Datos Identificativos 2018/19
Asignatura (*) Aprendizaxe e ensino dos módulos da especialidade de formación e orientación laboral Código 652606621
Titulación
5 Mestrado Universitario en Profesorado de Educación Secundaria: Formación e Orientación Laboral
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Mestrado Oficial Anual
Primeiro Obrigatoria 12
Idioma
Galego
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Didácticas Específicas e Métodos de Investigación e Diagnóstico en Educación
Coordinación
Varela Urrutia, Roberto
Correo electrónico
roberto.urrutia@udc.es
Profesorado
Arza Arza, Neves
Varela Urrutia, Roberto
Correo electrónico
neves.arza@udc.es
roberto.urrutia@udc.es
Web
Descrición xeral A materia céntrase na construción das competencias relativas á planificación do segundo e terceiro nivel de concreción curricular e integra as aprendizaxes promovidas desde outras materias do módulo xenérico e nomeadamente do módulo específico (Mercado laboral e formación profesional, Inserción e orientación laboral e Proxectos de innovación e investigación e Innovación docente).

Competencias do título
Código Competencias do título
A5 5. (CE-G5)Coñecer os procesos de interacción e comunicación no aula e no centro, abordar e resolver posibles problemas
A8 8. (CE-G8)Promover accións de educación emocional, en valores e formación cidadá
A11 11. (CE-G11)Coñecer a evolución histórica da familia, os seus diferentes tipos e a incidencia do contexto familiar na educación.
A13 13. (CE-G13)Comprender as implicacións educativas da situación lingüística galega e adquirir e aplicar criterios, estratexias e recursos pedagóxicos para participar na planificación e desenvolvemento do plano lingüístico do centro.
A14 CE-G14) Respectar e promover os dereitos humanos, os valores da cultura da paz e dos valores democráticos, e o recoñecemento dos principios e fundamentos da atención á diversidade.
A15 CE-E1)Coñecer o valor formativo e cultural das materias correspondentes á especialización.
A16 (CE-E2)Coñecer os contidos que se cursan nos respectivos ensinos.
A17 (CE-E3)Coñecer a historia e os desenvolvementos recentes das materias e as súas perspectivas para poder transmitir unha visión dinámica das mesmas.
A18 (CE-E4)Coñecer contextos e situacións en que se usan ou aplican os diversos contidos curriculares
A19 (CE-E5)Coñecer os desenvolvementos teórico-prácticos do ensino e a aprendizaxe das materias correspondentes.
A20 (CE-E6)Transformar os currículos en programas de actividades e de traballo.
A21 (CE-E7)Adquirir criterios de selección e elaboración de materiais educativos.
A22 (CE-E8)Fomentar un clima que facilite a aprendizaxe e poña en valor as achegas dos estudantes.
A23 (CE-E9)Integrar a formación en comunicación audiovisual e multimedia no proceso de ensino-aprendizaxe.
A24 (CE-E10)Coñecer estratexias e procedementos de avaliación e entender a avaliación como un procedemento de regulación da aprendizaxe e estímulo ao esforzo.
A25 (CE-E11)Coñecer e aplicar propostas docentes innovadoras no ámbito da especialización cursada.
A27 (CE-E13)Identificar os problemas relativos ao ensino e a aprendizaxe das materias da especialización e expor alternativas e solucións.
A30 CE-P1) Adquirir experiencia na planificación, na docencia e na avaliación das materias correspondentes á especialización..
A32 (CE-P3) Dominar as destrezas e as habilidades sociais necesarias para fomentar un clima que facilite a aprendizaxe e a convivencia
A34 (CE-P5) Coñecer a tipoloxía empresarial correspondente aos sectores produtivos e comprender os sistemas organizativos máis comúns nas empresas (FP)
C1 Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma.
C3 Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida.
C4 Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común.
C5 Entender a importancia da cultura emprendedora e coñecer os medios ao alcance das persoas emprendedoras.
C6 Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse.
C7 Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe ao longo da vida.

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Identificar as funcións do profesorado de FOL e calcular as súas retribucións. AP5
Describir o sistema de acceso a función docente no ensino público e privado e os requirimentos esixidos AP16
Integrar o enfoque de xénero nas programacións e nas unidades didácticas e comprender o súa impartancia para acadar a equidade de xénero. AP8
AP11
CM4
Analizar o organigrama dos centros onde se imparte a FP e das funcións do departamento de FOL
Analizar o currículo dos módulos da especialidade de FOL e valorar as ausencias e potencialidades para formar persoas cun pensamento crítico activista sobre as desigualdades de xénero e a precarización laboral. AP15
AP16
AP17
AP18
AP23
CM4
CM5
CM7
Deseñar unha programación dun dos módulos da especialidade e unha unidade didáctica da programación contextualizadas a nivel de centro e de alumnado. AP13
AP14
AP15
AP16
AP18
AP19
AP20
AP21
AP22
AP23
AP24
AP25
AP27
AP30
AP34
CM1
CM3
CM6
CM7
Utilizar as TIC para a aprendizaxe profesional e para a promoción da competencia dixital do alumnado CM3
CM6
CM7
Valorar o papel do profesor de FOL como dinamizador da formación de cidadáns críticos implicados na loita contra as desigualdades e a inxustiza social e reflectir esta perspectiva na planificación dos módulos da especialidade AP8
AP13
AP14
AP32
CM4
CM7
Analizar, valorar a normativa aplicable á actividade docente na FP e trasladala á planificación dos módulos da especialidade. AP13
CM4

Contidos
Temas Subtemas
Tema 1.-Contexto organizativo y funcional de los centros de Formación Profesional. 1.1. Normativa que regula la organización y funcionamiento de los centros de FP
1.2. Tipoloxía de los centros de formación profesional, espacios y equipamientos.
1.3. La organización docente en los centros de FP. Órganos de Gobierno y de Coordinación Didáctica. Proyecto Educativo, Proyecto Funcional
1.4. El Departamento de Formación y Orientación Laboral. Composición y funciones. El trabajo en equipo. La colaboración con el Departamento de Orientación y en el desarrollo del PAT.
Tema 2.- O corpo de Profesorado do Ensino Secundario: a especialidade de Formación e orientación laboral (FOL) 2.1. Corpos de profesorado e categorías profesionais
2.2..Sistema de acceso ó ensino público e o ensino privado
2.2. Retribucións
2.3.Autoemprego.


Tema 3. Módulos da especialidade e normativa aplicable 3.1. Módulos da especialidade nos ciclos LOXSE
3.2. Módulos da especialdiade nos ciclos LOE
3.3. Formación en centros de traballo
3.4. Normativa aplicable e implicacións para a planificación curricular
Tema 3. Planificación nos distintos niveis de concreción curricular: do currículo oficial á programación de aula. 3.1. A programación dos módulos
3.2. A programación de aula


Tema 4. Metodoloxía e avaliación 4.1. Técnicas e estratexias metodolóxicas: tipoloxía e características

4.2. Avaliación: tipos, técnicas e instrumentos.
4.3. A participación do alumnado na avaliación: por que? Como?
4.3. Avaliación e xestión da calidade nos centros de FP
Tema 5. Educación mediática e TIC 5.1. Educación mediática: concepto, finalidade e integración na pragamacións dos módulos da especialidade

5.2. Competencias dixitais docentes: que son e cales son?

5.3. Recursos e ferramentas dixitais para o ensino e aprendizaxe dos módulos da especialidade..
TEma 6. A atención á diversidade 6.1. Atención á diversidade: conceptualización e medidas que prescribe a normativa.
6.2. Estratexias e recursos para a atención á diversidade
TEma 7. A integración da perspectiva de xénero 7.1. Finalidades e modalidades de integración
7.3. Experiencias e recursos
7.4. Normativa, plans e actuacións específicas.

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Actividades iniciais A6 A15 A16 3 0 3
Sesión maxistral A19 A24 A25 A26 A27 A30 A34 18 0 18
Análise de fontes documentais A15 A16 A17 A19 A24 C3 C4 12 57 69
Presentación oral C3 C1 8 0 8
Aprendizaxe colaborativa A13 A14 A15 A19 A20 A21 A23 A24 28 55 83
Simulación A5 A8 A13 A14 A15 A16 A20 A21 A22 A23 A24 A25 A32 C1 C3 C5 C6 C7 13 70 83
Prácticas a través de TIC C3 1 3 4
Portafolios do alumno A19 A23 A24 A27 C1 C4 C6 C7 0 15 15
Proba obxectiva A16 A18 A19 A24 A30 A34 1 4 5
 
Atención personalizada 12 0 12
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Actividades iniciais As actividades inicias teñen como finalidade que o alumnado tome conciencia dos seus coñecementos previos, de xeito que se convertan nun referente para a análise e reflexión do que precisan aprender e das aprendizaxes construídas na materia.
Sesión maxistral A sesión maxistral utilízase para presentar os sete temas que se abordan na materia.
Análise de fontes documentais A análise das fontes documentais ten como finalidade o afondamento nos contidos presentados nas sesións maxistrais e que fundamentan teórica e legalmente a planificación curricular.
Presentación oral Consiste na presentación ante o grupo-clase da planificación do módulo de FOL e unidade didáctica).
Aprendizaxe colaborativa A aprendizaxe colaborativa está implícita no resto das metodoloxías que son realizadas en grupo.
Simulación Consiste no deseño dunha programación e dunha unidade didáctica para un dos módulos da especialdiade, contextualizadas nun centro, nun ciclo e nun grupo de alumnado. É un tarefa que se realiza en grupo e responde as características e pasos da aprendizaxe basada en proxectos.
Prácticas a través de TIC A utilización das TIC está relacionada coa construción da propia contorna de aprendizaxe e co papel do profesorado como curador de contidos. Estas dúas actividades son compartidas con outras materias do itinerario.
Portafolios do alumno Consiste na elaboración dun informe de aprendizaxe no que o alumnado ha de dar conta:
a) das aprendizaxes construídas a través das sesións maxistrais, da análise de fontes documentais e das tarefas grupais e individuais.
b) das necesidades de formación nas que ha de seguir formándose.
c) da transferibilidade das aprendizaxes no período de prácticas e na realización do TFM
Proba obxectiva Exame tipo test sobre os contidos máis conceptuais

Atención personalizada
Metodoloxías
Simulación
Descrición
A atención personalizada está destinada principalmente a supervisión e seguimento das actividades de simulación. O horario específico de titorías e as aulas interactivas son os espazos para a realización da titorízación individual e grupal.
O alumnado con matrícula a tempo parcial terá unha atención personalizada vencellada á modalidade de avaliación específica que se descrebe no apartado de avaliación.

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Portafolios do alumno A19 A23 A24 A27 C1 C4 C6 C7 Os criterios de avaliación son :
- A amplitude das aprendizaxes
- Concreción e reflexión sobre as necesidades de formación
- A transferibilidade ó Practicum ( observación e deseño da praxe docente)
- Aportacións para a realización do TFM
30
Presentación oral C3 C1 A presentación vai ser avaliada polo resto dos compañeiros e compañeiras a partir dunha rúbrica. 10
Simulación A5 A8 A13 A14 A15 A16 A20 A21 A22 A23 A24 A25 A32 C1 C3 C5 C6 C7 A programación e a unidade didáctica van ser avaliadas conforme ós criterios establecidos para cada un dos seus elementos (fundamentación teórica e legal; formulación de obxectivos e contidos; integración da perspectiva de xénero, das TIC, das competencias clave e da educación mediática; diversificación metodolóxica e primacia de metodoloxías activas; diversificación nas técnicas e instrumentos de avaliación e participación do alumnado a través da autoavaliación e coavaliación; e coherencia entre os distintos elementos).
Na cualificación individual será tida en conta a contribución ó traballo en equipo e suporá ó 30% da cualificación asignada á tarefa de simulación.
40
Proba obxectiva A16 A18 A19 A24 A30 A34 As preguntas abordan algúns contidos de tipo conceptual, vinculados á comprensión de terminoloxía específica 10
Prácticas a través de TIC C3 Consiste na construción dun marcador social e da propia contorna de aprendizaxe. Os criterios de avaliación para o marcador son o número de recursos armacenados, o seu nivel de descrición e valoración e o sistema de categorías e subcategorías utilizadas para a súa almacenaxe. Para a contorna persoal de aprendizaxe terase en conta o número de ámbitos, recursos e ferramentas incorporados e a análise e valoración realizada polo alumnado sobre a súa contorna persoal de aprendizaxe. 10
 
Observacións avaliación

PARTICIPACIÓN DO ALUMNADO NA AVALIACIÓN

Unha das premisas é que  o alumnado participe no proceso de avaliación, participando na delimitación dos criterios de avaliación e cualificación  e como axente da avaliación, a través de procedementos de auto e coavaliación. Por esta razón,  os criterios de cualificación e de avaliación poden ser modificados. 


COMPETENCIA LINGÜÍSTICA EN GALEGO 
 
A competencia lingüística en galego tamén vai ser obxecto de  avaliación na presentación oral e nas actividades  escritas grupais e individuais.  O seu peso na cualificación final pode chegar até  1 punto. 

ASISTENCIA
  A asistencia ás sesións presenciais é obrigatoria. O alumnado con asistencia regular que ocasionalmente non acuda a unha sesión deberá de facer individualmente e entregar  as actividades realizadas na aula. 
   No caso de non acadar o 80% de asistencia a cualificación será  de non  presentado. 
    Para as persoas con matrícula a tempo parcial  e dispensa académica hai unha  modalidade de avaliación específica. Antes do  inicio da materia teñen que solicitar unha titoría para  establecer  e o proceso de seguimento. O exame terá  un peso do 30%,  a actividade de simulación do  60% e e as prácticas  TIC do  10%. 


REQUIRIMENTOS PARA APROBAR A MATERIA 
 A cualificación final será o resultado das puntuación obtidas nas actividades de avaliación. Para superar a materia é indispensábel obter a metade da cualificación en cada unha das actividades. Cando non se realice algunha das actividades de avaliación a cualificación será non presentado. Na avaliación da  segunda oportunidade deberán de recuperarse as actividades  non superadas.


É obrigatorio o uso dunha linguaxe inclusiva. O non cumprimento deste requisito terá consecuencias negativas na cualificación, restando un punto.

 

FALTA DE INTEGRIDADE ACADÉMICA


a) Ausencia de citación de fontes
As citas e referencias a calquer tipo de texto deben declararse ao longo do texto e no apartado  de referencias bibliográficas, utilizando as normas APA 6º edición. 
b) Plaxio
O plaxio  será motivo de suspenso, en aplicación do artigo  14.4 da normativa académica de avaliaicón da UDC, que  establece: " na realización de traballos, o plaxio e a utilización  de material non orixianl, incljido aquel obtido a través de internet, sen indicación expresa da súa procedencia e, se é o caso, o permido do seu autor/a, poderá ser considerada causa de cualificación de suspenso na actividade"
 
Normativa académica de avaliación, revisión e reclamación da UDC:  https://www.udc.es/export/sites/udc/normativa/_galeria_down/academica/Normas_avaliacion_revision_reclamacion_consolidado_l.pdf
http://www.educacion.udc.es/?pagina=propiedad-intelectual


Fontes de información
Bibliografía básica (). .
(). .
Rodríguez, G. y Ibarra, M.S. (2011). e-Evaluación orientada al e-aprendizaje estratégico en educación superior. Madrid: Editorial Narcea
Sanmartin, N. ((2010)). 10 ideas clave: evaluar para aprender . Barcelona: Editorial Grao
Universitat Oberta de CAtalunhya (2013). Educación Mediática y TIC . Barcelona
EEmakunde (2015). Guía para la incorporación de la perspectiva de género en el curriculum y en la actividad docente de las enseñanzas de régimen especial y de Formación Profesional. Vistoria: Servicio de Publicaciones del País Vasco
Johnson,D W. (2014). La evaluación en el aprendizaje cooperativo: cómo mejorar la evaluación individual a través del grupo. Madrid: Editorial SM
Prieto, A, Diaz, D. e Santiago, (2014). Metdologías inductivas. El desafío de enseñar mediante el cuestionamiento y los retos. . Barcelona: Oceáno
Xus Martín GArcía (2016). Proyectos con alma. Trabajo por proyectos con servicio a la comunidad. Barcelona: Editorial Grao
Elisabeth F. Barkley, D. P. Cross (2013). Técnicas de aprendizaje colaborativo. Madrid: Editorial Morata

Bibliografía complementaria

Para cada tema  facilítase unha listaxe de   bibliografía  obrigatoria e a complementaria


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente
Formación profesional e mercado laboral/652606611
Inserción e orientación laboral/652606612

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario
Formación profesional e mercado laboral/652606611
Inserción e orientación laboral/652606612
Proxectos de innovación e investigación educativa en formación profesional e orientación laboral/652606E31

Observacións

ACTUALIZACIÓN DO PERFIL PERSOAL

 Como máis tardar, na terceira sesión de clase, todo o alumnado ha de pendurar unha foto actual no seu perfil na plataforma de moodel 

COMPROMISO COA SUSTENTABILIDADE AMBIENTAL 

Débese facer un uso sustentábel  dos recursos co obxecto de evitar  impactos negativos sobre o medio natural.

Débese ter en conta a importancia dos principios éticos relacionados cos valores da sustentabilidade nos comportamentos persoais e profesionais.

En coherencia cos principios enunciados,  os   traballos impresos que se teñan que entregar non utilizarán plásticos, estarán  impresos a dobre cara e  empregarán  papel reciclado 

CARGA DE TRABALLO

 A realización das tarefas indicadas na guía docente supoñen unha dedicación  de 112 horas de traballo fora da aula. Polo tanto, cómpre  unha boa planificación e xestión do tempo.



(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías