Datos Identificativos 2023/24
Asignatura (*) Complementos de formación para o ensino das ciencias I Código 652601111
Titulación
1 Mestrado Universitario de Profesorado de Educación Secundaria: Ciencias Experimentais
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Mestrado Oficial Anual
Primeiro Obrigatoria 3
Idioma
Castelán
Galego
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Física e Ciencias da Terra
Química
Coordinación
Nogueira Lopez, Pedro Fernando
Correo electrónico
pedro.nogueira@udc.es
Profesorado
Nogueira Lopez, Pedro Fernando
Correo electrónico
pedro.nogueira@udc.es
Web
Descrición xeral Materia que se desenvolverá ao redor de dúas temáticas principais: a primeira profundará sobre os aspectos epistemolóxicos e non epistemolóxicos da Ciencia, os científicos e as relacións entre Ciencia, Sociedade e Tecnoloxía, utilizando estudos de casos; a segunda, en consecuencia, sóbre como ensinar Ciencias na aula, a través do coñecemento de diversas accións, proxectos e resultados baseados nas evidencias na Educación.

Competencias do título
Código Competencias do título
A15 (CE-E1)Coñecer o valor formativo e cultural das materias correspondentes á especialización.
A17 (CE-E3)Coñecer a historia e os desenvolvementos recentes das materias e as súas perspectivas para poder transmitir unha visión dinámica das mesmas
C1 Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma.
C3 Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida.
C4 Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común.
C5 Entender a importancia da cultura emprendedora e coñecer os medios ao alcance das persoas emprendedoras.
C6 Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse.
C7 Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe ao longo da vida.
C8 Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade.

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Coñecer o valor formativo e cultural das materias correspondentes á especialización. Coñecer a historia e os desenvolvementos recentes das materias e as súas perspectivas para poder transmitir unha visión dinámica das mesmas Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma. Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común. Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe ao longo da vida. Participar na definición do proxecto educativo e nas actividades xerais do centro atendendo a criterios de mellora da calidade, atención á diversidade, prevención de problemas de aprendizaxe e convivencia Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida. AP15
AP17
CM1
CM3
CM4
CM5
CM6
CM7
CM8
Coñecer os contidos que se cursan nos respectivos ensinos. AP17

Contidos
Temas Subtemas
Bloque 1: Aspectos epistemolóxicos e non epistemolóxicos da natureza da Ciencia e dos científicos. Interaccións Ciencia- Sociedade -Tecnoloxía. O papel das Ciencias experimentais na cultura actual e na sociedade.
Percepción pública da Ciencia.
Consideracións sobre a Historia da Ciencia. Obstáculos epistemolóxicos.
O traballo científico e a súa metodoloxía.
Bloque 2: Educación en Ciencia. Importancia formativa das Ciencias Experimentais na Educación Secundaria.
Ensinando Ciencia con Ciencia.
Proxectos e Metodoloxías educativas aplicadas ao ensino da Ciencia.

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Sesión maxistral A15 A17 C8 9 27 36
Estudo de casos A17 A15 C1 C3 C4 C5 C6 C7 C8 3 12 15
Presentación oral C1 C3 C4 1 7 8
Aprendizaxe colaborativa A15 A17 C1 C3 C4 C5 C6 5.5 5.5 11
Proba obxectiva A15 A17 C1 C3 C4 C6 2 2 4
 
Atención personalizada 1 0 1
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Sesión maxistral Exposición oral complementada co uso de medios audiovisuais e a introdución de algunhas preguntas dirixidas aos estudantes, coa finalidade de transmitir coñecementos e facilitar a aprendizaxe.
Estudo de casos Metodoloxía onde o suxeito se enfronta ante a descrición dunha situación específica que suscita un problema que ten que ser comprendido, valorado e resolto por un grupo de persoas, a través dun proceso de discusión. O alumno sitúase ante un problema concreto (caso), que lle describe unha situación real da vida profesional, e debe ser capaz de analizar unha serie de feitos, referentes a un campo particular do coñecemento ou da acción, para chegar a unha decisión razoada a través dun proceso de discusión en pequenos grupos de traballo.
os casos de estudo tratarán sobre os aspectos epistemolóxicos e non epistemolóxicos da Ciencia e dos científicos.
Presentación oral Intervención inherente aos procesos de ensino-aprendizaxe baseada na exposición verbal a través da que o alumnado e profesorado interactúan dun modo ordenado, propoñendo cuestións, facendo aclaracións e expoñendo temas, traballos, conceptos, feitos ou principios de forma dinámica.
Aprendizaxe colaborativa Conxunto de procedementos de ensino-aprendizaxe guiados de forma presencial e/ou apoiados con tecnoloxías da información e as comunicacións, que se basean na organización da clase en pequenos grupos nos que o alumnado traballa conxuntamente na resolución de tarefas asignadas polo profesorado para optimizar a súa propia aprendizaxe e a dos outros membros do grupo.
Proba obxectiva Proba escrita utilizada para a avaliación da aprendizaxe, cuxo trazo distintivo é a posibilidade de determinar se as respostas dadas son ou non correctas. Constitúe un instrumento de medida, elaborado rigorosamente, que permite avaliar coñecementos, capacidades, destrezas, rendemento, aptitudes, actitudes, intelixencia, etc. É de aplicación tanto para a avaliación diagnóstica, formativa como sumativa.

A Proba obxectiva pode combinar distintos tipos de preguntas: preguntas de resposta múltiple, de ordenación, de resposta breve, de discriminación, de completar e/ou de asociación. Tamén se pode construír con un só tipo dalgunha destas preguntas.

Atención personalizada
Metodoloxías
Aprendizaxe colaborativa
Estudo de casos
Descrición
O traballo do alumnado en cada unha das metodoloxías propostas será atendido polo profesor de forma individual e personalizada. Todo o alumnado, incluíndo o de tempo parcial ou con dispensa académica recoñecida, terá atención personalizada no horario de titorías ou no horario que poderá acordar co profesorado. Poderanse utilizar os recursos telemáticos que ofreza a universidade para as titorías e a atención personalizada.

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Proba obxectiva A15 A17 C1 C3 C4 C6 Examen final sobre os contenidos da materia.
Valorarase:

Coñecer o valor formativo e cultural das materias correspondentes á especialización.
Coñecer a historia e os desenvolvementos recentes das materias e as súas perspectivas para poder transmitir unha visión dinámica das mesmas.
Coñecer contextos e situacións en que se usan ou aplican os diversos contidos curriculares.
50
Aprendizaxe colaborativa A15 A17 C1 C3 C4 C5 C6 Conxunto de procedementos de ensino-aprendizaxe guiados de forma presencial e/ou apoiados con tecnoloxías da información e as comunicacións, que se basean na organización da clase en pequenos grupos nos que o alumnado traballa conxuntamente na resolución de tarefas asignadas polo profesorado para optimizar a súa propia aprendizaxe e a dos outros membros do grupo.
As tarefas consisitirán na realización de proxectos de diversa natureza, como unidades didácticas, tarefas integradas, aprendizaxe servizo, ou outras, que serán indicadas en cada curso académico.
25
Estudo de casos A17 A15 C1 C3 C4 C5 C6 C7 C8 Os casos de estudo tratarán sobre os aspectos epistemolóxicos e non epistemolóxicos da Ciencia e dos científicos. 25
 
Observacións avaliación

A cualificación será a media ponderada das notas das actividades realizadas durante o curso e da nota da proba obxectiva final realizada na data do calendario oficial de exames, debendo obter en cada unha das partes un aprobado (5 sobre 10) para poder superar a materia. No caso de non superar algunha das partes na primeira oportunidade, deberán repetir na segunda oportunidade as partes non aprobadas (actividades/traballos e/ou proba).

De acordo coas indicacións da UDC, lémbrase que a normativa académica
establece que "A realización fraudulenta das probas ou actividades de
avaliación, unha vez comprobada implicará directamente a cualificación
de suspenso na convocatoria na que se cometa: o/a estudante será
cualificado con "suspenso" (nota numérica 0) na convocatoria
correspondente ao curso académico, tanto si a comisión da falta
prodúcese na primeira oportunidade como na segunda. Para isto,
procederase a modificar a súa cualificación na acta da primeira
oportunidade, se fose necesario".

Alumnado con recoñecemento de dispensa académica
O alumnado con recoñecemento de dispensa académica, obtido e notificado ao profesorado segundo a normativa universitaria,terá que realizar todas as actividades propostas ao longo do curso e entregalas nas datas establecidas polo docente, utilizando o Moodle da materia no campus virtual da universidade. Ademáis, deberá realizar presencialmente a proba obxectiva final nas datas oficiais de examenes sinaladas polo centro.


Fontes de información
Bibliografía básica
  • Fisica 2º bachillerato.

  • Fisica Universitaria Sears, Zemansky, Young and Freedman

  • Quimica 2º bachillerato.

  • Quimica general. Enlace químico y estructura de la Materia.Petrucci, Harwood, Herring. Ed. Prentice Hall.

  • Introducción a los conceptos y teorías de las Ciencias Físicas. Gerald Holton. Editorial Reverte

  • Historia de las Ciencias, Stephen F Mason. Alianza Editorial.

  • La resolución de problemas en física. Fco Javier Perales Palacios Ed. Anaya

  • Bibliografía complementaria

    http://teachers.web.cern.ch

    www.igp.gob.pe/mag.htm

    www.contenidos.com/fisica

    www.cec.uchile.cl/ cutreras/apuntes/nuevo.html

    WWW.CTV.ES

    http://www.consejogeneralcdl.es

    www.sc.ehu.es

    www.educared.net

    www.cofis.es

    www.rsef.es

    www.omega.ilce.edu

    www.geocities.com

    www.educar.sc.usp.br/ciencias/fisica/fisicaespanhol

    http://www.sc.ehu.es/sbweb/fisica

    http://home.cvc.org/science/kepler.htm

    http://sasx01.sc.ehu.es/sbweb/fisica/electromagnet/induccion/variable/variable.htm#actividades

    www.educared.net/aprende/sofwareducativo/index.htm

    http://microcosm.web.cern.ch/microcosm/engl/prevesp.html

    http://webcast.cern.ch/proyects/weblecturearchive/index.html

    http://www.sc.ehu.es/sbweb/fisica/default.htm
    http://www.sc.ehu.es/sbweb/fisica/estadistica/gasIdeal/gasIdeal.html
    http://lectura.ilce.edu.mx:3000/sites/ciencia/volumen1/ciencia2/36/htm/ysin.html


    Recomendacións
    Materias que se recomenda ter cursado previamente

    Materias que se recomenda cursar simultaneamente

    Materias que continúan o temario

    Observacións

    Recoméndase realizar todas as entregas *telemáticamente; se non é posible reducir o uso de plásticos, impresións a dobre cara e uso de papel reciclado; débese facer un uso sustentable dos recursos e a prevención de impactos sobre o medio natural; débese ter en conta a a importancia dos principios éticos relacionados cos valores da sustentabilidade nos comportamentos persoais e profesionais.



    (*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías