Datos Identificativos 2019/20
Asignatura (*) Intervención psicolóxica e prevención das dificultades de aprendizaxe Código 652G01022
Titulación
Grao en Educación Infantil
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 1º cuadrimestre
Terceiro Obrigatoria 6
Idioma
Castelán
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Psicoloxía
Coordinación
Gonzalez Seijas, Rosa Maria
Correo electrónico
rosa.maria.gonzalez.seijas@udc.es
Profesorado
Gonzalez Seijas, Rosa Maria
Correo electrónico
rosa.maria.gonzalez.seijas@udc.es
Web
Descrición xeral Esta materia ten como obxectivo facilitar ao alumnado de 3º de Educación infantil os coñecementos básicos e o desenvolvemento de habilidades e destrezas para identificar, deseñar, desenvolver e avaliar programas combinados que favorezan o desenvolvemento de procesos cognitivos e a prevención das dificultades na aprendizaxe.

Competencias do título
Código Competencias do título
A1 Comprender os procesos educativos e de aprendizaxe no período de 0-6, no contexto familiar, social e escolar.
A2 Coñecer os desenvolvementos da psicoloxía evolutiva da infancia nos períodos 0-3 e 3-6.
A3 Coñecer os fundamentos de atención temperá.
A4 Recoñecer a identidade da etapa e as súas características cognitivas, psicomotoras, comunicativas, sociais, afectivas.
A5 Saber promover a adquisición de hábitos en torno á autonomía, a liberdade, a curiosidade, a observación, a experimentación, a imitación, a aceptación de normas e de límites, o xogo simbólico e heurístico.
A6 Coñecer a dimensión pedagóxica da interacción cos iguais e os adultos e saber promover a participación en actividades colectivas, o traballo cooperativo e o esforzo individual.
A7 Identificar dificultades de aprendizaxe, disfuncións cognitivas e as relacionadas coa atención.
A8 Saber informar a outros profesionais especialistas para abordar a colaboración do centro e do mestre na atención ás necesidades educativas especiais que se propoñan.
A9 Adquirir recursos para favorecer a integración educativa de estudantes con dificultades.
A11 Coñecer e saber exercer as funcións de titor e orientador en relación coa educación familiar.
A12 Promover e colaborar en accións dentro e fóra da escola, organizadas por familias, concellos e outras institucións con incidencia na formación cidadá.
A15 Coñecer os principios básicos dun desenvolvemento e comportamento saudables.
A16 Identificar trastornos no sono, a alimentación, o desenvolvemento psicomotor, a atención e a percepción auditiva e visual.
A17 Colaborar cos profesionais especializados para solucionar ditos trastornos.
A18 Detectar carencias afectivas, alimenticias e de benestar que perturben o desenvolvemento físico e psíquico adecuado dos estudantes.
A19 Comprender que a dinámica diaria en educación infantil é cambiante en función de cada estudante, grupo e situación e saber ser flexible no exercicio da función docente.
A20 Valorar a importancia da estabilidade e a regularidade no contorno escolar, os horarios e os estados de ánimo do profesorado como factores que contribúen ao progreso harmónico e integral dos estudantes.
A21 Saber traballar en equipo con outros profesionais de dentro e fóra do centro na atención a cada estudante, así como na planificación das secuencias de aprendizaxe e na organización das situacións de traballo na aula e no espazo de xogo, identificando as peculiaridades do período 0-3 e do período 3-6.
A22 Atender as necesidades dos estudantes e transmitir seguridade, tranquilidade e afecto.
A23 Comprender que a observación sistemática é un instrumento básico para poder reflexionar sobre a práctica e a realidade, así como contribuír á innovación e á mellora en educación infantil.
A24 Dominar as técnicas de observación e rexistro.
A26 Saber analizar os datos obtidos, comprender criticamente a realidade e elaborar un informe de conclusións.
A29 Valorar a importancia do traballo en equipo.
A33 Coñecer os fundamentos científicos, matemáticos e tecnolóxicos do currículo desta etapa así como as teorías sobre a adquisición e desenvolvemento das aprendizaxes correspondentes.
A34 Coñecer estratexias didácticas para desenvolver representacións numéricas e nocións espaciais, xeométricas e de desenvolvemento lóxico.
A42 Coñecer o currículo de lingua e lectoescritura desta etapa así como as teorías sobre a adquisición e desenvolvemento das aprendizaxes correspondentes.
A43 Favorecer as capacidades da fala e da escritura.
A44 Coñecer e dominar técnicas de expresión oral e escrita.
A45 Coñecer a tradición oral e o folclore.
A46 Comprender o paso da oralidade á escritura e coñecer os diferentes rexistros e usos da lingua.
A47 Coñecer o proceso de aprendizaxe da lectura e a escritura e o seu ensino.
A48 Afrontar situacións de aprendizaxe de linguas en contextos multilingües.
A49 Recoñecer e valorar o uso adecuado da linguaxe verbal e non verbal.
A50 Coñecer e utilizar adecuadamente recursos para a animación á lectura e á escritura.
A51 Adquirir formación literaria e en especial coñecer a literatura infantil.
A52 Ser capaz de fomentar unha primeira aproximación a unha lingua estranxeira.
A54 Coñecer e utilizar cancións para promover a educación auditiva, rítmica e vocal.
A55 Saber utilizar o xogo como recurso didáctico, así como deseñar actividades de aprendizaxe baseadas en principios lúdicos.
A63 Participar na actividade docente e aprender a saber facer, actuando e reflexionando desde a práctica.
A64 Participar nas propostas de mellora nos distintos ámbitos de actuación que se podan establecer nun centro.
A65 Regular os procesos de interacción e comunicación en grupos de estudantes de 0-3 anos e de 3-6 anos.
A66 Coñecer formas de colaboración cos distintos sectores da comunidade educativa e do contorno social.
B1 Aprender a aprender.
B2 Resolver problemas e tomar decisións de forma efectiva.
B3 Aplicar un pensamento crítico, autocrítico, lóxico e creativo.
B4 Traballar de forma autónoma con iniciativa e espírito emprendedor.
B5 Traballar de forma colaborativa.
B6 Comportarse con ética e responsabilidade social como cidadán e como profesional.
B7 Comunicarse de maneira efectiva nun contorno de traballo.
B8 Capacidade de adaptación a situacións novidosas.
B9 Autonomía na aprendizaxe.
B10 Capacidade de análise e síntese.
B11 Capacidade de busca e manexo de información.
B12 Capacidade de organización e planificación.
B14 Capacidade para detectar as súas propias necesidades de aprendizaxe ao longo da vida.
B15 Capacidade para asumir a necesidade dun desenvolvemento profesional continuo, a través da reflexión sobre a propia práctica.
B16 Capacidade para integrarse e comunicarse con expertos noutras áreas e en contextos diferentes.
B17 Capacidade para presentar, defender e debater ideas utilizando argumentos sólidos.
B18 Capacidade para relacionarse positivamente con outras persoas.
B19 Comunicación oral e escrita na lingua materna.
B20 Coñecemento de outras culturas e de outras costumes.
B22 Creatividade ou capacidade para pensar as cousas desde diferentes perspectivas, ofrecendo novas solucións aos problemas.
B24 Recoñecemento e respecto á diversidade e á multiculturalidade.
B25 Utilización das TIC no ámbito de estudo e do contexto profesional.
C1 Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma.
C3 Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida.
C4 Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común.
C5 Entender a importancia da cultura emprendedora e coñecer os medios ao alcance das persoas emprendedoras.
C6 Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse.
C7 Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe ao longo da vida.
C8 Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade.

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade. C6
C7
C8
Coñecer os desenvolvementos da psicoloxía evolutiva da infancia nos períodos 0-3 e 3-6. A7
A9
A15
B2
B24
Recoñecer a identidade da etapa e as súas características cognitivas, psicomotoras, comunicativas, sociais, afectivas. A22
Coñecer os fundamentos de atención temperá B10
B11
Comprender os procesos educativos e de aprendizaxe no período de 0-6, no contexto familiar, social e escolar. A8
A17
A18
C4
Crear e manter lazos de comunicación coas familias para incidir eficazmente no proceso educativo A20
B16
B18
Identificar dificultades de aprendizaxe, disfuncións cognitivas e as relacionadas coa atención A7
A9
A16
B6
Identificar trastornos no sono, a alimentación, o desenvolvemento psicomotor, a atención e a percepción auditiva e visual. A7
A8
A9
A17
Saber traballar en equipo con outros profesionais de dentro e fóra do centro na atención a cada estudante, así como na planificación das secuencias de aprendizaxe e na organización das situacións de traballo na aula e no espazo de xogo, identificando as peculiaridades do período 0-3 e do período 3-6. B4
B5
B7
B17
Detectar carencias afectivas, alimenticias e de benestar que perturben o desenvolvemento físico e psíquico adecuado dos estudantes. A15
A17
Comprender que a observación sistemática é un instrumento básico para poder reflexionar sobre a práctica e a realidade, así como contribuír á innovación e á mellora en educación infantil B1
B2
Favorecer as capacidades da fala e da escritura. A43
A44
A47
Coñecer o currículo de lingua e lectoescritura desta etapa así como as teorías sobre a adquisición e desenvolvemento das aprendizaxes correspondentes. A46
A49
A50
B19
Comprender o paso da oralidade á escritura e coñecer os diferentes rexistros e usos da lingua. A43
A44
A45
A46
A47
A49
A50
B1
Coñecer o proceso de aprendizaxe da lectura e a escritura e o seu ensino. A15
A16
A17
A33
A34
A43
A44
A48
B1
B9
Coñecer e utilizar adecuadamente recursos para a animación á lectura e á escritura A42
A43
A44
A47
A50
Saber utilizar o xogo como recurso didáctico, así como deseñar actividades de aprendizaxe baseadas en principios lúdicos. A9
A22
A54
A55
Controlar e facer o seguimento do proceso educativo e, en particular, de ensino e aprendizaxe mediante o dominio de técnicas e estratexias necesarias A15
A18
A20
A22
B12
Participar na actividade docente e aprender a saber facer, actuando e reflexionando desde a práctica A7
A8
A9
A20
A21
A22
Regular os procesos de interacción e comunicación en grupos de estudantes de 0-3 anos e de 3-6 anos. A22
A65
A66
Creatividade ou capacidade para pensar as cousas desde diferentes perspectivas, ofrecendo novas solucións aos problemas A17
A63
A64
B1
B2
C3
Recoñecemento e respecto á diversidade e á multiculturalidade. A7
A8
A9
A15
A17
A22
B24
Coñecer formas de colaboración cos distintos sectores da comunidade educativa e do contorno social. A15
A22
B1
B24
C7
Resolver problemas e tomar decisións de forma efectiva. A7
A8
A9
A20
A22
B2
Traballar de forma autónoma con iniciativa e espírito emprendedor A63
A64
A66
B3
B4
B24
C5
Traballar de forma colaborativa. A21
B5
B6
B7
B10
Comportarse con ética e responsabilidade social como cidadán e como profesional A66
B3
B24
C1
Capacidade para asumir a necesidade dun desenvolvemento profesional continuo, a través da reflexión sobre a propia práctica. B1
B4
B6
B8
B14
B15
B16
B17
Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común B24
C4
C6
C7
Creatividade ou capacidade para pensar as cousas desde diferentes perspectivas, ofrecendo novas solucións aos problemas A17
A66
B3
B8
B22
Traballar de forma autónoma con iniciativa e espírito emprendedor B1
B2
B3
B4
Comportarse con ética e responsabilidade social como cidadán e como profesional B6
B10
B15
B18
B20
C4
C7
Resolver problemas e tomar decisións de forma efectiva. B22
Coñecer formas de colaboración cos distintos sectores da comunidade educativa e do contorno social. A66
B6
B7
Regular os procesos de interacción e comunicación en grupos de estudantes de 0-3 anos e de 3-6 anos. A21
A22
A65
A66
Participar na actividade docente e aprender a saber facer, actuando e reflexionando desde a práctica B3
B8
B14
B15
C3
C6
Controlar e facer o seguimento do proceso educativo e, en particular, de ensino e aprendizaxe mediante o dominio de técnicas e estratexias necesarias B1
B3
B8
B12
B15
Coñecer e utilizar adecuadamente recursos para a animación á lectura e á escritura A42
A50
A51
A63
B1
B2
Saber utilizar o xogo como recurso didáctico, así como deseñar actividades de aprendizaxe baseadas en principios lúdicos. A21
A22
A54
A55
Coñecer o proceso de aprendizaxe da lectura e a escritura e o seu ensino. A42
A44
A47
A50
A63
B1
Comprender o paso da oralidade á escritura e coñecer os diferentes rexistros e usos da lingua. A42
A43
A44
A45
A46
A47
A48
A49
A52
A54
Favorecer as capacidades da fala e da escritura. A42
A43
A44
A45
A47
A48
A49
A50
A55
Fomentar experiencias de iniciación ás tecnoloxías da información e a comunicación B25
C3
Comprender que a observación sistemática é un instrumento básico para poder reflexionar sobre a práctica e a realidade, así como contribuír á innovación e á mellora en educación infantil A23
A24
A26
Coñecer o currículo de lingua e lectoescritura desta etapa así como as teorías sobre a adquisición e desenvolvemento das aprendizaxes correspondentes. A42
A43
A44
A45
A46
A47
A48
A49
A50
A51
A52
Saber traballar en equipo con outros profesionais de dentro e fóra do centro na atención a cada estudante, así como na planificación das secuencias de aprendizaxe e na organización das situacións de traballo na aula e no espazo de xogo, identificando as peculiaridades do período 0-3 e do período 3-6. A21
A22
A23
B5
B6
B7
Detectar carencias afectivas, alimenticias e de benestar que perturben o desenvolvemento físico e psíquico adecuado dos estudantes. A17
A18
A20
A21
A22
A24
Identificar trastornos no sono, a alimentación, o desenvolvemento psicomotor, a atención e a percepción auditiva e visual. A16
A17
A18
B2
B3
B5
Identificar dificultades de aprendizaxe, disfuncións cognitivas e as relacionadas coa atención A7
A26
A29
A42
B1
B2
B5
Comprender os procesos educativos e de aprendizaxe no período de 0-6, no contexto familiar, social e escolar. A1
A4
A5
A6
Coñecer os desenvolvementos da psicoloxía evolutiva da infancia nos períodos 0-3 e 3-6. A2
A3
A4
A19
Recoñecer a identidade da etapa e as súas características cognitivas, psicomotoras, comunicativas, sociais, afectivas. A4
A5
A6
A7
A11
A12

Contidos
Temas Subtemas
1-INTRODUCCIÓN
-Conceptos básicos
-Avaliación e intervención en educación infantil
-Dificultades temperás de aprendizaxe
-Características dos nenos con DTA
2- PREVENCIÓN DE TRASTORNOS FUNCIONAIS DA FALA.

-Concepto.
-Compoñentes que determinan as alteracións da fala.
-Prevención dos problemas da fala
3- VARIABLES PSICOMOTRICES E COGNITIVAS EN DA -Coñecer e/ou lembrar conceptos básicos.
-Variables psicomotrices.
-Procesos cognitivos.
4-AS DIFICULTADES NAS APRENDIZAXES BASICOS. PREVENCIÓN DAS DIFICULTADES NA APRENDIZAXE DA LECTURA -Conceptos básicos
-Procesos que interveñen na lectura
-Dificultades en DAL
-Prevención das DAL

5-AS DIFICULTADES NAS APRENDIZAXES BASICOS. PREVENCIÓN DAS DIFICULTADES NA APRENDIZAXE DA ESCRITURA
-Conceptos básicos
-Procesos que interveñen na escritura
-Dificultades en DAE
-Prevención das DAE
6-AS DIFICULTADES NAS APRENDIZAXES BASICOS. PREVENCIÓN DAS DIFICULTADES NA APRENDIZAXE DAS MATEMATICAS -Conceptos básicos
-Procesos que interveñen nas matemáticas
-Dificultades en DAM
-Prevención das DAM

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Actividades iniciais A2 2 10 12
Simulación A1 A2 A43 A45 A46 3 4 7
Proba mixta A1 A2 A3 A4 A5 A6 A48 2 10 12
Traballos tutelados A1 A2 A4 A5 A6 A8 A11 A12 B2 B4 B5 B6 B7 B8 B9 B10 B11 B12 B14 B15 B16 B17 B18 B19 B20 B22 B24 B25 C1 C3 C4 C5 C6 C7 C8 10 21 31
Presentación oral A1 A2 A3 A4 A5 A6 4 7 11
Aprendizaxe colaborativa A1 A2 A3 A4 A5 A6 A49 A51 A65 4 9 13
Lecturas A1 A2 A3 A4 A5 A6 A52 A66 B1 B3 4 9 13
Estudo de casos A7 A9 A15 A16 A17 A18 A19 A20 A21 A22 5 10 15
Obradoiro A23 A24 A26 A29 A33 A34 A42 A44 A47 A50 A54 A55 A63 A64 8 20 28
 
Atención personalizada 8 0 8
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Actividades iniciais Exponse unha análise de casos para establecer o punto de partida
Simulación Realizaranse actividades de presentación tanto da guía docente como do grupo-clase para a introdución da materia
Proba mixta A proba de avaliación final será unha proba mixta que combine preguntas de resposta curta, preguntas abertas, e de multiples opcións. Tamén pode exporse unha situación de aula para que sexa analizada, segundo expúxose na clase.
Traballos tutelados En grupos (mínimo 3 e máximo 5) deberán elaborar materiais de instrución para previr as dificultades na aprendizaxe (segundo os diferentes temas). Estes traballos serán orientados polo profesor nas súas diferentes fases. Non se admitirán traballos individuais.
Presentación oral Por grupos, presentarán ante os seus compañeiros os materiais elaborados para cada tema.
Aprendizaxe colaborativa Traballo en pequenos grupos segundo o tema tratado. A profesora orienta o traballo e o resultado final depende da achega de todos os membros do grupo. Apréndese a través da colaboración.
Lecturas Segundo o tema, haberá lecturas de profundización.
Estudo de casos Analizaranse casos reais, segundo o tema, e tentarase dar resposta desde o punto de vista dun profesor de infantil.
Obradoiro Realizaranse talleres que orientarán os traballos nas diferentes fases.

Atención personalizada
Metodoloxías
Presentación oral
Obradoiro
Proba mixta
Traballos tutelados
Descrición
Os traballos tutelados, a proba mixta e os talleres terán orientación individual ou en pequenos grupos (en horas de tutoría) segundo demanda dos alumnos.

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Obradoiro A23 A24 A26 A29 A33 A34 A42 A44 A47 A50 A54 A55 A63 A64 Asistencia, participación e actitude nas actividades de clase tanto interactivas como expositivas (análises de casos, xogo de roles, simulación, lecturas, aprendizaxe colaborativo, talleres etc.). 20
Proba mixta A1 A2 A3 A4 A5 A6 A48 A avaliación final será unha proba mixta que combine preguntas de resposta curta, preguntas abertas, e de múltiples opcións. Tamén pode exporse unha situación de aula para que sexa analizada, segundo expúxose na clase. 50
Traballos tutelados A1 A2 A4 A5 A6 A8 A11 A12 B2 B4 B5 B6 B7 B8 B9 B10 B11 B12 B14 B15 B16 B17 B18 B19 B20 B22 B24 B25 C1 C3 C4 C5 C6 C7 C8 En grupos (mínimo 3 e máximo 5) deberán elaborar materiais de instrución para previr as dificultades na aprendizaxe (segundo os diferentes temas). Estes traballos serán orientados polo profesor nas súas diferentes fases. Non se admitirán traballos individuais. 30
 
Observacións avaliación

A avaliación realizarase segundo os seguintes criterios:

a-) As clases expositivas NON serán de asistencia obrigatoria.

Quenes decidan asistir, será porque realmente interésalles a materia e moveralles o compromiso coas clases e cos seus compañeiros. A asistencia e a actitude suporá o 10% da nota para os que asistan.

Non asistir non penaliza a nota de asistencia, pero non exime de coñecer os contidos xa que serán a base das actividades que se realizan nas clases interactivas.

A decisión implica compromiso e débese definir na primeira semana de clase.

b-) As clases interactivas serán obrigatorias e contará a participación nas actividades propostas nas clases e especialmente a actitude ante a materia e ante os compañeiros. Para nos asistentes ás expositivas esta parte valerá o 10%. Para os non asistentes a expositivas esta parte terá o 20% da nota.

c-) Avaliación grupal, terase en conta a participación dos alumnos/as nas actividades e traballos de aplicación propostos en clase (grupos de mínimo 3 e máximo 5 persoas).

Non se admiten traballos presentados de forma individual.

d-) Avaliación individual (Proba oficial fixada polo centro) mediante unha proba escrita (exame tipo test   e resposta curta) que se realizará ao finalizar o cuadrimestre e que terá unha parte teórica e unha parte práctica sobre o tratado nas clases.

O apartado a/b ten un valor do 20% da nota global (asistentes a expositivas e interactivas  10% e 10%) (asistentes só a interactivas 20%)

O apartado c ten un valor do 30% da nota global

O apartado d ten un valor do 50% da nota global


Fontes de información
Bibliografía básica (). .
ROLDAN, L. y GONZALEZ, R.M. (2019). Conciencia Fonológica y lectura de palabras. Madrid: GIUNTI EOS

  

BIBLIOGRAFÍA RECOMENDADA

 

ALSINA,A. (2004). Desarrollo de competencias matemáticas con recursos lúdico-manipulativos. Madrid: Narcea.

BELTRÁN J., LÓPEZ ESCRIBANO, C. Y RODRÍGUEZ E. (2006). Precursores tempranos de la lectura.   En B. Gallardo, C.Hernández y V. Moreno (Eds). Lingüística clínica y neuropsicología cognitiva. Actas del I Congreso Nacional de Lingüística clínica. Valencia: Universitat.

BUCETA, M.J. (2011). Manual de atención temprana. Madrid: Síntesis.

CASTEJÓN, J.L Y NAVAS,L. (2011). Dificultades y trastornos del aprendizaje y del desarrollo en infantil y primaria. Alicante: ECU

CONTRERAS, M.C. (2004). Dificultades de lenguaje y aprendizaje escolar. Grupo Editorial Universitario.

CUETOS,F. (2008). Psicología de la lectura. Madrid: Wolters Kluwer.

CUETOS,F. (2009). Psicología de la escritura. Madrid: Wolters Kluwer.

CULLINAN,B. (2005). La lectura en el aula. Sevilla: Trillas.

DAS, J.P., GARRIDO, M., GONZÁLEZ, M., TIMONEDA, C. y  PÉREZ-ÁLVAREZ, F. (2001). Dislexia y dificultades de lectura: una guía para maestros. Barcelona: Paidós.

DEAÑO,M. (2000). Cómo prevenir las dificultades de cálculo. Málaga: Aljibe.

DEAÑO,M. (2001). Necesidades educativas especiales relacionadas con el aprendizaje matemático. En F. Salvador (Dir.). Enciclopedia psicopedagógica de necesidades educativas especiales, vol 1. Málaga: Aljibe, pp.495-517.

DEFIOR,S., GALLARDO,J., ORTÚZAR,R. (2004). Aprendiendo a leer. Materiales de apoyo: Málaga: Aljibe.

FERNANDEZ,J. (2002). La numeración y las cuatro operaciones matemáticas. Madrid: CCS.

FERNANDEZ-MOLINA, M. (2015). Bienestar psicológico infantil. Madrid: Pirámide.

FERNANDEZ-REY. J., FRAGA, I., REDONDO,J., ALCARAZ,M. Y PARDO-VÁZQUEZ, J. (2010). Procesos psicológicos básicos II. Madrid: Pirámide.

GARCÍA SÁNCHEZ, J.N. (2001). Dificultades de aprendizaje e intervención psicopedagógica. Barcelona: Ariel.

GARCÍA, S., J.N. (2007). Dificultades del desarrollo. Madrid: Pirámide.

GARCÍA, J. y  GONZÁLEZ, D. (2001). Dificultades de Aprendizaje e intervención psicopedagógica. Concepto,evaluación y Tratamiento (Vol.I). Madrid: EOS.

GARCIA VIDAL, J. y GONZÁLEZ, D. (2000). Dificultades de aprendizaje e intervención psicopedagógica. Lectura y escritura. Vol.II.  Madrid: EOS.

GONZÁLEZ SEIJAS, R.M. Y CUETOS,F. (2008). Actividades para el aprendizaje de la lectura y de la escritura. Madrid: CEPE.

GONZÁLEZ SEIJAS, R.M.  Y OTROS (2013). Javitor, el castor lector y los amigos de las letras. Madrid: CEPE.

GUZMÁN-SIMON, F., NAVARRO-PABLO, M., y GARCIA-JIMENEZ, E. (2015). Escritura y lectura en educación infantil. Madrid: Pirámide.

JARQUE,J. (2011). Dificultades de aprendizaje en educación infantil. Madrid: CCS

JIMÉNEZ GONZÁLEZ, J. Y ORTIZ GONZÁLEZ , R. (2008).  Conciencia Fonológica y Aprendizaje de la Lectura..Teoria, evaluación e intervención. Madrid: Síntesis.

JIMENO,M. (2006).  ¿Por qué las niñas y los niños no aprenden matemáticas?. Barcelona: Octaedro

MARIN M. (2013). Cuentos para aprender a enseñar matemáticas. Madrid: Narcea
MARTÍN, Mº P. (2003). La lectura. Barcelona: Lebón.

MIRANDA, A., VIDAL-ABARCA,E., SORIANO,M. (2000). Evaluación e intervención psicoeducativa en dificultades de aprendizaje. Madrid: Pirámide.

MARRODAN, M.J. (2006). Las letras bailan. Madrid: ICCE

MOLINA,S. (2000). Como prevenir las dificultades en el aprendizaje de la lectura. Málaga: Aljibe.

MORAZA, I. Y CAMPO, M.E. DEL (2002). Conceptualización y etiología de las dificultades de Aprendizaje. En M.E. del Campo (editora). Dificultades de Aprendizaje e intervención Psicopedagógica. Madrid: Sanz y Torres, pp.153-182.

MORENO,J. Y GARCÍA-BAAMONDE,M.E. (2012). Estimulación del lenguaje oral. Madrid:EOS

MUÑOZ, A. (2010). Psicología del desarrollo en la etapa de educación infantil. Madrid: Pirámide.

ORTIZ, M.R. (2004). Manual de dificultades de aprendizaje. Madrid: Pirámide.

RIPOLL,J. y AGUADO, G. (2015). Enseñar a leer. Madrid: EOS.

SALVADOR, F. y GUTIERREZ, R. (2006). Atención educativa al alumnado con dificultades en lectura y escritura. Málaga: Aljibe.

SALVADOR, F. (2000). Como prevenir las dificultades en la expresión escrita. Málaga: Aljibe.

TERUEL,J. y LATORRE,A. (2014). Dificultades de aprendizaje. Madrid: Pirámide

UCEIRA, E. GONZÁLEZ-SEIJAS, R.M. Y CUETOS, F. (2012). Los TORRES, una familia de escritores. Madrid: CEPE.

ZAPATA,A. (2011). La psicomotricidad durante la etapa de educación infantil. Granada: Ediciones KyL.

UCEIRA, E., GONZALEZ,-SEIJAS, R.M. (2015). La baraja de las palabras. Madrid: EOS.

Bibliografía complementaria (). .
ROLDÄN, L. y GONZALEZ, R.M. (2019) (2019). Escribiendo Narraciones y descripciones. Madrid: GIUNTI EOS

BIBLIOGRAFIA COMPLEMENTARIA

AULA PRACTICA PRIMARIA. (2000). Actividades de lectura crítica para conseguir una lectura eficaz. Barcelona: CEAC.

BUCETA,M.J. (2011). Manual de atención temprana. Madrid: Síntesis.

CANALS, M. (2001). Vivir las matemáticas. Barcelona: Octaedro.

CARRILLO,M. y CALVO,A. (1999). Programa para el desarrollo de la habilidad lectora. Valencia:Promolibro.

CULLINAN,B. (2006). La lectura en el aula.Sevilla:Trillas

FIGUERES,C y PUJOL M.A. (2006). Propuestas de aprendizaje. Leer y escribir en edades tempranas. Barcelona: CEAC.

GALERA,F. (2001). Aspectos didácticos de la lectoescritura. Grupo Editorial Universitario.

GARCIA MADRUGA, J. (2006). Lectura y conocimiento. Barcelona:Paidós.

GILLANDERS, C. (2005). Aprendizaje de la lectura y la escritura en los años preescolares. Sevilla: Trillas.

GÓMEZ, I. (2000). Matemática emocional. Madrid: Narcea.

GONZÁLEZ, R.M. (2002). PODER escribir. Programa de entrenamiento en procesos cognitivos de la escritura. Madrid: EOS.

JÍMENEZ,J.(2012). Dislexia en Español. Madrid:Pirámide.

MARTÍN LOBO,P. (2006). El salto al aprendizaje. Madrid: Ediciones palabra.

MATA, J. (2008). 10 ideas clave. Animación a la lectura. Barcelona: Graó.

MOLINA,M.J. Y GÓMEZ-VILLALBA,E. (2010). Lectura y expresión oral. Madrid: CCS

NUÑEZ,P.(2006). Taller de comprensión lectora. Barcelona: Octaedro.

ORJALES,I. (2006). Practicar la lectura sin odiar la lectura. Madrid:CEPE.

OUTON, P. (2004). Programas de intervención con disléxicos. Madrid: CEPE

PÉREZ, M. (2002). Orientación Educativa y dificultades de aprendizaje. Madrid: Thomson.

ROMERO,J., GONZÁLEZ,M.J. (2001). Prácticas de comprensión lectora. Madrid: Alianza editorial.

SAA,M. (2002). Las matemáticas de los cuentos y canciones. Madrid: EOS.

SECADAS,F. (2004). Contar es fácil. Madrid: CEPE.

SEGARRA,Ll. (2002). Juegos matemáticos para estimular la inteligencia. Barcelona:CEAC.

SUAREZ YAÑEZ,A. (2000). Iniciación escolar a la escritura y la lectura. Madrid: Pirámide.

VALLES,A., y VALLES,C. (2006). Comprensión lectora y estudio. Intervención Psicopedagógica. Valencia: Promolibro. 


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente
Psicoloxía do desenvolvemento de 0 a 6 anos/652G01004
Psicoloxía da aprendizaxe en contextos educativos/652G01007

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario

Observacións


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías