Datos Identificativos 2015/16
Asignatura (*) Inserción e orientación laboral Código 652606612
Titulación
5 Mestrado Universitario en Profesorado de Educación Secundaria: Formación e Orientación Laboral
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Mestrado Oficial Anual
 Primeiro Obrigatoria 4
Idioma
Galego
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Filosofía e Métodos de Investigación en Educación
Coordinación
Arza Arza, Neves
 Correo electrónico
neves.arza@udc.es
Profesorado
Arza Arza, Neves
 Correo electrónico
neves.arza@udc.es
Web
Descrición xeral

Competencias do título
Código Competencias do título
A15 CE-E1)Coñecer o valor formativo e cultural das materias correspondentes á especialización.
A16 (CE-E2)Coñecer os contidos que se cursan nos respectivos ensinos.
A17 (CE-E3)Coñecer a historia e os desenvolvementos recentes das materias e as súas perspectivas para poder transmitir unha visión dinámica das mesmas.
A18 (CE-E4)Coñecer contextos e situacións en que se usan ou aplican os diversos contidos curriculares
A19 (CE-E5)Coñecer os desenvolvementos teórico-prácticos do ensino e a aprendizaxe das materias correspondentes.
A20 (CE-E6)Transformar os currículos en programas de actividades e de traballo.
A21 (CE-E7)Adquirir criterios de selección e elaboración de materiais educativos.
A25 (CE-E11)Coñecer e aplicar propostas docentes innovadoras no ámbito da especialización cursada.
C1 Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma.
C3 Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida.
C4 Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común.
C7 Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe ao longo da vida.

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Identificar as atribucións docentes e as funcións do profesorado da especialidade de FOL no campo da orientación profesional e compreder a importancia e necesidade de formación neste campo AP15
 CM7
Analizar o currículo das materias e módulos da especialidade de FOL tendo como criterios as características conceptuais da orientación profesional, as áreas e modelos de intervención. AP15
AP16
Analizar o desenvolvemento teórico da orientación, coñecer as características conceptuais, as áreas, os principios e os modelos de intervención da orientación profesional e reflexionar sobre as súas implicacións para a práctica. AP15
AP17
AP19
Utilizar axeitadamente a terminoloxía do campo da orientación e inserción profesional. CM1
• Analizar as funcións sociopolíticas da orientación profesional reflexionar sobre as posibilidades e características dunha orientación profesional para o cambio que incida nunha praxe non discriminatoria AP15
AP19
 CM4
Identifica-los factores que interveñen na inserción laboral e analiza-la súa relación coas áreas de intervención. AP19
Analizar a influenza do xénero na toma de decisións académicas e profesionais e na inserción laboral e identificar os indicadores da desigualdade de xénero no sistema educativo e no mercado laboral. AP19
 CM4
Analizar e deseñar programas e materiais de orientación profesional para o ensino secundario, para a formación profesional básica e para os ciclos formativos. AP20
AP21
AP25
Comprender a necesidade de incorporar o enfoque de xénero na orientación profesional e deseñar propostas didácticas nas que se integre. AP18
AP20
Coñecer as posibilidades de utilización de Internet e da web 2.0 na OP e concretalas na programación das materias da especialidade AP16
AP19
AP20
 CM3
Coñecer a evolución e situación actual da orientación profesional no sistema educativo e no ámbito laboral, principalmente, no que fai ós aspectos organizativos, funcionais e profesionais. AP17
 CM7

Contidos
Temas Subtemas
Tema 1. A orientación profesional:campo de intervención do profesorado de FOL



 1.1. A orientación profesional/laboral no currículo dos módulos e áreas que imparte o profesorado de FOL
1.2. A orientación profesional/laboral como función: as atribucións do profesorado de FOL nos departamentos de orientación e nos departamentos de información e orientación profesional.
1.3. A orientación profesional no temario de acceso á especialidade
1.4. Perfil profesional do/a orientador/a laboral

Tema 2. Orientación profesional e orientación laboral
 2.1 Delimitación, caracterización conceptual da orientación profesional e da orientación laboral e relacións entre ambas.
2.2. Inserción laboral, profesional, sociolaboral e transición da escola a vida activa. Factores de inserción laboral.
2.3. Áreas de intervención
2.4. Modelos de intervención
2.5. A orientación na avaliación, recoñecemento e acreditación de competencias
Tema 3. Xénero e orientación profesional
 3.1. O xénero como factor condicionante da toma de decisións académicas e profesionais.
3.2. Radiografía das desigualdades de xénero no sistema educativo e no mercado laboral
3.3. A OP non discriminatoria (tamén non sexista ou para a igualdade de oportunidades) na normativa legal: evolución e situación actual.
3.4. A perspectiva de xénero na OP: conceptualización e pautas para a súa integración.
5.5.Análise e deseño de programas e actividades de OP que integran a perspectiva de xénero.
Tema 4. A utilización de internet e da web 2.0 en orientación profesional 4.1. Ámbitos de utilización de Internet

4.2. As aplicacións da web 2.0

4.3. As competencias dixitais do profesorado de FOL
Tema 5. Desenvolvemento e situación actual da orientación profesional e laboral no sistema educativo e no ámbito laboral
 2.1. Principais fitos e tendencias no desenvolvemento da OP.
2.2. Organización e funcións da OP no sistema educativo.
2.3. Organización e funcións da OP no ámbito laboral
2.4. A orientación profesional nas políticas de formación e emprego da UE.

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Actividades iniciais 1 0 1
Análise de fontes documentais A15 A16 A19 A21 A25 C7 3 16 19
Sesión maxistral A15 A17 A19 11 0 11
Aprendizaxe colaborativa A18 A20 C3 4 8 12
Presentación oral C1 1 1 2
Portafolios do alumno A17 C4 0 13 13
Estudo de casos A20 A21 A25 7 27 34
Proba mixta A17 A19 A20 1 3 4
 
Atención personalizada 4 0 4
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Actividades iniciais Actividades de coñecementos previos que se realizarán ao inicio de cada tema.
Análise de fontes documentais As actividades de análise documental abordan distintas temáticas da materia:
a) Análise do currículo das materias da especialidade e de dous libros de texto (actividade grupal)
b) Análise de programas e actividades de orientación non sexista (actividade grupal)
c) Análise de documentos que permiten profundizar nalgún dos contidos da materia e que dos que se dará conta no portafolios (actividade individual)
d)Análise dos sesgos sexistas nun libro de texto das materias da especialidade (actividade grupal)
Sesión maxistral O método expositivo vai ser utilizado para presentar, explicar e sintetizar os contidos dos temas que integran o programa da materia.
Aprendizaxe colaborativa A aprendizaxe colaborativa é o principio que ha de rexir nas actividades grupais de análíse de fontes documentais e nas de estudo de casos.
Presentación oral Presentación grupal dun dos estudos de caso e da análise dos sesgos sexistas nos libros das materias da especialidade
Portafolios do alumno Consiste nun informe no que o alumnado da conta das aprendizaxes adquiridas, da súa aplicación no TFM e no período de prácticas e da relación existente co resto das materias do mestrado. No portafolios hai que incluír un mapa conceptual dos contidos da materia.
Estudo de casos a) Deseño un programa de orientación profesional s que inclúa a perspectiva de xénero para un grupo de alumnado dun Programa de Cualificación Profesional Inicial.

b) Deseño de obxectivos, contidos e actividades que incorporen algún dos ámbitos de utilización de Internet e da web 2.0.
Proba mixta Está orientada á avaliación das aprendizaxes tanto teóricas como prácticas. Combina preguntas curtas e de síntese dalgúns dos contidos abordados na materia.

Atención personalizada
Metodoloxías
Estudo de casos
Descrición
A titoría vai ser grupal e individual. Ten como finalidade o apoio no proceso de aprendizaxe , o seguimento e supervisión dos estudos de caso que, como se indica na planificación, esixen de apoio personalizado, sendo obrigatorio asistir a dúas titorías.

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Proba mixta A17 A19 A20 Preguntas curtas nas que se valoran as capacidades de análise, reflexión e relación e adquisición de coñecementos do ámbito da saber facer profesional.
 20
Estudo de casos A20 A21 A25 O alumnado ha de escoller dous estudos de casos dunha proposta de catro sobre distintas situacións problemáticas relacionadas coa orientación profesional: a utilización das tecnoloxías dixitais, a metodoloxía de aprendizaxe basada en proxectos, a integración do enfoque de xénero na orientación profesional e a curación e difusión de recursos dixitais de interese para a docencia no módulo de FOL.
35
Portafolios do alumno A17 C4 Consiste nun informe no que o alumnado descrebe o proceso de aprendizaxe e as aprendizaxes adquiridas; valora a súa aplicación na realización do TFM, no período do Practicum e na elaboración da memoria do Practicum; establece relacións co resto das aprendizaxes adquiridas nas materias do mestrado; identifica competencias profesionais e valora as súas necesidades de formación vencelladas a materia. 35
Análise de fontes documentais A15 A16 A19 A21 A25 C7 As tarefas de análise documental abordan distintas temáticas da materia:
a) Análise do currículo das materias da especialidade e de libros de texto (actividade grupal).
b) Análise de programas e actividades de orientación non sexista (actividade grupal).
c) Análise de documentos para afondar nalgúns contidos da materia (actividade individual).
d)Análise dos sesgos sexistas nun libro de texto das materias da especialidade (actividade grupal).
Algunhas destas tarefas son optativas, podendo obter até un punto a maiores na cualificación global.
As tarefas grupais deste apartado desénvolvense ao abeiro da aprendizaxe colaborativa 		10
 
Observacións avaliación

ACTUALIZACIÓN DO PERFIL PERSOAL

  • Como máis tardar, na terceira sesión de clase, todo o alumnado ha de actualizar o seu perfil na plataforma de moodel, pendurando unha foto actual.

ASISTENCIA

  • A asistencia ás sesións presenciais é obrigatoria.
  • O alumnado con asistencia regular que non acudira a unha aula na que se realizase algunha actividade debéraa de facer individualmente e entregala na seguinte sesión..
  • Se un/ha alumno/a non acada o 80% da asistencia, terá unha cualificación de non presentado na primeira oportunidade. A asistencia xustifícase en base a que unha boa parte das actividades de avaliación desenvolvense na aula. Na oportunidade de xullo realizará un exame teórico e práctico. Tamén se poderá acordar a realización dalgunhas actividades.
  • Aquelas persoas con matrícula a tempo parcial poderán acollerse a unha modalidade de avaliación específica. Para isto, cómpre solicitar unha titoría, antes ou inmediatamente despois do inicio da materia, co obxecto de establecer as actividades de avaliación e o proceso de supervisón e seguemento.

REQUIRIMENTOS PARA APROBAR A MATERIA

  • A cualificación final será o resultado das puntuación obtidas nas tres actividades de avaliación:
  • Cartafol individual (4,5 puntos)
  • Actividades grupais (3,5)
  • Proba mixta (2 puntos)
    • Para superar a materia é indispensábel obter a metade da cualificación en cada unha das tres actividades. Cando non se realice algunha das tres actividades a cualificación será non presentado. Na segunda oportunidade deberán de facerse as actividades de avaliación non superadas.
    • O portafolio do alumnado é unha actividade individual e ha de conter os seguintes apartados:
  • Aprendizaxes adquiridas (que sabía /que aprendín, utilizando como criterios os resultados de aprendizaxe da materia)
  • Marcador social
  • Reflexión sobre o proceso de aprendizaxe (forma de afrontar o estudo, dúbidas, dificultades e superación das mesmas, cuestións nas que afondar...
  • Relación/vinculación coas materias do módulo xenérico e nomeadamente coas materias do itinerario de FOL.
  • Aplicación na elaboración do TFM
  • Aportacións para a observación e análise durante o Practicum
  • Balance de competencias profesionais e ámbitos nos que seguir formándose.
  • Elaboración dun glosario de termos e un mapa conceptual dos contidos da materia.
  • Relación co resto das materias do módulo específico

    • CARTAFOL GRUPAL

    • Ó rematar a materia e na data que se fixe, cada grupo presentará un cartafol grupal que ha de incluir:
      • As actividades realizadas en grupo e unha reflexión/valoración sobre as aprendizaxes adquiridas.
      • As fichas de auto-avaliación e co-avaliación das tarefas grupais e do funcionamento do grupo.
      • Número e obxectivos das reunións realizadas.
      • Balance sobre o funcionamento do grupo (cambios introducidos para a súa mellora do funcionamento do grupo, fortalezas e debilidades).
    • Para cualificar as actividades grupais tense en conta aautoavaliación e coavaliación realizada entre e polas persoas dogrupo. O procedemento e criterios para estas modalidades de avaliación seránfixados en colaboración co alumnado.

    FALTA DE INTEGRIDADE ACADÉMICA

    Ausencia de citación de fontes

    • As citas e referencias a calquera tipo de texto deben declararse,o uso de texto literal ou ideas doutros autores ou autoras parafraseadas sendeclarar a fonte supón o suspenso do traballo en aplicación do artigo 14.4 da Normativa académica de avaliacións, cualificacións e reclamacións,aprobada polo Consello de Goberno do 19 de decembro de 2013, que establece “na realización de traballos, o plaxioe a utilización de material non orixinal, incluído aquel obtido a través deinternet, sen indicación expresa da súa procedencia e, se é o caso, o permisodo seu autor/a, poderá ser considerada causa de cualificación de suspenso naactividade"
    • Os contidos incluídos nos traballos deben estar referenciados ao longo do texto e no apartado de referencias usando as normasAPA 6ª edición. O texto literal debe declararse usando as normas APA 6ªedición. No parafraseo deben figurar as fontes orixe das ideas que sere-elaboran.

    Plaxio

    • O plaxio en calqueira das actividades da avaliación serámotivo de suspenso.

    Falsificar unha sinatura

    • Asinar na folla de asistencia por unha compañeira oucompañeiro ausente será penalizado coa perda de avaliación continua.

    Copiar nos exames

    • O uso indebido de información durante osexames tamén será motivo de suspenso.

    LECTURAS RECOMENDADAS
    Normativa académica de avaliacións, cualificacións e reclamacións
    https://www.udc.es/export/sites/udc/normativa/_galeria_down/academica/Normas_avaliacion_revision_reclamacion_consolidado_l.pdf

    Plaxio

    http://www.ugr.es/~plagio_hum/0401Prevencion.htm

    http://www.ugr.es/~plagio_hum/

    http://blogbibliotecas.mecd.gob.es/2015/01/22/plagio-academico/

    Fontes de información
    Bibliografía básica (). .
    Alastruey, Rosaura. (2009). Emprego 2.0. Barcelona : Editorial UOC
    Cobos, A; Gutiérrez_Crespo,E e Planas, A. (2012). La orientación profesional y la búsqueda de emplo. Experiencias innovadoras y técnicas de intervención que facilitan la inserción laboral. Barcelona: Editorial Grao
    Sánchez García, María Fe (2013). Orientación profeisonal y personal. Madrid: UNED
    Echeverría, Benito (2008). Orientación profesional.+. Barcelona: Editorial UOC
    Sobrado, Luís e Cortés, Alejandra (2011). Orientación profesional: nuevos escenarios y perspectivas. Barcelona: Editorial Biblioteca Nueva

    En moodel e para cada tema   facilitase  bibliografía e webgrafia específica, diferenciando a de lectura obrigatoria e a de  afondamento.


    Bibliografía complementaria


    Recomendacións
    Materias que se recomenda ter cursado previamente

    Materias que se recomenda cursar simultaneamente

    Materias que continúan o temario

    Observacións
    <div> O profesorado da especialidade de FOL asume funcións no campo da  orientación profesional.  Algúns dos contidos dos módulos e das áreas da súa competencia docente, xunto coas funcións que a normativa lle atribúe, como membro do departamento de orientación dos IES e dos departametos de  orientación e información dos centros integrados de formación profesional, remarcan  a necesaria especialización do profesorado de FOL no campo da orientación profesional. </div><div><br /></div><div> Por outra parte, a heteroxoneidade na formación inicial do alumnado que cursa a especialidade de FOL, que, fóra dalgunha excepción, non ten cursado materias relacionadas coa OP, unida á necesidade de formación específica neste campo  xustifican a incorporación da materia de Orientación e Inserción Laboral  no  itinerario de Formación e Orientación Laboral. </div><p> Orientación e Inserción Laboral signifícase na dimensión profesionalizadora. A súa finalidade é contiribuir    a adquisición das competencias que permiten comprender o alcance da orientación profesional e o exercicio satisfactorio das funcións orientadoras propias da especialidade. </p>


    (*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías