Datos Identificativos 2020/21
Asignatura (*) Fundamentos de intervención logopédica Código 652G04005
Titulación
Grao en Logopedia
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 1º cuadrimestre
Primeiro Obrigatoria 6
Idioma
Castelán
Modalidade docente Híbrida
Prerrequisitos
Departamento Didácticas Específicas e Métodos de Investigación e Diagnóstico en Educación
Coordinación
Pérez Crego, María Cristina
Correo electrónico
cristina.pcrego@udc.es
Profesorado
Garcia Real, Teresa Juana
Pérez Crego, María Cristina
Correo electrónico
teresa.greal@udc.es
cristina.pcrego@udc.es
Web
Descrición xeral A materia de Fundamentos da intervención logopédica sitúase no 1º cuatrimestre do 1º Curso do Grao en Logopedia; polo tanto, trátase dunha materia que permite introducirse nos coñecementos necesarios para o estudo no campo da logopedia. A logopedia é unha disciplina de carácter multidisciplinar que comparte o seu estudo sobre a comunicación humana con outras disciplinas relacionadas coa mediciña (neuroloxía, psiquiatría, neurología, fisioloxía...), así como coa lingüística, a pedagoxía, a psicoloxía...
Plan de continxencia 1. Modificacións nos contidos: sen cambios.

2. Metodoloxías
*Metodoloxías docentes que se manteñen: todas excepto prácticas clínicas.

*Metodoloxías docentes que se modifican: prácticas clínicas que se farán virtualmente sempre.

3. Mecanismos de atención personalizada ao alumnado:
sen cambios, excepto as prácticas clínicas que se farán a través de tutorías virtuales.

4. Modificacións na avaliación: sen cambios.

*Observacións de avaliación:

5. Modificacións da bibliografía ou webgrafía: Sen cambios.

Competencias do título
Código Competencias do título
A6 Coñecer a clasificación, a terminoloxía e a descrición dos trastornos da comunicación, a linguaxe, a fala, a voz e a audición e as funcións orais non verbais.
A13 Coñecer os principios xenerais de la intervención logopédica.
A14 Coñecer as funcións da Intervención logopédica: prevención, educación, reeducación, rehabilitación e tratamento.
A16 Coñecer as características diferenciais da intervención logopédica nos ámbitos familiar, escolar, clínico-sanitario e asistencial.
A24 Coñecer o concepto de Logopedia, obxecto e método; A profesión de logopeda; A Historia da Logopedia; A deontoloxía e a lexislación relevante para o exercicio profesional.
A25 Coñecer a organización de institucións educativas, sanitarias e sociais.
A32 Utilizar tecnoloxías da información e da comunicación.
B7 Capacidade de análise e síntese.
B9 Capacidade de organizar e planificar.
B16 Resolver problemas de forma efectiva.
B17 Saber expresarse en público.
B19 Ter compromiso ético.
C1 Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma.
C8 Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade.

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Coñece e diferencia os conceptos fundamentais relativos aos trastornos da comunicación, da linguaxe, da fala, da voz e a audición e as funcións orais non verbais. A6
B7
B9
Explica os conceptos e principios xerais da intervención logopédica, identificando e diferenciando segundo as súas competencias, así como as funcións de prevención, educación, reeducación, rehabilitación e tratamento. A13
A14
A24
B16
B17
Identifica e diferencia as características da intervención logopédica nos ámbitos familiar, escolar, clínico-sanitario e asistencial... A13
A16
A32
B7
B9
B16
C8
Comprende e analiza a profesión de logopeda, o seu obxecto e método, atendendo ás súa evolución histórica, características e á deontoloxía e lexislación actual para o exercicio profesional. A14
A24
A32
B7
B9
B19
Demostra o manexo de instrumentos de recollida de información pertinentes para estudar a realidade que envolve á profesión do/da Logopeda. A32
B16
B19
C8
Pon en práctica os coñecementos adquiridos acerca da profesión de Logopeda e a súa labor nas diversas institucións educativas, sanitarias e sociais. A25
A32
B16
B17
B19
C1
C8
Pon en valor a importancia da investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade. B19
C8

Contidos
Temas Subtemas
Tema 1. Introducción á intervención logopédica. 1.1. Historia e aproximación conceptual da Logopedia.
1.2. Patoloxías da comunicación verbal e destinatarios da intervención logopédica.
1.3. Funciones, ámbitos de actuación e perfil del logopeda.
1.4. Necesidades formativas para la intervención logopédica.
Tema 2. Fundamentos básicos nas alteracións da comunicación verbal: concepto, etioloxías, características e tipos clínicos. 2.1. Alteracións da voz.
2.2. Alteracións da audición.
2.3. Alteracións da fala.
2.4. Alteracións do linguaxe (adulto, infantil).
Tema 3. Evaluación das alteracións da comunicación verbal para a intervención logopédica: anamnese e exploración específica. 3.1. Voz
3.2. Audición.
3.3. Fala.
3.4. Linguaxe.
Tema 4. Metodoloxía para a intervención logopédica: Programación terapéutica. 4.1. Indicación da terapia e grao de preferencia.
4.2. Obxectivos y priorización deles.
4.3. Sistemática.
4.4. Selección dos exercicios terapéuticos.
4.5. Criterios de alta e informe terapéutico.
Tema 5. Introducción á intervención logopédica para as alteracións da comunicación verbal. 5.1. Obxectivos da intervención: prevención e tratamiento.
5.2. Introducción á intervención das alteraciones da voz, audición,fala e linguaxe: principios básicos, recomendacións, indicaciones e obxectivos específicos.
5.3. Control da eficacia da intervención logopédica: parámetros de control, valores de referencia e frecuencia.

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Sesión maxistral A6 A13 A14 A16 A24 A25 21 0 21
Análise de fontes documentais A6 A13 A24 B7 B9 B17 C1 C8 2 10 12
Prácticas clínicas A13 A14 A16 A32 B7 B9 B16 B19 C1 7 35 42
Lecturas A6 A16 A32 B7 B9 1 10 11
Proba de resposta múltiple A6 A13 A14 A16 A24 2 36 38
Estudo de casos A14 A32 B16 C1 C8 3 15 18
 
Atención personalizada 8 0 8
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Sesión maxistral exposición oral do profesor na que se traballarán os contidos que compoñen o marco teórico, complementada co uso de presentacións e soportes audiovisuais, así como a introdución de preguntas dirixidas ao alumnado en forma de actividades de aula, a fin de que a aprendizaxe ten un carácter máis dinámico e permite a participación dos alumnos.

A estrutura das sesións maxistrais rexerase pola orde establecida nos contidos de aprendizaxe, teoricamente introducindo cada un dos temas e subtópicos; ofreceranse bibliografía e documentación adicional aos estudantes para afondar na materia; e o traballo teórico complementarase en cada sesión con actividades prácticas.
Análise de fontes documentais
Actividades destinadas a que os estudantes realicen a lectura crítica e a análise das distintas fontes documentais de calidade relevantes para os temas de busca (relacionados coa Logopedia)
Como actividade grupal (5-6 alumnos), cada grupo fará un informe resumo, sintetizando en orde as ideas máis relevantes atopadas.
Prácticas clínicas Nas prácticas clínicas e preferiblemente virtuais e, sempre que sexa posible, tamén en persoa en pequenos grupos de traballo, levaranse a cabo prácticas de avaliación e intervención de trastornos da voz, audición, fala e linguaxe. Así como ver vídeos específicos para comprender mellor os diferentes aspectos para a intervención logopedia (coñecementos básicos, avaliación e intervención)
Lecturas Realizarán lecturas sobre alteracións na comunicación verbal para reflexionar e responder a preguntas específicas e propostas polo profesor. Esta actividade terá lugar durante as sesións interactivas, predominando o ambiente virtual.
Proba de resposta múltiple Ao longo da docencia desta materia levaranse a cabo tres probas de elección múltiple. Virtual
Proba 1 rematando os temas 1 e 2.
Proba 2 rematando os temas 3,4 e 5.
Proba 3 na data oficial do exame para avaliar toda a materia
Estudo de casos Presentaranse casos clínicos con algunhas das alteracións ensinadas no tema 2 (voz, audición, fala e linguaxe) para introducir aos estudantes no manexo de datos clínicos, termos específicos e metodoloxía de programación terapéutica para a intervención logopédica.
Levarase a cabo en grupo (número de participantes a determinar, dependendo do número de alumnos) e, será no grupo no que se analice, debátese e avalíe o caso presentado e se discuten os feitos e as posibles solucións ata chegar a unha decisión. razoado a través dun proceso de discusión.

Atención personalizada
Metodoloxías
Estudo de casos
Análise de fontes documentais
Lecturas
Prácticas clínicas
Descrición
Ofrécese atención ao alumnado en titorías individuais e / ou en grupo tanto para o desenvolvemento e a corrección do traballo na aula (análise de fontes documentais, lecturas, casos prácticos) como para a resolución de dúbidas para o exame (proba de resposta múltiple) , co fin de rastrexar a evolución da aprendizaxe e un rexistro do seu traballo persoal.

Os alumnos asistirán á programación de titorías establecida polo profesor para o 1º semestre. Recoméndase solicitar previamente, por correo electrónico, unha cita para mellor organización.

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Proba de resposta múltiple A6 A13 A14 A16 A24 A lo largo da docencia desta materia se realizarán tres pruebas de respuesta múltiple.
Prueba 1 ao rematar los temas 1 y 2. Computa 20%
Prueba 2 ao rematar los temas 3,4 y 5. Computa 40%
Prueba 3 na data oficial de examen, para evaluar toda a materia. Computa 40%.
100
 
Observacións avaliación

 

Primeira oportunidade: para superar
a materia é necesario superar todas as probas realizadas, é dicir, o alumno
debe obter polo menos 1 punto na proba 1, 2 puntos na proba 2 e 2 puntos na
proba 3.

Segunda
oportunidade: o alumno só fará unha única proba na data do exame oficial e para
superar a materia necesitará obter polo menos 5 puntos sobre 10 posibles.

 


Fontes de información
Bibliografía básica Gallego Ortega, J.L. (1999). Calidad en la intervención logopédica: Estudio de caso. Málaga: Aljibe
Perelló, J. (2002). Diccionario de Logopedia, Foniatría y Audiología (2ª ed.). Barcelona: Ediciones Lebón
Gutiérrez Zuloaga, I. (1997). Introducción a la historia de la logopedia. Madrid: Narcea
Nolla Casals, A. (2015). La logopedia. Barcelona: Editorial UOC
Lou Royo, M.A. y Jiménez Correa, A. (1999). Logopedia: Ámbitos de intervención . Málaga: Aljibe
Peña-Casanova, J. (2014). Manual de logopedia (4ª ed).. Barcelona: Elsevier Masson
Gallardo, J.R. y Gallego Ortega, J.L. (2003). Manual de logopedia escolar: un enfoque práctico (4ª ed.). Málaga: Aljibe
American Psychological Association (2010). Manual of the American Psychological Association (6ª ed.). Washington: American Psychological Association
Castellanos López, M.A., Pérez Moreno, E. y Simón López, T. (2018). Métodos de investigación en logopedia. Madrid: Síntesis

Bibliografía complementaria Hernández Fernánez, A. (2011). Aspectos sobre formación en audición y lenguaje, logopedia y apoyo a la integración. Granada: Educiones ADEO


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente
Anatomía dos órganos da audición e a linguaxe/652G04001

Materias que se recomenda cursar simultaneamente
Bases didácticas da intervención logopédica/652G04008

Materias que continúan o temario
Intervención logopédica nos trastornos da fala e a voz/652G04027
Intervención logopédica nos trastornos da linguaxe/652G04034

Observacións

 Recordad que durante as actividades presenciais, si se pudieran facer,  obligatorio  o uso da mascarilla. 



(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías