| Competencias do título |
|
Código
|
Competencias do título
|
| A20 |
(CE-E6)Transformar os currículos en programas de actividades e de traballo. |
| A22 |
(CE-E8)Fomentar un clima que facilite a aprendizaxe e poña en valor as achegas dos estudantes. |
| A25 |
(CE-E11)Coñecer e aplicar propostas docentes innovadoras no ámbito da especialización cursada. |
| A27 |
(CE-E13)Identificar os problemas relativos ao ensino e a aprendizaxe das materias da especialización e expor alternativas e solucións. |
| C1 |
Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma. |
| C4 |
Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común. |
| C6 |
Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse. |
| C7 |
Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe ao longo da vida. |
| Resultados de aprendizaxe |
| Resultados de aprendizaxe |
Competencias do título |
| Transformar os currículos en programas de actividades e de traballo. |
AP20
AP25
|
|
CM1
|
| Adquirir criterios de selección e elaboración de materiais educativos. |
AP25
|
|
CM4
CM7
|
| Fomentar un clima que facilite a aprendizaxe e poña en valor as achegas dos estudantes. |
AP22
|
|
CM4
CM6
|
| Identificar os problemas relativos ao ensino e a aprendizaxe das Ciencias da Natureza e concretamente da Bioloxía/Xeoloxía e expor alternativas e solucións. |
AP27
|
|
CM4
CM7
|
| Contidos |
| Temas |
Subtemas |
1. A Bioloxía e a Xeoloxía no contexto da Educación Secundaria
|
1.1. Por qué e para qué ensinar ciencias (Bioloxía e Xeoloxía) na educación obrigatoria.
1.2. Estrutura Curricular. A competencia científica no marco das demais competencias.
1.3. A Bioloxía e Xeoloxía no curriculum oficial. Organización e Secuenciación. Os Obxetivos do ensino da Bioloxía e a Xeoloxía. Súa contribución á adquisición das competencias básicas
|
2.- Os contidos do ensino da Bioloxía e a Xeoloxía
|
2.1. A Ciencia como referente da organización dos obxetivos /contidos a ensinar.
2.2. Dos modelos científicos a os modelos escolares. A secuenciación de modelos no ensino da Bioloxía-Geoloxía
2.3. A concreción de obxetivos, contidos e criterios de avaliación en temas específicos de Bioloxía e Xeoloxía
|
| 3.- Problemas de aprendizaxe en Bioloxía e Xeoloxía. |
3.1. As ideas e os modelos dos estudiantes, súas características e seus orixes.
3.2. Os problemas do alumnado no uso e desenvolvemento de habilidades. |
| 4.- O ensino da Bioloxía e a Xeoloxía. Tomando decisións sobre que e cómo ensinar e sobre qué e como avaliar |
4.1. A promoción de aprendizaxes dos estudantes. Actividades e recursos (os traballos prácticos, as saídas a o medio natural, os museos, o uso de textos, analoxías, dramatizacións, etc.), aplicados a temas concretos. Análise e deseño de actividades
4.2. A avaliación. Recursos, análise e deseño de probas.
|
| Planificación |
| Metodoloxías / probas |
Competencias |
Horas presenciais |
Horas non presenciais / traballo autónomo |
Horas totais |
| Aprendizaxe colaborativa |
A20 A22 C4 C7 |
10 |
10 |
20 |
| Prácticas de laboratorio |
A25 C6 |
10 |
12 |
22 |
| Traballos tutelados |
A20 A25 A27 C1 C6 |
0 |
20 |
20 |
| Proba mixta |
A20 A25 A27 C1 |
1 |
12 |
13 |
| Sesión maxistral |
A22 A25 A27 C4 C7 |
10 |
20 |
30 |
| Presentación oral |
A20 A22 A25 C1 |
1 |
2 |
3 |
| |
| Atención personalizada |
|
4.5 |
0 |
4.5 |
| |
| *Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado |
| Metodoloxías |
|
Metodoloxías |
Descrición |
| Aprendizaxe colaborativa |
Análise de supostos prácticos o situacións diversas e estudo de diferentes materiais, tanto en pequeno como en gran grupo, presentadas e orientadas por o profesor/a. Este análise vai acompañado da correspondente discusión e debate
|
| Prácticas de laboratorio |
Realización/Análise/diseño de experiencias que implique a utilización de materiais (tanto no laboratorio como no medio natural) asociadas a os temas tratados |
| Traballos tutelados |
Elaboración fundamentada dunha proposta de intervención sobre un tema concreto de Bioloxía e/ou Xeoloxía, en pequeno grupo e baixo a supervisión do profesor/a. |
| Proba mixta |
Proba xeralmente de carácter individual que consta de preguntas breves e outras máis longas que implican o análisis de situacións, a elaboración de propostas concretas... relacionadas co ensino/aprendizaxe da Bioloxía/xeoloxía en secundaria |
| Sesión maxistral |
Exposición oral complementada con o uso de medios audiovisuais. Empregaráse fundamentalmente para a introducción de novos coñecementes científicos/didácticos. Se procurará interaccionar co alumnado, mantendo unha discusión e xustificación fluida de ideas, así como a contrastación das mesmas co novo coñecemento. |
| Presentación oral |
Presentación por parte do alumnado de explicacións -intervención docente na aula- e/ou de propostas de ensino aprendizaxe de elaboración propia, relativos a temas concretos de Bioloxía/Xeoloxía. No transcurso de este proceso establecerase a discusión e o intercambio de ideas en gran grupo |
| Atención personalizada |
|
Metodoloxías
|
| Traballos tutelados |
|
| Descrición |
| Os alumnos/as serán atendidos en grupo para favorecer a realización dos traballos tutelados. Estes traballos se realizarán baixo a dirección do docente. As tutorías estarán dirixidas, a resolver dudas en xeral, pero especialmente as surxidas nos traballos tutelados. |
|
| Avaliación |
|
Metodoloxías
|
Competencias |
Descrición
|
Cualificación
|
| Traballos tutelados |
A20 A25 A27 C1 C6 |
Valorarase a calidade dos traballos: capacidade de mostrar habilidades profesionais na elaboración xustificada de propostas de ensino das materias científicas (Bioloxía e Xeoloxía) |
50 |
| Proba mixta |
A20 A25 A27 C1 |
Proba de carácer individual na que se valorará a capacidade de aplicar os coñecementos e as capacidades adquiridas a o longo do curso na resolución de problemás o cuestións específicas relacionadas co ensino da Bioloxía/Xeoloxía |
40 |
| Presentación oral |
A20 A22 A25 C1 |
valolarase a presentación oral e o soporte audiovisual que ilustre xustificadamente o traballo tutelado. Terase en conta ademáis a capacidade de respostar as preguntas realizadas por o docente o por outros membros do grupo |
10 |
| |
|
Observacións avaliación |
Na primeira oportunidade avaliaranse as actividades e traballos realizados durante o curso e a proba escrita. A Cualificación será a media ponderada das notas obtidas en cada parte, debendo obter en cada unha delas un aprobado (5 sobre 10). É requisito imprescindible
unha asistencia mínima do 80% ás sesións presenciais. No caso de non alcanzarse
dito porcentaxe deberán presentar, individualmente as actividades/traballos
propostos ó longo das distinas sesións, realizando tambén a presentación oral.
Na segunda oportunidade - O alumnado que
asistíu a lo menos ó 80% das sesiones deberá repetir só as partes nón superadas
(actividades/traballos e/ou proba escrita). - Os estudantes que non alcanzaran a asistencia indicada deberán presentar,
individualmente as actividades/traballos propostos nas sesións do curso. En calquera caso, a cualificación será a media
ponderada das notas obtidas en cada parte, debendo obter en cada unha delas un
aprobado (5 sobre 10).
Os estudantes con recoñecemento de dedicación a tempo
parcial e dispensa académica de exención de asistencia: Deberán poñelo en
coñecemento do profesor a primeira semana de clase. Ademáis terán que presentar, individualmente, todas as
actividades/traballos propostos nas sesións do curso e entregálos nas datas que
estableza a profesora realizando también la presentación oral. A cualificación final será a media ponderada das notas
das actividades e traballos realizados e da nota da proba
escrita, debendo obter en cada unha das partes un aprobado (5 sobre 10). - Na
segunda oportunidad, deberán repetirse únicamente ás partes non superadas
(actividades/traballos e/ou proba escrita). Os traballos serán entregados fundamentalmente en formato dixital, e nos casos que a entrega sexa en papel este deberá ser reciclado, evitántodose o uso de plásticos. Ademásis se esixirá a utilización dunha linguaxe non sexista, así como os principios éticos relacionados cos valores da sustentabilidade nos comportamentos personais e profesionais . |
| Fontes de información |
|
Bibliografía básica
|
Banet, E. (2001). Los procesos de nutrición humana. Madrid. Síntesis
Jiménez Aleixandre, M.P. (2010). 10 ideas Clave. Competencias en argumentación y uso de pruebas. Barcelona. Graó
Sanmartí, N. (2007). 10 Ideas Clave. Evaluar para aprender. Barcelona. Graó
Majó, F. y Baqueró, M. (2014). 8 Ideas Clave. Los proyectos interdisciplinarios. Barcelona. Graó
Nieda, J. y otros (2004). Actividades para evaluar Ciencias en secundaria. Madrid. Visor
Pozo, J.l. y Gómez Crespo, M.A. (1998). Aprender y enseñar ciencias. Madrid. Morata
Domènech-Casal, J. (2019). Aprendizaje basado en proyectos, trabajos prácticos y controversias. 28 propuestas y reflexiones para enseñar Ciencias . Ediciones Octaedro
Cañal, P. (coord.) (2011). Biología y geología : complementos de formación disciplinar.. Barcelona Graó
Cañas et al. (2007). Competencia en el conocimiento y la interacción con el mundo físico. La competencia científica. Madrid. Alianza Editorial
Driver, R. y otros 1999 (1999). Dando sentido a la Ciencia en secundaria. Investigaciones sobre las ideas de los niños. Madrid. Visor.
Cañal, P. (2011). Didáctica de la Biología y Geología. Barcelona. Graó
Sanmartí, N. ( 2002). Didáctica de las Ciencias en la educación secundaría obligatoria. Madrid: Síntesis
Perales, J. y Cañal, P. . (2000). Didáctica de las Ciencias Experimentales . Alcoy.Marfil
Jiménez Aleixandre, M.P. (1996). Dubidar para aprender. Vigo. Xerais
Claxton, G. (1994). Educar mentes curiosas. Madrid.Visor.
Osborne, R. y Freyberg.P. (1991). El aprendizaje de las Ciencias. Implicaciones de las Ciencias de los alumnos. Madrid. Narcea.
Membiela, P. (2001). Enseñanza de las Ciencias desde la perspectiva CTS. Madrid. Narcea.
Gil.D. (1991). Enseñanza de las Ciencias en la educación secundaria. Barcelona. Horsori.
Driver, R. y otros, (1989). Ideas científicas de las ciencias en la infancia y la adolescencia. Madrid. MEC/Morata
García Barros, S., Martínez Losada, C. (2013). Inmersos en el aire miramos al cielo. Los fenómenos atmosféricos y astronómicos.. Barcelona Graó
Blanco, A. y Lumpion T. (2015). La competencia científica en las aulas: nueve propuestas didácticas. Santiago de Compostela Andavira
Cabello, A.;España, E., Blanco, A. (2016). La competencia en alimentación . Barcelona : Octaedro
Carmen, L. del (1997). La enseñanza y el aprendizaje de tas Ciencias de la Naturaleza en la educación secundaria. Barcelona. ICE UB/Horsori.
García Barros, S. y Martínez Losada, C. (2011). La estrategia de enseñanza por investigación: actividades y secuenciación.. Barcelona. Graó
Cañal, P. (2005). La nutrición de las plantas: enseñanza y aprendizaje. Madrid. Síntesis.
Pedrinaci, E. (2000). Los procesos geológicos internos. Madrid: Síntesis
Pedrinaci, E.; Caamaño, A.; Cañal, P. y De Pro, A. (2012). Once Ideas clave. El desarrollo de la competencia científica. Barcelona. Graó
|
|
A bibliografía completarase con outras aportacións específicas nos distintos temas |
|
Bibliografía complementaria
|
Jarman, R. y McClune, B. (2010). El desarrollo del alfabetismo científico. El uso de los media en el aula. Madrid. Morata
|
|
| Recomendacións |
| Materias que se recomenda ter cursado previamente |
|
| Materias que se recomenda cursar simultaneamente |
|
| Materias que continúan o temario |
|
| Observacións |
|
Recoméndase que os envíos dos traballos sexa telemáticamente e se non fose posible, non utilizar plásticos, elexir a impresión a dobre cara, empregar papel reciclado e evitar imprimir borradores.
Débese facer un uso sostible dos recursos e a prevención de impactos negativos sobre o medio natural. Debése ter en conta a importancia dos principios éticos relacionados cos valores da sostenibilidade nos comportamentos persoais e profesionais. Evitaráse a discriminación por razón de xénero e proporanse accións e
medidas para corrixilas. Usarase linguaxe non sexista, propiciarase a intervención en clase de alumnos e
alumnas… |
|