Identifying Data 2022/23
Subject (*) Teaching Children's Literature Code 652G01024
Study programme
Grao en Educación Infantil
Descriptors Cycle Period Year Type Credits
Graduate 1st four-month period
 Third Obligatory 6
Language
Galician
Teaching method Face-to-face
Prerequisites
Department Didácticas Específicas e Métodos de Investigación e Diagnóstico en Educación
Coordinador
Sobrino Freire, Iria
 E-mail
iria.sobrino@udc.es
Lecturers
Cano López, Pablo
Sobrino Freire, Iria
 E-mail
pablo.cano@udc.es
iria.sobrino@udc.es
Web
General description A materia pretende proporcionarlle ao alumnado unha formación básica sobre a literatura infantil e as estratexias didácticas para a introducir na escola, tanto desde a aula como desde a biblioteca escolar.

Study programme competencies
Code Study programme competences
A1 Comprender os procesos educativos e de aprendizaxe no período de 0-6, no contexto familiar, social e escolar.
A4 Recoñecer a identidade da etapa e as súas características cognitivas, psicomotoras, comunicativas, sociais, afectivas.
A6 Coñecer a dimensión pedagóxica da interacción cos iguais e os adultos e saber promover a participación en actividades colectivas, o traballo cooperativo e o esforzo individual.
A13 Analizar e incorporar de forma crítica as cuestións máis relevantes da sociedade actual que afectan á educación familiar e escolar: impacto social e educativo das linguaxes audiovisuais e das pantallas; cambios nas relacións de xénero e interxeracionais; multiculturalidade e interculturalista; discriminación e inclusión social e desenvolvemento sustentable.
A23 Comprender que a observación sistemática é un instrumento básico para poder reflexionar sobre a práctica e a realidade, así como contribuír á innovación e á mellora en educación infantil.
A28 Coñecer experiencias internacionais e exemplos de prácticas de innovadoras en educación infantil.
A29 Valorar a importancia do traballo en equipo.
A37 Adquirir coñecemento sobre a evolución do pensamento, as costumes, as crenzas e os movementos sociais e políticos ao longo da historia.
A40 Promover o interese e o respecto polo medio natural, social e cultural a través de proxectos didácticos adecuados.
A41 Fomentar experiencias de iniciación ás tecnoloxías da información e a comunicación.
A42 Coñecer o currículo de lingua e lectoescritura desta etapa así como as teorías sobre a adquisición e desenvolvemento das aprendizaxes correspondentes.
A43 Favorecer as capacidades da fala e da escritura.
A44 Coñecer e dominar técnicas de expresión oral e escrita.
A45 Coñecer a tradición oral e o folclore.
A46 Comprender o paso da oralidade á escritura e coñecer os diferentes rexistros e usos da lingua.
A47 Coñecer o proceso de aprendizaxe da lectura e a escritura e o seu ensino.
A48 Afrontar situacións de aprendizaxe de linguas en contextos multilingües.
A49 Recoñecer e valorar o uso adecuado da linguaxe verbal e non verbal.
A50 Coñecer e utilizar adecuadamente recursos para a animación á lectura e á escritura.
A51 Adquirir formación literaria e en especial coñecer a literatura infantil.
A52 Ser capaz de fomentar unha primeira aproximación a unha lingua estranxeira.
A54 Coñecer e utilizar cancións para promover a educación auditiva, rítmica e vocal.
A55 Saber utilizar o xogo como recurso didáctico, así como deseñar actividades de aprendizaxe baseadas en principios lúdicos.
A57 Analizar as linguaxes audiovisuais e as súas implicacións educativas.
B1 Aprender a aprender.
B3 Aplicar un pensamento crítico, autocrítico, lóxico e creativo.
B4 Traballar de forma autónoma con iniciativa e espírito emprendedor.
B5 Traballar de forma colaborativa.
B6 Comportarse con ética e responsabilidade social como cidadán e como profesional.
B7 Comunicarse de maneira efectiva nun contorno de traballo.
B10 Capacidade de análise e síntese.
B11 Capacidade de busca e manexo de información.
B12 Capacidade de organización e planificación.
B15 Capacidade para asumir a necesidade dun desenvolvemento profesional continuo, a través da reflexión sobre a propia práctica.
B16 Capacidade para integrarse e comunicarse con expertos noutras áreas e en contextos diferentes.
B17 Capacidade para presentar, defender e debater ideas utilizando argumentos sólidos.
B19 Comunicación oral e escrita na lingua materna.
B20 Coñecemento de outras culturas e de outras costumes.
B21 Coñecemento e comunicación en linguas estranxeiras.
B22 Creatividade ou capacidade para pensar as cousas desde diferentes perspectivas, ofrecendo novas solucións aos problemas.
B24 Recoñecemento e respecto á diversidade e á multiculturalidade.
B25 Utilización das TIC no ámbito de estudo e do contexto profesional.
C1 Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma.
C2 Dominar a expresión e a comprensión de forma oral e escrita dun idioma estranxeiro.
C3 Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida.
C4 Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común.
C7 Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe ao longo da vida.
C8 Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade.

Learning aims
Learning outcomes Study programme competences
Coñecer a tradición oral e o folclore. A45
Coñecer o proceso de aprendizaxe da lectura e o seu ensino. A47
A48
A52
 B21
 C2
Ser conscientes da importancia da mediación lectora, coñecer e utilizar correctamente recursos de animación á lectura. A1
A4
A6
A13
A28
A29
A41
A42
A43
A44
A45
A49
A50
A51
A55
A57
 B1
B3
B4
B5
B6
B11
B12
B15
B16
B19
B24
B25
 C1
C4
C7
C8
Adquirir formación literaria e en especial coñecer a literatura infantil. A51
Achegarse á evolución e ás características fundamentais da literatura infantil no mundo occidental, no ámbito estatal e en Galiza A13
A37
A45
A51
 B10
B11
B12
B19
B20
B24
 C1
Comprender os beneficios da literatura infantil no desenvolvemento dos nenos e nenas, as particularidades do proceso de comunicación que se xera arredor da literatura con destinatario infantil e os debates arredor do canon literario. A37
 B10
B11
B12
B19
B22
 C1
Coñecer os principais xéneros e tipos de libro infantil e saber deseñar estratexias didácticas para o seu traballo na aula. A1
A4
A6
A13
A23
A28
A29
A40
A42
A43
A44
A45
A46
A47
A49
A50
A51
A54
A55
A57
 B3
B4
B5
B7
B11
B12
B15
B17
B19
 C1
C3
Identificar as características da biblioteca escolar e coñecer experiencias de innovación xurdidas a partir desta A13
A28
A41
A42
A43
A47
A50
A51
Ser capaces de elaborar unha selección adecuada para unha biblioteca escolar A51
 B11
B25

Contents
Topic Sub-topic
1. A literatura infantil: conceptos fundamentais 1.1. A especificidade da literatura infantil
1.2. Beneficios da literatura nos primeiros anos
2. Breve panorama histórico da literatura infantil 3.1. A literatura de tradición oral
3.2. As orixes da literatura infantil escrita no mundo occidental
3.3. A evolución da literatura para as primeiras idades
3. Os libros para as primeiras idades na actualidade 2.1. Características e tipoloxía
2.2. Itinerarios lectores de 0 a 6 anos
2.3. Ler a imaxe: o álbum ilustrado
4. A mediación lectora 4.1. A lectura compartida
4.2. Estratexias e recursos para a animación á lectura
4.3. A expresión dramática
4.4. A escrita creativa
5. A biblioteca escolar 5.1. Características e funcións
5.2. A construción da colección: tipos de recursos e criterios de selección

Planning
Methodologies / tests Competencies Ordinary class hours Student’s personal work hours Total hours
Workshop A1 A4 A6 A13 A23 A28 A29 A37 A40 A41 A42 A43 A44 A45 A46 A47 A49 A50 A51 A54 A55 A57 B1 B3 B4 B5 B6 B7 B10 B11 B12 B15 B16 B17 B19 B20 B22 B24 B25 C1 C3 C4 C7 C8 19 40 59
Supervised projects A1 A4 A6 A13 A23 A28 A29 A37 A40 A41 A42 A43 A44 A45 A46 A47 A49 A50 A51 A54 A55 A57 B1 B3 B4 B5 B6 B7 B10 B11 B12 B15 B16 B17 B19 B20 B22 B24 B25 C1 C3 C4 C7 C8 0 30 30
Guest lecture / keynote speech A1 A4 A13 A23 A28 A37 A40 A41 A42 A45 A46 A47 A48 A50 A51 A52 A54 A57 B3 B17 B19 B20 B21 B24 C1 C2 C4 C8 21 0 21
Long answer / essay questions A1 A4 A6 A13 A23 A28 A37 A40 A42 A43 A44 A45 A46 A47 A49 A50 A51 A54 A55 A57 B1 B3 B4 B10 B11 B12 B19 C1 C4 0 20 20
Events academic / information A28 A51 2 0 2
Workbook A1 A4 A6 A13 A28 A37 A42 A45 A46 A47 A50 A51 A54 A57 B3 B10 B11 B12 C4 C8 0 16 16
 
Personalized attention 2 0 2
 
(*)The information in the planning table is for guidance only and does not take into account the heterogeneity of the students.

Methodologies
Methodologies Description
Workshop Resolución de tarefas prácticas a través de diversas metodoloxías (exposicións, simulacións, debates, prácticas guiadas, etc.), co apoio e supervisión do profesorado.
Supervised projects Traballo en grupo supervisado polo profesorado.
Guest lecture / keynote speech Exposición dos contidos da materia por parte do profesorado.
Long answer / essay questions Proba consistente nunha síntese e reflexión persoal sobre os coñecementos adquiridos ao longo da materia.
Events academic / information Asistencia ás Xornadas de Literatura Infantil e Animación á Lectura
Workbook Lectura de obras ou fragmentos seleccionados de obras de literatura infantil, así como de bibliografía específica.

Personalized attention
Methodologies
Long answer / essay questions
Workshop
Supervised projects
Description
A organización en grupos pequenos das sesións interactivas permitirá ao profesorado trabar coñecemento co alumnado e realizar o seguimento dos seus progresos.
As titorías constituirán, ademais, un espazo para a consulta e a resolución de diferentes dificultades que poidan xurdirlle a cada grupo ou alumno/a.

Assessment
Methodologies Competencies Description Qualification
Long answer / essay questions A1 A4 A6 A13 A23 A28 A37 A40 A42 A43 A44 A45 A46 A47 A49 A50 A51 A54 A55 A57 B1 B3 B4 B10 B11 B12 B19 C1 C4 Proba consistente nunha síntese e reflexión persoal sobre os coñecementos adquiridos ao longo da materia. 40
Supervised projects A1 A4 A6 A13 A23 A28 A29 A37 A40 A41 A42 A43 A44 A45 A46 A47 A49 A50 A51 A54 A55 A57 B1 B3 B4 B5 B6 B7 B10 B11 B12 B15 B16 B17 B19 B20 B22 B24 B25 C1 C3 C4 C7 C8 Traballo en grupo. 60
 
Assessment comments

Modalidades de avaliación

Estabelécense tres modalidades de avaliación:

1. Para as persoas que formen grupo (constituído por un mínimo de catro persoas) e asistan regularmente ás aulas:

  • Un traballo tutelado en grupo (60% da cualificación).
  • Unha tarefa de reflexión individual (40% da cualificación).

Para superar a materia é preciso ter aprobadas ambas as probas. As persoas que concorran á oportunidade de xullo só repetirán a parte suspensa.

O traballo colaborativo é fundamental nesta modalidade de avaliación, polo que se realizará un seguimento da asistencia do alumnado ás sesións interactivas.

Ao longo do curso poderase propor algunha actividade opcional, que suporá un pequeno incremento na nota final.

2. Para o alumnado con dispensa académica:

  • Un traballo tutelado (60% da cualificación). Segundo os casos, valorarase a posibilidade de realizalo en grupo ou individualmente.
  • Unha tarefa de reflexión individual (40% da cualificación).

Para superar a materia é preciso ter aprobadas ambas as probas. As persoas que concorran á oportunidade de xullo só repetirán a parte suspensa.

3. Para as persoas sen dispensa académica que non formen grupo ou non asistan regularmente ás aulas:

  • Unha única tarefa individual: unha proba mixta (100% da cualificación).

Entrega dos traballos

Os traballos entregaranse en formato dixital a través do Campus Virtual.


Sources of information
Basic

Arizpe, Evelyn e Styles, Morag (2004). Lectura de imágenes. Los niños interpretan textos visuales. Fondo de Cultura Económica.

Baptista, Monica Correia et al. (2015). Literatura na educação infantil: acervos, espaços e mediações. MEC.

Bettelheim, Bruno (2006). Psicoanálisis de los cuentos de hadas. Crítica.

Blake, Quentin (2010). 1001 libros infantiles que hay que leer antes de crecer. Grijalbo.

Bonilla, Elisa, Goldin, Daniel, Salaberria, Ramón (2008). Bibliotecas y escuelas: retos y posibilidades en la sociedad del conocimiento. Océano Travesía.

Bonnafé, Marie (2008). Los libros, eso es bueno para los bebés. Océano Travesía.

Ceballos Viro, Ignacio (2016). Iniciación literaria en Educación Infantil. Universidad Internacional de La Rioja.

Cerrillo, Pedro (2007). Literatura infantil y juvenil y educación literaria. Hacia una nueva enseñanza de la literatura. Octaedro.

Cerrillo Torremocha, Pedro, Sánchez Ortiz, César (2017). El cancionero popular infantil en educación. Síntesis.

Chalmers, Debbie (2010). Teatro 3-6. Guía práctica para enseñar teatro a niños y niñas de infantil. Graó.

Chambers, Aidan (2007). Dime. Los niños, la lectura y la conversación. Fondo de Cultura Económica.

Chambers, Aidan (2007). El ambiente de la lectura. Fondo de Cultura Económica.

Cobas Brenlla, Xoán (2014). "Érase unha vez... A literatura folclórica infantil". Nigra Trea.

Colomer, Teresa (dir) (2002). Siete llaves para valorar historias infantiles. Fundación Germán Sánchez Ruipérez.

Colomer, Teresa (2010). Introducción a la literatura infantil y juvenil actual. Síntesis.

Colomer, Teresa, Kümmerling-Meibauer, Bettina e Silva-Díaz, Mª Cecilia (eds.) (2010). Cruce de miradas: nuevas aproximaciones al libro-álbum. Banco del Libro e GRETEL.

Colomer, Teresa, Manresa, Mireia, Ramada Prieto, Lucas, Reyes López, Lara (2018). Narrativas literarias en educación infantil y primaria. Síntesis.

Córdova, Adolfo (coord.) (2019). Renovar el asombro: un panorama de la poesía infantil y juvenil contemporánea en español. Ediciones de la UCLM.

Correro, Cristina, Real, Neus (2019). La formación de lectores literarios en la Educación Infantil. Octaedro e Rosa Sensat.

Couto Piñeiro, Xoán, Lamapereira López, Antón e Vieites García, Manuel F. [1992]. Práctica teatral na escola. Ir Indo.

Duran, Teresa (2009). Álbumes y otras lecturas. Análisis de los libros infantiles. Octaedro.

Durban Roca, Gloria [2010]. La biblioteca escolar, hoy: un recurso estratégico para el centro. Graó.

García Padrino, Jaime (2018). Historia crítica de la literatura infantil y juvenil en la España actual (1939-2015). Marcial Pons Historia.

Garralón, Ana (2001). Historia portátil de la literatura infantil. Anaya.

Garralón, Ana (2013). Leer y saber. Los libros informativos para niños. Tarambana Libros.

Hanán Díaz, Fanuel (2015). Temas de literatura infantil: aproximación al análisis del discurso para la infancia. Lugar Editorial.

Hanán Díaz, Fanuel (2020). Sombras, censuras y tabús en los libros infantiles. Ediciones de la UCLM.

Lage Fernández, Juan José (2013). Bibliotecas escolares, lectura y educación. Octaedro.

Lluch, Gemma (coord.) (2007). Invención de una tradición literaria. De la narrativa oral a la literatura para niños. Universidad de Castilla-La Mancha.

Lurie, Alison (1998). No se lo cuentes a los mayores. Literatura infantil, espacio subversivo. Fundación Germán Sánchez Ruipérez.

Mendoza Fillola, Antonio (2004). La educación literaria. Bases para la formación de la competencia lecto-literaria. Aljibe.

Revista galega de educación: 48 (monográfico "As bibliotecas escolares"), novembro de 2010.

Rodari, Gianni (1999). Gramática da fantasía. Introducción á arte de contar historias. Kalandraka.

Rodríguez Almodovar, Antonio. [2004]. El texto infinito: ensayos sobre el cuento popular. Fundación Germán Sánchez Ruipérez.

Roig Rechou, Blanca-Ana (coord.) (2015). Historia da Literatura Infantil e Xuvenil Galega. Xerais.

Salisbury, Morag e Styles, Martin (2012). El arte de ilustrar libros infantiles. Concepto y práctica de la narración visual. Blume.

Silveyra, Carlos (2001). Canto rodado. La literatura oral de los chicos. Santillana.

Slade, Peter (1978). Expresión dramática infantil. Santillana.

Tejerina, Isabel (1994). Dramatización y teatro infantil. Dimensiones psicopedagógicas y expresivas. Siglo XXI de España Editores.

Van der Linden, Sophie (2015). Álbum[s]. Ekaré.

Zipes, J. (2014). El irresistible cuento de hadas. Historia cultural y social de un género. Buenos Aires: Fondo de Cultura Económica.
Complementary


Recommendations
Subjects that it is recommended to have taken before

Subjects that are recommended to be taken simultaneously

Subjects that continue the syllabus

Other comments

Porase especial atención en detectar posíbeis situacións de discriminación por razón de xénero, orientación sexual, procedencia cultural ou calquera outro motivo, e proporanse accións e medidas para as corrixir.



(*)The teaching guide is the document in which the URV publishes the information about all its courses. It is a public document and cannot be modified. Only in exceptional cases can it be revised by the competent agent or duly revised so that it is in line with current legislation.