Datos Identificativos 2015/16
Asignatura (*) Administración local e acción cultural e educativa Código 652G03040
Titulación
Grao en Educación Social
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 2º cuadrimestre
Cuarto Optativa 6
Idioma
Castelán
Galego
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Pedagoxía e Didáctica
Coordinación
Pose Porto, Hector Manuel
Correo electrónico
hector.pose@udc.es
Profesorado
Pose Porto, Hector Manuel
Correo electrónico
hector.pose@udc.es
Web http://www.udc.es/dep/pdce/Hector
Descrición xeral Un dos principais ámbitos de intervención profesional do/a educador/a social reside na Administración Local e as súas políticas activas. Coñecer os trazos definitorios (legais, competenciais, arbitrarios...) de dito contexto político-xeográfico é labor desta materia. Polo tanto, abordaremos aspectos tanto teóricos como prácticos que melloren a formación do alumnado interesado.

Competencias do título
Código Competencias do título
A5 Identificar e analizar os factores contextuais que afectan os procesos de intervención socioeducativa.
A6 Seleccionar diferentes métodos e técnicas para a planificación e avaliación de programas e servizos.
A7 Aplicar metodoloxías educativas e dinamizadoras da acción socioeducativa.
A8 Detectar factores de vulnerabilidade, de exclusión e de discriminación social que dificulten a inclusión social, escolar e laboral de persoas e colectivos
A10 Analizar, difundir, orientar e desenvolver procesos de promoción cultural.
A21 Deseñar e implementar procesos de avaliación de programas e estratexias de intervención socioeducativa en diversos contextos.
B1 Elaborar, analizar, sintetizar, valorar e transmitir criticamente a información.
B3 Xerar a cultura profesional colaborativa, fomentando o traballo en rede e integrándose en grupos interdisciplinares con iniciativa e responsabilidade.
B6 Adquirir e dominar habilidades comunicativas que permitan transmitir información, ideas e propostas a diversas audiencias.
C5 Entender a importancia da cultura emprendedora e coñecer os medios ao alcance das persoas emprendedoras.
C6 Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse.
C8 Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade.

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Identificar e analizar os factores contextuais que afectan os procesos de intervención socioeducativa. Seleccionar diferentes métodos e técnicas para a planificación e avaliación de programas e servizos. Aplicar metodoloxías educativas e dinamizadoras da acción socioeducativa. Analizar, difundir, orientar e desenvolver procesos de promoción cultural. Xerar a cultura profesional colaborativa, fomentando o traballo en rede e integrándose en grupos interdisciplinares con iniciativa e responsabilidade. Adquirir e dominar habilidades comunicativas que permitan transmitir información, ideas e propostas a diversas audiencias. Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse. A5
A6
A7
A8
A10
A21
B1
B3
B6
C5
C6
C8

Contidos
Temas Subtemas
1. A lexislación cultural e educativa de referencia na Administración Local. Os textos que marcan liñas.
2. Os axentes culturais.
3. Políticas culturais e educativas: trazos e interdependencia.
4. Que acción cultural?
5. A oferta pedagóxica á cidadanía: deseño e boas prácticas.
1. Marco Normativo-Legal. A lexislación en educación e cultura. A axenda 21 da cultura e outros textos.

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Análise de fontes documentais A10 B1 C5 C6 C8 9 9 18
Aprendizaxe colaborativa A6 A7 18 30.4 48.4
Estudo de casos A21 B3 7 5.6 12.6
Discusión dirixida B6 15 9 24
Lecturas A5 3 12 15
Sesión maxistral A8 30 0 30
 
Atención personalizada 2 0 2
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Análise de fontes documentais Haberá, en diversos soportes, documentos referidos a Boas Prácticas para analizar na aula de maneira colectiva.
Aprendizaxe colaborativa O alumnado deberá desenvolver un traballo de investigación aplicada sobre unha iniciativa educativa e/ou cultural local. O número de membros do grupo será de tres persoas e non deberán entregala, senón defendela no espazo e prazo que indicará ao seu debido tempo o profesor.
Estudo de casos Trátase experiencias que traerá a colación o profesor.
Discusión dirixida Ao longo do cuadrimestre, abordaremos proxectos ou experiencias para ser discutidas en clase.
Lecturas Haberá a disposición do alumnado un DOSSIER, tanto en soporte dixital como papel. Así mesmo, o alumnado deberá ler, un mínimo de dous textos que o profesor especificará o primeiro día de clase presencial.
Sesión maxistral Consiste en explicacións do profesor así como doutras persoas, nomeadamente profesionais en activo no ámbito da acción educativa e cultural local, do exercicio profesional en cuestión. O profesor especificará no seu momento e con suficiente antelación, o número e compoñentes de ditas sesións.

Atención personalizada
Metodoloxías
Lecturas
Descrición
Despois de indicadas polo profesor, o alumnado deberá de ler indivisualmente ditos textos e presentalos na forma e prazo que se lle indicará no seu debido intre e con suficiente antelación.

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Aprendizaxe colaborativa A6 A7 Valorase a posta en escena, a comunicación, o contido, a análise desenvolvida e as conclusións por parte do equipo. 40
Estudo de casos A21 B3 Valorase a participación activa do alumnado 10
Lecturas A5 Valorarase a calidade das reflexións ao fío das lecturas propostas 50
 
Observacións avaliación

Aquelas persoas que non accedan ao 80% das sesións de clase, ademáis das lecturas obrigadas, deberán ir a exame individual. Esta proba final será a consenso co profesorado de todo o alumnado. A introdución de actividades avaliativas ao longo do cuadrimestre será comunicada con antelación por parte do profesor.


Fontes de información
Bibliografía básica

Aldanondo, P. & Escudero, J. (2002): La política cultural en el municipio. Madrid:Fund. Autor.
Asensio, M. & Pol, E. (2002): Nuevos escenarios en educación. Aprendizaje informal sobre el patrimonio, los museos y la ciudad. Buenos Aires: Aique.
Bouzada, X. (coord.) (2000): Cultura e concellos: estratexias de promoción cultural no ámbito local. Santiago: Consello da Cultura Galega.
Bouzada, X. (coord) (2004): Cultura e Participación. Santiago: Consello da Cultura Galega.
Cabral, F. (2004): Ciudadania, sistema educativo e cidade educadora. Lisboa: Instituto Piaget.
Calaf, R. (coord.) (2003): Arte para todos. Miradas para enseñar y aprender el patrimonio. Gijón: Trea
Camps, V. & Giner, S. (1998): Manual de civismo. Barcelona: Ariel.
Caride,J. A.; Freitas, O. & vargas, G. (2008): Educaçao e desenvolvimento comunitario local: perspectivas pedagógicas e sociais de sustentabilidade. Porto: Profediçoes.
Caride, J. A. & Pose, H. (2008): Comunidades que educan. Grial, Revista Galega de Cultura, 177, 36-41.
Caride, J. A. & Trillo, F. (coords) (2011): Dicionario Galego de Pedagoxía. Vigo: Galaxia.
Casellas, L. & Sola, L. (2004): El papel de las Administraciones locales en la participación ciudadana. Intervención Psicosocial: Revista sobre Igualdad y Calidad de Vida, 13, 271-288.
Castro, M. e outros (2007): La escuela en la comunidad: la comunidad en la escuela. Barcelona:Graó.
Civís, M.; Longás, E.; Longás, J. & Riera, J. (2007): Educación, territorio y desarrollo comunitario: prácticas emergentes. Educación Social, Revista de Intervención Socioeducatica, 36, 13-25.
Civís, M & Riera, J. (2007): La nueva pedagogía comunitaria: un marco renovado para la acción sociopedagógica interprofesional. Valencia: Nau Llibres.
Cortina, A. (2007): Érica de la razón cordial: educar en la ciudadanía en el siglo XXI. Oviedo : Noval.
Elboj, C. (2002): Comunidades de aprendizaje: transformar la educación. Barcelona: Graó.
FEMP (2002): La política cultural en el municipio. Madrid: FEMP.
FEMP (2007): Sistema de indicadores para la evaluación de la spolíticas culturales locales en el marco de la Agenda 21 de la cultura. http://www.femp.es
Fernández, J.M. (2007): Educar en valores, formar ciudadanos: vieja y nueva educación. Madrid: Biblioteca Nueva.
Fernández, B. e Lorente, J. (edit) (2009): Arte en el espacio público: barrios artísticos y revitalización urbana. Zaragoza: Prensas Universitarias.
Fontal, O. (2003): La educación patrimonial. Gijón: Trea.
Gradaílle, R. & Caballo, Mª. B. (2008): El papel de la educación social en la articulación de proyectos educativos comunitarios. Aula de Innovación educativa, 171, 74-76.
Gradaílle, R. & Montero, P. (2009): Hacia la ciudad educadora: una lectura de las políticas educativas urbanas. En Yubero, S.; Caride, J.A. & Larrañaga, Ed. (edits): Sociedad educadora, sociedad lectora. Cuenca: Ediciones de la Universidad de Castilla-La Mancha., 625-637.
Haukes, J. (2001): The fourth pillar of sustainability: culture´s essential role in public planning. Australia: Commom Ground.
Imbernón, F. (2002): cinco ciudadanías para una nueva educación. Barcelona: Graó.
Imbernón, F. (2008): Los programas de educación social como nexo articulador entre la escuela y el municipio. Aula de Innvoación educativa, 168, 63-66.
Innenarity, D. (2006): El nuevo espacio público. Madrid: Espasa Calpe.
Lipovetsky, G. & Serroy, J. (2010): La cultura-mundo. Respuesta a una sociedad desorientada. Barcelona: Anagrama.
López de Aguileta, I. (2000): Cultura y ciudad. Manual de cultura municipal. Gijón: Trea.
Luengo, F. (2006): El proyecto Atlántida: experiencias para fortalecer el eje escuela, familia y municipio. Revista de Educación, 339, 177-194. http://www.revistaeducacion.educacion.es
Martí, J.; Pascual, J. & Rebollo, O. (2005): Participación y desarrollo comunitario en medio urbano: experiencias y reflexiones. Madrid: Iepala.
Merino, A. & Plana, J. (2007): La ciudad educadora: aportaciones para una nueva política educativa local. Barcelona: Ediciones del Serbal.
Molina,S. (2007): La ciudad como agente educador: condiciones para su desarrollo. ESE: Estudios sobre educación, 13, 39-56.
Montero, P. (2008): Políticas locales de ciudadanía para educar otras infancias posibles. Educación Social, 38, 60-76.
Obertí, M. (2007): L´escole dans la ville. París: Presses de Sciencies Po.
Pascual, J. & Dragojevic, S. (2007): Guía para la participación ciudadana en el desarrollo de políticas culturales para ciudades europeas. Barcelona: Interarts.
Pose, H. (2006): La cultura en las ciudades. Un quehacer cívico-social. Barcelona: Graó.
Revista interea visual. Deputación da Coruña (todos os números, 0-11).
Santos, M.A. & Lorenzo, M. (2001): A construción educativa da cidade: unha perspectiva transversal. Santiago: Concello de Santiago.

Segovia, Ch e outros (2015). Espacios para la innovación, la creatividad y la cultura. Valencia: PUV, Universitat de Valencia.
Subirats, J. (edit) (2002): Gobierno local y educación: la importancia del territorio y la comunidad en el papel de la escuela. Barcelona: Ariel.
Tonucci, F. (1997): La ciudad de los niños: un modo nuevo de pensar la ciudad. Madrid: FGSR.
Trilla, J. (2005): La ciudad educadora: municipio y educación. En Peiró, S. (ed): Nuevos espacios y nuevos entornos en Educación. Alicante: Editorial Club Universitario, 19-42.
Úcar, X. & Llena, A. (2006): Miradas y diálogos en torno a la acción comunitaria. Barcelona: Graó.
Valero, F. (2003): La ciudad como espacio socioeducativo del ciudadano: problemas y posibilidades. Revista de Educación, extra 1, 377-390. http://revistaeducacion.educacion.es

Bibliografía complementaria


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario

Observacións


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías