Datos Identificativos 2020/21
Asignatura (*) Deseño, desenvolvemento e avaliación do currículo Código 652G02009
Titulación
Grao en Educación Primaria
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 2º cuadrimestre
Primeiro Formación básica 6
Idioma
Castelán
Galego
Modalidade docente Híbrida
Prerrequisitos
Departamento Pedagoxía e Didáctica
Coordinación
Sanchez Bello, Ana
Correo electrónico
ana.sanchez.bello@udc.es
Profesorado
Lorenzo Castiñeiras, Juan J.
Sanchez Bello, Ana
Torres Santomé, Jurjo
Correo electrónico
j.lorenzo.castineiras@udc.es
ana.sanchez.bello@udc.es
jurjo.torres@udc.es
Web
Descrición xeral Esta materia ten por obxectivo analizar rigurosamente os fundamentos sociais dunha cultura igualitaria que non igualitarista e as acións específicas que pode desenvover a institución escolar para garantir este principio.
O contexto global das nosas sociedades fai que as escolas precisen de instrumentos novedosos para facer fronte a novas demandas sociais e culturais que son precisas analizar, recrear e reificar no ámbito educativo.
As controversias entre redistribución e recoñecemento, formarán o eixo analítico principal cara a reconfigurar o sentido socio-educativo
Plan de continxencia 1. Modificacións nos contidos
Non se realuzan
2. Metodoloxías
*Metodoloxías docentes que se manteñen
Análise de fotes documentais
Proba de ensaio
Proba oral
Portafolios do alumnado

*Metodoloxías docentes que se modifican
O seminario non se levará a cabo
3. Mecanismos de atención personalizada ao alumnado
Correo electrónico
Moodle
Teams

4. Modificacións na avaliación
a) Proba oral sobre os contidos que se foron traballando ao longo do cuadrimesre (50%).
b) Diversas probas de coñecemento sobre o traballo das clases interactivas (50%).
Para ter apto na materia é imprescindible ter aprobadas as duas probas a avaliar

avaliación de dispensa académica e non prsenciais (aquel alumnado que non chegue ao 80% das clases interactivas):

a) proba escrita sobre os contidos da materia (40%)
b) Traballo dunha obra académica que será ofertada pola profesora (60%)


*Observacións de avaliación:

5. Modificacións da bibliografía ou webgrafía
Só se incluirá a bibliografía que esté en aberto para o alumnado e

Competencias do título
Código Competencias do título
A1 Comprender os procesos de aprendizaxe relativos ao período de 6-12, no contexto familiar, social e escolar.
A2 Coñecer as características destes estudantes, así como as características dos seus contextos motivacionais e sociais.
A3 Dominar os coñecementos necesarios para comprender o desenvolvemento da personalidade destes estudantes e identificar disfuncións.
A4 Identificar dificultades de aprendizaxe, informalas e colaborar no seu tratamento.
A5 Coñecer as propostas e desenvolvementos actuais baseado na aprendizaxe de competencias.
A6 Identificar e planificar a resolución de situacións educativas que afectan a estudantes con diferentes capacidades e distintos ritmos de aprendizaxe.
A7 Analizar e comprender os procesos educativos na aula e fóra de ela relativos ao período 6-12.
A8 Coñecer os fundamentos da educación primaria.
A9 Analizar a práctica docente e as condicións institucionais que a enmarcan.
A10 Coñecer a evolución histórica do sistema educativo no noso país e os condicionantes políticos e lexislativos da actividade educativa.
A11 Coñecer os procesos de interacción e comunicación na aula.
A12 Abordar e resolver problemas de disciplina.
A13 Promover o traballo cooperativo e o traballo e esforzo individuais.
A14 Promover accións de educación en valores orientadas á preparación dunha cidadanía activa e democrática.
A15 Coñecer e abordar situacións escolares en contextos multiculturais.
A16 Deseñar, planificar e avaliar a actividade docente e a aprendizaxe na aula.
A17 Coñecer e aplicar experiencias innovadoras en educación primaria.
A18 Participar na definición do proxecto educativo e na actividade xeral do centro atendendo a criterios de xestión de calidade.
A19 Coñecer e aplicar metodoloxías e técnicas básicas de investigación educativa e ser capaz de deseñar proxectos de innovación identificando indicadores de avaliación.
A20 Mostrar habilidades sociais para entender ás familias e facerse entender por elas.
A22 Relacionar a educación co medio, e cooperar coas familias e a comunidade.
A28 Valorar as ciencias como un feito cultural.
A29 Recoñecer a mutua influencia entre ciencia, sociedade e desenvolvemento tecnolóxico, así como as condutas cidadás pertinentes, para procurar un futuro sustentable.
A34 Fomentar a educación democrática da cidadanía e a práctica do pensamento social crítico.
A40 Formular e resolver problemas vinculados coa vida cotiá.
A42 Desenvolver e avaliar contidos do currículo mediante recursos didácticos apropiados e promover as competencias correspondentes nos estudantes.
A48 Fomentar a lectura e animar a escribir.
A52 Desenvolver e avaliar contidos do currículo mediante recursos didácticos apropiados e promover as competencias correspondentes aos estudantes.
A60 Desenvolver e avaliar contidos do currículo mediante recursos didácticos apropiados e promover as competencias correspondentes nos estudantes.
A61 Adquirir un coñecemento práctico da aula e da xestión da mesma.
A63 Controlar e facer o seguimento do proceso educativo e en particular o de ensino-aprendizaxe mediante o dominio das técnicas e estratexias necesarias.
A64 Relacionar teoría e práctica coa realidade da aula e do centro.
A65 Participar na actividade docente e aprender a saber facer, actuando e reflexionando desde a práctica.
A66 Participar nas propostas de mellora nos distintos ámbitos de actuación que se podan establecer nun centro.
A68 Coñecer formas de colaboración cos distintos sectores da comunidade educativa e do contorno social.
B1 Aprender a aprender.
B2 Resolver problemas de forma efectiva.
B3 Aplicar un pensamento crítico, lóxico e creativo.
B4 Traballar de forma autónoma con iniciativa.
B5 Traballar de forma colaborativa.
B6 Comportarse con ética e responsabilidade social como cidadán e como profesional.
B7 Comunicarse de maneira efectiva nun contorno de traballo.
B8 Capacidade para elaborar discursos coherentes e organizados loxicamente.
B9 Capacidade para expoñer as ideas elaboradas, de forma oral e na escrita.
B10 Capacidade de expresión oral e escrita en varias linguas (a lo menos nunha lingua estranxeira).
B11 Capacidade de comprensión dos distintos códigos audiovisuais e multimedia e manexo das ferramentas informáticas.
B12 Capacidade de selección, de análise, de avaliación e de utilización de distintos recursos na rede e multimedia.
B13 Lectura e interpretación de imaxes.
B14 Capacidade para traballar en equipo de forma cooperativa, para organizar e planificar o traballo, tomando decisións e resolvendo problemas, tanto de forma conxunta como individual.
B15 Capacidade para utilizar diversas fontes de información, seleccionar, analizar, sintetizar e extraer ideas importantes e xestionar a información.
B16 Capacidade crítica e creativa na análise, planificación e realización de tarefas, como froito dun pensamento flexible e diverxente.
B17 Capacidade de análise e de autoavaliación tanto do propio traballo como do traballo en grupo.
B18 Compromiso ético para o exercicio das tarefas docentes.
B19 Capacidade de adaptarse a novas situacións nunha sociedade cambiante e plural.
B20 Relación con diversos interlocutores sociais.
B21 CB1 - Que os estudantes demostrasen posuír e comprender coñecementos nunha área de estudo que parte da base da educación secundaria xeneral, e se adoita encontrar a un nivel que, se ben se apoia en libros de texto avanzados, inclúe tamén algúns aspectos que implican coñecementos procedentes da vangarda do seu campo de estudo
B22 CB2 - Que os estudantes saiban aplicar os seus coñecementos ao seu traballo ou vocación dunha forma profesional e posúan as competencias que adoitan demostrarse por medio da elaboración e defensa de argumentos e a resolución de problemas dentro da súa área de estudo
B23 CB3 - Que os estudantes teñan a capacidade de reunir e interpretar datos relevantes (normalmente dentro da súa área de estudo) para emitir xuízos que inclúan unha reflexión sobre temas relevantes de índole social, científica ou ética
B24 CB4 - Que os estudantes poidan transmitir información, ideas, problemas e solucións a un público tanto especializado como non especializado
B25 CB5 - Que os estudantes desenvolvesen aquelas habilidades de aprendizaxe necesarias para emprender estudos posteriores cun alto grao de autonomía
C1 Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma.
C2 Dominar a expresión e a comprensión de forma oral e escrita dun idioma estranxeiro.
C3 Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida.
C4 Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común.
C5 Entender a importancia da cultura emprendedora e coñecer os medios ao alcance das persoas emprendedoras.
C6 Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse.
C7 Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe ao longo da vida.
C8 Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade.

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
O curriculum escolar como construción social A1
A2
A3
A8
A10
A19
A28
A29
A34
B1
B2
B6
B17
B18
B19
B20
B21
C5
C6
C7
O Deseño do curriculum escolar: innovación e cambio A9
A11
A12
A13
A16
A17
A18
A22
A40
A48
A61
A64
A65
B1
B2
B3
B4
B5
B6
B8
B9
B11
B13
B17
B22
B23
C1
C2
C3
C6
C7
Aplicacións didácticas do curriculum escolar:o alumnado como centro da aprendizaxe A1
A2
A4
A5
A6
A7
A13
A14
A15
A16
A17
A18
A20
A40
A42
A52
A60
B7
B8
B9
B10
B11
B12
B14
B15
B16
C4
C6
C8
Avaliación e propostas de millora na planificación curricular A9
A16
A17
A18
A63
A64
A65
A66
A68
B1
B14
B15
B16
B17
B18
B19
B20
B24
B25
C6
C7
C8

Contidos
Temas Subtemas
1.O SIGNIFICADO DO CURRICULUM NA ESTRUCTURA SOCIAL 1.1 Xustiza social nun mundo globalizado
1.2 Igualdad vs Igualitarismo
1.3 Niveis de xustiza social
1.4 Re-conceptualización do ensino
1.5 As sementes dun novo humanismo
2. OS DETERMINANTES DOS CURRICULA 2.2. Transformacións sociais e ámbitos de intervención
2.3. Procesos de aprendizaxe e participación democrática
2.3. Profesionalización e democratización
2.4. Pedagoxía crítica e cidadanía
2.5. Socidade e escola na construción dunha cidadanía critica
3. FORMACIÓN DE IDENTIDADES E IGUALDADE 3.1. Experiencias identitarias
3.2. Relacións culturais e diversidade identitaria
3.3. Dimensións educativas na construción da identidade
3.4. Curriculum e diversidade cultural
3.5. Escola e pluralismo cultural
4. O DESEÑO CURRICULAR. MÉTODOS, ESTRATEXIAS E MEDIOS DE ENSINO E APRENDIZAXE NO PROCESO DE ELABORACIÓN 4.1. Conflictos en torno ao deseño curricular
4.2. Propostas diversas no deseño do curriculo
4.3. Políticas escolares en torno ao deseño curricular
4.4. A importacia de prever a acción educativa
4.5. modelos de planificación curricular
5. AS TAREFAS DE APRENDER E ENSINAR E DE AVALIACIÓN 5.1. O papel do curriculum oculto
5.2. Niveis de análise e avaliación curricular
5.3. Novos espazos para aprender
5.4. Modelos escolares para a aprendizaxe innovadora
5.5. A investigación como método

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Seminario A1 A3 A7 A9 A19 A20 A22 A28 A29 A34 A48 A63 A64 A68 B1 B3 B7 B8 B12 B15 B16 B18 B19 B20 B25 C2 C4 C6 C7 C8 42 0 42
Análise de fontes documentais A5 A8 A10 A11 A15 A17 A18 B11 B13 B17 B21 B23 C5 0 35 35
Proba de ensaio A2 A4 A6 A12 A14 A16 A40 A42 A52 A60 A61 A65 B2 B9 B10 B14 B22 B24 C1 C3 2 0 2
Eventos científicos e/ou divulgativos A13 A66 0 10 10
Proba oral A5 A8 A10 A11 A15 A17 A18 B11 B13 B17 B21 B23 C4 C6 0 16 16
Portafolios do alumno B4 B5 B6 0 43 43
 
Atención personalizada 2 0 2
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Seminario Técnica de traballo en grupo que ten como finalidade o estudo intensivo dun tema. Caracterízase pola discusión, a participación, a elaboración de documentos e as conclusións ás que teñen que chegar todos os compoñentes do seminario
Análise de fontes documentais Técnica metodolóxica que supón a utilización de documentos audiovisuais e/ou bibliográficos (fragmentos de reportaxes documentais ou películas, noticias de actualidade, paneis gráficos, fotografías, biografías, artigos, textos lexislativos, etc.) relevantes para a temática da materia con actividades especificamente deseñadas para a análise dos mesmos. Pódese empregar como introdución xeral a un tema, como instrumento de aplicación do estudo de casos, para a explicación de procesos que non se poden observar directamente, para a presentación de situacións complexas ou como síntese de contidos de carácter teórico ou práctico
Proba de ensaio que se proporcione a resposta esperada, combinada coa capacidade de razoamento (argumentar, relacionar, etc.), creatividade e espírito crítico. Utilízase para a avaliación diagnóstica, formativa e sumativa. Permite medir as habilidades que non poden avaliarse con probas obxectivas como a capacidade de crítica, de síntese, de comparación, de redacción e de orixinalidade do estudante; polo que implica un estudo amplo e profundo dos contidos, sen perder de vista o conxunto das ideas e as súas relacións.
Eventos científicos e/ou divulgativos Actividades realizadas polo alumnado que implican a asistencia e/ou participación en eventos científicos e/ou divulgativos (congresos, xornadas, simposios, cursos, seminarios, conferencias, exposicións, etc.) co obxectivo de profundar no coñecemento de temas de estudo relacionados coa materia. Estas actividades proporcionan ao alumnado coñecementos e experiencias actuais que incorporan as últimas novidades referentes a un determinado ámbito de estudo.
Proba oral Actividade realizada polo alumnado no que se demostrará que os coñecementos adquiridos na materia poden ser aplicados no seu ámbito profesional. A reflexión sobre os contidos e a relación entre diferentes coñecementos serán os aspectos más destacados a desenvolver.
Portafolios do alumno É unha carpeta ou arquivador ordenado por seccións, debidamente identificadas ou etiquetadas, que contén os rexistros ou materiais produto das actividades de aprendizaxe realizadas polo alumno nun período de tempo, cos comentarios e cualificacións asignadas polo profesor, o que lle permite visualizar o progreso do alumno. O portafolios ou carpeta inclúe todo o que fai o alumno, como: apuntes ou notas de clases, traballos de investigación, guías de traballo e o seu desenvolvemento, comentarios de notas, resumes, probas escritas, autoavaliacións, tarefas desenvolvidas, comentarios de progreso do alumno realizado polo profesor, etc.

Atención personalizada
Metodoloxías
Seminario
Portafolios do alumno
Descrición
A atención personalizada ao alumnado estará garantida en todo momento. As cuestións aclaratorias sobre a materia, as dúbidas persoais, as ampliacións de contido así como unha reflexión máis pormenorizada da materia serán atendidas en horario de titoría que se entregará ao alumnado o primeiro día do seminario
A atención ao alumnado con dispensa académica desenvolverase previa cita coa docente onde se desenvolverán titorías de aclaración dos contidos que serán materia de exame e/ou traballo individual

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Proba de ensaio A2 A4 A6 A12 A14 A16 A40 A42 A52 A60 A61 A65 B2 B9 B10 B14 B22 B24 C1 C3 O proceso de avaliación explicarase pormenorizadamente ao alumnado o primeiro día do seminario, tendo en conta as particularidades, intereses e dilemas individuais 70
Proba oral A5 A8 A10 A11 A15 A17 A18 B11 B13 B17 B21 B23 C4 C6 O proceso de avaliación está relacionada coa elaboración de un traballo elaborado polo alumnado que deberá ser exposto de maneira oral. Explicarase pormenorizadamente ao alumnado o primeiro día do seminario, tendo en conta as particularidades, intereses e dilemas individuais 30
 
Observacións avaliación

A avaliación constará de duas probas:

 a) Exposición oral do traballo elaborado polo alumnado nas clases interactivas (30%).
  b) Un exame escrito sobre os contidos da materia (70%). 
 Para ter apto na materia é imprescindible ter aprobadas as duas probas a
avaliar  

avaliación de dispensa académica e non presenciais (aquel alumndo que non chegue ao 80% de asistencia ás aulas interactivas):

a) proba escrita sobre os contidos da materia (75%)
b) Traballo dunha obra académica que será ofertada pola profesora (25%) 

Fontes de información
Bibliografía básica


BENHABIB, Seyla. Las reivindicaciones de la cultura. Igualdad y diversidad en la era global. Madrid. Katz

FRASER, Nancy and HONNETH, Axel. (2206). ¿Redistribución o Reconocimiento?. Madrid. Morata.

FRASER, Nancy (2008). Escalas de justicia. Barcelona. Herder

GIMENO SACRISTÁN, José. ( educar y convivir en la cultura global. Madrid. Morata

GUTMANN, Amy. (2008). La identidad en democracia. Madrid. Katz

NUSSBAUM, Martha. (2005). El cultivo de la humanidad. Una defensa clásica de la reforma en la educación liberal. Barcelona. Paidós

Bibliografía complementaria

Gee, J.P. (2005): La ideología en los discursos. Madrid, Morata.

Gimeno Sacristán, J. (1997): El curriculum: una reflexión sobre la práctica. Madrid, Morata (7ª ed.).

Gimeno Sacristán, J. e Pérez Gómez, Á.I. (Comps.) (1997): Comprender y transformar la enseñanza (6ª ed.). Madrid, Morata.

Giroux, H.A. (1988): Los profesores como intelectuales: hacia una pedagogía crítica del aprendizaje. Barcelona/Madrid, Paidós/MEC.

Guttman (Gutmann), A. (2001): La educación democrática: una teoría política de la educación. Barcelona, Paidós.

Hargreaves, A. (1996): Profesorado, cultura y postmodernidad (cambian los tiempos, cambia el profesorado). Madrid, Morata.

Hargreaves, A. (2003): Enseñar en la sociedad del conocimiento. Barcelona, Octaedro.

Stenhouse, L. (2003): Investigación y desarrollo del curriculum (5ª ed.). Madrid, Morata

Torres Santomé, J. (2001): Educación en tiempos de neoliberalismo. Madrid, Morata.

Torres Santomé, J. (2005): El curriculum oculto (8ª ed.). Madrid, Morata.

Torres Santomé, J. (2006): La desmotivación del profesorado. Madrid, Morata.

Torres Santomé, J. (2006): Globalización e interdisciplinariedad: el curriculum integrado (5ª Ed.). Madrid, Morata.


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente

Materias que se recomenda cursar simultaneamente
Problemas sociais, xustiza xuvenil e educación/652439027

Materias que continúan o temario

Observacións


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías