| Competencias do título |
| Código | Competencias do título |
| A43 | Comprender os principios básicos das ciencias da linguaxe e a comunicación. |
| A44 | Adquirir formación literaria e coñecer a literatura infantil. |
| A45 | Coñecer o currículo escolar das linguas e a literatura. |
| A46 | Falar, ler e escribir correcta e adecuadamente nas linguas oficiais da Comunidade Autónoma. |
| A47 | Coñecer o proceso de aprendizaxe da linguaxe escrita e o seu ensino. |
| A48 | Fomentar a lectura e animar a escribir. |
| A49 | Coñecer as dificultades para a aprendizaxe das linguas oficiais de estudantes de outras linguas. |
| A50 | Afrontar situacións de aprendizaxe de linguas en contextos multilingües. |
| A51 | Expresarse, oralmente e por escrito nunha lingua estranxeira. |
| A52 | Desenvolver e avaliar contidos do currículo mediante recursos didácticos apropiados e promover as competencias correspondentes aos estudantes. |
| B7 | Comunicarse de maneira efectiva nun contorno de traballo. |
| B8 | Capacidade para elaborar discursos coherentes e organizados loxicamente. |
| B9 | Capacidade para expoñer as ideas elaboradas, de forma oral e na escrita. |
| B10 | Capacidade de expresión oral e escrita en varias linguas (a lo menos nunha lingua estranxeira). |
| B11 | Capacidade de comprensión dos distintos códigos audiovisuais e multimedia e manexo das ferramentas informáticas. |
| B15 | Capacidade para utilizar diversas fontes de información, seleccionar, analizar, sintetizar e extraer ideas importantes e xestionar a información. |
| B21 | CB1 - Que os estudantes demostrasen posuír e comprender coñecementos nunha área de estudo que parte da base da educación secundaria xeneral, e se adoita encontrar a un nivel que, se ben se apoia en libros de texto avanzados, inclúe tamén algúns aspectos que implican coñecementos procedentes da vangarda do seu campo de estudo |
| B22 | CB2 - Que os estudantes saiban aplicar os seus coñecementos ao seu traballo ou vocación dunha forma profesional e posúan as competencias que adoitan demostrarse por medio da elaboración e defensa de argumentos e a resolución de problemas dentro da súa área de estudo |
| B23 | CB3 - Que os estudantes teñan a capacidade de reunir e interpretar datos relevantes (normalmente dentro da súa área de estudo) para emitir xuízos que inclúan unha reflexión sobre temas relevantes de índole social, científica ou ética |
| B24 | CB4 - Que os estudantes poidan transmitir información, ideas, problemas e solucións a un público tanto especializado como non especializado |
| B25 | CB5 - Que os estudantes desenvolvesen aquelas habilidades de aprendizaxe necesarias para emprender estudos posteriores cun alto grao de autonomía |
| C1 | Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma. |
| C2 | Dominar a expresión e a comprensión de forma oral e escrita dun idioma estranxeiro. |
| C3 | Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida. |
| C8 | Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade. |
| Resultados de aprendizaxe | |||
| Resultados de aprendizaxe | Competencias do título | ||
| Adquirir formación literaria e coñecer a literatura infantil. | A44 |
B21 B22 |
C8 |
| Coñecer o currículo escolar das linguas e a literatura. | A45 A50 |
B23 B24 B25 |
|
| Coñecer o proceso de aprendizaxe da linguaxe escrita e o seu ensino. | A43 A46 A47 A49 |
B9 B10 B11 |
C2 |
| Fomentar a lectura e animar a escribir. | A48 A51 |
C3 |
|
| Desenvolver e avaliar contidos do currículo mediante recursos didácticos apropiados e promover as competencias correspondentes aos estudantes. | A52 |
||
| Comunicarse de maneira efectiva nun contorno de traballo. | B7 |
||
| Capacidade para elaborar discursos coherentes e organizados loxicamente. | B8 |
||
| Capacidade para utilizar diversas fontes de información, seleccionar, analizar, sintetizar e extraer ideas importantes e xestionar a información. | B15 |
||
| Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma. | C1 |
||
| Contidos |
| Temas | Subtemas |
| Tema 1. Didáctica da lingua e a literatura en Educación Primaria. | 1. O currículum de Lingua e literatura castelá en Educación Primaria. O papel de la lengua e o papel da literatura. Documentos de centro e Plan lector. 2. A competencia comunicativa e a educación literaria. Habilidades lingüísticas a través da literatura. Técnicas de expresión oral e escrita a través dos textos literarios: ler, escribir, narrar, recitar e contar. 3. Paradigmas teóricos da educación literaria. Educación literaria formal e non formal. 4. El aprendizaje de la lengua y de la literatura en contextos multilingües. 5. O/a docente como mediador/a. |
| Tema 2. A literatura infantil e xuvenil e a literatura en lingua castelá. | 1. Breve panorama da LIX universal. 2. A LIX en lingua castelá: pasado e presente. 3. Literatura infantil vs. literatura xuvenil: concomitancias e diferencias. 4. Literatura castelá en Educación Primaria: clásicos, adaptacións, canon, enfoques historicistas e alternativas de educación literaria. |
| Tema 3. Álbum ilustrado | 1. Álbum ilustrado: definición, tipos e características principais. 2. Álbum ilustrado na aula: lectura en voz alta e faladoiro literario como métodos do desenvolvemento da competencia comunicativa e da formación literaria. 3. Deseño, posta en práctica e avaliación dunha proposta lingüística e literaria para Educación Primaria a partir dun álbum ilustrado. |
| Tema 4. Didáctica da narración. | 1. Subxéneros narrativos. 2. O conto tradicional: historia e tradición hispánica 3. A escritura creativa e a didáctica da narración nas aulas de Educación Primaria. |
| Tema 5. Didáctica da poesía. |
1. A poesía en lingua castelá para alumnado de Educación Primaria: historia, xéneros e libros. 2. A escritura creativa e a didáctica da poesía nas aulas de Educación Primaria. |
| Tema 6. Didáctica do teatro | 1. O teatro escolar e a dramatización como recursos educativos nas aulas de lingua e literatura en lingua castelá. 2. Novas formas de teatro na aula. |
| Tema 7. Bibliotecas escolares e bibliotecas de aula. | 1. O papel da biblioteca escolar: espazo, uso, colección e significado 2. A biblioteca de aula. |
| Planificación | ||||
| Metodoloxías / probas | Competencias | Horas presenciais | Horas non presenciais / traballo autónomo | Horas totais |
| Aprendizaxe colaborativa | A43 A44 A45 A46 A47 A48 A49 A50 A52 B11 B15 B21 B23 B24 B25 C2 C3 | 15 | 20 | 35 |
| Aprendizaxe servizo | A43 A44 A45 A46 A48 A50 A51 A52 B7 B8 B9 B10 B15 B21 B22 B23 B24 B25 C1 C8 | 15 | 20 | 35 |
| Resumo | A46 A47 B7 B8 B9 B15 C1 | 20 | 40 | 60 |
| Lecturas | A44 A45 A47 A48 B15 | 10 | 0 | 10 |
| Atención personalizada | 10 | 0 | 10 | |
| *Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado | ||||
| Metodoloxías |
| Metodoloxías | Descrición |
| Aprendizaxe colaborativa | Participación de todos os alumnos e alumnas na construción dos saberes e na análise crítica dos contidos presentados na materia. |
| Aprendizaxe servizo | Intervención didáctica en torno á educacion literaria nun aula dun centro de Educación Primaria a raíz da detección de necesidades educativas. |
| Resumo | Resumo e reflexión sobre as aprendizaxes adquiridas na materia. |
| Lecturas | Os alumnos e alumnas deberán achegarse a un corpo bibliográfico indicado nas aulas e a varias obras literarias. |
| Atención personalizada |
|
|
| Avaliación | |||
| Metodoloxías | Competencias | Descrición | Cualificación |
| Resumo | A46 A47 B7 B8 B9 B15 C1 | Resumo e reflexión sobre as aprendizaxes adquiridas ao longo da materia. | 30 |
| Aprendizaxe servizo | A43 A44 A45 A46 A48 A50 A51 A52 B7 B8 B9 B10 B15 B21 B22 B23 B24 B25 C1 C8 | Intervención didáctica en torno á educacion literaria nun aula dun centro de Educación Primaria a raíz da detección de necesidades educativas. | 70 |
| Observacións avaliación | |||
|
Os alumnos e alumnas presenciais (é dicir, aqueles que asistan a un 80% das clases), para superar a materia na oportunidade de xuño, deberán obter unha puntuación mínima de 5 puntos sobre 10 tanto no traballo tutelado como no resumo. Cunha nota inferior en calquera das dúas partes non superarán a materia e deberán presentarse á oportunidade de xullo para ser avaliados da parte que non superaran na convocatoria anterior. Os alumnos e alumnas non presenciais (aqueles que falten a más dun 20% das clases) serán avaliados na oportunidade de xuño soamente mediante unha proba obxectiva na data fixada pola Xunta de Facultade. |
|||
| Fontes de información |
| Bibliografía básica |
García Padrino, J. (2018). Historia crítica de la literatura infantil y juvenil en la España actual (1939-2015). Marcial Pons
Benegas, M. (2016). A juego lento : taller de poesía. Valencia: Litera
Tejerina Lobo. (). Algunas consideraciones pedagógicas sobre la poesía. http://www.biblioteca.org.ar/libros/132273.pdf
Puig e al. (2011). Aprendizaje-servicio y Educación para la Ciudadanía. Revista de educación, núm extra 1, 45-67
Besora, R. (1992). Aproximación a la poesía a través del juego. Papeles de literatura infantil, núm. 15, pp. 3-12
Miret, I. et al. (2011). Bibliotecas escolares ¿entre interrogantes?. Madrid: Ministerio de Educación Cultura y Deporte
Cerrillo, P. (2013). Canon Literario, Canon escolar, canon oculto. Cuaderns de Filologia. Estudis literaris, XVIII. pp. 17-13
Noia Campos, C. (2002). Contos galegos de tradición oral. Vigo : NigraTrea
Durán, C. et al. (2022). Del currículum a l’aula: planificació didàctica en llengua i literatura. Articles: Revista de didàctica de la llengua i de la literatura, 94, 11-20
Jover Gómez-Ferrer, G. (2020). Desplazar el centro: otra educación literaria es necesaria. Textos de didáctica de la lengua y la literatura, 90
Chambers, A. (2015). Dime. México: Fondo de Cultura Económica
García Carcedo, P. (2011). Educación Literaria y Escritura Creativa. Granada: GEU
Lomas, Carlos & Mata, J. (2014). El aprendizaje de la lectura literaria. Textos de didáctica de la lengua y la literatura, 66, 1133
Zipes, J. (2012). El irresistible cuento de hadas. Buenos Aires: Fondo de cultura económica
Díaz Plaja, Ana; G. Bordóns (2006). Enseñar literatura en secundaria La formación de lectores críticos, motivados y cultos. Barcelona: Graó
Díaz-Plaja Taboada, A. (2009). Entre libros. La construcción de un itinerario lector propio en la adolescencia. Lecturas adolescentes, Barcelona: Graó, pp. 119-150
Moreno, Víctor (1996). Escritura imaginativa. Abecedario de la escritura. Santiago de Compostela: Universiade de Santiago de Compostela
Achugar, E. & Lomas, C (2020). Ètica de la comunicació. Articles: Revista de didàctica de la llengua i de la literatura, n-um. 86, pp. 4-7.
Achugar, E. & Lomas, C. (2020). Ética de la comunicación, Revista de didàctica de la llengua i de la literatura, 86, 4-7.
Rodari, G. (1991). Gramática de la fantasía. Introducción al arte de contar historias. Barcelona: Aliorna
Morilla, L. e Hohan, S. A. (1999). Hacer escribir a los niños. La metodología del taller de escritura y consignas prácticas para incentivar el mundo creativo y novelesco de los niños. Barcelona: Grafein
Garralón, A. (2005). Historia portátil de la literatura infantil. Salamanca: Anaya
Colomer, T. (2010). Introducción a la literatura infantil y juvenil actual. Madrid: Síntesis
Zumthor, P. (1991). Introducción a la poesía oral. Madrid: Taurus
Jover Gómez-Ferrer, G. (2014). Itinerarios de lectura en secundaria. Textos de didáctica de la lengua y la literatura, 66, 2014
Motos, T. (1996). Juegos creativos de lenguaje. Santiago de Compostela: Universiade de Santiago de Compostela
Badia, D. & Vilà, M. (2000). Juegos de expresión oral y escrita. Barcelona: Graó
Rodari, G. (2004). Juegos de fantasía. Zaragoza: Edelvives
Aguilar, C. (2012). La didáctica de la lengua y la literatura y la teoría crítica. Lenguaje y textos, 36, 5-14.
Bombini, G. & Lomas, C (2022). La escritura creativa, otra vez. Textos de didáctica de la lengua y la literatura, núm 96, pp. 6-9
Colomer, T. (2010). La evolución de la literatura infantil y juvenil en España. Ibby
Pelegrín, A. (1996). La flor de la maravilla. Madrid: Fundación Germán Sánchez Ruipérez
Pelegrín, A. (1996). La flor de la maravilla. Juegos, recreos, retahílas.. Madrid: Fundación. Germán Sánchez Ruipérez
Muñoz Cáliz, B. (2020). La investigación sobre teatro infantil y juvenil en España: estado de la cuestión. Talía: Revista de estudios teatrales, 2, 5-15
Senís Fernández, J. (2021). La música enterrada: Galerías líricas en la poesía infantil actual. Contornos de la poesía infantil y juvenil actual. Cuenca: Universidad de Castilla-La Mancha, Edicion
Lluch, G. et alii. (2010). Las lecturas de los jóvenes. Barcelona: Anthropos
Machado, A. Mª. (2002). Lectura, escuela y creación literaria. Salamanca: Anaya
Achugar, E. & Lomas, C (2021). Leer el mundo: la formación de lectores críticos. Textos de didáctica de la lengua y la literatura, núm 91, 2021
Lomas, C. (2016). Lo lingüístico es político. Cuadernos de pedagogía, núm. 465, pp. 56-61
Durán, C & Lomas, C. (2015). Los planes de lectura y escritura de centro. Textos de didáctica de la lengua y la literatura, 68, 5-8
Bombini, G. & Lomas, C. (2020). Otra educación literaria, Textos de didáctica de la lengua y la literatura,90, 4-6.
Pelegrín, A. (2008). Pequeña memoria recobrada: libros infantiles del exilio del 39. Ministerio de Educación Cultura y Deporte, Subdirección General de Información y Publicaciones
Couto Palmeiro, V; Lamapereira, e Vieites, M. (1992). Práctica teatral na escola. Vigo: Ir Indo
Gonzalez Subías, J. L. (2020). Teatro por niños y para niños en la España de mediados del siglo XIX. Cuadernos de Ilustración y Romanticismo: Revista del Grupo de Estudios del siglo XVII, 26, pp. 551-5
Prado Díez, D. (1996). Técnicas creativas y lenguaje total . Santiago de Compostela: Universiade de Santiago de Compostela
Moreno, V. (1998). Va de poesía. Navarra: Pamilela
Jover Gómez-Ferrer, G. (2018). ¿Qué clásicos para la secundaria obligatoria?. Textos de didáctica de la lengua y la literatura, 82, 7-12 |
|
|
|
| Bibliografía complementaria | |
|
|
| Recomendacións | ||
| Materias que se recomenda ter cursado previamente | |
|
| Materias que se recomenda cursar simultaneamente | ||
|
| Materias que continúan o temario | ||
|
| Observacións | |
|
A asistencia regular ás aulas dará ao alumno ou alumna o dereito de realizar os traballos titorizados. Se o alumno ou alumna non cumpre con este requisito de asistencia (é dicir, falta máis dun 20% das horas) será avaliado unicamente mediante a proba obxectiva fixada en xuño pola xunta de facultade. En ningún caso se permitirá o plaxio. De ser detectado en calquera traballo, exame ou outro documento entregado á profesora, este será avaliado directamente cun 0 (nunha escala do 0 ao 10). Traballarase para identificar e modificar prexuízos e actitudes sexistas, e influirase na contorna para modificalos e fomentar o respecto e a igualdade. Deberanse detectar situacións de discriminación por razón de xénero e proporanse accións e medidas para corrixilas. Facilitarase a plena integración do alumnado que por razón físicas, sensoriais, psíquicas ou socioculturais, experimenten dificultades a un acceso axeitado, igualitario e proveitoso á vida universitaria. Todos os traballos serán enviados telematicamente e só se imprimirán en casos excepcionais, coa fin de facer un uso sustentable dos recursos e previr impactos negativos sobre o medio natural.
|