Datos Identificativos 2020/21
Asignatura (*) Investigación Cualitativa en Educación Código 652536004
Titulación
Máster Universitario en Dirección, Xestión e Innovación de Institucións Escolares
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Mestrado Oficial 1º cuadrimestre
Primeiro Obrigatoria 3
Idioma
Castelán
Galego
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Pedagoxía e Didáctica
Coordinación
Gonzalez Sanmamed, Mercedes
Correo electrónico
mercedes.gonzalez.sanmamed@udc.es
Profesorado
Gonzalez Sanmamed, Mercedes
Correo electrónico
mercedes.gonzalez.sanmamed@udc.es
Web
Descrición xeral
Plan de continxencia 1. Modificacións nos contidos.
Non se modifican os contidos.

2. Metodoloxías
*Metodoloxías docentes que se manteñen.
Mantéñense as metodoloxías docentes. As exposicións orais realizaranse en Teams. Os materiais de traballo para a Análise de Fontes Documentais e a realización de Estudos de Caso e de Traballos Tutelados estarán en Moodle. Para orientar ó alumando empregarase o correo electrónico ou sesións específicas en Temas ou a través doutras plataformas como Skype.

*Metodoloxías docentes que se modifican

3. Mecanismos de atención personalizada ao alumnado.
A atención personalizada realizarase a través do correo electrónico.

4. Modificacións na avaliación.
A avaliación será continua a través das actividades formativas que se desenvolverán ó longo do cuatrimestre.

*Observacións de avaliación:

5. Modificacións da bibliografía ou webgrafía

Competencias do título
Código Competencias do título
A12 E12: Analizar investigacións cualitativas en educación e discutir as súas implicacións.
B1 CB6: Posuír e comprender coñecementos que acheguen unha base ou oportunidade de ser orixinais no desenvolvemento e/ou aplicación de ideas, en moitas ocasións nun contexto de investigación.
B3 CB8: Que o estudiantado sexa capaz de integrar coñecementos e enfrontarse á complexidade de formular xuízos a partir dunha información que, sendo incompleta ou limitada, inclúa reflexións sobre as responsabilidades sociais e éticas vinculadas á aplicación dos seus coñecementos e xuízos.
B4 CB9: Que o estudantado saiba comunicar as súas conclusións e os coñecementos e razóns últimas que as sustentan a públicos especializados e non especializados dun modo claro e sen ambigüidades.
B17 G12: Adquirir unha formación metodolóxica para realizar investigacións educativas.
B18 G13: Establecer os descritores xerais que caracterizan unha investigación: seleccionar, elaborar, tratar e interpretar os datos, e presentar os resultados de acordo cos propósitos da investigación.
C1 T1: Expresarse correctamente, tanto de forma oral como escrita, nas línguas oficiais da comunidade autónoma.
C2 T2: Dominar a expresión e a comprensión de forma oral e escrita dun idioma extranxeiro.
C3 T3: Empregar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercizo da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida.
C7 T7: Desenvolver a capacidade de traballar en equipos interdisciplinares ou transdisciplinares, para ofrecer propostas que contribúan a un desenvolvemento sostible ambiental, económico, político e social.
C8 T8: Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade.

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Comprender as bases epistemolóxicas, metodolóxicas e éticas da investigación cualitativa en educación. AM12
BM1
BM17
BM18
CM8
· Analizar investigacións cualitativas en educación e discutir as súas implicacións. AM12
BM1
BM3
BM17
BM18
CM1
CM2
CM3
Deseñar e desenvolver procesos de investigación cualitativa en escenarios escolares. BM1
BM3
BM4
BM17
BM18
CM1
CM3
CM7
CM8

Contidos
Temas Subtemas
Pluralidade epistemolóxica, conceptualización e evolución. -Natureza da investgiación educativa.
-Tradicións de investigación no ensino.
-Características da investigación cualitativa
Aproximacións metodolóxicas: estudo de caso, etnografía, etnografía performativa, autoetnografía, investigacións biográfico-narrativas, análise dos discursos. -Tipoloxías de investigación cualitativa
-Características das diversas aproximacións metodolóxicas en investigación cualitativa
Diseño da investigación e desenvolvemento do traballo de campo. -O proceso de investigación cualitativa.
-Fases no desenvolvemento da investigación cualitativa.
Procedementos de recollida de datos: entrevistas, observacións, diarios e relatos biográficos. -Planificación, desenvolvemento e análise de entrevistas.
-Planificación, desenvolvemento e análise de observacións.
-Realización e análise de diarios.
-A biografía como técnica de investigación.
Proceso de análise e interpretación dos datos e comunicación dos resultados. -A análise dos datos cualitativos.
-Enfoques e procedementos de codificación de datos cualitativos.
-A difusión dos resultados de investigación cualitativa.
Calidade, reflexividade e ética na investigación cualitativa -Falsos mitos na investigación cualitativa.
-Criterios de rigor metodolóxico na investigación cualitativa.
-Ética na investigación cualitativa.

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Estudo de casos B3 C7 C8 4 20 24
Traballos tutelados B1 B3 B4 B17 B18 C1 C2 C3 4 20 24
Presentación oral A12 B3 B17 C8 10 0 10
Análise de fontes documentais A12 B1 B4 B17 B18 C1 C2 C3 3 8 11
 
Atención personalizada 6 0 6
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Estudo de casos Proporanse análises de casos de investigacións que se traballarán tanto individualemtne coma en grupo baixo a orientación da profesora
Traballos tutelados Elaboraranse temas a partir dunha procura bibliográfica.
Presentación oral Exporanse os principios e conceptos básicos da materia.
Análise de fontes documentais Realizarase un estudio crítico de diversos materiais escritos ou audiovisuais vencellados coas temáticas que se traballarán na materia.

Atención personalizada
Metodoloxías
Estudo de casos
Traballos tutelados
Análise de fontes documentais
Descrición
O alumando, a través das tutorías, recibirá as orientacións e o apoio para a realización das actividades formativas propostas.

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Estudo de casos B3 C7 C8 Rigor na análise dos elementos do caso. Coherencia co tipo de estratexia a seguir. Resposta ós elementos clave que se presentan en cada caso. Respostas argumentadas. 40
Traballos tutelados B1 B3 B4 B17 B18 C1 C2 C3 Elaboración dun discurso argumentado. Identificación dos puntos clave do tema de estudio. Cumprimento das normas de redacción e de citación bibliográfica. 40
Análise de fontes documentais A12 B1 B4 B17 B18 C1 C2 C3 Selección das ideas principales e análise crítica dos argumentos e propostas. 20
 
Observacións avaliación

Fontes de información
Bibliografía básica

Angrosino, M. (2012). Etnografía y observación participante en investigación cualitativa. Morata.

Banks, M. (2010). Los datos visuales en investigación cualitativa. Morata

Denzin, N.K. y Lincoln, Y. (2012) (Comp.). Manual de investigación cualitativa. Gedisa.

Flick, U. (2004): Introducción a la investigación cualitativa. Morata.

Gibbs, G. (2012). El análisis de datos cualitativos en investigación cualitativa. Morata.

Goetz, J.P. y LeCompte, M.D. (1988). Etnografía y diseño cualitativo en investigación educativa. Morata.

González Sanmamed, M. (1995): Aprender a enseñar: mitos y realidades. Publicaciones de la Universidad de A Coruña.

Kvale, S. (2011). Las entrevistas en Investigación Cualitativa. Morata.

Rapley, T. (2014). Los análisis de la conversación, del discurso y de los documentos en investigación cualitativa. Morata.

Simons, H. (2009). El estudio de caso. Teoría y práctica. Morata.

Stake, R. (1998): Investigación con estudio de casos. Morata.

Rodríguez Gómez, G., Gil Flores, J. y García Jiménez, E. (1996): Metodología de la investigación cualitativa. Aljibe.

Zabalza, M.A. (2004). Diarios de clase. Un instrumento de investigación y desarrollo profesional. Narcea.

Bibliografía complementaria

Angrosino, M. (2007). Doing Ethnographic and Observational Research. Sage Publications.

Bolívar, A., Domingo, J. y Fernández, M. (2001). La investigación biográfica-narrativa en educación. Enfoque y metodología. La Muralla.

Borda, P., Dabenigno, V., Freidin, B, & Güelman, M. (2017). Estrategias para el análisis de datos cualitativos. Instituto de Investigaciones Gino Germani. Recuperado de http://209.177.156.169/libreria_cm/archivos/pdf_1605.pdf

Coffey, A., & Atkinson, P. (2003). Encontrar el sentido a los datos cualitativos: estrategias complementarias de investigación. Universidad de Antioquia.

Creswell, J. W. (1994). Research design: Qualitative and quantitative approaches. Sage Publications.

Creswell, J. W. (2013). Qualitative inquiry and research design: Choosing among five traditions. Sage.

Creswell, J.W. (2014). Research design: Qualitative, quantitative and mixed methods approaches. Sage. https://doi.org/10.5539/elt.v12n5p40

Creswell, J. W., & Poth, C. N. (2018). Qualitative inquiry and research design: Choosing among five traditions (5th Ed.). Sage Publications.

Creswell, J.W., & Creswell, J.D. (2018). Research design. Qualitative, quantitative, and mixed methods approaches. Sage. https://bit.ly/2Tk0nYP

Creswell, J.W., & Plano Clark, V. (2018). Designing and conducting mixed methods research. Sage.

Christ, T.W. (2010). Teaching mixed methods and action research: Pedagogical, practical, and evaluative considerations. In Tashakkori, A., & Teddie, C. (Eds.), SAGE handbook of mixed methods in social and behavioural research. Sage. https://doi.org/10.4135/9781506335193.n25

DeCuir-Gunby, J. & P. Schutz, P. (2017) (Eds.), Developing a mixed methods proposal: A practical guide for beginning researchers. Sage.

Denzin, N. K. (2015). Triangulation. The Blackwell Encyclopedia of Sociology. https://doi.org/10.1002/9781405165518.wbeost050.pub2

Denzin, N. K., & Lincoln, Y. S. (Eds.). (2011). The Sage handbook of qualitative research. Sage Publications.

Edmonds, W. & Kennedy, T. (2017) (Eds.), An applied guide to research designs. Sage.

Fielding, N.G. (2012). Triangulation and mixed methods designs: Data integration with new research technologies. Journal of Mixed Methods Research, 6(2), 124-136. https://doi.org/10.1177/1558689812437101

Goetz, J., & Lecompte, M. (1988). Etnografía y diseño cualitativo en investigación cualitativa. Morata.

Greene, J. C. (2007). Mixed methods in social inquiry. Jossey-Bass.

Greene, J. C., Caracelli, V. J., & Graham, W. F. (1989). Toward a conceptual framework for mixed-method evaluation designs. Educational Evaluation and Policy Analysis, 11(3), 255-274. https://doi.org/10.3102/01623737011003255

Guba, E., & Lincoln, Y. S. (2005). Paradigmatic controversies, contradictions, and emerging confluences. En N. K. Denzin, & Y. S. Lincoln (Eds.), The Sage handbook of qualitative research (3rd Ed., pp. 191-215). Sage Publications.

Hai-Jew, S. (2015). Enhancing qualitative and mixed methods research with technology. Hershey, PA: Information Science reference. IGI Global. https://doi.org/10.4018/978-1-4666-6493-7

Harwell, R. (2014). Research design in qualitative/quantitative/mixed methods. In F.C. Clifton, & C.S. Ronald (Eds.), The Sage handbook for research in education: pursuing ideas as the keystone of exemplary inquiry (pp. 147-164). Sage. https://doi.org/10.4135/9781483351377

Hesse-Biber, S. N. (2010). Mixed methods research: Merging theory with practice. Guilford Press.

Hesse-Biber, S., & Griffin, A.J. (2013). Internet-mediated technologies and mixed methods research: Problems and prospects. Journal of Mixed Methods Research, 7(1), 43-61. https://doi.org/10.1177/1558689812451791

Litchman, M. (2011). Qualitative Research in Education: A User's Guide. Sage Publications.

Maxwell. J. A. (2008). Designing a qualitative study. En L. Bickman, & D. J. Rog (Eds.), Handbook of applied social science research methods (pp.214-253). Sage.

Maxwell, J. A. (2015). Expanding the history and range of mixed methods research. Journal of Mixed Methods Research, 10(1), 12-27. https://doi.org/10.1177/1558689815571132

Merriam, S. B. (2002). Introduction to qualitative research. Qualitative research in practice: Examples for discussion and analysis, 1(1), 1-17. Recuperado de https://cutt.ly/7rdibvB

Mertens, D. M. (2010). Philosophy in mixed methods teaching: The transformative paradigm as illustration. International Journal of Multiple Research Approaches, 4(1), 9-18. https://doi.org/10.5172/mra.2010.4.1.009

Miles, M. B., Huberman, A. M., & Saldaña, J. (2014). Qualitative data analysis: A methods sourcebook and the coding manual for qualitative researchers (3rd Ed.). Sage Publications. https://doi.org/10.1080/10572252.2015.975966

Ravitch S. M., & Riggan, M. (2016). Reason and rigor: How conceptual frameworks guide research (2nd Ed.). SAGE Publications.

Stake, R. F. (1995). The art of Case Study Research. Sage Publications.

Stake, R. F. (1998). Investigación con estudio de casos. Ediciones Morata

Stake, R. E. (2005). Qualitative case studies. En N. K. Denzin, & Y. S. Lincoln (Eds.), The Sage handbook of qualitative research (3rd Ed.) (pp. 443-466). Sage.

Stake, R. E. (2010). Qualitative Research: Studying How things work. The Guilford Press.

Strauss, A., & Corbin, J. (2002) Bases de la Investigación Cualitativa. Técnicas y Procedimientos para Desarrollar la Teoría Fundamentada. Editorial Universidad de Antioquia. Recuperado de https://cutt.ly/VrdbFQJ

Shenton, A. K. (2004). Strategies for ensuring trustworthiness in qualitative research projects. Education for information, 22(2), 63-75. https://doi.org/10.3233/EFI-2004-22201

Tashakkori, A., & Teddlie, C. (2010). Sage handbook of mixed methods in social& behavioral research. Sage. https://doi.org/10.4135/9781506335193

Walsh, D., & Downe, S. (2006). Appraising the quality of qualitative research. Midwifery, 22(2), 108-119. https://doi.org/10.1016/j.midw.2005.05.004

Yazan, B. (2016). Three approaches to case study methods in education: Yin, Merriam, and Stake. The Qualitative Report, 20(2), 134-152. Recuperado de https://nsuworks.nova.edu/tqr/vol20/iss2/12

Yin, R. K. (2011). Qualitative research from start to finish. Guilford Press.


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario

Observacións


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías