Identifying Data 2022/23
Subject (*) Sociology of Education Code 652G02004
Study programme
Grao en Educación Primaria
Descriptors Cycle Period Year Type Credits
Graduate 1st four-month period
First Basic training 6
Language
Spanish
Galician
Teaching method Face-to-face
Prerequisites
Department Socioloxía e Ciencias da Comunicación
Coordinador
Vazquez Fernandez, Xose Gabriel
E-mail
gabriel.vazquez@udc.es
Lecturers
Vazquez Fernandez, Xose Gabriel
E-mail
gabriel.vazquez@udc.es
Web http://www.udc.gal
General description Básicamente, trátase de concebir a educación como un sistema en sí mesmo, coas súas correspondentes partes, elementos, funcións, organización, institucionalización, etc.; e que a súa vez forma parte do sistema social en xeral. Con esta materia o que se pretende é que o alumnado acade un grao de coñecemento e tamén concienciación e interiorización do proceso conformador da educación como fenómeno sociolóxico, co seu correspondente espazo, papel e funcións nas nosas sociedades. Tamén se trata dunha formación que persegue dotar de habilidades teórico prácticas ao seu alumnado sobre un ámbito tan importante como a educación, para que a integren tanto a nivel persoal como profesional.

Study programme competencies
Code Study programme competences
A2 Coñecer as características destes estudantes, así como as características dos seus contextos motivacionais e sociais.
A6 Identificar e planificar a resolución de situacións educativas que afectan a estudantes con diferentes capacidades e distintos ritmos de aprendizaxe.
A9 Analizar a práctica docente e as condicións institucionais que a enmarcan.
A10 Coñecer a evolución histórica do sistema educativo no noso país e os condicionantes políticos e lexislativos da actividade educativa.
A11 Coñecer os procesos de interacción e comunicación na aula.
A13 Promover o traballo cooperativo e o traballo e esforzo individuais.
A14 Promover accións de educación en valores orientadas á preparación dunha cidadanía activa e democrática.
A15 Coñecer e abordar situacións escolares en contextos multiculturais.
A23 Analizar e incorporar de forma crítica as cuestións máis relevantes da sociedade actual que afectan á educación familiar e escolar: impacto social e educativo das linguaxes audiovisuais e das pantallas; cambios nas relacións de xénero e interxeracionais; multiculturalidade e interculturalidade; discriminación e inclusión social e desenvolvemento sustentable.
A24 Coñecer a evolución histórica da familia, os diferentes tipos de familias, de estilos de vida e educación no contexto familiar.
B15 Capacidade para utilizar diversas fontes de información, seleccionar, analizar, sintetizar e extraer ideas importantes e xestionar a información.
B16 Capacidade crítica e creativa na análise, planificación e realización de tarefas, como froito dun pensamento flexible e diverxente.
B18 Compromiso ético para o exercicio das tarefas docentes.
B19 Capacidade de adaptarse a novas situacións nunha sociedade cambiante e plural.
B21 CB1 - Que os estudantes demostrasen posuír e comprender coñecementos nunha área de estudo que parte da base da educación secundaria xeneral, e se adoita encontrar a un nivel que, se ben se apoia en libros de texto avanzados, inclúe tamén algúns aspectos que implican coñecementos procedentes da vangarda do seu campo de estudo
B22 CB2 - Que os estudantes saiban aplicar os seus coñecementos ao seu traballo ou vocación dunha forma profesional e posúan as competencias que adoitan demostrarse por medio da elaboración e defensa de argumentos e a resolución de problemas dentro da súa área de estudo
B23 CB3 - Que os estudantes teñan a capacidade de reunir e interpretar datos relevantes (normalmente dentro da súa área de estudo) para emitir xuízos que inclúan unha reflexión sobre temas relevantes de índole social, científica ou ética
B24 CB4 - Que os estudantes poidan transmitir información, ideas, problemas e solucións a un público tanto especializado como non especializado
B25 CB5 - Que os estudantes desenvolvesen aquelas habilidades de aprendizaxe necesarias para emprender estudos posteriores cun alto grao de autonomía
C4 Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común.
C6 Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse.
C7 Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe ao longo da vida.
C8 Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade.

Learning aims
Learning outcomes Study programme competences
Coñecer os principais debates teóricos e principais autores responsables de teorías sociolóxicas sobre a educación A10
A14
A15
A23
A24
B16
B19
B21
B23
C6
C7
Coñecemento do sistema educativo dentro do sistema social A2
A6
A9
A11
B15
B18
Coñecer as principais correntes e debates sociais entorno á educación no século XXI A10
A23
B15
B22
B24
C4
Coñecemento e comprensión das funcións sociais da educación. A6
A9
A10
B15
B16
B21
C4
C8
Aplicar de forma inicial técnicas de investigación social para a recollida e análise da información A9
B15
B22
B25
C6
C8
Aplicación dos coñecementos manexados á realidade social nas súas diferentes manifestacións, para acadar a perspectiva da mesma desde o ámbito da educación. A2
A11
A13
A23
B15
B16
B21
B22
B23
B24
B25
C6
C8
Análise de contidos do sistema educativo A9
A10
A13
A14
A15
A23
A24
B15
B16
B18
B21
B23
B24
B25
C4
C6
C7
C8
Síntese dos coñecementos teóricos e do estudo empírico da realidade social en relación coa educación A9
A10
A15
A23
B15
B16
B19
B22
B23
B24
B25
C4
C6
C8
Avaliación do sistema educativo, así como das súas implicacións tanto a nivel social como persoal A9
A10
A15
A23
B15
B16
B18
B19
B21
B22
B23
B24
B25
C4
C6
C8

Contents
Topic Sub-topic
Bloque 1

Concepto sociolóxico de Educación
1.1. Definición sociolóxica de educación
1.2. Historia da educación
1.3. Educare e educere
1.4. A educación como un feito social e como un fenómeno sociolóxico
1.5. O sistema educactivo dentro do sistema social
Bloque 2

Fontes e referencias da educación: o proceso de socialización
2.1. A constitución da sociedade e dos individuos
2.2. Análise sociolóxico das estructuras, as relacións e das institucións sociais.
2.3. Análise sociolóxico sobre a sociedade do coñecemento, da información e da comunicación.
2.4. Estudio sociolóxico dos estilos de vida, do consumo e da sostenibilidade.
2.5. La naturaleza como fuente de educación.
Bloque 3

Funcións sociais da educación
3.1. Función de reproducción social
3.2. Función de cambio social
3.3. Reformas e cambios educativos
3.4. Desigualdades sociais en base a xénero, clase social, etnia, cultura, identidade, etc.
3.5. Análise sociolóxico sobre o impacto social dos fenómenos da inmigración humana.
Bloque 4

Formas da educación: o seu proceso de regulación
4.1. Educación formal
4.2. Educación informal
4.3. Educación non formal
4.4. A organización escolar: formal e informal
Bloque 5

Actores e roles principais na educación
5.1. Estudio sociolóxico da estructura e función das escolas e das organizacións educativas na sociedade actual
5.2. Os axentes educativos:
- A familia e a comunidade
- Institucións sociais
- A función do maestro e profesores
- Alumnos
5.3. Socioloxía da interacción no aula
5.4. Socioloxía da infancia e da adolescencia.

Planning
Methodologies / tests Competencies Ordinary class hours Student’s personal work hours Total hours
Introductory activities A9 A11 A24 B15 B25 C6 1 1 2
Guest lecture / keynote speech A10 A24 B16 B19 20 40 60
Supervised projects A9 A23 B15 B21 B22 B25 C7 10 20 30
Document analysis A13 B22 B25 C6 C7 C8 10 20 30
Workbook A9 A10 A14 A15 A24 B23 B24 C6 C7 C8 0 20 20
Student portfolio A11 B24 C4 0 5 5
Problem solving A2 A6 A10 A11 B18 B24 1 1 2
 
Personalized attention 1 0 1
 
(*)The information in the planning table is for guidance only and does not take into account the heterogeneity of the students.

Methodologies
Methodologies Description
Introductory activities O curso iniciarase coas instruccións e formas de levalo a cabo. Para o cal, tanto o modelo como as pautas da docencia repetiranse ata que quede clara e operativa a mecánica da impartición da materia.
Guest lecture / keynote speech Explicación por parte do profesor dos contidos teórico/prácticos xerais, más suliñables e necesarios para comprender os bloques e temas da materia de Socioloxía da Educación, así como para levar a cabo os traballos tutelados.
Supervised projects O contido da materia abórdase mediante traballos de búsqueda de información por parte do alumnado, que terá temporalidade semanal en base ao contido explicitado ou que toque abordar na mesma.
Estas partes ou traballos terán un calendario de entregas, mediante a plataforma Moodle.
Document analysis Os traballos tutelados implican a procura, lectura e análise de fontes documentais para a elaboración dos mesmos.
Workbook Procurarase facer fincapé nas lecturas por parte do alumnado sobre obras significativas e relevantes para a comprensión da materia impartida.
Student portfolio Axenda das tarefas, proxectos e traballos a levar a cabo, así como das fontes de información, lecturas, contactos e demáis cuestións necesarias para o curso
Problem solving Durante o curso estará permanentemente aberta e dispoñible a plataforma para a resolución de calquer problema que poida xurdir.

Personalized attention
Methodologies
Supervised projects
Problem solving
Workbook
Document analysis
Description
As clases son eminentemente prácticas, polo que os estudantes desenvolven o contido e coñecemento da materia especialmente a través do traballo individual, da investigación documental e a súa participación nos temas tratados, así como nas entregas periódicas a realizar (máis titorías, lecturas, debates, etc.).
Por elo, tanto o contido teórico como as actividades que se desenvolverán na parte práctica implican unha estreita colaboración entre o alumnado e o seu traballo e o profesor como guía; xa que nesta materia as horas de prácticas dedícanse principalmente á preparación e seguimento do traballo por parte dos estudantes, así como a outras cuestións relacionadas coa materia.
Para estudantes con recoñecemento de dedicación a tempo parcial e exención académica de avaliación continua, acordaranse no inicio do curso titorías compatibles coa súa dedicación.
No caso das primeiras e/ou segundas oportunidades que non correspondan á avaliación continua, os criterios de avaliación rexeranse segundo a realización dunha proba oral ou escrita, segundo o número de alumnos e as circunstancias; proba na que se incluirán preguntas teóricas e prácticas e na que os estudantes deberán demostrar que acadaron as competencias e os resultados de aprendizaxe da materia.

Assessment
Methodologies Competencies Description Qualification
Supervised projects A9 A23 B15 B21 B22 B25 C7 Ao longo do curso, semana a semana, haberá que elaborar un traballo sobre o tema ou contido correspondente, o cal deberá ser entregago a través da plataforma Moodle.
As entregas periódicas terán carácter obrigatorio e, tanto os seus contidos como entregas serán tidas en conta á hora de avaliar o seguimento e cumprimento da materia.
30
Guest lecture / keynote speech A10 A24 B16 B19 Ademáis da asistencia activa (atenta, interesada) ás clases maxistrais, os contidos explicitados na exposición dos temas nas clases durante estas sesións serán avaliados e tidos en conta nos traballos tutelados cos que se planifica e avalía a materia. 20
Workbook A9 A10 A14 A15 A24 B23 B24 C6 C7 C8 As lecturas deberán reflexarse nos traballos tutelados, tanto no que respecta á conformación de contidos como de referencias.
Asemesmo, tamén poderán ter reflexo nas discusión ou debates.
Ademáis, ao longo do curso aconsellaranse varias lecturas, dependendo a súa obrigatoriedade da disponibilidade de tempo que permita a planificación das demáis metodoloxías.
15
Document analysis A13 B22 B25 C6 C7 C8 Esta é a parte ou compoñente principal para conformar axeitadamente os contidos dos traballos tutelados, polo que avalíase a procura, interese, intensidade e profundidade no análise das fontes de información e documentais. Polo que a súa avaliación é a fundamental dos traballos tutelados. 30
Student portfolio A11 B24 C4 Terase en conta a puntualidade e cumprimento de prazos para os diferentes traballos, así como o seguimento das recomendacións, tanto para os contidos como das lecturas, etc. 5
 
Assessment comments

Esta materia está plantexada para ser cursada mediante o traballo por parte do alumnado na investigación e elaboración de contidos, análises, etc. Asemesmo, trátase dunha avaliación continua. Polo tanto, a súa planificación e desenvolvemento céntrase no segumento a través dos traballos que deben desenvolverse semana a semana, en base aos contidos da materia, e que deben entregarse seguindo as instruccións do profesor. Sendo por tanto o seguimiento, participación, realización e entrega dos traballos os pilares do curso. 

Entenderase por avaliación suficiente para superar a materia na súa primeira convocatoria ordinaria obter un 50% entre as metodoloxías descritas. Esta avaliación é específica para a primeira convocatoria ordinaria da asignatura, é dicir, aquela constituida por unha avaliación continua. 

Para o resto de casos e convocatorias haberá unha proba ou examen (oral ou escrita), no que ademáis dos contidos teóricos se inclúe un soposto de carácter práctico. 

O traballo participativo so será válido para a primeira convocatoria e a súa correspondente avaliación continua. Para o resto de convocatorias que non sexan á primeira ordinaria, non se gardan puntuacións nin traballos ou probas anteriores.


Sources of information
Basic Guerrero Serón, Antonio (1996). Manual de sociología de la educación. Madrid: Síntesis
Fernández Palomares Francisco (2003). Sociología de la educación. Madrid: Pearson.

OUTROS MANUAIS: 

- Gómez Jaldón, Celestino (2005): Sociología de la educación. Madrid: Pirámide.
- González Radío, Vicente (1998). El futuro de su presente: Análisis de una Autopercepción. A Coruña: CESUGA.
- Guerrero Serón, Antonio (2003): Enseñanza y sociedad: el conocimiento sociológico de la educación. Madrid: Siglo veintiuno.

PARA O BLOQUE 1: CONCEPCIÓN DA EDUCACIÓN
- Gutiérrez Zuluaga, Isabel: Historia de la educación. Madrid: Narcea, 1972
- Negrín Fajardo, Olegario: Historia de la educación. Madrid: Centro de Estudio Ramón Areces, 2009.
PARA O BLOQUE 2: FUENTES DA EDUCACIÓN
- Rousseau, Jean-Jacques: Emilio ou Da educación. Santiago de Compostela: Universidade de Santiago de Compostela; [Madrid?] : Fundación BBVA, [2006]
- Durkheim, Emile: Educación como socialización. Salamanca: Sígueme, 1976.
PARA O BLOQUE 3: FUNCIÓNS DA EDUCACIÓN
- Freire, Paulo: Educación y cambio. Buenos Aires: Galerna, 2002.
- Bourdieu, Pierre: Las estrategias de la reproducción social. Buenos Aires: Siglo Veintiuno, 2011.
PARA O BLOQUE 4: FORMAS DA EDUCACIÓN
- Coombs, Philip H.: La Crisis mundial de la educación perspectivas actuales. Madrid : Santillana, D.L. 1986.
-Coombs, Philip H.: La Lucha contra la pobreza rural estudio preparado para el Banco Mundial por el Consejo Internacional para el Desarrollo de la Educación. Madrid: Tecnos, D.L. 1975
PARA O BLOQUE 5: ACTORES DA EDUCACIÓN
- Harris, Judith Rich: The nurture assumption: why children turn out the way they do. London: Bloomsbury, [1999]
- García Aretio, Lorenzo: Claves para la educación : actores, agentes y escenarios en la sociedad actual. Madrid: UNED, [2009]
Complementary

Abbagnano, Nicola y Visalberghi, A.: Historia de la pedagogía. Fondo de Cultura Económica, Madrid, 1992.

Almarcha, Amparo: "Cien años de la sociología de la educación en España: 1877-1977". En REIS, 2, 115-148. 

Alonso Hinojal, I.: Educación y Sociedad. Las Sociologías de la Educación. CIS. 1991.

Collins, Randall: La Sociedad credencialista: sociología histórica de la educación y de la estratificación. Madrid : Akal, [1989]

Comenius, Johann Amos: Didáctica magna. Madrid: Reus, D.L. 1971

Durkheim, Emile (1996): Educación y sociología. , Barcelona: Editorial Península.

Hernando Calvo, Alfredo: Viaje a la escuela del Siglo XXI. Así trabajan los colegios más innovadores del mundo. Fundación Telefónica; Madrid, (2015)

Pinker, Steven: La tabla rasa la negación moderna de la naturaleza humana. Barcelona: Paidós, [2003]


Recommendations
Subjects that it is recommended to have taken before
History of Education/652G03011
Multicultural Education/652G03013
Educational Anthropology/652G03029

Subjects that are recommended to be taken simultaneously
Theory of Education/652G03001
Social Pedagogy/652G03006
Evaluation and Diagnosis in Socio-Educational Needs/652G03039

Subjects that continue the syllabus
Design and Development of the Socio-Educational Action/652G03002
Animation and Sociocultural Management/652G03017
Communication and Cooperation in Socio-Educational Action/652G03020

Other comments

Recoméndase enviar os traballos telematicamente e, de non ser  posible, non utilizar plásticos, elixir a impresión a dobre cara, empregar papel reciclado e evitar imprimir borradores.

Débese facer un uso sustentable dos recursos e a prevención de impactos negativos sobre o medio natural.

Débese ter en conta a importancia dos principios éticos relacionados cos valores da sustentabilidade nos comportamentos persoais e profesionais.



(*)The teaching guide is the document in which the URV publishes the information about all its courses. It is a public document and cannot be modified. Only in exceptional cases can it be revised by the competent agent or duly revised so that it is in line with current legislation.