| Competencias do título |
| Código | Competencias do título |
| A25 | (CE-E11) Coñecer e aplicar propostas docentes innovadoras no ámbito da especialización cursada. |
| A26 | (CE-E12) Analizar críticamente o desempeño da docencia, das boas prácticas e da orientación utilizando indicadores de calidade. |
| A28 | (CE-E14) Coñecer e aplicar metodoloxías e técnicas básicas de investigación e avaliación educativas e ser capaz de deseñar e desenvolver proxectos de investigación, innovación e avaliación. |
| C1 | Expresarse correctamente, tanto de forma oral como escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma. |
| C3 | Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida. |
| C4 | Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común. |
| C6 | Valorar críticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cós que deben enfrontarse. |
| C8 | Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade. |
| Resultados de aprendizaxe | |||
| Resultados de aprendizaxe | Competencias do título | ||
| (CE-E11) Coñecer e aplicar propostas docentes innovadoras no ámbito da especialización cursada. | AP25 |
||
| (CE-E12) Analizar críticamente o desempeño da docencia, das boas prácticas e da orientación utilizando indicadores de calidade. | AP26 |
||
| (CE-E14) Coñecer e aplicar metodoloxías e técnicas básicas de investigación e avaliación educativas e ser capaz de deseñar e desenvolver proxectos de investigación, innovación e avaliación. | AP28 |
||
| Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común. | CP4 |
||
| Valorar críticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cós que deben enfrontarse. | CP6 |
||
| Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade. | CP8 |
||
| Expresarse correctamente, tanto de forma oral como escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma. | CP1 |
||
| Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida. | CP3 |
||
| Contidos |
| Temas | Subtemas |
| Liñas de investigación no campo da Educación Musical. | - Principios básicos da Investigación e a Innovación en Educación Musical. - Investigación e Innovación na aprendizaxe musical nas aulas de Educación Secundaria. - A Educación musical como intersección de diferentes disciplinas. |
| Proxectos e experiencias de investigación e innovación en Educación Musical a nivel autonómico e estatal. | - Perspectivas actuais na investigación en educación musical autonómica e estatal. - Análise dos métodos pedagóxicos musicais xurdidos no século XX, a súa vixencia na realidade educativa actual e as súas posibles adaptacións. - Deseño e desenvolvemento de proxectos interdisciplinares. |
| Proxectos e experiencias de investigación e innovación en Educación Musical a nivel internacional. | - Perspectivas actuais na investigación en educación musical autonómica e estatal. - Análise de experiencias de investigación e innovación en educación Musical a nivel internacional. |
| Planificación | ||||
| Metodoloxías / probas | Competencias | Horas presenciais | Horas non presenciais / traballo autónomo | Horas totais |
| Traballos tutelados | A25 A26 A28 C1 C3 C4 C6 | 1 | 7 | 8 |
| Análise de fontes documentais | A25 A26 A28 C8 | 1 | 6 | 7 |
| Aprendizaxe colaborativa | A25 A26 A28 C1 C3 C4 | 4 | 1 | 5 |
| Aprendizaxe servizo | A25 A26 A28 C1 C3 C4 C6 C8 | 2 | 6 | 8 |
| Sesión maxistral | A25 A28 C1 | 4 | 16 | 20 |
| Atención personalizada | 2 | 0 | 2 | |
| *Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado | ||||
| Metodoloxías |
| Metodoloxías | Descrición |
| Traballos tutelados | Metodoloxía deseñada para promover a aprendizaxe autónoma dos estudantes, baixo a tutela do profesor e en escenarios variados (académicos e profesionais). Está referida prioritariamente á aprendizaxe de “cómo facer as cousas”. Constitúe unha opción baseada na asunción polos estudantes da responsabilidade polo seu propio aprendizaxe. Este sistema de ensino basease en dous elementos básicos: a aprendizaxe independente dos estudantes e o seguimento desa aprendizaxe polo profesor-titor. |
| Análise de fontes documentais | Técnica metodolóxica que supón o emprego de documentos audiovisuais e/ou bibliográficos (fragmentos de reportaxes documentais ou películas, noticias de actualidade, paneis gráficos, fotografías, biografías, artígos, textos lexislativos, etc.) relevantes para a temática da materia con actividades específicamente deseñadas para o análise dos mesmos. Pódese empregar como introdución xeral a un tema, como instrumento de aplicación do estudo de casos, para a explicación de procesos que non se poden observar directamente, para a presentación de situacións complexas ou como síntese de contidos de carácter teórico ou práctico. |
| Aprendizaxe colaborativa | Conxunto de procedementos de ensino-aprendizaxe guiados de forma presencial e/ou apoiados con tecnoloxías da información e as comunicación, que se basean na organización da clase en pequenos grupos nos que o alumnado traballa conxuntamente na resolución de tarefas asignadas polo profesorado para optimizar a súa propia aprendizaxe e a dos outros membros do grupo. |
| Aprendizaxe servizo | Metodoloxía que combina o servizo á comunidade coa aprendizaxe nun só proxecto, no que o alumnnado se forma traballando en necesidades reais do seu entorno coa fin de melloralo. As actividades, nesta materia, serán abordadas de forma interdisciplinar, xa que formarán parte dun proxecto global de Aprendizaxe e Servizo (ApS) que será desenvolvido globalmente xunto a outras asignaturas do itinerario de Música. |
| Sesión maxistral | Exposición oral complementada có uso de medios audiovisuais e a introdución dalgunhas preguntas dirixidas aos estudantes, coa finalidade de transmitir coñecmentos e facilitar a aprendizaxe. A clase maxistral é tamén coñecida como “conferencia”, “método expositivo” ou “lección maxistral”. Esta última modalidade adoitase reservar a un tipo especial de lección impartida por un profesor en ocasións especiais, cun contido que supón unha elaboración orixinal e baseada no uso casi exclusivo da palabra como vía de transmisión da información á audiencia. |
| Atención personalizada |
|
|
| Avaliación | |||
| Metodoloxías | Competencias | Descrición | Cualificación |
| Análise de fontes documentais | A25 A26 A28 C8 | Fundamentación teórica da Unidade Didáctica do deseño transversal do módulo específico. - A entrega da actividade realizarase a través da aula virtual (moodle). - Efectuarase unha única entrega por grupo de traballo. - Valorarase independentemente a implicación de cada un dos membros do grupo. - O alumnado con dispensa académica realizará esta tarea de modo individual. |
20 |
| Traballos tutelados | A25 A26 A28 C1 C3 C4 C6 | Desenvolvemento escrito dunha Unidade Didáctica (deseño transversal do módulo específico). - A entrega da actividade realizarase a través da aula virtual (moodle). - Efectuarase unha única entrega por grupo de traballo. - Valorarase independentemente a implicación de cada un dos membros do grupo. - O alumnado con dispensa académica realizará esta tarea de modo individual. |
40 |
| Aprendizaxe colaborativa | A25 A26 A28 C1 C3 C4 | Desempeño e colaboración individual durante a planificación da proposta de aprendizaxe e servicio. - A avaliación será llevada a cabo a través de coevaluación e autoevaluación. - O alumnado con dispensa académica realizará unha exposición do deseño transversal do módulo específico neste apartado. |
25 |
| Aprendizaxe servizo | A25 A26 A28 C1 C3 C4 C6 C8 | Desempeño e involucración persoal durante a posta en prática da aprendizaxe e servizo (ApS). - A avaliación levarase a cabo a través dunha rúbrica. - O alumnado con dispensa académica realizará unha exposición do deseño transversal do módulo específico neste apartado. |
15 |
| Observacións avaliación | |||
|
Para superar a asignatura é necesario aprobar cada undos apartados anteriores. No caso contrario non se fai media. A asistencia ás clases presenciais é obrigatoria. O alumnado, individualmente ou en pequeno grupo (como máximo 2/3 alumnos/as) entregará, unha vez rematadas as clases presenciais, o traballo realizado.Se o estudante non chega a unha asistencia do 80% das clases presenciais; deberá ser avaliado, ademáis de polo mesmo que todo o alumnado, por unha proba individual. Neste caso, a avaliación será un 60% e o traballo terá unha ponderación do 40%, esixíndose en cada unha delas unha nota igual ou superior a 5 sobre 10. Comoconsideración xeral, terase especialmente en conta, tanto nos exames como nostraballos, as deficiencias ortográficas de puntuación e acentuación, así comounha redacción inconexa ou inadecuada, deficiente presentación, excesivo númerode tachaduras, etc. Todo elo suporá a redución de puntos sobre a nota obtida. No casono que o profesorado detecte realización fraudulenta (plaxio) das probas deavaliación, a cualificación axustarase ao establecido no artigo 14.4. Normas deavaliación, revisión e reclamación das cualificacións dos estudos de grao emestrado universitario: "Na realización de traballos, o plaxio e autilización de material non orixinal, incluído aquel obtido a través dainternet sen indicación expresa da súa procedencia e, se é o caso, ou permisodo seu autor/a, poderá ser considerada causa de cualificación de suspenso naactividade. Todo iso sen perxuízo das responsabilidades disciplinarias ás quepuidese haber lugar tras o correspondente procedemento". Nestamateria, se algún dos docentes detecta plaxio nalgún traballo, suporá un 0 nacualificación. No caso de reiteración, darase traslado á Comisión Académicapara a toma de medidas oportunas. Faraseespecial fincapé no cuidado do medio ambiente en pro dunha educación esociedade sostible. Os traballos serán enviados exclusivamente telemáticamente,e de non ser posible, nos documentos impresos non se empregarán plásticos,elixirase a impresión a dobre cara e papel reciclado, evitando imprimirborradores. Débesefacer un uso sustentábel dos recursos e a prevención de impactos negativossobre o medio natural. Débese ter en conta a importancia dos principios éticosrelacionados cos valores da sustentabilidade nos comportamentos persoais eprofesionais. Para elo, sempre que sexa posible na elaboración dos traballosempregarase material de reciclaxe e evitarase o emprego de materiais deplástico na entrega dos mesmos. Segundo se recolle nas distintas normativas de aplicación para a docencia universitaria deberase incorporar a perspectiva de xénero nesta materia (usarase linguaxe non sexista, utilizarase bibliografía de autores/as de ambos sexos, propiciarase a intervención en clase de alumnos e alumnas...) NORMAS ESPECÍFICAS DE AVALIACIÓN PARA: Alumnado con recoñecemento de dispensaacadémica Segundo o establecido na " NORMA QUE REGULA O RÉXIME DE DEDICACIÓN AO ESTUDO E APERMANENCIA E A PROGRESIÓN DOS ESTUDANTES DE GRAO E MÁSTER UNIVERSITARIO NAUNIVERSIDADE DA CORUÑA (aprobada polo Consello Social do 04/05/2017): 1. Deberá poñelo encoñecemento do docente na primeira semana de clase, ou, se isto non foraposible, nun prazo non superior a 7 días desde que lle fora concedido orecoñecemento. 2. Terán que realizar,individualmente, todas as actividades/traballos propostos ao longo do curso eentregalos nas datas establecidas polo docente. Se non se cumpre a entrega nadata sinalada considerarase non presentado. 3. A cualificación seráa media ponderada das notas das actividades e traballos realizados durante ocurso e da nota da proba realizada na data do calendario oficial de exames,debendo obter en cada unha das partes un aprobado (5 sobre 10) para podersuperar a materia. No caso de non superar algunha das partes na primeiraoportunidade, deberán repetir na segunda oportunidade as partes non aprobadas(actividades/traballos e/ou proba). |
|||
| Fontes de información |
| Bibliografía básica |
Abreu, D. y Moura, M. (2014). Construção de instrumentos teórico-metodológicos para captar a formação de professores. Educação e pesquisa. . Educação e pesquisa. 40(2), 401-414
Gadner, H. (1998). Inteligencias Múltiples. Paidós
Díaz, M. (2012). Investigamos, luego avanzamos. . Revisa Electrónica d´Investigació Educativa y Socioeducativa, nº 2, 68-76.
Chao-Fernández, R.; Mato-Vázquez, D. y López-Pena, V. (2015). La formación musical del profesorado especialista en los CEIP gallegos. Revista Portuguesa de Educação, 28 (2), 111-131.
Fonseca Mora, C. y Toscano Fuentes, C. M. (2012). La música como herramienta facilitadora del aprendizaje del inglés como lengua extranjera.. Teoría de la Educación. Revista Interuniversitaria, 24 (2), 197-213
Bosch, C., Puig Rovira, J.M. y Battle, R. (2007). Aprendizaje servicio: educar para la ciudadanía. Octaedro
Vergara Rodríguez, J.J. (2016). Aprendo porque quiero: el Aprendizaje Basado en Proyectos (ABP), paso a paso.. S.M.
Rosa-Pereira, E.P. y Gillanders, C. (2021). Aproximación a la investigación iberoamericana en educación musical.. Revista Musical Chilena, 75(235), 55-75.
Chao-Fernández, R., Mato-Vázquez, D. y López-Pena, V. (2015). Beneficios de la música en conductas disruptivas en la adolescencia. . Revista Electrónica Actualidades Investigativas en Educación. 15(3),1-24.
Alonso-Jartín, R. y Chao-Fernández, R. (2018). Creatividad en el aprendizaje instrumental: lenguaje metafórico, velocidad del procesamiento cognitivo y cinestesia. Creatividad y sociedad (28) 7-30.
González Barroso, M. M. (2015). (2015). Cualidad interdisciplinar de la Música en Educación Primaria: una propuesta metodológica.. Dedica. Revista de Educaçao e Humanidades, (7), 65-83.
Malbrán, S. (2021). Desafíos de la Educación Musical: disfrutar haciendo música. . En Giráldez, A. y Pimentel, L. (Ed.). Educación artística, cultura y ciudadanía. De la teoría a la p
Chao-Fernández, R. Felpeto-Guerrero, A. y Vázquez Sánchez, R. (2020). Diseño y puesta en funcionamiento de la “escalera musical” como medio saludable de relacionar áreas de conocimiento. Servicio de publicaciones Universidade da Coruña
Riaño M.E., Murillo A. y Tejada J. (2021). Educación musical, creatividad y tecnología: un estudio exploratorio sobre estrategias docentes y actividades creativas con software ex novo.. Revista Electrónica Educare, 26(1), 1-23.
Deeely, S.J. (2016). El aprendizaje-servicio en educación superior: teoría, práctica y perspectiva crítica. Narcea
Santos Rego, M.A., Lorenzo Moledo, M. y Mella Núñez, I. (2021). El aprendizaje-servicio y la educación universitaria: hacer personas competentes. Octaedro
Raventós, J. (2013). El enfoque etnográfico en educación musical. En M. Díaz y A. Giráldez (coodr.) Innvestigaciíon cualitativa en educación musical. Pp 39-56.. Graó
Lupiánez, J. y Román-Caballero, R. (2019). El impacto cognitivo de la práctica musical: Explorando las ventajas de un mundo musicalmente activo.. Ciencia Cognitiva, 13(1), 21 - 23.
Vázquez-Sánchez, R. y Chao-Fernández, R. (2017). Enfoque innovador para el desarrollo de la destreza investigadora en el aula de música de secundaria. En Padilla, G. (Coord.),Perspectivas formativas universitarias, 437-450. . TECNOS
Chao-Fernández, R., Felpeto-Guerrero, A. y Vázquez-Sánchez, R. (2019). Experiencia de creación del MOOC “música para el siglo XXI: aportaciones del sotfware libre a la educación musical”, en De la Torre Fernández, E. (ed.) (2009): Contextos universitarios transformadores. Servicio de publicaciones Universidade da Coruña
Bergmann, J., & Sams, A. (2012). Flip Your Classroom: Reach Every Student in Every Class Every. ASCD.
Llopis, E. (2011). Hacer música...para comprometerse con la realidad. Érik.. Eufonía, 51, 34.43.
Bernabé, Mª del M. (2012). Importancia de la música como medio de comunicación intercultural en el proceso educativo.. Teoría de la educación. Revista interuniversitaria, 24 (2), 107-127.
Vázquez-Sánchez, R., Felpeto-Guerrero, A. y Chao-Fernández, R. (2022). Instalaciones sonoras como recurso educativo desde la perspectiva docente, en Franco-Vázquez, et al. (Eds.)?(2022). Educación artística para el cambio.. Peter Lang
Goleman, D. (). Inteligencia Emocinal. Kairós
Díaz, M. y Giráldez, A. (2013). Investigación cualitativa en educación musical . Graó
Lines, D.K. (2009). La educación musical en la cultura contemporánea. En D.K. Lines, (comp.). La educación musical para el nuevo milenio.. Morata
Trujillo, F. (2012). (2012). La enseñanza basada en proyectos. Una propuesta eficaz para el aprendizaje y el desarrollo de las competencias básicas. . Eufonía (55), 7-15.
Chao-Fernández, R. (2018). La incidencia de la formación musical en el cerebro. I Congreso Mundial de Educación, Innovación e Investigación Investigativa. Educa 2018
Imbernón, F. (2012). La investigación sobre y con el profesorado. La repercusión en la formación del profesorado, ¿cómo se investiga? . Revista Electrónica de Investigación Educativa, 14(2), 1-9.
Casals, A., Vilar, M. y Ayats, J. (2008). La investigación-acción colaborativa: reflexiones. Electrónica Complutense de Investigación en Educación Musical, V. 5 Núm 4, 1-17.
Regelski, T.A (2009). (2009). La música y la educación musical: Teoría y práctica para “marcar una diferencia". En D.K. Lines (comp.). La educación musical para el nuevo milenio, pp. 21-47.. Morata
Alcázar, A.J. (2010). La pedagogía de la creación musical, otro enfoque de la educación musical.. Eufonia. Didáctica de la música,49,81-92
Arriaga, C. y Riaño, Mª E. (2017). La práctica musical desde la reflexión y la acción en la formación inicial del profesorado.. ENSAYOS. Revista de la Facultad de Educación de Albacete, Nº 32-1, 2017, (17-32)
Fernández-Carrión, M. (2011). Música y matemáticas: conexiones curriculares para un mayor éxito educativo. . http://recursostic.educacion.es/artes/
Allsup, R. E. (2003). Mutual learning and democratic action in instrumental music education.. Journal of Research in Music Education, 51 (1), 24-37.
Vergara Rodríguez, J.J. (2018). Narrar el aprendizaje. La fuerza del relato en el Aprendizaje Basado en Proyectos. S.M.
Chao-Fernández, R., Rosa-Napal, F. C, y Chao-Fernández, A. (2021). O son da nosa aula: una experiencia orquestal en tiempos de confinamiento. En García Naya, J.A. (ed.) (2021). Contextos universitarios transformadores: a nova normalidade académica. Leccións aprendida. Servicio de publicaciones UDC
Arriaga, C., Cabedo, A., Díaz, M. y Riaño, M.E. (2014). Práctica reflexiva e innovación educativa. Un estudio sobre el patrimonio musical en la formación docente. En Investigaciones en el contexto universitario actual. Educación editora.
Atkinson, P., & Coffey, A. (2003). Revisiting the relationship between participant observation. Inside interviewing: New lenses, new concerns, 415-428.
Levitin, D. (2011). Tu cerebro y la música. El estudio científico de una obsesión humana. RBA
Vergara Rodríguez, J.J. (2021). Un aula, un proyecto: el ABP y la nueva educación a partir de 2020.. Narcea
Felpeto-Guerrero, A. y Chao-Fernández, R. (2019). “El mapa sonoro como herramienta para conocer nuestro entorno. Estudio de caso de la ciudad milenaria de Lugo”, en Costa, O. y Gisbert, V. (2019): Creatividad Musical en Educación. Estudios científico. ADD
Chao-Fernández, R., Vázquez-Sánchez, R. y Felpeto-Guerrero, A. (2019). “Mentoría entre iguales. Experiencia piloto entre alumnos de Música de Master y Doctorado en la Universidade da Coruña”, en De la Torre Fernández, E. (ed.) (2019): Contextos universitarios transformad. Servicio de publicaciones Universidade da Coruña |
|
|
|
| Bibliografía complementaria | |
|
|
| Recomendacións | |
| Materias que se recomenda ter cursado previamente |
| Materias que se recomenda cursar simultaneamente |
| Materias que continúan o temario |
| Observacións | |
| Recoméndase que os envíos dos traballos sexa telemáticamente e se non fose posible, non utilizar plásticos, elexir a impresión a dobre cara, empregar papel reciclado e evitar imprimir borradores. Débese facer un uso sostible dos recursos e a prevención de impactos negativos sobre o medio natural. Debése ter en conta a importancia dos principios éticos relacionados cos valores da sostenibilidade nos comportamentos persoais e profesionais. Evitaráse a discriminación por razón de xénero e proporanse accións e medidas para corrixilas. Usarase linguaxe non sexista. |