Datos Identificativos 2022/23
Asignatura (*) A Avaliación Psicolóxica das Alteracións da Linguaxe e a Comunicación Código 652546003
Titulación
Máster Universitario en Estudos Avanzados sobre a Linguaxe, a Comunicación e as súas Patoloxías
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Mestrado Oficial 1º cuadrimestre
Primeiro Optativa 6
Idioma
Castelán
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Psicoloxía
Coordinación
Otero Otero, Patricia
Correo electrónico
patricia.otero.otero@udc.es
Profesorado
Otero Otero, Patricia
Correo electrónico
patricia.otero.otero@udc.es
Web
Descrición xeral Nesta materia preténdese que os estudantes coñezan cales son as técnicas de avaliación psicolóxica que se empregan nalgúns trastornos que implican dificultades na linguaxe e a comunicación, así como os procesos de avaliación que se segue en cada un deles.

Competencias do título
Código Competencias do título
A1 Los estudiantes podrán llevar a cabo la evaluación de trastornos específicos del lenguaje oral, tales como las disartrias,alteraciones del lenguaje en el envejecimiento y trastornos degenerativos, las alteraciones del lenguaje en enfermedades mentales,trastornos del espectro autista, etc
A2 Los alumnos/as sabrán realizar la evaluación de las dificultades de lectura y de trastornos específicos del lenguaje escrito
A6 Los estudiantes adquirirán un conocimiento práctico de la evaluación en el área del lenguaje y la comunicación.
A8 Los alumnos/as serán capaces de elaborar un informe científico que implique definir un problema de investigación, lashipótesis y variables asociadas, así como definir el diseño, la muestra y su modo de selección, las herramientas de recogida de datosy su consecuente análisis y discusión
A9 - Los estudiantes sabrán aplicar los modelos, técnicas e instrumentos de evaluación empleados en la evaluación del lenguaje oral
A10 Los estudiantes sabrán aplicar los modelos, técnicas e instrumentos de evaluación empleados en la evaluación del lenguaje oral
A11 Los estudiantes serán capaces de analizar críticamente las publicaciones científicas, noticias de medios de comunicación,literatura gris, etc.
B2 Poseer y comprender conocimientos que aporten una base u oportunidad de ser originales en el desarrollo y/o aplicación deideas, a menudo en un contexto de investigación
B3 Que los estudiantes sepan aplicar los conocimientos adquiridos y su capacidad de resolución de problemas en entornosnuevos o poco conocidos dentro de contextos más amplios (o multidisciplinares) relacionados con su área de estudio
B4 Que los estudiantes sean capaces de integrar conocimientos y enfrentarse a la complejidad de formular juicios a partir deuna información que, siendo incompleta o limitada, incluya reflexiones sobre las responsabilidades sociales y éticas vinculadas a laaplicación de sus conocimientos y juicios
B5 Que los estudiantes sepan comunicar sus conclusiones y los conocimientos y razones últimas que las sustentan a públicosespecializados y no especializados de un modo claro y sin ambigüedades
B6 Que los estudiantes posean las habilidades de aprendizaje que les permitan continuar estudiando de un modo que habrá deser en gran medida autodirigido o autónomo
C2 Expresarse correctamente, tanto de forma oral como escrita, en las lenguas oficiales de la comunidad autónoma.
C3 Dominar la expresión y la comprensión de forma oral y escrita de un idioma extranjero
C4 Utilizar las herramientas básicas de las tecnologías de la información y las comunicaciones (TIC) necesarias para el ejerciciode su profesión y para el aprendizaje a lo largo de su vida
C5 Desarrollarse para el ejercicio de una ciudadanía respetuosa con la cultura democrática, los derechos humanos y laperspectiva de género
C6 Valorar la importancia que tiene la investigación, la innovación y el desarrollo tecnológico en el avance socioeconómico ycultural de la sociedad.

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Seleccionar a documentación bibliográfica necesaria para un traballo de investigación. AI11
BI5
CI2
CI3
CI5
Distinguir a avaliación cualitativa e cuantitativa en función dos procesos (recepción / expresión) e das dimensións (fonética/fonoloxía, léxico/semántica, morfoloxía, sintaxis, pragmática, discurso). AI1
AI2
AI9
AI10
BI3
BI5
CI4
Discutir críticamente as publicacións científicas. AI11
BI3
BI4
BI5
CI1
CI2
CI3
CI4
CI5
Ilustrar adecuadamente os resultados dunha investigación. AI8
AI11
BI1
BI2
BI3
BI4
BI5
CI1
CI2
CI3
CI4
CI5
Aplicar os modelos, técnicas e instrumentos de avaliación empregados na avaliación da linguaxe oral e escrito AI1
AI2
AI6
AI9
AI10
BI2
BI3
CI1
CI4
Organizar sesións de avaliación funcional nos trastornos da comunicación e a linguaxe AI1
AI2
AI6
AI9
AI10
BI2
BI3
BI5
CI1
CI4
Utilizar instrumentos de avaliación e diagnóstico dos trastornos da comunicación e a linguaxe AI1
AI2
AI6
AI9
AI10
BI2
BI3
BI4
BI5
CI1
CI4

Contidos
Temas Subtemas
Principais técnicas de recollida de información na avaliación da linguaxe Obxectivos xerais da avaliación da linguaxe. Aspectos básicos a ter en conta na avaliación da linguaxe.
Principais métodos de avaliación da linguaxe: Historia clínica, entrevista, técnicas de observación, autoinformes, probas estandarizadas. Recollida e análise de mostras de fala
O informe de avaliación.
Avaliación da fala e a linguaxe nas alteracións da fluidez. Métodos de avaliación. Avaliación diagnóstica. Avaliación funcional.
Avaliación do mutismo selectivo e inhibición da linguaxe
Selección das estratexias de avaliación. O proceso xeral de avaliación. Estratexias e instrumentos para a avaliación
Cuestionarios e probas estandarizadas empregados na avaliación do TDAH e dos problemas de lectura asociados. Evaluación xeral: intelixencia, linguaxe e aprendizaxe. Avaliación específica: hiperactividade/impulsividade e atención. Avaliación funcións executivas no TDAH
Probas estandarizadas e métodos de avaliación cualitativa no TEL.

Obxectivos da avaliación do TEL. Importancia da detección temperá. Técnicas empregadas: mostras de fala, informes e inventarios, probas estandarizadas. O proceso de avaliación da linguaxe no TEL

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Obradoiro A9 A6 A10 B3 B2 B4 B5 B6 C2 3 5 8
Portafolios do alumno A1 A2 A9 A6 A10 A11 A8 B3 B4 B5 C2 C3 C4 C5 0 75 75
Sesión maxistral A1 A2 C5 C6 32 32 64
 
Atención personalizada 3 0 3
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Obradoiro Modalidade formativa orientada á aplicación de aprendizaxes na que se poden combinar diversas metodoloxías/probas (exposicións, simulacións, debates, solución de problemas, prácticas guiadas, etc.), a través das que o alumnado desenvolve tarefas eminentemente prácticas sobre un tema específico, co apoio e supervisión do profesorado.
Portafolios do alumno No portafolio incluiranse as actividades realizadas ao longo da materia, incluindo esquemas, traballos, lecturas, prácticas, cuestionarios contestados, informe de avaliación, etc.
Sesión maxistral Exposición oral complementada co uso de medios audiovisuais e a introducción de preguntas dirixidas aos estudantes. Ao longo destas sesións se presentarán os contidos básicos da materia

Atención personalizada
Metodoloxías
Obradoiro
Portafolios do alumno
Descrición
O obradoiro e o portafolios requiren, para a súa axeitada realización, de atención personalizada. Para dar resposta a esta necesidade, o profesor ou profesora da materia guiará ao estudiante na súa realización.

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Portafolios do alumno A1 A2 A9 A6 A10 A11 A8 B3 B4 B5 C2 C3 C4 C5 A avaliación incluirá unha valoración cuantitativa do rendimento de cada estudante en cada actividade realizada. Éstas serán recollidas polos estudantes nun portafolio por asignatura que incluirá os esquemas, presentacións, traballos, lecturas, prácticas, cuestionarios contestados, etc. Este portafolio estará disponible sempre para o profesorado e será entregado ao finalizar as clases presenciais para a súa supervisión e calificación. 100
 
Observacións avaliación

En aplicación da "Norma que regula o réximen de dedicación ao
estudo e a permanencia e a progresión dos estudantes de grao e máster
universitario na UDC" (aprobada en Consello de Goberno de 4 de mayo de
2017), os alumnos aos que se reconozca a condición de estudantes a tempo
parcial e a correspondente dispensa académica, quedarán eximidos da asistencia
a clase; no obstante, estos alumnos deberán entregar os correspondentes
informes e traballos antes da data establecida para a realización do exame da
asignatura.

 

Para a Segunda Oportunidade seguiranse os mesmos criterios que na
primeira oportunidade.

A realización fraudulenta das probas ou actividades de
avaliación, unha vez comprobada, implicará directamente a cualificación de
suspenso "0" na materia na convocatoria correspondente.


Fontes de información
Bibliografía básica

Barrio, V. (2016). Evaluación psicológica (2ª edición). Ediciones CEF.

Fernández-Ballesteros, R. (2011). Evaluación Psicológica. Conceptos, métodos y estudio de casos. Pirámide.

Goldfinger, K. e Pomerantz, A. M. (2013). Psychological assessment and report writing (2ª ed.). SAGE Publications.

Groth-Marnat, G., Wright, A. J. (2016). Handbook of psychological assessment. John Wiley and Sons.

Moreno, C. (2005). Evaluación psicológica. Concepto, proceso y aplicación en las áreas del desarrollo y de la inteligencia (2ª ed.). Sanz y Torres.

Moreno, C. y Ramírez, I. M. (2019). Evaluación psicológica: proceso, técnicas y aplicaciones en contextos. Sanz y Torres. 

 Morrison, J. (2015). La entrevista psicológica. Manual Moderno.

Perpiñá, C. (2012). Manual de la entrevista psicológica. Saber escuchar, saber preguntar. Pirámide.

Tapia, J. A. (2011). Evaluación psicológica: coordenadas, contextos, procesos y garantías. Ediciones UAM.

Bibliografía complementaria


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario

Observacións

Débese facer un uso sostible dos recursos e a prevención de impactos negativos sobre o medio natural. Recoméndase o envío dos traballos telemáticamente ou a impresión doble cara na entrega de traballos.

Débese ter en conta a importancia dos principios éticos relacionados cos valores da sostenibiliade nos comportamentos persoais e profesionais.



(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías