Identifying Data

2020/21

Subject (*)

Alternative Communication Systems

Code

652G02037

Study programme

Grao en Educación Primaria

Descriptors

Cycle

Period

Year

Type

Credits

Graduate

2nd four-month period

Fourth

Optional

4.5

Language

Spanish

Teaching method

Face-to-face

Prerequisites

Department

Psicoloxía

Coordinador

Gomez Taibo, Maria Luisa

E-mail

luisa.gomez.taibo@udc.es

Lecturers

Gomez Taibo, Maria Luisa

E-mail

luisa.gomez.taibo@udc.es

Web

General description

Esta é unha materia na que se trata de dotar o futuro mestre das ferramentas necesarias para facilitar o acceso ó curriculum ordinario e adaptado a á comunicación do alumnado con necesidades educativas especiais sen fala o con trastorno severo da fala por mor de discapacidades conxénitas ou adquiridas. O uso de sistemas alternativos de comunicación baseados en símbolos gráficos coma os SPC, BLISS, PIC, a ortografía, etc., signos manuales, e o uso de opcións de alta e baixa tecnoloxía de apoio á comunicación xunto con programas especiales para a comunicación e a escritura serán as ferramentas básicas para a participación e a aprendizaxe escolar do alumnado con discapacidade e trastornos da comunicación e da linguaxe.

Contingency plan

1. Modificacións nos contidos
Non haberá cambios nos contidos desta materia.

2. Metodoloxías
*Metodoloxías docentes que se manteñen
- Sesión maxistral: impártese virtualmente.
- Proba obxectiva: a avaliación será continua e virtual e tamén se manterá a proba obxectiva final.
- Eventos científicos e/ou divulgativos: son desenvolvidos virtualmente.

*Metodoloxías docentes que se modifican
En caso de confinamento
- Obradoiro: as prácticas dos sistemas alternativos non asistidos se impartirán virtualmente. As aprendizaxes serán supervisados por vía telemática por grupos de traballo.
- Aprendizaxe colaborativa. Os membros dos grupos de traballo colaborarán virtualmente para a realización das tarefas asignadas.
- Simulación: os casos prácticos serán prantexados e resoltos telemáticamente.

3. Mecanismos de atención personalizada ao alumnado.
Teams:
a) Haberá unha sesión semanal virtual en gran grupo para o avance dos contidos teóricos e dos traballos tutelados na franxa horaria que ten asignada a materia no calendario.
b) Haberá dúas sesións semanais para a atención en pequeno grupo (grupos de traballo de ata 5 persoas) para o seguimento e apoio na realización dos traballos tutelados e para axustarse as necesidades da aprendizaxe do alumnado.

Correo: O alumnado poderá facer uso do correo electrónico para as consultas breves que precisen, ou para solicitar encontros virtuais en Teams para a resolución das dúbidas que puideran ter, e facer o seguimento dos traballos tutelados.

4. Modificacións na avaliación
Non se realizarán cambios. Se manterán os mesmos criterios establecidos na guía docente tanto para o alumnado con dedicación completa como para o alumnado con recoñecemento de dedicación a tempo parcial e dispensa académica de exención de asistencia.

*Observacións de avaliación:
Polo tanto, OS REQUISITOS PARA SUPERAR A MATERIA PARA TODO O ALUMNADO calquera que sexa a súa dedicación son:
1. Obter unha puntuación do 50% do peso de cada unha das partes obxecto de avaliación (proba obxectiva e traballos tutelados).
2.Entregar os traballos tutelados na data que se indique.
3.A oportunidade de xullo estará sometida aos mesmos criterios que a de xuño.

5. Modificacións da bibliografía ou webgrafía
Non se realizarán cambios.
O alumnado dispoñerá de todos os materiais de traballo en formato dixital en Moodle e de todos os sitios web de internet o comezo de cada tema ou o comezo de impartirse un bloque de contidos.

Study programme competencies

Code	Study programme competences
A3	Dominar os coñecementos necesarios para comprender o desenvolvemento da personalidade destes estudantes e identificar disfuncións.
A4	Identificar dificultades de aprendizaxe, informalas e colaborar no seu tratamento.
A6	Identificar e planificar a resolución de situacións educativas que afectan a estudantes con diferentes capacidades e distintos ritmos de aprendizaxe.
A11	Coñecer os procesos de interacción e comunicación na aula.
A13	Promover o traballo cooperativo e o traballo e esforzo individuais.
A17	Coñecer e aplicar experiencias innovadoras en educación primaria.
A30	Desenvolver e avaliar contidos do currículo mediante recursos didácticos apropiados e promover a adquisición de competencias básicas nos estudantes.
B1	Aprender a aprender.
B2	Resolver problemas de forma efectiva.
B6	Comportarse con ética e responsabilidade social como cidadán e como profesional.
B11	Capacidade de comprensión dos distintos códigos audiovisuais e multimedia e manexo das ferramentas informáticas.
B12	Capacidade de selección, de análise, de avaliación e de utilización de distintos recursos na rede e multimedia.
B14	Capacidade para traballar en equipo de forma cooperativa, para organizar e planificar o traballo, tomando decisións e resolvendo problemas, tanto de forma conxunta como individual.
B16	Capacidade crítica e creativa na análise, planificación e realización de tarefas, como froito dun pensamento flexible e diverxente.
B18	Compromiso ético para o exercicio das tarefas docentes.
B21	CB1 - Que os estudantes demostrasen posuír e comprender coñecementos nunha área de estudo que parte da base da educación secundaria xeneral, e se adoita encontrar a un nivel que, se ben se apoia en libros de texto avanzados, inclúe tamén algúns aspectos que implican coñecementos procedentes da vangarda do seu campo de estudo
B22	CB2 - Que os estudantes saiban aplicar os seus coñecementos ao seu traballo ou vocación dunha forma profesional e posúan as competencias que adoitan demostrarse por medio da elaboración e defensa de argumentos e a resolución de problemas dentro da súa área de estudo
B23	CB3 - Que os estudantes teñan a capacidade de reunir e interpretar datos relevantes (normalmente dentro da súa área de estudo) para emitir xuízos que inclúan unha reflexión sobre temas relevantes de índole social, científica ou ética
B24	CB4 - Que os estudantes poidan transmitir información, ideas, problemas e solucións a un público tanto especializado como non especializado
B25	CB5 - Que os estudantes desenvolvesen aquelas habilidades de aprendizaxe necesarias para emprender estudos posteriores cun alto grao de autonomía
C3	Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida.
C4	Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común.
C7	Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe ao longo da vida.

Learning aims

Learning outcomes	Study programme competences
To know, respect and value the different groups of students that may benefit from alternative and augmentative communication systems.	A3 A4 A6	B1 B18	C4
To know the symbolic and non-symbolic options as well as to know and to develop augmentative and alternative communication assistive technology options and to know its role as systems of access to the curriculum.	A3 A4 A6 A11 A13 A17 A30	B11 B12 B14 B18	C3 C4 C7
To recognize the different barriers to communication and participation in the classroom and within the school environment and to know how to intervene to eliminate them.	A6 A11 A13 A17	B14 B18	C4
To master the process of teaching and applying alternative and augmentative communication systems in the school environment.	A17 A30	B14 B16 B21 B22 B23 B24 B25	C3 C4 C7
To value and respect alternative communication modalities, insofar as these may constitute the main form of language for people with speech impairments		B2 B6 B18	C4

Contents

Topic	Sub-topic
Augmentative and alternative communication systems and curriculum access.	Augmentative and Alternative Communication concepts The augmentative and alternative communication model. Communicative competence of students with special needs. Alternative Communication Systems as communication and curriculum access and as a tool to educational inclusion.
Aided and unaided augmentative and alternative communication systems.	Aided augmentative and alternative communication systems. Aided symbols. Unaided augmentative and alternative communication systems. From gestures to codified gestural languages. Sign language.
Aided technology and access to written communication	Symbol selection techniques Alternative access. Low-tech options. High-tech communication options: communication devices and computer. Communication software
The assessment and intervention process	Participation model. Assessment for participation in the classroom. Oportunities and barriers. Specific intervention techniques. Specific communication software.

Planning

Methodologies / tests	Competencies	Ordinary class hours	Student’s personal work hours	Total hours
Guest lecture / keynote speech	A3 A4 A6 A11 B6 B18 B25 C7 C4	8	16	24
Supervised projects	A13 A30 B14 B16 B22 B23 B24	6	60	66
Events academic / information	A17 B11 B12	2	2	4
Workshop	A6 A11	3	3	6
Collaborative learning	A6 A13 B1 C3	6	0	6
Simulation	A6 A11 A17 B1	2.5	0	2.5
Objective test	A6 A17 B2 B11 B21	2	0	2

Personalized attention		2	0	2

(*)The information in the planning table is for guidance only and does not take into account the heterogeneity of the students.

Methodologies

Methodologies	Description
Guest lecture / keynote speech	Virtual presentation of augmentative and alternative communication program contents for each of the topics.
Supervised projects	Students organized in small working groups will hand out the teacher all the required materials that are the product of procedural learning activities: communication boards and overlays, PECS book, aided technology catalogue, literacy learning materials, adaptive didactic unit, and assessment materials and materials for successful participation at school of students with special needs. Supervised projects compute in the evaluation.
Events academic / information	Attendance to programmed scientific-information academic events for this subject is compulsory. A professional from the assistive technology AAC area is invited to virtually show AAC software.
Workshop	Practical learning about the specific topic of unaided AAC systems (manual alphabet, manual sign systems, and cued speech) will be carried out by students with the lecturer's assistance and supervision.
Collaborative learning	Students will be organized into small groups; groups will work together to solve task assigned by the teacher. Students will be guided either personally or using information and communication technologies.
Simulation	Students will be presented with hypothetical situations, similar to those they will encounter as professionals in the educational environment, regarding the aplication of augmentative and alternative communication systems.
Objective test	The students' learning will be evaluated continuously. Students, throughout the course, will have to pass objective tests of the contents (of part of the topics or of the whole topics). Objective tests will consist of true-false, multiple-choice and short-answer questions. Tests will be taken through Moodle.

Personalized attention

Methodologies

Guest lecture / keynote speech

Supervised projects

Description

Virtual personalized attention will be given through out the four-month period to students in scheduled time for trouble-shooting regarding any theorical or practical doubt of the subject.

Likewise, the lecturer will virtually counsel students on any matter related to the preparation of supervised projects, or on any question that may arise during practices, workshops, and so.

Assessment

Methodologies	Competencies	Description	Qualification
Supervised projects	A13 A30 B14 B16 B22 B23 B24	The acquisition of "knowing-how to" procedures is valued through the delivery of supervised projects. Supervised projects will be hand out by small working groups to the teacher, properly identified and in duly time, in order to assess procedural learning regarding interactive lessons contents. Supervised projects compute 50% of the final mark.	50
Objective test	A6 A17 B2 B11 B21	The objective tests are aimed to continuosly assess the students' learning of this subject contents. These objective tests consist of a combination of true-false, multiple choice and brief answer questions to be taken through Moodle.	50

Assessment comments
In order to pass the subject, students must take and pass all the continuous evaluation programmed objective tests. In addition, all supervised projects need to be presented. Academic exemption is admitted. These students will necessarily have to inform in a virtual meeting about this situation to the lecturer. This will be communicated at the beginning of the course to receive the corresponding guidelines. The same requirements to pass this subject will be applied to these students; they will have to take the exam on the official date and deliver the same supervised projects.

Sources of information

Basic

(). .

LLOYD, L., FULLER, D., & ARVIDSON, H. (1997). Augmentative and Alternative Communication. A handbook of principles and practices.. Boston: Allyn & Bacon

BEUKELMAN, D. R., & MIRENDA, P. (2005). Augmentative and Alternative Communication. Supporting children and adults with complex communication needs.. Baltimore: Paul H. Brookes

Gómez Taibo, M. L. (2020). Comunicación simbólica: Comunicación Aumentativa y Alternativa. Madrid: Pirámide

Gómez Taibo, M. L. (2000). Curso de comunicación aumentativa y alternativa. Sevilla: Fundación Verbum

Frost, L., y Bondy, A. (2002). El manual de PECS. Pyramid Educational Products

GOOSSENS’, C., CRAIN, S., & ELDER, P (1992). Engineering the preschool environment for interactive, symbolic communication. . Birmingham, AL: Southeast Augmentative Communication Conference Publications.

Zeina, R. M. (2014). High-tech augmentative and alternative communication and autism. Saarbrücken: Lambert Academic Publishing

Asorey, E., Foz, S., y Vargas, E. (2016). Implementación de SAAC en las aulas para alumnos con discapacidad física.. Gobierno de Aragón: Departamento de Educación, Cultura y Deporte

Von Tetzchner, S. y Martinsen, H. (1991). Introducción a la enseñanza de signos y al uso de ayudas técnicas para la comunicación. Madrid: Visor

Schaeffer, B (2005). Programa de Comunicación Total – Habla Signada. Madrid: Alianza

Monfort, M., Juárez, A. y Rojo. (1982). Programa elemental de comunicación bimodal. Madrid: Cepe

Sotillo, M. (1993). Sistemas alternativos de comunicación. Madrid: Trotta

Baumgart, D.; Johnson, J. y Helmstetter, E. (1996). Sistemas alternativos de comunicación para personas con discapacidad. Madrid: Alianza

Torres, S. (2001). Sistemas alternativos de comunicación. Manual de comunicación aumentativa y alternativa: sistemas y estrategias. Málaga: Aljibe

Martín-Caro, L. y Junoy, M. (2001). Sistemas de comunicación y parálisis cerebral. Madrid: Cepe

Basil, C., Soro-Camats, E., y Rosel, C. (1998). Sistemas de signos y ayudas técnicas para la comunicación aumentativa y la escritura. Principios teóricos y aplicaciones.. Barcelona: Masson.

DOWNEY, J. E. (1999). Teaching Communication Skills to Students with Severe Disabilities. . Baltimore: Paul H. Brookes

GLENNEN, S. & DeCOSTE, D. (1997). The Handbook of Augmentative and Alternative Communication. . San Diego: Singular Publishing Group Inc.

BONDY, A. (2011). The Pyramid Approach to Education: A Guide to Functional ABA. . Pyramid Educational Consultants.

Complementary

(). Augmentative and Alternative Communication.

Recommendations

Subjects that it is recommended to have taken before

Subjects that are recommended to be taken simultaneously

Subjects that continue the syllabus

Other comments
Non-assisted communication systems practice is recommended from the very beginning of the course. It is also recommended to carry out the scheduled tasks and deliver them within the established deadlines.

(*)The teaching guide is the document in which the URV publishes the information about all its courses. It is a public document and cannot be modified. Only in exceptional cases can it be revised by the competent agent or duly revised so that it is in line with current legislation.