Identifying Data 2020/21
Subject (*) Epistemologics basaments for the Galician and Spanish education of the languages and the literatures Code 652608821
Study programme
6 Mestrado Universitario en profesorado de Educación Secundaria: Lingua e Literatura Galega e Lingua e Literatura Castelá
Descriptors Cycle Period Year Type Credits
Official Master's Degree Yearly
 First Obligatory 4
Language
Spanish
Galician
Teaching method Face-to-face
Prerequisites
Department Didácticas Específicas e Métodos de Investigación e Diagnóstico en Educación
Coordinador
E-mail
Lecturers
E-mail
Web
General description A materia constituirá unha aproximación ás principais achegas da Lingüística e a Teoría da Literatura ao ensino das linguas galega e castelá e a súa literatura. Ofrecerase un panorama da evolución da educación lingüística e literaria na ESO e o Bacharelato até a situación actual e analizaranse diferentes recursos de carácter innovador nestes ámbitos.
Contingency plan 1. Modificacións nos contidos
Non haberá cambios dignos de mención.

2. Metodoloxías

*Metodoloxías docentes que se manteñen

- Sesión maxistral
- Obradoiro
- Proba de ensaio
- Estudo de casos
- Traballos tutelados

A través das plataformas Moodle e Microsoft Teams, profesorado e alumnado teñen a posibilidade de transferir ao medio virtual as devanditas «metodoloxías». Se as circunstancias o aconsellan ou impoñen, levarase a cabo o traslado (introducindo, por suposto, algúns axustes indispensables para a adaptación ao novo ámbito).

*Metodoloxías docentes que se modifican

3. Mecanismos de atención personalizada ao alumnado
- Ao igual que en circunstancias normais, o/a docente consultará asiduamente a caixa de correo electrónico e procurará responder con tanta axilidade como sexa posible.
- Durante as horas de titoría, o/a docente estará conectado á plataforma Teams, de tal maneira que os/as alumnos/as poidan facerlle tantas consultas como sexan necesarias (ben por escrito, ben mediante videochamada).

4. Modificacións na avaliación
Farase todo o posible para que o abandono da presencialidade non implique cambios profundos nos procedementos de avaliación. Se as tentativas fracasen —cousa que non ten por que suceder—, procederíase, como último recurso, a aplicar a todo o alumnado o mecanismo previsto para os/as estudantes non presenciais.

*Observacións de avaliación:

5. Modificacións da bibliografía ou webgrafía
De se tornar imposible o uso da biblioteca e do servizo de reprografía da Facultade, procurarase que o alumnado poida consultar algunhas referencias bibliográficas fundamentais, aloxadas nos andeis «en liña» da BUDC ou noutros arquivos e repositorios dixitais.

Study programme competencies
Code Study programme competences
A16 Coñecer os contidos que se cursan nos respectivos ensinos.
A17 Coñecer a historia e os desenvolvementos recentes das materias e as súas perspectivas para poder transmitir unha visión dinámica das mesmas.
A18 Coñecer contextos e situacións en que se usan ou aplican os diversos contidos curriculares.
A19 Coñecer os desenvolvementos teórico-prácticos do ensino e a aprendizaxe das materias correspondentes.
A21 Adquirir criterios de selección e elaboración de materiais educativos.
C1 Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma.
C3 Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida.
C4 Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común.
C5 Entender a importancia da cultura emprendedora e coñecer os medios ao alcance das persoas emprendedoras.
C6 Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse.
C7 Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe ao longo da vida.
C8 Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade.

Learning aims
Learning outcomes Study programme competences
Coñecer as achegas ao ensino das principais teorías lingüísticas e literarias contemporáneas AJ17
AJ19
Coñecer a evolución histórica da educación lingüística e literaria e a súa situación actual AJ17
Familiarizarse coas nocións de competencia comunicativa e competencia literaria e coñecer os fundamentos da programación nestes ámbitos AJ16
AJ18
AJ19
Coñecer e valorar criticamente os recursos para a innovación educativa nos ámbitos lingüístico e literario AJ21
 CC3
CC6
CC8
Ser capaces de desenvolver unha programación didáctica para ESO ou Bacharelato baseándose nos últimos avances en Lingüística e Teoría da Literatura AJ16
AJ21
 CC1
CC3
CC4
CC5
CC6
CC7
CC8

Contents
Topic Sub-topic
1. Que é a epistemoloxía? Ideas previas en relación co ensino da lingua e a literatura 1.1. Epistemoloxía e transposición didáctica.
1.2. Os saberes ensinados en lingua e literatura.
2. As linguas galega e castelá e as súas literaturas na ESO e no Bacharelato. 2.1. Concepción da lingua e a literatura no currículo actual.
2.2. Obxectivos e contidos nas unidades didácticas de lingua e literatura.
2.3. O desenvolvemento das competencias comunicativa e literaria: estratexias, habilidades e avaliación.
3. Recursos para a innovación educativa. 3.1. Propostas, materiais didácticos e ferramentas tecnolóxicas a disposición do docente e do alumnado.
3.2. Novas perspectivas de acceso ao canon literario.
3.2.1. As tertulias literarias dialóxicas.

Planning
Methodologies / tests Competencies Ordinary class hours Student’s personal work hours Total hours
Guest lecture / keynote speech A16 A17 A21 A18 A19 C5 C6 C7 C8 14 0 14
Workshop A16 A17 A21 A18 A19 C1 C3 C4 C5 C6 C7 C8 12 25 37
Long answer / essay questions A16 A17 A21 A18 A19 C1 C4 C5 C6 C8 1 10 11
Case study A21 A18 A19 C5 C6 C8 0 6 6
Supervised projects A16 A17 A21 A18 A19 C1 C3 C4 C5 C6 C7 C8 1 25 26
 
Personalized attention 6 0 6
 
(*)The information in the planning table is for guidance only and does not take into account the heterogeneity of the students.

Methodologies
Methodologies Description
Guest lecture / keynote speech Exposición dos contidos por parte do profesorado da materia.
Workshop Modalidade formativa orientada á aplicación de aprendizaxes en que se poden combinar diversas metodoloxías/probas (exposicións, simulacións, debates, solución de problemas, prácticas guiadas, etc.) a través da que o alumnado desenvolve tarefas eminentemente prácticas sobre un tema específico, co apoio e supervisión do profesorado.
Long answer / essay questions Nesta proba preténdese determinar, tanto os coñecementos adquiridos polo alumnado durante o curso, como a súa competencia en expresión escrita, a súa capacidade de relación e a súa madurez crítica.
Case study Metodoloxía onde o suxeito se enfronta ante a descrición dunha situación específica que suscita un problema que ten que ser comprendido, valorado e resolto por un grupo de persoas, a través dun proceso de discusión. O alumno sitúase ante un problema concreto (caso), que lle describe unha situación real da vida profesional, e debe ser capaz de analizar unha serie de feitos, referentes a un campo particular do coñecemento ou da acción, para chegar a unha decisión razoada a través dun proceso de discusión en pequenos grupos de traballo.
Supervised projects Realización dun traballo tutelado.

Personalized attention
Methodologies
Supervised projects
Description
Resolución de dúbidas e discusión dos métodos e materiais de traballo.

Assessment
Methodologies Competencies Description Qualification
Long answer / essay questions A16 A17 A21 A18 A19 C1 C4 C5 C6 C8 A través dunha actividade teórica, ou práctica, o alumnado deberá mostrar o seu grao de asimilación das nocións e dos recursos que se lles presentaron, así como do seu aproveitamento didáctico. 40
Workshop A16 A17 A21 A18 A19 C1 C3 C4 C5 C6 C7 C8 O alumnado deberá asistir e participar activamente nos distintos obradoiros que os docentes proporán no marco da materia. 20
Supervised projects A16 A17 A21 A18 A19 C1 C3 C4 C5 C6 C7 C8 Realización dun traballo tutelado que poderá ser realizado individualmente ou en grupo. 40
 
Assessment comments

-Para aprobar a materia será necesario superar todas as partes, en calquera das dúas oportunidades, polo que será necesario obter no mínimo o 50% da puntuación en cada unha delas. Na segunda oportunidade o alumnado só repetirá as partes suspensas e manterá a nota daquelas que fosen superadas.

-A avaliación do alumnado que non asiste regularmente ás aulas (ben por recoñecemento de dedicación a tempo parcial e dispensa académica de exención de asistencia, ben por ausentarse en máis dun 20% no caso do alumnado que carece de exención) será feita na súa totalidade con base na proba de ensaio tanto na primeira como na segunda oportunidade,e ademais poderá ser diferente á que se propoña para a modalidade en que esta é só unha parte. 

Os traballos entregaranse telematicamente a través dunha Tarefa creada para tal fin no Moodle da materia.

Débese facer un uso sostible dos recursos e a prevención de impactos negativos sobre o medio natural.

Débese ter en conta a importancia dos principios éticos relacionados cos valores da sustentabilidade nos comportamentos persoais e profesionais.

Sources of information
Basic

Aebli, H. (2000). 12 formas básicas de enseñar. Una didáctica basada en la psicología. Madrid: Narcea.

Alonso, M. J., Arandia, M. e Loza, M. (2008). La tertulia como estrategia metodológica en la formación continua: avanzando en la dinámicas dialógicas. REIFOP, 11 (1). Recuperado de http://www.aufop.com/aufop/home/

Bordons, G. e Díaz-Plaja. (2006). Enseñar literatura en secundaria. La formación de lectores críticos, motivados y cultos. Barcelona: Graó.

Bruner, J. (1988). Realidad mental y mundos posibles. Barcelona: Gedisa.

Calvino, I. (1992). ¿Por qué leer a los clásicos? Barcelona: Tusquets.

Cassany, D. (2006). Tras las líneas. Sobre la lectura contemporánea. Barcelona: Anagrama.

García Única, J. (2016). El odio a los clásicos (y otras razones para llevarlos a las aulas). Lenguaje y textos, n.º 43, pp. 41-52. https://doi.org/10.4995/lyt.2016.5822

Jover, G. (2007). Un mundo por leer. Barcelona: Octaedro.

Llovet, J. et al. (2012). Teoría literaria y literatura comparada. Barcelona: Ariel.

Lomas, C. (coord.) (2015). Fundamentos para una enseñanza comunicativa del lenguaje. Barcelona: Graó.

Lluna, S. e Pedreira, J. "Wicho" (coors.) (2017). Los nativos digitales no existen. Cómo educar a tus hijos para un mundo digital. Deusto.

Mendoza Fillola, A. (coord.) (1998). Conceptos clave en Didáctica de la Lengua y la Literatura. Barcelona: SEDLL-ICE, Universitat de Barcelona e Horsori Ediciones.

Moreno Cabrera, J.C. (2013). Cuestiones clave de la Lingüística. Madrid: Síntesis.

Muriano Rodríguez, M. M. (2018).  "O cofre dos libros”: unha proposta de ensino-aprendizaxe de Literatura Infantil e Xuvenil a través de Twitter. En E. de la Torre Fernández (ed.) (2018). Contextos universitarios transformadores: retos e ideas innovadoras. II Xornadas de Innovación Docente. Cufie. Universidade da Coruña, pp. 81-100. DOI capítulo: https://doi.org/10.17979/spudc.9788497496780.081

Prats, M. Á., Simón, J. e Ojando Pons, E. S. (2017). Diseño y aplicación de la flipped classroom. Barcelona: Graó.

Ruiz Bikandi, U. (coord.) (2011). Lengua Castellana y Literatura. Investigación, innovación y buenas prácticas. Barcelona: Graó.

Valls, R., Soler, M. e Flecha, R. (2008) Lectura dialógica: interacciones que mejoran y aceleran la lectura. Revista Iberoamericana de Educación, 46, pp. 71-87.

Vázquez Cano, E., Sevillano García, M. L. e Méndez Pérez, Á. (2011). Programar en Primaria y Secundaria. Madrid: Pearson.
Complementary (). .

Doval Porto, I. e García García, Ch. (2017). Guía de estilo APA, 6ª edición. Elaborado pola Biblioteca da Facultade de Ciencias da Educación da Universidade da Coruña. A Coruña: Universidade da Coruña. Recuperado de http://www.educacion.udc.es/biblioteca/userfiles/Normas%20APAguia%20da%20biblioteca%202017.pdf

Muriano Rodríguez, M. Ensinar deleitando. Blogue de Montse Muriano Rodríguez sobre Didáctica da Lingua e da Literatura. Recuperado de http://ensinardeleitando.blogspot.com/

Muriano Rodríguez, M. Conta da docente na rede social Instagram para uso académico: @montsemurianor

Muriano Rodríguez, M. Conta da docente na rede social Twitter para uso académico: @montsemr

Recommendations
Subjects that it is recommended to have taken before

Subjects that are recommended to be taken simultaneously

Subjects that continue the syllabus

Other comments


(*)The teaching guide is the document in which the URV publishes the information about all its courses. It is a public document and cannot be modified. Only in exceptional cases can it be revised by the competent agent or duly revised so that it is in line with current legislation.