be modified. Only in exceptional cases can it be revised by the competent agent or duly revised so that it is in line with current legislation.