Datos Identificativos 2015/16
Asignatura (*) Educación matemática I Código 652G02008
Titulación
Grao en Educación Primaria
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 2º cuadrimestre
 Primeiro Obrigatoria 6
Idioma
Castelán
Galego
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Pedagoxía e Didáctica
Coordinación
Soneira Calvo, Carlos
 Correo electrónico
carlos.soneira@udc.es
Profesorado
Soneira Calvo, Carlos
Torre Fernandez, Enrique de la
 Correo electrónico
carlos.soneira@udc.es
enrique.torref@udc.es
Web
Descrición xeral Nesta materia preténdese describir e analizar os procesos que interveñen na aprendizaxe das matemáticas na Educación Primaria, así como coñecer métodos, técnicas e recursos para o seu traballo na aula.
Tamén se quere mostrar o papel que representa a matemática na sociedade actual, o seu papel ao longo da historia e o papel que xoga no camiño cara a unha educación crítica.

Competencias do título
Código Competencias do título
A38 Adquirir competencias matemáticas básicas (numéricas, cálculo, xeométricas, representacións espaciais, estimación e medida, organización e interpretación da información, etc.).
A39 Coñecer o currículo escolar de matemáticas. Analizar, razoar e comunicar propostas matemáticas.
A40 Formular e resolver problemas vinculados coa vida cotiá.
A41 Valorar a relación entre matemáticas e ciencias como un dos pilares do pensamento científico.
A42 Desenvolver e avaliar contidos do currículo mediante recursos didácticos apropiados e promover as competencias correspondentes nos estudantes.
B1 Aprender a aprender.
B2 Resolver problemas de forma efectiva.
B3 Aplicar un pensamento crítico, lóxico e creativo.
B4 Traballar de forma autónoma con iniciativa.
B5 Traballar de forma colaborativa.
B8 Capacidade para elaborar discursos coherentes e organizados loxicamente.
B9 Capacidade para expoñer as ideas elaboradas, de forma oral e na escrita.
B10 Capacidade de expresión oral e escrita en varias linguas (a lo menos nunha lingua estranxeira).
B11 Capacidade de comprensión dos distintos códigos audiovisuais e multimedia e manexo das ferramentas informáticas.
B12 Capacidade de selección, de análise, de avaliación e de utilización de distintos recursos na rede e multimedia.
B15 Capacidade para utilizar diversas fontes de información, seleccionar, analizar, sintetizar e extraer ideas importantes e xestionar a información.
B18 Compromiso ético para o exercicio das tarefas docentes.
B19 Capacidade de adaptarse a novas situacións nunha sociedade cambiante e plural.
B21 CB1 - Que os estudantes demostrasen posuír e comprender coñecementos nunha área de estudo que parte da base da educación secundaria xeneral, e se adoita encontrar a un nivel que, se ben se apoia en libros de texto avanzados, inclúe tamén algúns aspectos que implican coñecementos procedentes da vangarda do seu campo de estudo
B22 CB2 - Que os estudantes saiban aplicar os seus coñecementos ao seu traballo ou vocación dunha forma profesional e posúan as competencias que adoitan demostrarse por medio da elaboración e defensa de argumentos e a resolución de problemas dentro da súa área de estudo
B23 CB3 - Que os estudantes teñan a capacidade de reunir e interpretar datos relevantes (normalmente dentro da súa área de estudo) para emitir xuízos que inclúan unha reflexión sobre temas relevantes de índole social, científica ou ética
B24 CB4 - Que os estudantes poidan transmitir información, ideas, problemas e solucións a un público tanto especializado como non especializado
B25 CB5 - Que os estudantes desenvolvesen aquelas habilidades de aprendizaxe necesarias para emprender estudos posteriores cun alto grao de autonomía
C1 Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma.
C3 Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida.
C4 Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común.
C6 Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse.
C7 Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe ao longo da vida.
C8 Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade.

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Potenciar e desenvolver o coñecemento de conceptos matemáticos básicos. A38
 B1
B2
B3
B4
B5
B8
B9
B10
B11
B12
B15
B18
B19
B21
 C1
C3
C4
C6
C7
C8
As matemáticas no currículo escolar da Educación Primaria. A39
 B1
B2
B3
B4
B8
B9
B10
B11
B12
B15
B18
B19
 C1
C3
C4
C6
C7
C8
Coa finalidade de que os estudantes experimenten a utilidade das matemáticas no mundo que lles rodea día a día, resolveranse problemas matemáticos e non propiamente matemáticos. A40
 B1
B2
B3
B4
B5
B8
B9
B10
B11
B12
B15
B18
B19
 C1
C3
C4
C6
C7
C8
Avaliar e analizar o ensino e a aprendizaxe das matemáticas na etapa de Educación Primaria utilizando recursos didácticos. A42
 B1
B2
B3
B4
B5
B8
B9
B10
B11
B12
B15
B18
B19
 C1
C3
C4
C6
C7
C8
O progreso científico, en todas as súas ramas, require unha estreita e forte interacción coa matemática; de aquí a necesidade de valorar a forte e longa relación entre a matemática e a ciencia. A41
 B1
B2
B3
B4
B5
B8
B9
B10
B11
B12
B15
B18
B19
B22
B23
B24
B25
 C1
C3
C4
C6
C7
C8

Contidos
Temas Subtemas
As matemáticas e a súa relación coa cultura e a sociedade.

 As matemáticas na cultura.
As matemáticas na sociedade.
As matemáticas como ferramenta para a sostenibilidade.
As matemáticas a través da historia.
 As matemáticas na Prehistoria, na Idade Antiga, na Idade Media, na Idade Moderna e na Idade Contemporánea.
O ensino e a aprendizaxe das matemáticas na etapa de Educación Primaria. Currículo escolar.
Modelos de aprendizaxe e ensino.
Desenvolvemento de competencias matemáticas escolares.
Recursos e materiais para o ensino das matemáticas. Tarefas matemáticas.
Material didáctico.
Os números naturais. Os sistemas de numeración. Desenvolvemento do concepto de número.
Sistemas de numeración.
A adición e a subtracción. Iniciación aos problemas de cálculo.
Problemas aditivos e substractivos.
Os algoritmos.
A multiplicación e a división. Problemas multiplicativos e de división.
Os algoritmos.
A calculadora na aula.

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Investigación (Proxecto de investigación) A38 A39 A40 A41 A42 B1 B2 B3 B5 B9 B10 B11 B12 B15 B18 B19 B21 B22 B23 B24 B25 C1 C3 C4 C6 C7 C8 0 20 20
Sesión maxistral A38 21 31.5 52.5
Prácticas de laboratorio A38 A39 A40 A41 A42 B1 B2 B3 B4 B5 B8 B9 B11 B12 B15 B18 B19 C1 C3 C6 C7 C8 21 21 42
Proba mixta B2 B3 B4 B8 B9 C1 3 10.5 13.5
Lecturas A39 A41 A42 B1 B15 C7 C8 0 6 6
Presentación oral B3 B8 B9 B10 B11 B12 C1 C3 0.5 2 2.5
Proba de resposta múltiple A39 A42 B2 B4 0.5 7 7.5
Recensión bilbiográfica A39 A42 B1 B3 B4 B9 B15 B18 C1 C4 0 2 2
Foro virtual A41 B3 B4 B5 B8 B9 B12 B15 B18 B19 B22 C1 C3 C4 C6 C7 0 2 2
 
Atención personalizada 2 0 2
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Investigación (Proxecto de investigación) Traballo de Aprendizaxe - Servizo, realizado en grupo, sobre un tema de esté realcionado cunha problemática social, atenda á prestación dun servizo á comunidade e promova o aprendizaxe.
Para a búsqueda do tema de traballo o grupo poñerase en contacto coa Oficina de Cooperación e Voluntariado, sempre titorizado polo docente da materia.
O traballo realizado presentarase en modo de informe escrito e posteriormente será exposto a toda a clase en 'Presentación oral'.
Sesión maxistral Exposición dos distintos temas por parte dos profesores, buscando presentar a información e motivar o estudo e o traballo.
Prácticas de laboratorio Traballo na aula, en grupos reducidos, sobre aspectos concretos dos diferentes temas, seguindo guións máis ou menos abertos, e coa axuda de materiais.
Proba mixta Proba escrita (exame) onde se combinan preguntas abertas e pechadas.
En principio refírese ao exame final da materia, aínda que pode haber outras probas menores ao longo do curso.
Lecturas Material escrito que se propón aos estudantes para coñecer diferentes cuestións do temario.
Presentación oral Exposición na aula do Proxecto de investigación realizado por cada un dos grupos.
Proba de resposta múltiple Test obrigatorio para cada un dos contidos, que se fará ao finalizar o traballo en clase de cada un dos temas do curso.
As datas para a súa realización comunicaranse ao comezo do curso e realizarase a través da plataforma virtual.
Recensión bilbiográfica Análise dos contidos matemáticos e proposta de actividades, sobre un libro de lectura apropiado para estudantes de Educación Primaria.
Foro virtual Participación nunha rede social da materia, onde cada estudante proporá temas e comentará os propostos por outros estudantes.

Atención personalizada
Metodoloxías
Investigación (Proxecto de investigación)
Prácticas de laboratorio
Proba mixta
Presentación oral
Descrición
A atención personalizada descríbese contorna a estas metodoloxías como momentos de traballo presencial co profesor polo que se pide unha participación obrigatoria do alumno.
A forma e o momento en que se desenvolven indicaranse en relación a cada actividade ao longo do curso segundo o plan de traballo da materia.

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Investigación (Proxecto de investigación) A38 A39 A40 A41 A42 B1 B2 B3 B5 B9 B10 B11 B12 B15 B18 B19 B21 B22 B23 B24 B25 C1 C3 C4 C6 C7 C8 Traballo en equipo sobre un tema de interese, en que se destacará o papel das matemáticas.
Terase en conta a dificultade do tema elixido, a metodoloxía seguida na súa realización, a exposición dos resultados atopados e a argumentación das conclusións, entre outras cousas. 		15
Prácticas de laboratorio A38 A39 A40 A41 A42 B1 B2 B3 B4 B5 B8 B9 B11 B12 B15 B18 B19 C1 C3 C6 C7 C8 Terase en conta a participación, o interese mostrado, a realización razoada das tarefas,... 10
Proba mixta B2 B3 B4 B8 B9 C1 Valorarase a exposición e argumentación realizada en cada unha das probas. 40
Presentación oral B3 B8 B9 B10 B11 B12 C1 C3 Valorarase a claridade, habilidade para presentar a información e a comunicación de resultados e conclusións. 5
Foro virtual A41 B3 B4 B5 B8 B9 B12 B15 B18 B19 B22 C1 C3 C4 C6 C7 Cada estudante proporá un foro de debate, ao redor dunha noticia ou evento e participará en foros propostos por outros estudantes. 3
Proba de resposta múltiple A39 A42 B2 B4 Ao finalizar cada tema establecerase un espazo curto de tempo (unhas 2 horas) nas que cada estudante se conectará á plataforma virtual para realizar o test. Unha vez iniciado o test disporá de 2 minutos para realizalo, sen posibilidade de repetilo.
O calendario de realización deste test estará dispoñible ao comezo do curso.
O test de cada un dos temas constará de 5 preguntas cada unha con tres opcións de resposta. Cada resposta correcta valerá dous puntos e cada resposta incorrecta restará un punto. 		20
Recensión bilbiográfica A39 A42 B1 B3 B4 B9 B15 B18 C1 C4 Cada estudante debe elixir un libro de lectura apropiado para un estudante de Educación Primaria e analizar o seu contido matemático e tamén propor actividades dobre este libro, para realizar na aula. 7
 
Observacións avaliación



As faltas de
ortografía nos traballos e materiais presentados reducirá a puntuación final.


A asistencia considérase obrigatoria.


Se no exame final non se alcanza unha nota de 4,0, non se fará media cos
traballos e a nota final da materia será a ponderada entre o exame (80%) e a
media dos test (Proba de resposta múltiple, 20%).


Os test de cada un dos temas teñen a consideración de exame final obrigatorio
da materia, polo que os estudantes que non asistan a clase deben realizar tanto
o exame final como os test de cada tema, tanto nos exames de maio/xuño coma de
xullo.


Na oportunidade de xullo pódese realizar unha destas dúas probas (exame
presencial e test) ou ambas as dúas, por vontade do estudante. A nota do exame
e dos test fará media coa dos traballos do mesmo modo que no exame de maio.


O estudante que non asista ao 80% das clases, non será avaliado mediante o
sistema anterior. Será avaliado mediante un exame final (80%) e a realización
dos test de cada tema (20% a media dos 7 test), constituíndo esa nota conxunta
a cualificación final desta materia.


Se o estudante non asiste o 80% das sesións e realiza os traballos programados
(Investigación, Presentación oral, Foro virtual e Recensión bibliográfica),
estes supoñerán o 15% da cualificación final, a media dos test outro 15% e o
exame o 70 (sempre que no exame se alcanze un  4).

Fontes de información
Bibliografía básica (). .

ALSINA, C. ‑ FORTUNY, J.M.(1994) "La matemática del consumidor" (Institut Català delConsum:Barcelona)

ÁLVAREZ, A. (1995) "Uso de la calculadora en el aula"(carpeta E.S.O.) (Narcea:Madrid)

ÁLVAREZ, A. (1996) "Actividades matemáticascon materiales didácticos" (carpeta para la E.S.O.) (Narcea:Madrid)

ANTÓN, J.L. y otros (1994) "Taller deMatemáticas" (carpeta E.S.O.) (Narcea:Madrid)

BAROODY, A.J. (1988) "El pensamientomatemático de los niños" (Vi­sor‑MEC:Ma­drid)

CALLEJO, M.L. (1994) "Un club matemáticopara la diversidad" (Narcea:Madrid)

CASTELNUOVO, E. (1990) "Didáctica de lamatemática moderna" (Trillas:Mexico)

CASTRO, E. (ed.)(2001) "Didáctica de la Matemática en la Educación Primaria".(Síntesis: Madrid)

CHAMORRO, Mª del CARMEN (coord.) (2003) Didáctica de las Matemáticas para Primaria .(Pearson: Madrid)

CHAMOSO, JOSÉ; RAWSON, WILLIAM ( 2003 ) Matemáticas en una tarde de paseo ( Nivola: Madrid)

CHEVALLARD, Yves - BOSCH, Marianna - GASCÖN, Josep(1997) "Estudiar Matemáticas. El eslabón perdido entre enseñanza yaprendizaje" (Horsori: Barcelona)

COCKCROFT,W.H. (1985) "Las matemáticas sí cuentan" (M.E.C.: Madrid)

COMAP ( 1999 ) Las matemáticas en la vida cotidiana ( Addison-Wesley:Madrid)

CORBALÁN, F. (2002) "La matemática aplicada a la vidacotidiana" (Graó:Barcelona)

DICKSON, L. ‑ BROWN, M. ‑ GIBSON, O. (1991) "Elaprendizaje de las matemáticas" (Labor / M.E.C.:Madrid)

FISHER, R. -VINCE, A. (1990) "Investigando las Matemáticas" 4 vol. (Akal:Madrid)

GALLEGO LÁZARO, CARLOS... [et al.] (2005) Repensar el aprendizaje de las matemáticasMatemáticas para convivir comprendiendo el mundo ( Graó:Barcelona)

GIMÉNEZ, JOAQUIM; SANTOS, LEONOR; DA PONTE,JOAO PEDRO (coords.) ( 2004 ) La actividad matemática en elaula Homenaje a Pablo Abrantes ( Graó: Barcelona)

GODINO, JUAN D. (2003) “ProyectoEdumat-Maestros. Matemáticas y su Didáctica para Maestros” URL: http://www.ugr.es/~jgodino/edumat-maestros/welcome.html

GÓMEZ CHACÓN, INÉS Mª; FIGUERAS OCAÑA, LOURDES; MARÍN RODRÍGUEZ, MARGARITA ( 2001 ) Matemáticasen la red: Internet en el aula de Secundaria ( Ministerio deEducación y Ciencia – nancea: Madrid)

GORGORIÓ, N.; DEOULOFEU, J.; BISHOP, A. (coords.) ( 2000) Matemáticas y educaciónRetos y cambios desde una perspectiva internacional / (Graó:ICE de la Universitat de Barcelona; Barcelona)

LLINARES, S. - SÁNCHEZ, M.V. (1990) "Teoríay Práctica en Educación Matemática" (Alfar:Sevilla)

MAZA, C. (1989) "Sumar y restar" (Visor:Madrid)

MAZA, C. (1991) "Multiplicar ydividir" (Visor:Madrid)

N.C.T.M. (2003) "Principios yEstándares para la educación matemática" (S.A.E.M. “Thales”:Sevilla)

ORTON, A.(1990) "Didáctica de las matemáticas" (Morata/M.E.C.: Madrid)

UDINA IABELLÓ, F. (1989) "Aritmética y calculadoras" (Síntesis:Madrid)

VELÁSQUEZ, FIDELA (coord.) (2004) Matemáticase Internet ( Graó: Barcelona)

Os libros da colección "Matemáticas:cultura y aprendizaje" de la editorial Síntesis.
Bibliografía complementaria


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario
Educación matemática II/652G02018
Educación matemática III/652G02024
Resolución de problemas en matemática/652G02030

Observacións


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías