Identifying Data 2019/20
Subject (*) Teaching on the Human Body and Healthy Living Code 652G01032
Study programme
Grao en Educación Infantil
Descriptors Cycle Period Year Type Credits
Graduate 2nd four-month period
 Third Optional 4.5
Language
Galician
Teaching method Face-to-face
Prerequisites
Department Pedagoxía e Didáctica
Coordinador
Fuentes Silveira, María Jesús
 E-mail
m.j.fuentes@udc.es
Lecturers
Fuentes Silveira, María Jesús
 E-mail
m.j.fuentes@udc.es
Web
General description Con esta materia preténdese abordar a estreita relación entre a saúde e o coñecemento científico.
Trátase de coñecer os contidos básicos de carácter científico sobre o corpo humano e a saúde, identificando os factores que inflúen na súa mellora ou deterioro. Ademais, os coñecementos científicos achegaran argumentos para coñecer a responsabilidade individual e colectiva na adopción de hábitos de vida saudábeis, e para mellorar a toma de decisións sobre temas relativos ao noso corpo e ao medio no que nos desenvolvemos.
Tamén abordaremos o papel que debe xogar a escola no desenvolvemento deses hábitos saudábeis e na xeración de actitudes positivas cara a súa inclusión na Educación Infantil, valorando a importancia deste tema na formación integral dos escolares.
Finalmente pularase pola reflexión e o debate sobre as ideas, crenzas, hábitos e conductas relativas á saúde, tanto a nivel persoal como comunitario, para así consolidar e comprender a base científica das máis saudábeis e rexeitar as que inflúen negativamente na saúde. Desenvolveremos actividades basadas no traballo autónomo e en equipo, co obxectivo de potenciar os procesos de metacognición, a aprendizaxe entre iguais e o traballo cooperativo.

Study programme competencies
Code Study programme competences
A15 Coñecer os principios básicos dun desenvolvemento e comportamento saudables.
A18 Detectar carencias afectivas, alimenticias e de benestar que perturben o desenvolvemento físico e psíquico adecuado dos estudantes.
A32 Valorar a relación persoal con cada estudante e a súa familia como factor de calidade da educación.
A33 Coñecer os fundamentos científicos, matemáticos e tecnolóxicos do currículo desta etapa así como as teorías sobre a adquisición e desenvolvemento das aprendizaxes correspondentes.
A36 Coñecer a metodoloxía científica e promover o pensamento científico e a experimentación.
A38 Coñecer os momentos máis sobresaíntes da historia das ciencias e as técnicas e a súa trascendencia.
A39 Elaborar propostas didácticas en relación coa interacción ciencia, técnica, sociedade e desenvolvemento sustentable.
A40 Promover o interese e o respecto polo medio natural, social e cultural a través de proxectos didácticos adecuados.
A41 Fomentar experiencias de iniciación ás tecnoloxías da información e a comunicación.
B1 Aprender a aprender.
B2 Resolver problemas e tomar decisións de forma efectiva.
B3 Aplicar un pensamento crítico, autocrítico, lóxico e creativo.
B5 Traballar de forma colaborativa.
B6 Comportarse con ética e responsabilidade social como cidadán e como profesional.
B10 Capacidade de análise e síntese.
B11 Capacidade de busca e manexo de información.
B12 Capacidade de organización e planificación.
B13 Capacidade para actuar de maneira sustentable na defensa do medio ambiente.
B16 Capacidade para integrarse e comunicarse con expertos noutras áreas e en contextos diferentes.
B17 Capacidade para presentar, defender e debater ideas utilizando argumentos sólidos.
B18 Capacidade para relacionarse positivamente con outras persoas.
B25 Utilización das TIC no ámbito de estudo e do contexto profesional.
C1 Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma.
C3 Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida.
C4 Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común.
C6 Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse.
C8 Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade.

Learning aims
Learning outcomes Study programme competences
Coñecer e valorar a evolución científica e tecnolóxica no coñecemento do funcionamento do corpo humano e o estudo da saúde A15
A33
A36
A38
 B1
B2
B5
B12
B16
B18
 C1
C3
C4
Ser capaz de coñecer as bases científicas que explican os comportamentos saudábeis, potenciando nos estudantes unha actitude crítica e responsábel fronte a hábitos non saudábeis. A15
A18
A32
A40
 B2
B3
B5
B6
B13
B18
 C1
C4
Coñecer e valorar os factores persoais e socio-ambientais que inflúen na saúde do ser humano, comprendendo a relación entre a nosa especie e o medio no que habita, e a importancia das decisións tomadas sobre nós mesmos e o noso ambiente. A15
A18
A32
A39
A40
 B2
B5
B12
B18
 C3
C4
C8
Elaborar propostas didácticas que promovan o coñecemento sobre a saúde e o desenvolvemento de hábitos saudábeis, empregando unha metodoloxía científica. A15
A18
A36
A39
A41
 B2
B10
B11
B12
B17
B25
 C1
C3
C4
C6

Contents
Topic Sub-topic
-O corpo humano: unha perspectiva sistémica - Niveis de organización.
- Estrutura e funcionamento de forma integrada do corpo humano.
- O ser humano e a saúde. factores persoais, ambientais e sociais que inflúen na saúde - Concepto de saúde.
- Determinantes da saúde: Bioloxía humana, Medio socioambiental, Estilos de vida e Sistema sanitario

- Educación para a saúde - Estilos de vida saudábeis e non saudábeis. Hixiene e saúde. Alimentación e saúde. Medio ambiente e saúde. O consumo sostible e a saúde.
- Deseño de estratexias e actividades para promover a saúde na aula - A Educación para a Saúde no currículo
- Modelos, estratexias, tipos de actividades, recursos e avaliación na Educación para a Saúde
- Exemplos de análises científicos e didácticos de núcleos temáticos

Planning
Methodologies / tests Competencies Ordinary class hours Student’s personal work hours Total hours
Oral presentation A33 A36 B17 C1 3 10 13
Workbook A18 2 4 6
Collaborative learning B1 B3 B5 B6 B18 C4 3 6 9
Supervised projects A18 A32 A39 A40 A41 B2 B5 B10 B11 B12 B13 B16 B18 B25 C3 C4 C6 5 30 35
Mixed objective/subjective test A15 2 30 32
Guest lecture / keynote speech A15 A32 A33 A36 A38 C8 16 0 16
 
Personalized attention 1.5 0 1.5
 
(*)The information in the planning table is for guidance only and does not take into account the heterogeneity of the students.

Methodologies
Methodologies Description
Oral presentation Exposición oral da proposta didáctica e/ou dos traballos tutelados realizados individualmente o/en grupo.
Workbook Lecturas obrigadas e/ou voluntarias de libros e artigos
Collaborative learning Conxunto de procedementos de ensino-aprendizaxe orientados de forma presencial con soporte de tecnoloxías da información e da comunicación, baseados na organización da clase en pequenos grupos nos que o alumnado traballa conxuntamente na resolución de tarefas asignadas polo profesorado para optimizar a súa propia aprendizaxe colaborar na do resto de membros do grupo.
Supervised projects Metodoloxía que pretende promover a aprendizaxe autónoma dos estudiantes a nivel individual, e tamén de forma grupal baixo a tutela do profesor, en escenarios variados.
Mixed objective/subjective test Proba escrita que integra preguntas sobre os contidos da materia
Guest lecture / keynote speech Exposición oral con apoio de material audiovisual e enunciando cuestións que promovan a participación do alumnado e faciliten a aprendizaxe

Personalized attention
Methodologies
Oral presentation
Supervised projects
Description
Asistencia a titorias para explicar o traballo a realizar, orientar sobre a documentación e bibliografía e coñecer as pautas para a súa exposición oral.

Asistencia a titorías para guiar os traballos tutelados e realizar as correccións pertinentes.

Assessment
Methodologies Competencies Description Qualification
Collaborative learning B1 B3 B5 B6 B18 C4 Valorarase a participación nas tarefas realizadas na aula e a elaboración de material que trate a análise e interpretación das situacións obxecto de estudo. Ademais tamén se valorará a asistencia, o interese, o razoamento, a actitude positiva... A súa realización é obrigatoria e para superala cómpre chegar ao 50% da calificación indicada. 10
Oral presentation A33 A36 B17 C1 Valorarase a exposición oral realizada con axuda das TIC da proposta didáctica e/ou traballos titelados elaborados. Ademais, tamén se valorará a claridade na exposición, linguaxe correcta, dominio da materia… A súa realización é obrigatoria e para superala cómpre acadar o 50% da calificación indicada. 10
Mixed objective/subjective test A15 Valoraranse os resultados obtidos nunha proba escrita sobre o marco teórico da asignatura. A súa realización é obrigatoria e para superala cómpre acadar o 40%% da calificación indicada. A profesora, en función da ratio, perfil do alumnado e outras circunstancias que considere, poderá decidir a posibilidade de non realizar a proba escrita 40
Supervised projects A18 A32 A39 A40 A41 B2 B5 B10 B11 B12 B13 B16 B18 B25 C3 C4 C6 Valorarase a adquisición de habilidades e destrezas asociadas a este tipo de metodoloxía que pretende promover a aprendizaxe autónoma dos estudantes a nivel individual. A súa realización é obrigatoria e para superala cómpre acadar o 50% da calificación indicada. 40
 
Assessment comments

NORMAS XERAIS DA AVALIACIÓN

A profesora, en función da ratio, perfil do alumnado e outras circunstancias que considere, poderá decidir a posibilidade de non realizar a proba escrita. Nese caso a ponderación será a seguinte:

-Asistencia ao 100% das sesións expositivas e interactivas  que corresponde ao 20% da nota. A asistencia a estas actividades é obrigatoria. Valorase a asistencia a través das tarefas realizadas na aula, o interese e a actitude positiva cara a materia. O alumnado que non asista ao 90% das sesións (interactivas e expositivas) será considerado alumnado non presencial.

-Realización de traballos tutelados ben de forma individual ou ben en parellas/grupo, corresponde ao 60% da nota.

-Presentación da actividade práctica e/ou interactiva e/ou proposta didáctica (20% da nota).

No caso de que a profesora decida realizar unha proba escrita, a ponderación será a seguinte:

-Sesións expositivas,  interactivas e actividades prácticas de
campo/laboratorio: a asistencia aó 90% a estas actividades é obrigatoria. Corresponde ao 10% da nota final. Se non cumpre a asistencia do 90% será considerado alumnado non presencial.

-Traballos tutelados. Serán avaliados os traballos presentados nas
datas fixadas ao longo do curso. A nota neste apartado será a media ponderada,
no seu caso, das cualificacións obtidas en cada un deles. Corresponde ao 60% da nota final. A súa realización é obrigatoria e para superala cómpre acadar o50% da calificación indicada.

-Proba escrita individual dos resultados da
aprendizaxe. Corresponde ao 40% da nota final. A súa realización é obrigatoria e para superala cómpre acadar o 50%da calificación indicada.

Alumnado non presencial

O alumnado que non cumpla os requisitos de asistencia anteriormente citados ou por diversas circunstancias non poida asistir regularmente as sesións da materia, a avaliación será o resultado das cualificacións
obtidas nos seguintes apartados:

-Os traballos tutelados, baixo a supervisión da profesora nas titorías que se consideren oportunas (60% da nota)

-A proba mixta (exame) sobre o marco teórico da asignatura (40% da nota).

A realización deste dous aspectos (traballos e exame) é obrigatoria e para superalos cómpre acadar o 50% da calificación indicada en cada un.

A avaliación para a segunda oportunidade (xullo) será exactamente a mesma na que aparece nas indicacións do alumnado non presencial (traballos tutelados 60% e proba escrita 40%)


Sources of information
Basic (). .

Agencia Española de Seguridad Alimentaria y Nutrición (AESAN) (2010). La alimentación de tus niños y niñas. Nutrición saludable de la infancia a la adolescencia. Madrid, Ministerio de Sanidad, Política Social e Igualdad.

Banet, E. (2008). Obstáculos y alternativas para que los estudiantes de secundaria comprendan los procesos de nutrición humana. Alambique, nº 58, pp. 34-55.

Banet, E. (2001). Los procesos de nutrición humana. Madrid, Síntesis.

Barberá, O.; Sendra, C. (2011). "La Biología y el mundo del siglo XXI" en Cañal, P. (coord.). Biología y Geología. Complementos de formación disciplinar. Barcelona, Graó.

Cañal, P. (2008). El cuerpo humano: una perspectiva sistémica. Alambique, nº 58, pp. 8-22.

Colección material didáctico: La alimentación. (1992). Xunta de Galicia. Ministerio de Sanidad y Consumo. Instituto Nacional del Consumo.

Colección material didáctico: El ocio. (1992). Xunta de Galicia. Ministerio de Sanidad y Consumo. Instituto Nacional del Consumo.

Consellería de Sanidade. Dirección Xeral de Consumo. (1989). Cuadernos de consumo. Nutrición e Consumo. (1989). Xunta de Galicia.

Cubero, J.; Cañada, F.; Costillo, E.; Calderón, M.A.; Ruiz, C. (2012). Análisis de concepciones alternativas, en libros de texto para los conceptos de Aparato y Sistema en Anatomía y Fisiología.I Simposio Internacional de Enseñanza de las Ciencias (I SIEC2012), Vigo, 11-16 de xuño de 2012.  http://www.simposio.ziblec.com/

Curtis, H. y Barnes, N.S. (1993). Invitación a la Biología. Médica Panamérica. Madrid

Curriculo de educación infantil en la Comunidad Autónoma de Galicia. D.O.G., 23 de junio de 2009

Foucault, M. 1999 El nacimiento de la clínica. Siglo XXI. Madrid.

García-Camba, E. (2001). Avances en trastornos de la conducta alimentaria. Anorexia nerviosa, bulimia nerviosa, obesidad. Masson. Barcelona.

Grande Covián, F(1988). Nutrición y Salud. Temas de hoy.Madrid.

Ituarte, Mª Angeles. (2006). Hablemos de sexualidad con los niños.Eduforma. Sevilla.

Martínez Segura, M. J. (1997). Módulo ALSACON (Alimentación, Salud y Consumo): fundamentación, planificación, aplicación y evaluación con alumnos de Educación Secundaria Obligatoria. Murcia, Universidad de Murcia.

Mellado, V. (2011) "Formación del profesorado de ciencias y buenas prácticas: el lugar de la innovación y la investigación didáctica" en Cañal, P. (coord.). Biología y Geología. Complementos de formación disciplinar. Barcelona, Graó.

Nieda, J. Educación para la salud. (1992). Educación sexual. MEC. Madrid.

Núñez, F. and E. Banet (2000). "Aprender sobre la alimentación para desarrollar hábitos y actitudes saludables en el alumnado de primaria." Aula de Innovación Educativa(92): 9-14.

Monografía: Educación para la Salud. (1996). Alambique, 9

Pujol, R.M.(1996). La formación del consumidor en la escuela. ICE. Horsori. Barcelona.

Rocha Cardoso, C.; Marques Bergamaschi, E.M. (2012). Promoçao da qualidade de vida na Educaçao Infantil a partir de prácticas lúdicas sobre doenças microbianas. I Simposio Internacional de Enseñanza de las Ciencias (I SIEC2012), Vigo, 11-16 de xuño de 2012. http://www.simposio.ziblec.com/

Rodrigo Vega, M. (1995). "Concepciones del profesorado sobre la salud y la educación para la salud " Revista Interuniversitaria de Formación del Profesorado 24: 173-180.

Rodríguez Tadeo, L. (2010) Educación para la salud. Universidad de Las Palmas de Gran Canaria. Las Palmas de gran Canaria.

Sáinz y otros. (2002). Educación para la salud: la alimentación y la nutrición en la edad escolar. Publicaciones CEAPA. Madríd.

Tamayo Alzate, O.E.; Orrego Cardozo, M.; López Rua, A.M. (2012). Modelos de inmunología en estudiantes universitarios. I Simposio Internacional de Enseñanza de las Ciencias (I SIEC2012), Vigo, 11-16 de xuño de 2012.  http://www.simposio.ziblec.com/

Vaquero, P. (2008). Genética, Nutrición y Enfermedad. Madrid, Instituto Tomás Pascual Sanz-Consejo Superior de Investigaciones Científicas.

Vincent, P., (1981). El cuerpo humano. Reverté. Barcelona.

VV.AA. (1986). Orientaciones y programas. Educación para la salud en la escuela. Generaldtad de Cataluña. Ministerio de Sanidad y Consumo.

VV.AA. (1992). A experiencia de educar para a saúde na escola. Xunta de Galicia. Tórculo.

Complementary

Recursos web:

www. adeps.org/ (Asociación de Educación para la salud)

www. aeped.es/  (Asociación española de pediatria)

www.who.int/es/ (Organización mundial de la salud)

educacionparalasalud.com/

Recommendations
Subjects that it is recommended to have taken before

Subjects that are recommended to be taken simultaneously

Subjects that continue the syllabus

Other comments

Recoméndase os envíos dos traballos telemáticamente e se é posible, non utilizar plásticos, escoller a  impresión a doble cara, empregar papel reciclado e evitar imprimir borradores.

Débese facer un uso sustentable dos recursos e a prevención de impactos negativos sobre o medio natural.

 

Débese ter en conta a importancia dos principios éticos relacionados cos valores da sustentabilidade nos comportamentos persoais e profesionais.


(*)The teaching guide is the document in which the URV publishes the information about all its courses. It is a public document and cannot be modified. Only in exceptional cases can it be revised by the competent agent or duly revised so that it is in line with current legislation.