Datos Identificativos 2023/24
Asignatura (*) Educación matemática II Código 652G02018
Titulación
Grao en Educación Primaria
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 2º cuadrimestre
Segundo Obrigatoria 6
Idioma
Galego
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Pedagoxía e Didáctica
Coordinación
Torre Fernandez, Enrique de la
Correo electrónico
enrique.torref@udc.es
Profesorado
Rodríguez Padín, Rocío
Torre Fernandez, Enrique de la
Correo electrónico
rocio.rodriguez.padin@udc.es
enrique.torref@udc.es
Web
Descrición xeral Esta materia pretende completar a formación en Educación Matemática dun futuro mestre de Educación Primaria.
Nesta materia describiránse e analizaránse os procesos de ensino-aprendizaxe das Matemáticas na etapa de Educación Primaria, favorecendo o coñecemento de métodos, técnicas e recursos para o seu traballo na aula.
Tamén se quere mostrar o papel que representa a Matemática na sociedade actual e o papel que xoga no camiño hacia unha educación crítica, interdisciplinar e multicultural.



Competencias do título
Código Competencias do título
A38 Adquirir competencias matemáticas básicas (numéricas, cálculo, xeométricas, representacións espaciais, estimación e medida, organización e interpretación da información, etc.).
A39 Coñecer o currículo escolar de matemáticas. Analizar, razoar e comunicar propostas matemáticas.
A40 Formular e resolver problemas vinculados coa vida cotiá.
A41 Valorar a relación entre matemáticas e ciencias como un dos pilares do pensamento científico.
A42 Desenvolver e avaliar contidos do currículo mediante recursos didácticos apropiados e promover as competencias correspondentes nos estudantes.
B1 Aprender a aprender.
B2 Resolver problemas de forma efectiva.
B3 Aplicar un pensamento crítico, lóxico e creativo.
B4 Traballar de forma autónoma con iniciativa.
B5 Traballar de forma colaborativa.
B8 Capacidade para elaborar discursos coherentes e organizados loxicamente.
B9 Capacidade para expoñer as ideas elaboradas, de forma oral e na escrita.
B10 Capacidade de expresión oral e escrita en varias linguas (a lo menos nunha lingua estranxeira).
B11 Capacidade de comprensión dos distintos códigos audiovisuais e multimedia e manexo das ferramentas informáticas.
B12 Capacidade de selección, de análise, de avaliación e de utilización de distintos recursos na rede e multimedia.
B15 Capacidade para utilizar diversas fontes de información, seleccionar, analizar, sintetizar e extraer ideas importantes e xestionar a información.
B18 Compromiso ético para o exercicio das tarefas docentes.
B19 Capacidade de adaptarse a novas situacións nunha sociedade cambiante e plural.
B21 CB1 - Que os estudantes demostrasen posuír e comprender coñecementos nunha área de estudo que parte da base da educación secundaria xeneral, e se adoita encontrar a un nivel que, se ben se apoia en libros de texto avanzados, inclúe tamén algúns aspectos que implican coñecementos procedentes da vangarda do seu campo de estudo
B22 CB2 - Que os estudantes saiban aplicar os seus coñecementos ao seu traballo ou vocación dunha forma profesional e posúan as competencias que adoitan demostrarse por medio da elaboración e defensa de argumentos e a resolución de problemas dentro da súa área de estudo
B23 CB3 - Que os estudantes teñan a capacidade de reunir e interpretar datos relevantes (normalmente dentro da súa área de estudo) para emitir xuízos que inclúan unha reflexión sobre temas relevantes de índole social, científica ou ética
B24 CB4 - Que os estudantes poidan transmitir información, ideas, problemas e solucións a un público tanto especializado como non especializado
B25 CB5 - Que os estudantes desenvolvesen aquelas habilidades de aprendizaxe necesarias para emprender estudos posteriores cun alto grao de autonomía
C1 Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma.
C3 Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida.
C4 Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común.
C6 Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse.
C7 Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe ao longo da vida.
C8 Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade.

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Potenciar e desenvolver coñecementos de conceptos matemáticos básicos. A38
B1
B2
B3
B4
B5
B8
B9
B10
B11
B12
B15
B18
B19
B22
C1
C3
C4
C6
C7
C8
Coñecer e analisar o currículo escolar de matemáticas na Educación Primaria. A39
B1
B2
B3
B4
B5
B8
B9
B10
B11
B12
B15
B18
B19
C1
C3
C4
C6
C7
C8
Coa finalidade de que os estudantes experimenten a utilidade das matemáticas na vida cotíá, resolverán problemas matemáticos e non propiamente matemáticos. A40
B1
B2
B3
B4
B5
B8
B9
B10
B11
B12
B15
B18
B19
B25
C1
C3
C4
C6
C7
C8
O progreso científico, en tódalas súas ramas, require dunha estreita e forte interacción coa matemática; de aquí a necesidade de valorar a forte e longa relación entre a matemática e a ciencia. A41
B1
B2
B3
B4
B5
B8
B9
B10
B11
B12
B15
B18
B19
B21
B24
C1
C3
C4
C6
C7
C8
Avaliar e analizar a ensinanza e o aprendizaxe das matemáticas na etapa de Educación Primaria utilizando recursos e materiais didácticos. A42
B1
B2
B3
B4
B5
B8
B9
B10
B11
B12
B15
B18
B19
B23
C1
C3
C4
C6
C7
C8

Contidos
Temas Subtemas
Os números racionais na Educación Primaria. A necesidade de ampliar o sistema numérico.
As fraccións.
Os números decimais.
As porcentaxes.
Os números enteiros na Educación Primaria.
Os números positivos e negativos: conflitos na aprendizaxe.
As operacións con números enteiros.
Situacións e recursos.
A proporcionalidade. Dificultades e problemas. Magnitudes proporcionais.
O razoamento proporcional.
O desenvolvemento do pensamento aleatorio na Educación Primaria. O pensamento probabilístico no currículo.
O tratamento do azar.
A estatística na Educación Primaria.

Análise fenomenolóxica.
Organización e representación de datos.
Métodos estatísticos para a análise crítica de datos.

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Sesión maxistral A38 18 29 47
Lecturas A39 A41 A42 B1 B15 C7 C8 0 11.5 11.5
Prácticas de laboratorio A38 A39 A40 A41 A42 B1 B2 B3 B4 B8 B9 B11 B12 B15 B18 B19 C1 C3 C6 C7 C8 19 28 47
Proba mixta B2 B3 B4 B8 B9 C1 3 11 14
Actividades iniciais B18 C4 C7 1 0 1
Discusión dirixida A39 A40 B2 B3 B8 1 1 2
Traballos tutelados A38 A39 A40 A41 A42 B3 B5 B9 B10 B11 B12 B15 B18 B19 B21 B22 B23 B24 B25 C1 C3 C6 C7 C8 0 25.5 25.5
 
Atención personalizada 2 0 2
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Sesión maxistral Exposición dos distintos contidos da materia por parte do docente, buscando presentar a información, motivar o estudo e o traballo e a participación do alumnado.
Lecturas Material escrito que se lle propoñerá ós estudantes para coñecer diferentes cuestións do temario.

Prácticas de laboratorio Traballo na aula sobre aspectos concretos dos diferentes temas, seguindo guións máis ou menos abertos, e coa axuda de materiais.

Proba mixta Esta metodoloxía engloba varias probas de avaliación:
-Por un lado realizaranse unha serie de probas individuais ou grupais ao longo do cuadrimestre para realizar unha avaliación continua da materia. Nestas probas avaliaranse os contidos impartidos na sesións maxistrais, nas prácticas de laboratorio e nas lecturas dos apuntamentos da materia subidos ao Campus Virtual.
-E por outro lado, tamén acolle a proba escrita (exame) final onde combinaranse preguntas abertas e pechadas e que posiblemente non todo o alumnado teña obrigación de realizar. Realizarase presencialmente na data oficial publicada e asignada á materia.
Actividades iniciais Diálogo entre o/a docente e o estudantado para coñecer os intereses e motivacións do estudantado
Discusión dirixida Diálogo na aula entre estudantes e co profesorado, dirixido por este último, sobre aspectos concretos dos diferentes temas
Traballos tutelados Proporase un traballo relacionado cos contidos da materia. Presentarase un informe escrito onde se recollerán todos os apartados indicados para a realización do traballo, ao longo das titorías.
Realizaranse varias titoría obrigatorias para o seguimento deste traballo. Será preferiblemente un traballo a realizar en grupo.

Atención personalizada
Metodoloxías
Proba mixta
Traballos tutelados
Prácticas de laboratorio
Descrición
A atención personalizada descríbese como momentos de traballo presencial co/coa docente.
A forma e o momento en que se desenvolven indicaranse en relación a cada actividade ao longo do curso segundo o plan de traballo da materia.

Os traballos tutelados guiaranse mediante titorías individuais ou grupais, presenciais ou mediante Teams. No caso das titorías grupais, cada grupo de estudantes deberá acudir a aquelas titorías de seguimento que convoque o/a docente, e expor oralmente os seus progresos.

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Proba mixta B2 B3 B4 B8 B9 C1 Valorarase o grao de corrección seguindo os requerimentos de cada pregunta, así como a claridade. Engloban contidos das prácticas de laboratorio, das lecturas e da sesión maxistral. Serán probas individuais. 40
Traballos tutelados A38 A39 A40 A41 A42 B3 B5 B9 B10 B11 B12 B15 B18 B19 B21 B22 B23 B24 B25 C1 C3 C6 C7 C8 Valorarase o grado de consecución do cumprimento das directrices docentes.

Os contidos incluidos deben estar apropiadamente referenciados ao longo do traballo e no apartado de referencias usando as normas APA 6ª Edición (ou unha posterior se proceder). No parafraseado deben figurar as fontes orixinais das ideas que se reelaboran. A presencia de fontes científicas no traballo é un signo de credibilidade que é un requisito imprescindible para demostrar a excelencia académica.
Recoméndase consultar todo o relacionado coa propiedade intelectual e cómo publicar no seguinte enlace:
https://www.udc.es/gl/biblioteca/servizos/apoio_investigacion/servizos_apoio/index.html

Tense que evitar o plaxio.
As citas e as referencias a calquera texto debe declararse, o uso literal do texto ou ideas doutros autores parafraseadas sen declarar a fonte supón o suspenso do traballo en aplicación do artigo 14.4 da NORMAS DE AVALIACIÓN, REVISIÓN E RECLAMACIÓN DAS CUALIFICACIÓNS DOS ESTUDOS DE GRAO E MESTRADO UNIVERSITARIO, aprobada polo Consello de Goberno do 19 de decembro de 2013 e sufrindo a súa última modificación o 29 de xuño de 2017, na que se indica que "na realización de traballos, o plaxio e a utilización de material non orixinal, incluído aquel obtido a través de internet, sen indicación expresa da súa procedencia e, se é o caso, o permiso do seu autor/a, poderá ser considerada causa de cualificación de suspenso na actividade. Todo iso sen prexuízo das responsabilidades disciplinarias ás que puidese haber lugar tras o correspondente procedemento."
40
Prácticas de laboratorio A38 A39 A40 A41 A42 B1 B2 B3 B4 B8 B9 B11 B12 B15 B18 B19 C1 C3 C6 C7 C8 Terase en conta a participación, o interese mostrado, a realización razoada das tarefas,...
Para cumprir o obxectivo da avaliación continua, estas tarefas ou prácticas poderanse realizar sen previo aviso en calquera franxa horaria asignada á materia.
20
 
Observacións avaliación

A avaliación continua da
materia
será:

- Tarefas realizadas a través
das metodoloxías de prácticas de laboratorio e probas mixtas de forma
individual (realizarase unha media aritmética da serie de actividades
realizadas na aula) que ponderarán na cualificación final cun 60%.

- Traballo en equipo realizado
a través do traballo tutelado e prácticas a través de TIC que ponderará na
cualificación final cun 40%.

O exame final da materia
só é obrigatorio para aqueles estudantes que non efectúen esta avaliación
continua
,
e de ser o caso a súa avaliación consistirá en:

o Unha proba obxectiva
individual e presencial cunha ponderación do 60% nas datas oficiais e
publicadas na web da facultade.

o Un traballo individual
cunha ponderación do 40%. Este traballo deberá realizarse coas indicacións
que establecerá o/a docente a cada un dos/as estudantes, polo que é
obrigatorio comunicar ao docente que o estudante se acolle á avaliación non
continua, e o docente asignaralle o traballo tutelado e as indicacións
correspondentes. Non se admitirá a presentación dun traballo individual
sen este requisito
.

Na 2º Oportunidade a
cualificación da materia será
:

- Unha proba obxectiva
individual cunha ponderación do 60%.

- Un traballo individual cunha
ponderación do 40%. Este
traballo deberá realizarse coas indicacións que establecerá o/a docente a
cada un dos/as estudantes, polo que é obrigatorio pedirlle ao/á docente
as indicacións correspondentes. Non se admitirá a presentación dun
traballo individual sen este requisito
.

No caso de que un/unha
estudante na modalidade continua e na 1ª oportunidade suspenda algunha parte
debe saber:

o Se suspende a parte do
traballo de aula, debe realizar o exame de forma presencial e individual, cun
peso na súa cualificación final do 60%.

o Se suspende a parte do
traballo en equipo, debe realizar outro traballo de forma individual, coas
directrices que deberá demandar ao/á docente cun peso na súa cualificación
final do 40%.

Para superar a materia en calquera 
modalidade e en calquera oportunidade, deberanse ter superadas cunha
cualificación mínima de 5,0 as dúas partes que forman a avaliación,
resultando como cualificación final a media ponderada das dúas
cualificacións. Do contrario a cualificación final será a cualificación da
parte suspensa ou a media ponderada das dúas
partes se están ámbalas dúas suspensas.

En calquera modalidade, se o/a estudante aproba calquera parte avaliada
da materia na 1ª oportunidade, esa cualificación será válida para a 2ª
oportunidade.

Se o estudante non realiza algún traballo solicitado, en calquera
modalidade e en calquera oportunidade, en tempo e forma, a cualificación desa
tarefa será un 0.

Todas as directrices dos traballos solicitados estarán no Campus Virtual
da materia.

Entenderase que un/ha
estudante se acolle á modalidade de avaliación continua se fai a entrega
dalgunha fase do traballo en equipo ou realiza algunha proba de avaliación
continua, e esta será a avaliación correspondente á 1ª oportunidade. Se unha
ou as dúas partes desta avaliación está suspensa, poderá superar a materia na
2ª oportunidade.

As faltas de ortografía nos
traballos e materiais presentados reducirán a puntuación final.

A
realización fraudulenta das
probas ou actividades de avaliación, unha vez comprobada, implicará
directamente a cualificación de suspenso na convocatoria en que se
cometa: o/a estudante será cualificado con “suspenso” (nota numérica 0)
na convocatoria correspondente do curso académico,
tanto se a comisión da falta se produce na primeira oportunidade como
na segunda. Para isto, procederase a modificar a súa cualificación na
acta de primeira oportunidade, se fose necesario.

Cada estudante debe colocar no seu perfil de usuario do Campus Virtual
unha foto que o identifique.

 


Fontes de información
Bibliografía básica S. Schuck & P. Pereira (2011). What counts in teaching mathematics. Springer New York

ALSINA, C. y otros. (1996) "Enseñar matemáticas" (Graó:Barcelona)

BAROODY, A.J. (1988) "El pensamiento matemático de los niños" (Vi­sor?MEC:Ma­drid)

BATANERO C., CAÑIZARES J., DÍAZ GODINO J.C. (1987) Probabilidad (Síntesis:Madrid)

CASTELNUOVO, E. (1990) "Didáctica de la matemática moderna" (Trillas:Mexico)

CASTRO, E. (2001)"Didáctica de la Matemática en la Educación Primaria" (Síntesis: Madrid)

CHAMORRO, Mª del CARMEN (coord.) (2003) Didáctica de las Matemáticas para Primaria. (Pearson: Madrid)

CHAMOSO, JOSÉ; RAWSON, WILLIAM ( 2003 ) Matemáticas en una tarde de paseo ( Nivola: Madrid)

CHEVALLARD, Yves - BOSCH, Marianna - GASCÖN, Josep (1997) "Estudiar Matemáticas. El eslabón perdido entre enseñanza y aprendizaje" (Horsori: Barcelona)

COMAP (1999) Las matemáticas en la vida cotidiana (Addison-Wesley: Madrid)

CORBALÁN, F. (1995) "La matemática aplicada a la vida cotidiana" (Graó:Barcelona)

CRUZ C., GONZÁLEZ C., LLORENTE J.(1997) Actividades sobres Azar y Probabilidad. Narcea. M.E.C.

FISHER, R. - VINCE, A. (1990) "Investigando las Matemáticas" 4 vol. (Akal:Madrid)

GALLEGO LÁZARO, CARLOS... [et al.] (2005) Repensar el aprendizaje de las matemáticas: Matemáticas para convivir comprendiendo el mundo (Graó: Barcelona)

GIMÉNEZ, JOAQUIM; SANTOS, LEONOR; DA PONTE, JOAO PEDRO (coords.) (2004) La actividad matemática en el aula Homenaje a Pablo Abrantes (Graó: Barcelona)

GODINO, JUAN D. (2003) “Proyecto Edumat-Maestros. Matemáticas y su Didáctica para Maestros” URL: http://www.ugr.es/~jgodino/edumat-maestros/welcome.html

GORGORIÓ, N.; DEOULOFEU, J.; BISHOP, A. (coords.) ( 2000) Matemáticas y educaciónRetos y cambios desde una perspectiva internacional / (Graó:ICE de la Universitat de Barcelona; Barcelona)

N.C.T.M. (1995) "Estándares curriculares y de evaluación para la educación matemática Addenda series:'Geometría y sentido espacial', 'Geometría en el ciclo medio', 'Geometría desde múltiples perspectivas'" (S.A.E.M. Thales: Sevilla)

N.C.T.M. (2003) "Principios y Estándares para la educación matemática" (S.A.E.M. Thales:Sevilla)

SCHUNK, S., PEREIRA, P. (2011) "What counts in teaching mathematics" (Springer New York)

UDINA IABELLÓ, F. (1989) "Aritmética y calculadoras" (Síntesis:Madrid)

VELÁSQUEZ, FIDELA (coord.) (2004) Matemáticas e Internet (Graó: Barcelona)

Os libros da colección "Matemáticas:cultura y aprendizaje" da editorial Síntesis.

Bibliografía complementaria

ALSINA, C. ‑ FORTUNY, J.M. (1994) "La matemática del consumidor" (Institut Català del Consum:Barcelona)

ALSINA, C. y otros. (1996) "Enseñar matemáticas" (Graó:Barcelona)

ÁLVAREZ, A. (1995) "Uso de la calculadora en el aula"(carpeta E.S.O.) (Narcea:Madrid)

ÁLVAREZ, A. (1996) "Actividades matemáticascon materiales didácticos" (carpeta para la E.S.O.) (Narcea:Madrid)

ANTÓN, J.L. y otros (1994) "Taller de Matemáticas" (carpeta E.S.O.) (Narcea:Madrid)

CHAMOSO, JOSÉ; RAWSON, WILLIAM ( 2003 ) Matemáticas en una tarde de paseo ( Nivola: Madrid)

CORBALÁN, F. (1995) "La matemática aplicada a la vida cotidiana" (Graó:Barcelona)

CRUZ C., GONZÁLEZ C., LLORENTE J.(1997) Actividades sobres Azar y Probabilidad. Narcea. M.E.C.

GALLEGO LÁZARO, CARLOS... [et al.] (2005) Repensar el aprendizaje de las matemáticas: Matemáticas para convivir comprendiendo el mundo (Graó: Barcelona)

GIMÉNEZ, JOAQUIM; SANTOS, LEONOR; DA PONTE, JOAO PEDRO (coords.) (2004) La actividad matemática en el aula Homenaje a Pablo Abrantes (Graó: Barcelona)

GORGORIÓ, N.; DEOULOFEU, J.; BISHOP, A. (coords.) ( 2000) Matemáticas y educaciónRetos y cambios desde una perspectiva internacional / (Graó:ICE de la Universitat de Barcelona; Barcelona)

N.C.T.M. (2003) "Principios y Estándares para la educación matemática" (S.A.E.M. Thales:Sevilla)

UDINA IABELLÓ, F. (1989) "Aritmética y calculadoras" (Síntesis:Madrid)

VELÁSQUEZ, FIDELA (coord.) (2004) Matemáticas e Internet (Graó: Barcelona)


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente
Educación matemática I/652G02008

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario
Educación matemática III/652G02024
Resolución de problemas en matemática/652G02030

Observacións

Recoméndase os envíos dos traballos telemáticamente e, de non ser posible, non utilizar plásticos. Elixir a impresión a doble cara, empregar papel reciclado e evitar imprimir borradores.

Débese facer un uso sostible dos recursos e a prevención de impactos negativos sobre o medio natural.

Débese ter en conta a importancia dos principios éticos relacionados cos valores da sostenibilidade nos comportamentos persoais e profesionais.

Segundo se recolle nas distintas normativas de aplicación para a docencia universitaria deberase incorporar a perspectiva de xénero nesta materia (usarase linguaxe non sexista, propiciarase a intervención en clase de alumnos e alumnas...)

Traballarase para identificar e modificar prexuízos e actitudes sexistas e influirase na contorna para modificalos e fomentar valores de respecto e igualdade.

Deberanse detectar situacións de discriminación por razón de xénero e proporanse accións e medidas para corrixilas.



(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías