Identifying Data 2019/20
Subject (*) Teaching Children's Literature Code 652G01024
Study programme
Grao en Educación Infantil
Descriptors Cycle Period Year Type Credits
Graduate 1st four-month period
 Third Obligatory 6
Language
Galician
Teaching method Face-to-face
Prerequisites
Department Didácticas Específicas e Métodos de Investigación e Diagnóstico en Educación
Coordinador
Sobrino Freire, Iria
 E-mail
iria.sobrino@udc.es
Lecturers
Carballal Miñan, Patricia
Sobrino Freire, Iria
 E-mail
patricia.carballal@udc.es
iria.sobrino@udc.es
Web
General description A materia pretende proporcionarlle ao alumnado unha formación básica sobre a literatura infantil e as estratexias didácticas para a introducir na escola, tanto desde a aula como desde a biblioteca escolar.

Study programme competencies
Code Study programme competences
A1 Comprender os procesos educativos e de aprendizaxe no período de 0-6, no contexto familiar, social e escolar.
A4 Recoñecer a identidade da etapa e as súas características cognitivas, psicomotoras, comunicativas, sociais, afectivas.
A6 Coñecer a dimensión pedagóxica da interacción cos iguais e os adultos e saber promover a participación en actividades colectivas, o traballo cooperativo e o esforzo individual.
A13 Analizar e incorporar de forma crítica as cuestións máis relevantes da sociedade actual que afectan á educación familiar e escolar: impacto social e educativo das linguaxes audiovisuais e das pantallas; cambios nas relacións de xénero e interxeracionais; multiculturalidade e interculturalista; discriminación e inclusión social e desenvolvemento sustentable.
A23 Comprender que a observación sistemática é un instrumento básico para poder reflexionar sobre a práctica e a realidade, así como contribuír á innovación e á mellora en educación infantil.
A28 Coñecer experiencias internacionais e exemplos de prácticas de innovadoras en educación infantil.
A29 Valorar a importancia do traballo en equipo.
A37 Adquirir coñecemento sobre a evolución do pensamento, as costumes, as crenzas e os movementos sociais e políticos ao longo da historia.
A40 Promover o interese e o respecto polo medio natural, social e cultural a través de proxectos didácticos adecuados.
A41 Fomentar experiencias de iniciación ás tecnoloxías da información e a comunicación.
A42 Coñecer o currículo de lingua e lectoescritura desta etapa así como as teorías sobre a adquisición e desenvolvemento das aprendizaxes correspondentes.
A43 Favorecer as capacidades da fala e da escritura.
A44 Coñecer e dominar técnicas de expresión oral e escrita.
A45 Coñecer a tradición oral e o folclore.
A46 Comprender o paso da oralidade á escritura e coñecer os diferentes rexistros e usos da lingua.
A47 Coñecer o proceso de aprendizaxe da lectura e a escritura e o seu ensino.
A48 Afrontar situacións de aprendizaxe de linguas en contextos multilingües.
A49 Recoñecer e valorar o uso adecuado da linguaxe verbal e non verbal.
A50 Coñecer e utilizar adecuadamente recursos para a animación á lectura e á escritura.
A51 Adquirir formación literaria e en especial coñecer a literatura infantil.
A52 Ser capaz de fomentar unha primeira aproximación a unha lingua estranxeira.
A54 Coñecer e utilizar cancións para promover a educación auditiva, rítmica e vocal.
A55 Saber utilizar o xogo como recurso didáctico, así como deseñar actividades de aprendizaxe baseadas en principios lúdicos.
A57 Analizar as linguaxes audiovisuais e as súas implicacións educativas.
B1 Aprender a aprender.
B3 Aplicar un pensamento crítico, autocrítico, lóxico e creativo.
B4 Traballar de forma autónoma con iniciativa e espírito emprendedor.
B5 Traballar de forma colaborativa.
B6 Comportarse con ética e responsabilidade social como cidadán e como profesional.
B7 Comunicarse de maneira efectiva nun contorno de traballo.
B10 Capacidade de análise e síntese.
B11 Capacidade de busca e manexo de información.
B12 Capacidade de organización e planificación.
B15 Capacidade para asumir a necesidade dun desenvolvemento profesional continuo, a través da reflexión sobre a propia práctica.
B16 Capacidade para integrarse e comunicarse con expertos noutras áreas e en contextos diferentes.
B17 Capacidade para presentar, defender e debater ideas utilizando argumentos sólidos.
B19 Comunicación oral e escrita na lingua materna.
B20 Coñecemento de outras culturas e de outras costumes.
B21 Coñecemento e comunicación en linguas estranxeiras.
B22 Creatividade ou capacidade para pensar as cousas desde diferentes perspectivas, ofrecendo novas solucións aos problemas.
B24 Recoñecemento e respecto á diversidade e á multiculturalidade.
B25 Utilización das TIC no ámbito de estudo e do contexto profesional.
C1 Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma.
C2 Dominar a expresión e a comprensión de forma oral e escrita dun idioma estranxeiro.
C3 Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida.
C4 Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común.
C7 Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe ao longo da vida.
C8 Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade.

Learning aims
Learning outcomes Study programme competences
Coñecer a tradición oral e o folclore. A45
Coñecer o proceso de aprendizaxe da lectura e o seu ensino. A47
A48
A52
 B21
 C2
Coñecer e utilizar correctamente recursos de animación á lectura. A1
A4
A6
A13
A28
A29
A41
A42
A43
A44
A45
A49
A50
A51
A55
A57
 B1
B3
B4
B5
B6
B11
B12
B15
B16
B19
B24
B25
 C1
C4
C7
C8
Adquirir formación literaria e en especial coñecer a literatura infantil. A51
Achegarse á evolución e ás características fundamentais da literatura infantil no mundo occidental, no ámbito estatal e en Galiza A13
A37
A45
A51
 B10
B11
B12
B19
B20
B24
 C1
Comprender os beneficios da literatura infantil no desenvolvemento dos nenos e nenas, as particularidades do proceso de comunicación que se xera arredor da literatura con destinatario infantil e os debates arredor do canon literario. A37
 B10
B11
B12
B19
B22
 C1
Coñecer os principais xéneros da literatura infantil e saber deseñar estratexias didácticas para o seu traballo na aula. A1
A4
A6
A13
A23
A28
A29
A40
A42
A43
A44
A45
A46
A47
A49
A50
A51
A54
A55
A57
 B3
B4
B5
B7
B11
B12
B15
B17
B19
 C1
C3
Identificar as características da biblioteca escolar e coñecer experiencias de innovación xurdidas a partir desta A13
A28
A41
A42
A43
A47
A50
A51
Ser capaz de introducir a perspectiva da educación para o desenvolvemento na escolla de libros infantís e no deseño de propostas didácticas en relación coa literatura A13
A40
 C4

Contents
Topic Sub-topic
1. Conceptos fundamentais 1.1. A especificidade da literatura infantil
1.2. Beneficios da lectura nos primeiros anos
1.3. Que canon para que infancias?
2. Breve panorama histórico das producións literarias consumidas pola infancia 2.1. A literatura de tradición oral
2.2. A literatura de autor/a para as primeiras idades
3. Os libros para as primeiras idades na actualidade 3.1. Características
3.2. Tipoloxía
3.2.1. O álbum ilustrado
4. Cara á educación literaria 4.1. A lectura compartida
4.2. Algunhas estratexias de animación á lectura
4.3. O teatro e a dramatización escolar
4.4. A biblioteca: características e funcións

Planning
Methodologies / tests Competencies Ordinary class hours Student’s personal work hours Total hours
Workshop A1 A4 A6 A13 A23 A28 A29 A37 A40 A41 A42 A43 A44 A45 A46 A47 A49 A50 A51 A54 A55 A57 B1 B3 B4 B5 B6 B7 B10 B11 B12 B15 B16 B17 B19 B20 B22 B24 B25 C1 C3 C4 C7 C8 17 7 24
Oral presentation A29 A43 A44 A49 B5 B10 B11 B12 B17 B19 B25 C1 C3 2 4 6
Supervised projects A1 A4 A6 A13 A23 A28 A29 A37 A40 A41 A42 A43 A44 A45 A46 A47 A49 A50 A51 A54 A55 A57 B1 B3 B4 B5 B6 B7 B10 B11 B12 B15 B16 B17 B19 B20 B22 B24 B25 C1 C3 C4 C7 C8 0 40 40
Guest lecture / keynote speech A1 A4 A13 A23 A28 A37 A40 A41 A42 A45 A46 A47 A48 A50 A51 A52 A54 A57 B3 B17 B19 B20 B21 B24 C1 C2 C4 C8 21 0 21
Long answer / essay questions A1 A4 A6 A13 A23 A28 A37 A42 A44 A45 A46 A47 A50 A51 A54 A55 A57 B3 B10 B11 B12 B17 B19 B20 B22 B24 C1 C4 2 40 42
Workbook A1 A4 A6 A13 A28 A37 A42 A45 A46 A47 A50 A51 A54 A57 B3 B10 B11 B12 C4 C8 0 15 15
 
Personalized attention 2 0 2
 
(*)The information in the planning table is for guidance only and does not take into account the heterogeneity of the students.

Methodologies
Methodologies Description
Workshop Resolución de tarefas prácticas a través de diversas metodoloxías (exposicións, simulacións, debates, prácticas guiadas, etc.), co apoio e supervisión do profesorado.
Oral presentation Exposición na clase do traballo tutelado.
Supervised projects Traballo en grupo supervisado polo profesorado.
Guest lecture / keynote speech Exposición dos contidos da materia por parte do profesorado.
Long answer / essay questions Proba consistente en preguntas de certa amplitude, en que se valora o coñecemento dos contidos, a capacidade de razoamento e o espírito crítico, así como a claridade expositiva e a corrección expresiva.
Workbook Lectura de obras ou fragmentos seleccionados de obras de literatura infantil, así como de bibliografía específica.

Personalized attention
Methodologies
Workshop
Supervised projects
Description
A organización en grupos pequenos das sesións interactivas permitirá á profesora trabar coñecemento co alumnado e realizar o seguimento dos seus progresos.
As titorías constituirán, así mesmo, un espazo para a consulta e a resolución de diferentes dificultades que poidan xurdirlle a cada grupo ou alumno/a. O atendemento ao alumnado realizarase de modo presencial no horario marcado ao comezo do curso.

Assessment
Methodologies Competencies Description Qualification
Supervised projects A1 A4 A6 A13 A23 A28 A29 A37 A40 A41 A42 A43 A44 A45 A46 A47 A49 A50 A51 A54 A55 A57 B1 B3 B4 B5 B6 B7 B10 B11 B12 B15 B16 B17 B19 B20 B22 B24 B25 C1 C3 C4 C7 C8 Traballo en grupo que se entregará por escrito e se presentará oralmente na aula. 50
Long answer / essay questions A1 A4 A6 A13 A23 A28 A37 A42 A44 A45 A46 A47 A50 A51 A54 A55 A57 B3 B10 B11 B12 B17 B19 B20 B22 B24 C1 C4 Proba consistente en preguntas de certa amplitude, en que se valora o coñecemento dos contidos, a capacidade de razoamento e o espírito crítico, así como a claridade expositiva e a corrección expresiva. 50
 
Assessment comments

Modalidades de avaliación

Estabelécense dúas modalidades de avaliación:

1. Para as persoas que formen grupo (constituído por un mínimo de catro persoas) e asistan regularmente ás clases:

  • unha tarefa colaborativa: o traballo tutelado (50% da cualificación);
  • unha tarefa individual: unha proba de ensaio breve (50% da cualificación).

Para superar a materia é preciso ter aprobadas todas as probas. As persoas que concorran á oportunidade de xullo só repetirán a parte
suspensa.

O traballo colaborativo é fundamental nesta modalidade de avaliación, polo que se realizará un seguimento da asistencia do alumnado ás sesións interactivas.

Ao longo do curso poderase propor algunha actividade opcional, que suporá un pequeno incremento na nota final.

2. Para as persoas que non formen grupo ou non asistan regularmente ás clases:

  • unha única tarefa individual: unha proba de ensaio extensa (100% da cualificación).

Entrega dos traballos

Os traballos entregaranse en formato dixital a través da plataforma Moodle.

Sources of information
Basic

Arizpe, E. e Styles, M. (2004). Lectura de imágenes. Los niños interpretan textos visuales. México: Fondo de Cultura Económica.

Baptista, M. C. et al. (2015). Literatura na educação infantil: acervos, espaços e mediações. Brasília: MEC.

Bettelheim, B. (2006). Psicoanálisis de los cuentos de hadas. Madrid: Crítica.

Blake, Q. (2010). 1001 libros infantiles que hay que leer antes de crecer. Barcelona: Grijalbo.

Bonnafé, M. (2008a). Libros y lectura: ¿Por qué comenzar con los más pequeños? Cero en conducta: 56, 11-22.

Bonnafé, M. (2008b). Los libros, eso es bueno para los bebés. Barcelona: Océano Travesía.

Ceballos Viro, I. (2016). Iniciación literaria en Educación Infantil. Logroño: Universidad Internacional de La Rioja.

Cerrillo, P. (2007). Literatura infantil y juvenil y educación literaria. Hacia una nueva enseñanza de la literatura. Barcelona: Octaedro.

Chalmers, D. (2010). Teatro 3-6. Guía práctica para enseñar teatro a niños y niñas de infantil. Barcelona: Graó.

Chambers, A. (2007). Dime. Los niños, la lectura y la conversación. México: Fondo de Cultura Económica.

Chambers, A. (2007). El ambiente de la lectura. México: Fondo de Cultura Económica.

Cobas Brenlla, X. (2014). "Érase unha vez... A literatura folclórica infantil". Baiona: Nigra Trea.

Colomer, T. (dir) (2002). Siete llaves para valorar historias infantiles. Madrid: Fundación Germán Sánchez Ruipérez.

Colomer, T. (2010). Introducción a la literatura infantil y juvenil actual. Madrid: Síntesis.

Colomer, T., Kümmerling-Meibauer, B. e Silva-Díaz, M. C. (eds.) (2010). Cruce de miradas: nuevas aproximaciones al libro-álbum. [S.l.]: Banco del Libro e GRETEL.

Couto Piñeiro, X., Lamapereira López, A. e Vieites García, M. F. [1992]. Práctica teatral na escola. Vigo: Ir Indo.

Duran, T. (2009). Álbumes y otras lecturas. Análisis de los libros infantiles. Barcelona: Octaedro.

Durban Roca, G. [2010]. La biblioteca escolar, hoy: un recurso estratégico para el centro. Barcelona: Graó.

Garralón, A. (2001). Historia portátil de la literatura infantil. Madrid: Anaya.

Garralón, A. (2013). Leer y saber. Los libros informativos para niños. [s.l.]: Tarambana Libros.

Lage Fernández, J.J. (2013). Bibliotecas escolares, lectura y educación. Barcelona: Octaedro.

Lluch, G. (coord.) (2007). Invención de una tradición literaria. De la narrativa oral a la literatura para niños. Cuenca: Universidad de Castilla-La Mancha.

Lurie, A. (1998). No se lo cuentes a los mayores. Literatura infantil, espacio subversivo. Madrid: Fundación Germán Sánchez Ruipérez.

Mendoza Fillola, A. (2004). La educación literaria. Bases para la formación de la competencia lecto-literaria. Málaga: Aljibe.

Revista galega de educación: 48 (monográfico "As bibliotecas escolares"), novembro de 2010.

Rodari, G. (1999). Gramática da fantasía. Introducción á arte de contar historias. Pontevedra: Kalandraka.

Rodríguez Almodovar, A. [2004]. El texto infinito: ensayos sobre el cuento popular. Madrid : Fundación Germán Sánchez Ruipérez.

Roig Rechou, B.-A. (coord.) (2015). Historia da Literatura Infantil e Xuvenil Galega. Vigo: Xerais.

Salisbury, M. e Styles, M. (2012). El arte de ilustrar libros infantiles. Concepto y práctica de la narración visual. Barcelona: Blume.

Silveyra, C. (2001). Canto rodado. La literatura oral de los chicos. Buenos Aires: Santillana.

Slade, P. (1978). Expresión dramática infantil. Madrid: Santillana.

Tejerina, I. (1994). Dramatización y teatro infantil. Dimensiones psicopedagógicas y expresivas. Madrid: Siglo XXI de España Editores.

Van der Linden, S. (2015). Álbum[s]. Barcelona: Ekaré.

Zipes, J. (2014). El irresistible cuento de hadas. Historia cultural y social de un género. Buenos Aires: Fondo de Cultura Económica.
Complementary


Recommendations
Subjects that it is recommended to have taken before

Subjects that are recommended to be taken simultaneously

Subjects that continue the syllabus

Other comments


(*)The teaching guide is the document in which the URV publishes the information about all its courses. It is a public document and cannot be modified. Only in exceptional cases can it be revised by the competent agent or duly revised so that it is in line with current legislation.