Datos Identificativos 2017/18
Asignatura (*) Atención á diversidade: aspectos didácticos e organizativos Código 652G02038
Titulación
Grao en Educación Primaria
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 2º cuadrimestre
Cuarto Optativa 4.5
Idioma
Galego
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Pedagoxía e Didáctica
Coordinación
Castro Rodríguez, Mª Montserrat
Correo electrónico
maria.castror@udc.es
Profesorado
Castro Rodríguez, Mª Montserrat
Correo electrónico
maria.castror@udc.es
Web
Descrición xeral

Competencias do título
Código Competencias do título
A3 Dominar os coñecementos necesarios para comprender o desenvolvemento da personalidade destes estudantes e identificar disfuncións.
A4 Identificar dificultades de aprendizaxe, informalas e colaborar no seu tratamento.
A6 Identificar e planificar a resolución de situacións educativas que afectan a estudantes con diferentes capacidades e distintos ritmos de aprendizaxe.
A11 Coñecer os procesos de interacción e comunicación na aula.
A20 Mostrar habilidades sociais para entender ás familias e facerse entender por elas.
B16 Capacidade crítica e creativa na análise, planificación e realización de tarefas, como froito dun pensamento flexible e diverxente.
B17 Capacidade de análise e de autoavaliación tanto do propio traballo como do traballo en grupo.
B21 CB1 - Que os estudantes demostrasen posuír e comprender coñecementos nunha área de estudo que parte da base da educación secundaria xeneral, e se adoita encontrar a un nivel que, se ben se apoia en libros de texto avanzados, inclúe tamén algúns aspectos que implican coñecementos procedentes da vangarda do seu campo de estudo
B22 CB2 - Que os estudantes saiban aplicar os seus coñecementos ao seu traballo ou vocación dunha forma profesional e posúan as competencias que adoitan demostrarse por medio da elaboración e defensa de argumentos e a resolución de problemas dentro da súa área de estudo
B23 CB3 - Que os estudantes teñan a capacidade de reunir e interpretar datos relevantes (normalmente dentro da súa área de estudo) para emitir xuízos que inclúan unha reflexión sobre temas relevantes de índole social, científica ou ética
B24 CB4 - Que os estudantes poidan transmitir información, ideas, problemas e solucións a un público tanto especializado como non especializado
B25 CB5 - Que os estudantes desenvolvesen aquelas habilidades de aprendizaxe necesarias para emprender estudos posteriores cun alto grao de autonomía
C4 Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común.

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
A3 Dominar os coñecementos necesarios para comprender o desenvolvemento da personalidade destes estudantes e identificar disfuncións. A3
A4 Identificar dificultades de aprendizaxe, informalas e colaborar no seu tratamento. A4
A6 Identificar e planificar a resolución de situacións educativas que afectan a estudantes con diferentes capacidades e distintos ritmos de aprendizaxe. A6
A11 Coñecer os procesos de interacción e comunicación na aula. A11
A20 Mostrar habilidades sociais para entender ás familias e facerse entender por elas. A20
B16 Capacidade crítica e creativa na análise, planificación e realización de tarefas, como froito dun pensamento flexible e diverxente. B16
B17 Capacidade de análise e de autoavaliación tanto do propio traballo como do traballo en grupo. B17
B21. Que os estudantes demostrasen posuír e comprender coñecementos nunha área de estudo que parte da base da educación secundaria xeneral, e se adoita encontrar a un nivel que, se ben se apoia en libros de texto avanzados, inclúe tamén algúns aspectos que implican coñecementos procedentes da vangarda do seu campo de estudo B21
B22. Que os estudantes saiban aplicar os seus coñecementos ao seu traballo ou vocación dunha forma profesional e posúan as competencias que adoitan demostrarse por medio da elaboración e defensa de argumentos e a resolución de problemas dentro da súa área de estudo B22
B23 - Que os estudantes teñan a capacidade de reunir e interpretar datos relevantes (normalmente dentro da súa área de estudo) para emitir xuízos que inclúan unha reflexión sobre temas relevantes de índole social, científica ou ética B23
B24 Que os estudantes poidan transmitir información, ideas, problemas e solucións a un público tanto especializado como non especializado B24
b 25 Que os estudantes desenvolvesen aquelas habilidades de aprendizaxe necesarias para emprender estudos posteriores cun alto grao de autonomía B25
C4 Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común. B24
C4

Contidos
Temas Subtemas
1A atención á diversidade na educación Primaria Concepto
Modelos
Evolución
Principios
2.Necesidades de apoio educativo asociadas a discapacidade. Necesidades de apoio educativo asociadas á diversidade intelectual, motórica, TEA e á diversidade sensorial.


4.Medidas curriculares de resposta á diversidade Organización dunha práctica educativa na vida e para a vida, usando os recursos e materiais do entorno.
As adaptacións curriculares desde O Proxecto educativo e Curricular do Centro
Reforzos educativos.
Adaptacións curriculares
5.Medidas organizativas de resposta á diversidade Modelos de apoio educativo
Organización dos apoios: Toma de decisións
Recursos e normativa reguladora do apoio educativo
Departamento de Orientación e apoio

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Actividades iniciais B21 1 1 2
Discusión dirixida A3 A6 B16 B17 B23 C4 6 6 12
Estudo de casos A3 A4 A20 B16 B17 B22 5 10 15
Lecturas A3 B23 C4 2 15 17
Eventos científicos e/ou divulgativos B16 B22 B24 B25 3 6 9
Sesión maxistral B16 B17 B21 4 5 9
Portafolios do alumno A3 A4 A6 A20 B16 B17 B21 B22 B23 B24 B25 C4 3 15 18
Aprendizaxe colaborativa A4 A11 B16 B17 B23 C4 4 15 19
Proba mixta A3 A4 A6 A11 A20 B16 B17 B21 B23 B24 B25 C4 3 7.5 10.5
 
Atención personalizada 1 0 1
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Actividades iniciais Presentarase cada tema utilizando recursos diversos según a naturaleza da temática a tratar
Discusión dirixida Trátase de intercambiar razoamentos e elaborar un pensamento propio sobre os temas traballados
Estudo de casos A través de casos reais ou supostos estudaranse especialmente os temas relacionados coas distintas discapacidades
Lecturas Indicaranse na aula as que teñen caracter obrigatorio e as que teñen un caracter opcional
Eventos científicos e/ou divulgativos Trátase de aproveitar os distintos recursos da universidade e doutras institucións ou agrupacións de caracter cultural, educativo, en relación cos contidos e competencias da materia.
Sesión maxistral Realizarase ao inicio de cada unidade temática, ou cando através do seguimento do traballo de aula e individual, se perciba a necesidade de aclarar ou introducir conceptos esenciais ou novidosos
Portafolios do alumno Os alumnos e alumnas seleccionarán un tema do seu interés en relación coa materia. A realización será supervisada pola profesora periódicamente.
Aprendizaxe colaborativa Durante o desenvolvemento da materia o alumnado terá que realizar actividades en pequeno grupo
Proba mixta Explorará o dominio dos contidos traballados na materia

Atención personalizada
Metodoloxías
Discusión dirixida
Estudo de casos
Portafolios do alumno
Descrición
Estas actividades desenvolveranse coa supervisión periódica do profesor ou profesora da materia. Nesta supervisión solventaranse as dudas que poidan presentarse e daranse indicacións sobre as diversas fases de elaboración.




Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Portafolios do alumno A3 A4 A6 A20 B16 B17 B21 B22 B23 B24 B25 C4 Terase en conta para a sua valoración :
Estructura e corrección formal
Fundamentación e dominio conceptual.
Aportacións derivadas da bibliografía utilizada na aula.
Utilización de bibliografía complementaria aportada polo alumno/a.
Capacidade de análise, síntese e relación entre conceptos.
Capacidade de interpretación e valoración de experiencias e casos prácticos á luz dos conceptos teóricos implícitos na asignatura.
Indagación e búsqueda.
Innovación e creatividade

50
Proba mixta A3 A4 A6 A11 A20 B16 B17 B21 B23 B24 B25 C4 Especificarase na aula o tipo de preguntas e o peso de cada pregunta na avaliación.

Nas preguntas de resposta breve teranse en conta a pertinencia e precisión da resposta, a claridade conceptual e a corrección gramatical.

Nas preguntas de desenvolvemento teranse en conta a pertinencia e organización do contido, o dominio conceptual, a conexión entre ideas, a claridade expositiva, e a corrección gramatical.
50
 
Observacións avaliación

Os traballos tutelados realízanse nas sesións interactivas e tamén ocupan gran parte do traballo autónomo do alumnado que se organizará en pequenos grupos para a sua realización.  


Considerarase alumnado asistente aquel que asiste a clase nun 80% do horario establecido


Para aprobar a materia será necesario acadar, como mínimo, unha puntuación de 4 (de 10) en cada unha das actividades avaliadas.


O alumnado con recoñecemento oficial de adicación a tempo parcial e dispensa académica de exención de asistencia, deberá acudir ás titorías para programar as sesións interactivas e expositivas, nas que non poderá estar, co fin de planificar os traballos substitutorios, se fose o caso. Estas especificidades so serán necesarias para o portafolios, para a proba mixta concorrerá nas mesmas condicións que o resto do alumnado.


Os traballos presentaranse en formato dixital.


Fontes de información
Bibliografía básica Arnaiz Sánchez, P e outros (2007). ). La Atención a la Diversidad: del Modelo del Déficit al Modelo Curricular. . Education Policy Analysis Archives/Archivos Analíticos de Políticas Educativas
Martínez Figueira, Mª E., Raposo, M e Añe, Mª E (2012). Acciones para la inclusión del alumnado derivadas de a normativa en a comunidad autónoma gallega (España. REICE: Revista Electrónica Iberoamericana sobre Calidad, Eficacia y Cambio en Educació
Arnaiz, P.; Lozano, J. e Herrero Jover, A. J. (2000). Adaptaciones curriculares de centro: una respuesta educativa a la diversidad en una escuela ordinaria. Revista de la Facultad de Filosofía y Ciencias de la Educación
Sandoval Mena, M., Simón Rueda, C. e Echeita Sarrionandia, G (2012). Análisis y valoración crítica de las funciones del profesorado de apoyo desde la educación inclusiva. . Revista de Educación
AA.VV. (2007). Aprender en situaciones de dificultade. Revista Galega de Educación
Muntaner Guasp, J.J. (s/d). De la integración a la inclusión: un nuevo modelo. 25 años de Integración Escolar en España. 25 años de Integración Escolar en España
Gallego Vega, M. C. (2011). El apoyo inclusivo desde la perspectiva comunitaria. Revista Interuniversitaria de Formación del Profesorado
González García, J. (2011). El maestro que aprende más allá de teorías implícitas. La coherencia entre objetivos y estilos educativos. Apuntes de psicología
Moya Maya, A (2012). El profesorado de apoyo en los centros ordinarios. Nuevas funciones, nuevas contradicciones. Educatio siglo XXI: Revista de a Facultad de Educación
Martínez Geijo, P. (2008). Estilos de aprendizaje: pautas metodológicas para trabajar en el aula. Revista Complutense de Educación
Darretxe Urrtuxi, L. e Sepúlveda Velásquez, L. (2011). Estrategias educativas para orientar las necesidades educativas de los estudantes con Síndrome de Ásperger. Electronic Journal of Research in Educational Psychology
Torres González, J. A (2012). Estructuras organizativas para una escuela inclusiva: promoviendo comunidades de aprendizaje.. Educatio Siglo XXI
Parrilla Latas, A. (2009). Grupos de apoyo entre profesores: un modelo de apoyo colaborativo y participativo. Llorent García, J. V. La discapacidad: aspectos educativos y sociales, 103-112.
Goberno Vasco (2015). Guía de atención integral a las personas en situacións de transexualidad. http://www.siis.net/documentos/ficha/514165.pdf
Gallego, Mª del Mar (2012). Guía para la integración del alumnado con TEA en Educación Primaria. Salamanca: INICO
Ruiz Rodríguez, E. (2007). Integración en el aula ordinaria con apoyos de alumnos con síndrome de down: sugerencias prácticas. Revista Síndrome de Down
Fernández Ranea, M. M. (2009). La acción tutorial y la atención a la diversidad: concepto y puesta en práctica. Gibralfaro. Estudios Pedagógicos
Morín Ramos, A.M. (2006). La acción tutorial y las necesidades educativas. Educación y Futuro. Revista de Investigación Aplicada y Experiencias Educativa
Grau Rubio, C. e Fernández Hawrylak, M. (2008). La atención a la diversidad y las adaptaciones curriculares en la normativa española. Revista Iberoamericana de Educación, Revista Iberoamericana de Educación Boletín RIE digit@l 46/3
González Sánchez, M. e Muñoz Rodríguez, J. M. (2006). La diversidad en la familia como valor educativo. Revista de Ciencias de la Educación
AA.VV (2007). La escuela en la comunidad. La comunidad en la escuela. Barcelona: Graó
Molina García, S. e Ríos, O. (2010). La inclusión de alumnado con discapacidad en las Comunidades de Aprendizaje. Psychology, Society & Education
Martín Bris, M. e Muñoz Martínez, Y. (2009). La participación de los profesores y las familias en el proceso de cambio educativo: una experiencia en educación primaria. Participación Educativa
González-Peiteado, M. e Martínez Geijo, P. (2016). (2016). Los estilos de enseñanza: construyendo puentes para transitar las diferencias individuales del alumnado. Revista Complutense de Educación
Pérez Galán, R. (2009). Los nuevos retos del aprendizaje social en niños con necesidades educativas especiales. El aprendizaje en comunidad o la comunidad de aprendizaje en el aula. Revista de Educación
Cidoncha, V. (2008). Materiales generales y específicos para los alumnos con necesidades educativas especiales. Educación y Futuro digital
CRTOADI TOMELLOSO (2009). Medidas organizativas y curriculares de atención a la diversidad desde una perspectiva inclusiva. CRTOADI TOMELLOSO
Almazán, L.; Colmenero, M.J.; Ortíz, A (2002). Organización y atención a la diversidad en los centros educativos. Aula de Encuentro
Gobierno Vasco (d/d). ORIENTACIONES PARA EL TRATAMIENTO DE LA DIVERSIDAD EN EDUCACIÓN PRIMARIA . http://www.hezkuntza.ejgv.euskadi.eus/contenidos/informacion/dig_publicaciones_innovacion/es_diversi
Leiva Olivencia, J.J. (2010). Práctica de la interculturalidad desde la perspectiva docente: análisis y propuestas pedagógicas. C&E. Cultura y Educación
González, M. T, Méndez, R e. Rodríguez Entrena, M.J. (2009). Programas de atención a la diversidad: legislación, características, análisis y valoración. Profesorado. Revista de Currículum y Formación del Profesorado
Torres, J.A. e Fernández Batanero, J.Mª (2015). Promoviendo escuelas inclusivas: análisis de las percepciones del profesorado desde unha perspectiva organizativa, curricular y de desarrollo profesional.. Revista Electrónica Interuniversitaria de Formación del Profesorado,
Ainscow (2011). Respondiendo al desafío de la equidad en los sistemas educativos. Revista de Pedagogía de la Universidad de Salamanca
Barreiro González, M.P. (2009). Resposta dos centros educativos á diversidade. Revista Galega de Educación
Bravo, J.R. e Cózar, R. (2009). Un estilo de aprendizaje, una actividad: diseño de un plan de trabajo para cada estilo. Revista de Estilos de Aprendizaje
González Fontao, M.P. e Martínez Suárez, E.M. (2010). Una medida innovadora para la atención a la diversidad. La adaptación curricular por competencias. Innovación Educativa

Webgrafía:


http://www.juntadeandalucia.es/educacion/nav/contenido.jsp?pag=/Contenidos/PSE/orientacionyatenciondiversidad/educacionespecial/ManualdeatencionalalumnadoNEAE
Bibliografía complementaria Araque, N. e Barrio de la Puente, J.L. (2010). Atención a la diversidad y desarrollo de procesos educativos inclusivos. Revista de Ciencias Sociales
AA.VV. (2010). La respuesta educativa a la diversidad, aquí y ahora. Ediciones da Universidad de Castilla-La Mancha

Arnaiz, P.; Martínez, R.; Haro, R. e Berruezo, P.P. (2008). “Propuesta de análisis de los proyectos de centro en referencia a la atención a la diversidad”.  Revista Interuniversitaria de Formación del Profesorado, 22(3), 207-241.

Ballester, L. e Vecina, C. (2011). “Intervención comunitaria, diversidad y complejidad social: El problema de la segregación social en la escuela” . Prisma Social Revista de Ciencias Sociales, 6, 1-27.

Cantallops, J.; Forteza, D. e Lledó, A. (2010). “Una revisión sobre la respuesta educativa de los centros escolares en el cambio hacia la inclusión educativa”. Revista de Educación Inclusiva, 3(3), 103-122.

Centro del Profesorado de Alcalá de Guadaira (2009). Actualización en la atención educativa al alumnado con necesidades educativas especiales. Guadaira: Centro de Recursos.

Domínguez Alonso, J. e  Pino Juste,  M.  (2009). “Evaluación de las medidas de atención a la diversidad en la Educación Primaria en Galicia: impacto escolar”.   Revista Española de Orientación y Psicopedagogía, 20(2), 123-134.

Duk Homand, C. (2007). “"Inclusiva" Modelo para evaluar la respuesta de la escuela a la diversidad de necesidades educativas de los estudantes”.  Revista Electrónica Iberoamericana sobre Calidad, Eficacia y Cambio en Educación, 5(5), 188-199.

El CREADE, “Centro de Recursos para la Atención a la Diversidad Cultural en la Educación (2007)” .Idea La Mancha. Revista de Educación de Castilla-La Mancha, 4, 111-117.

Fernández Tilve, M. D., Rodríguez Rodríguez, J. e Vidal Puga, MP. (2006). “La integración das TIC desda perspectiva organizativa : el caso de un centro de primaria”.  Bordón, 58(2), 183-200.

Fonseca, E., Paino, M.M. e  Lemos, S. (2008). “La diversidad psicopedagógica en el aula: evaluación de problemas emocionales y comportamentales” . Aula Abierta, 36(1-2), 39-48.

Fonseca, V. da (2002). “Tendencias futuras de la educación inclusiva” . Quinesia. Revista de Educación Especial, 31, 29-60.

Font i Roura, J. (2004). “Escuelas que se ayudan”. Cuadernos de Pedagogía, 331, 63-65.

Font, J. e Giné, C. (2007). “Los centros de educación especial” en Bonals Picas, J. e Sánchez Cano, M. (Coord). Manual de asesoramiento psicopedagógico. Barcelona: Graó, 471-508.

Forteza F, D. e Verger Gelabert, S.  (2000). “La diversificación curricular en la Secundaria obligatoria: ¿Qué claros u oscuros matices revelan su aplicación?”.  Innovación Educativa, 10,  153-165.

Forteza F, D. e Verger Gelabert, S. (2001). “Algunas ideas para profundizar en la atención a la diversidad del alumnado de enseñanza obligatoria”. Revista d'Ensenyament de les Illes, 103, 54-57.

Forteza, F. D. (2011). “Algunas claves para repensar la formación del profesorado sobre la base de la inclusión” en Revista Interuniversitaria de Formación del Profesorado, 50, 127-144.

Franco J.; Mañas, I. e Justo, E. (2009). “Reducción de los niveles de estrés, ansiedad y depresión en docentes de educación especial a través de un programa de mindfulness” . Revista de Educación Inclusiva, 2(3), 11-22.

Giné, C. (2005b). “El asesoramiento desde la perspectiva de la eduacicación inlcusiva” en Pozo Municio, J. I. e Monereo Font, C. (Coord).  La práctica del asesoramiento educativo a examen. Barcelona: Graó.

giné, C. (Comp.). (2005). Educación y retraso mental: crónica de un proceso. Barcelona: Graó.

González Fontao, M.P. e Martínez Suárez, E.M. (2010). “Una medida innovadora para la atención a la diversidad. La adaptación curricular por competencias”. Innovación Educativa, 20, 105-116.

González Sánchez, M. e Muñoz Rodríguez, J. M. (2006). “La diversidad en la familia como valor educativo”. Revista de Ciencias de la Educación, 205, 7-23.

González, M. T, Méndez, R e. Rodríguez Entrena, M.J. (2009). “Programas de atención a la diversidad: legislación, características, análisis y valoración”. Profesorado. Revista de Currículum y Formación del Profesorado, 13(3), 79-104.

Grau Rubio, C. e Fernández Hawrylak, M. (2008a). “La atención a la diversidad y las adaptaciones curriculares en la normativa española”. Revista Iberoamericana de Educación, Revista Iberoamericana de Educación Boletín RIE digit@l 46/3,  http://www.rieoei.org (Políticas educativas

Lago, J.R., Pujolàs, P. e Naranjo, M. (2011). “Aprender cooperando para enseñar a cooperar: procesos de formación/asesoramiento para el desarrollo del programa CA/AC.  Revista de Pedagogía de la Universidad de Salamanca, 17, 89-106.

Leiva Olivencia, J. J. (2008). “La práctica de la educación intercultural desde la perspectiva del profesorado de educación primaria: análisis y propuestas pedagógicas”. Revista de Ciencias de la Educación, 213, 69-86, 18.

Leiva Olivencia, J.J. (2010). “Práctica de la interculturalidad desde la perspectiva docente: análisis y propuestas pedagógicas”. C&E. Cultura y Educación, 22 (1), 67-84.

Martín Bris, M. e Muñoz Martínez, Y. (2009). “La participación de los profesores y las familias en el proceso de cambio educativo: una experiencia en educación primaria”. Participación Educativa, (10), 27-40.

Martínez Domínguez, B. (2005). “Las medidas de respuesta a la diversidad: Posibilidades y límites para la inclusión escolar y social” enProfesorado. Revista de Currículum y Formación del Profesorado, 9(1), http://www.ugr.es/~recfpro/rev91ART2.pdf.

Martínez Dominguez, B. (2011). “Luces y sombras de las medidas de atención a la diversidad en el camino de la inclusión educativa enRevista Interuniversitaria de  Formación del Profesorado, 50, 165-184.

Martínez Geijo, P. (2008). “Estilos de aprendizaje: pautas metodológicas para trabajar en el aula” . Revista Complutense de Educación, 19(1), 77-94..

Molina García, S. e Ríos, O. (2010). “La inclusión de alumnado con discapacidad en las Comunidades de Aprendizaje”. Psychology, Society & Education, 2(1). 1-11.

Molina Saorín, J. (2009). “Estudio sobre el proceso de apoyo educativo en una escuela para todos”. Innovación Educativa, 19, 185-191.

Morín Ramos, A.M.  (2006). “La acción tutorial y las necesidades educativas”. Educación y Futuro. Revista de Investigación Aplicada y Experiencias Educativas, 15, 57-69.

Parrilla Latas, A. (2004b) “La Construcción del aula como comunidad de todos. Organizacion y Gestion Educativa”.  Revista del Forum Europeo de Administradores da Educacion, 12 (2),19-23.

Parrilla Latas, A. (2010). “Ética para una investigación inclusiva”. Revista de Educación Inclusiva, 3(1), 165-174.

Pérez Galán, R. (2009). “Los nuevos retos del aprendizaje social en niños con necesidades educativas especiales. El aprendizaje en comunidad o la comunidad de aprendizaje en el aula”. Revista de Educación, 348, 443-464, 46.

Rodríguez Rodríguez, J. (2003). (Coord). Materiais Curriculares e Diversidade Sociocultural en Galicia. Santiago: Concello de Santiago.

Rodríguez Sabiote, C.; Alvarez Rodríguez, J. e Moreno Yus, M. A. (2009). “Los programas extraordinarios de atención a la diversidad: implicaciones psicológicas, académico-cognitivas y sociales en el alumnado de la comunidad autónoma de Andalucía en Profesorado”.  Revista de Currículum y Formación del Profesorado.13 (3), 175-192

Rosa Moreno, L. de la (2010). “¿Investigamos juntos? Personas con discapacidad, historias de vida y emancipación”.  Revista de Educación Inclusiva, 3(3), 11-22.

Schaper Santos, N. (2010). “Prácticas y saberes de los maestros en la Educación Primaria. La diversidad como foco de atención”. Revista de Educación Inclusiva 3(3), 35-49.

Torres Santomé, J. (2010). “Curriculum, justicia e inclusión” en Gimeno, J. Saberes e incertidumbres sobre el curriculum. Madrid: Morata, 84-102.

Verdugo, M.A. e Rodríguez, A. (2012). “La inclusión educativa en España desde la perspectiva de alumnos con discapacidad intelectual, de familias y de profesionales” en Revista de Educación, 358.


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario

Observacións


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías