Datos Identificativos 2019/20
Asignatura (*) Alteracións de base evolutiva Código 652G04012
Titulación
Grao en Logopedia
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 1º cuadrimestre
Segundo Obrigatoria 6
Idioma
Castelán
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Psicoloxía
Coordinación
Vazquez Grobas, Maria Amparo
Correo electrónico
amparo.vazquez@udc.es
Profesorado
Vazquez Grobas, Maria Amparo
Correo electrónico
amparo.vazquez@udc.es
Web
Descrición xeral La asignatura Alteraciones de base evolutiva aborda la conceptualización y caracterización de un grupo de alteraciones que se presentan en la etapa infanto-juvenil afectando de manera sobresaliente a la comunicación y al lenguaje.
Dichas alteraciones son: Autismo y Síndrome de Asperger, Parálisis cerebral, Discapacidad Intelectual y Sordoceguera.

Competencias do título
Código Competencias do título
A1 Coñecer e integrar os fundamentos biolóxicos da Logopedia: a Anatomía e Fisioloxía.
A2 Coñecer e integrar os fundamentos psicolóxicos da Logopedia: o desenvolvemento da linguaxe, o desenvolvemento psicolóxico, a Neuropsicoloxía da linguaxe, os procesos básicos e a Psicolingüística.
A3 Coñecer e integrar os fundamentos lingüísticos da Logopedia: Fonética e fonoloxía, morfosintaxe, semántica, pragmática, sociolingüística.
A5 Coñecer e integrar os fundamentos metodolóxicos para a investigación en Logopedia.
A6 Coñecer a clasificación, a terminoloxía e a descrición dos trastornos da comunicación, a linguaxe, a fala, a voz e a audición e as funcións orais non verbais.
A7 Coñecer, recoñecer e discriminar entre a variedade das alteracións: os trastornos específicos do desenvolvemento da linguaxe, trastorno específico da linguaxe, retrasos da linguaxe, trastornos fonéticos e fonolóxicos; os trastornos da comunicación e a linguaxe asociados a déficit auditivos e visuais, o déficit de atención, a deficiencia mental, o trastorno xeneralizado do desenvolvemento, os trastornos do espectro autista, a parálise cerebral infantil e as plurideficiencias; os trastornos específicos da linguaxe escrita; as discalculias; as alteracións no desenvolvemento da linguaxe por deprivación social e as asociadas a contextos multiculturais e plurilingüismo; os trastornos da fluidez da fala; as afasias e os trastornos asociados; as disartrias; as disfonías; as disglosias; as alteracións da linguaxe no avellentamento e os trastornos dexenerativos; as alteracións da linguaxe e a comunicación en enfermidades mentais; o mutismo e as inhibicións da linguaxe; as alteracións das funcións orais non verbais: deglución atípica, disfagia e alteracións tubáricas.
B2 Aplicar un pensamento crítico, lóxico e creativo.
B3 Apreciar as distintas manifestacións da diversidade.
B4 Aprender a aprender.
B6 Capacidade de adaptarse aos cambios.
B7 Capacidade de análise e síntese.
B11 Comportarse con ética e responsabilidade social como cidadán e como profesional.
B13 Coñecer e manexar as novas tecnoloxías da comunicación e da información.
B17 Saber expresarse en público.
B20 Ter iniciativa e espírito emprendedor.
B21 Tomar decisións con autonomía e responsabilidade.
B23 Traballar de forma colaborativa.
C1 Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma.
C3 Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida.
C6 Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse.
C7 Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe ao longo da vida.

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Conocer e integrar los fundamentos psicologicos de la Logopedia. El desarrollo del lenguaje, el desarrollo psicologico, la neuropsicologia del lenguaje, los procesos basicos de la psicolinguistica A2 Conocer la clasificacion, terminologia y descripcion de los trastornos del lenguaje , el habla, la voz, la audicion y las funciones orales no verbales A6 Conocer, reconocer, discriminar entre la variedad de las alteraciones: los trastornos de la comunicacion y del lenguaje asociados a deficiencia mental, a los trastornos del espectro autista, a la paralisis cerebral y a plurideficiencias A7 Aplicar un pensamiento crítico. lógico y creativo B2 Apreciar las distintas manifestaciones de la diversidad B3 Aprender a aprender B4 Capacidad de adaptarse a los cambios B6 Capacidad de análisis y síntesis B7 Comportarse con ética y responsabilidad social como ciudadano y como profesional B11 Conocer y manejar las nuevas tecnologias de la informacion y de la comunicacion B13 Saber expresarse en público B17 Tener iniciativa y espiritu emprendedor B20 Tomar decisiones con autonomia y responsabilidad B21 Trabajar de forma colaborativa B23 Expresarse correctamente tanto de forma oral como escrita en las lenguas oficiales de la comunidad autonoma C1 Utilizar las herramientas básicas de las tecnologias de la informacion y de la comunicacion ( TIC) necesarias para el ejercicio de su profesion y para el aprendizaje a lo largo de su vida C3 Valorar criticamente el conocimiento, la tecnologia y la informacion disponible para resolver los problemas con los que deben enfrentarse C6 Asumir como profesional y como ciudadano la importancia del aprendizaje a lo largo de la vida C7 A1
A2
A3
A5
A6
A7
B2
B3
B4
B6
B7
B11
B13
B17
B20
B21
B23
C1
C3
C6
C7

Contidos
Temas Subtemas
1. Conceptos generales básicos





2.Los Trastornos del Espectro Autista (TEA).



3.Las alteraciones de la Parálisis Cerebral (PC).



4.Las alteraciones de la Discapacidad Intelectual (DI).


5.Las alteraciones de la Sordoceguera.
1.1. Concepto de alteración lingüística.
1.2. Elementos a tener en cuenta en el campo de las alteraciones del lenguaje.
1.3.Factores causantes de alteraciones lingüísticas.
1.4.Clasificación y descripción delas alteraciones lingüísticas.

2.1. El Síndrome autista clásico: Clasificación, descripción y terminología de las alteraciones físicas, comunicativo-lingüísticas, cognitivas y psicosociales .
2.2. El Síndrome de Asperger: Clasificación, descripción y terminología de las alteraciones físicas, comunicativo-lingüísticas, cognitivas y psicosociales.

3.1.Clasificación, descripción y terminología de las alteraciones físicas, comunicativo-lingüísticas, cognitivas y psicosociales presentes en parálisis cerebral.

4.1.Clasificación, descripción y terminología de las alteraciones físicas, comunicativo-lingüísticas, cognitivas y psicosociales presentes den la discapacidad intelectual.

5.1. Clasificación, descripción y terminología de las alteraciones físicas, comunicativo-lingüísticas, cognitivas y psicosociales presentes en sordoceguera

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Sesión maxistral A1 A3 A5 A6 A7 B2 B3 B7 B11 C6 C7 21 0 21
Lecturas B2 B7 B17 C1 8 8 16
Estudo de casos A6 A7 B2 B4 B6 B7 B20 B21 B23 24 21 45
Glosario A6 B7 B13 0 10 10
Presentación oral A6 A7 B2 B7 B13 B17 C1 C3 2 8 10
Proba de resposta múltiple A2 A6 A7 B2 B7 2 36 38
Actividades iniciais A2 B7 C1 6 2 8
 
Atención personalizada 2 0 2
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Sesión maxistral La docente responsable hará la exposición de los temas aunque ésta tendrá caracter interactivo con la participación de los estudiantes por ejemplo a través de preguntas.
Lecturas Unas se realizarán en el aula con posterior resumen de las mismas. Otras se llevaran a cabo fuera del aula exponiendose dentro de la clase los resultados.
Estudo de casos Se trabajarán dos casos por cada trastorno.Uno de ellos lo presentará la docente: En pequeño grupo de trabajo se responderá por escrito a las cuestiones planteadas.
Otro: Los alumnos deberán elaborar el caso a partir de cuestiones planteadas por la docente.
Glosario Los alumnos elaboraran un glosario en donde se explican un conjunto de términos y conceptos que permiten la comprension de los trastornos tratados en la materia.
Presentación oral Los alumnos deberán trabajar con los trastornos que se abordan en la asignatura profundizando sobre ellos y realizando una exposición final.
Proba de resposta múltiple Los alumnos realizarán un examen tipo test mediante el que se determinará el grado de aprendizaje de los fundamentos teóricos y prácticos.
Actividades iniciais Se llevarán a cabo a fin de identificar los conocimientos previos necesarios para abordar la asignatura,

Atención personalizada
Metodoloxías
Actividades iniciais
Descrición
En las actividades que requieran una atención personalizada (glosario, estudio de casos y presentación oral), los alumnos contarán con la misma, bien en el aula bien en el despacho de la docente.

Además pueden utilizar otras vías (teléfono, email, Moodle) para solventar cualquier duda.

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Estudo de casos A6 A7 B2 B4 B6 B7 B20 B21 B23 Se valorará el análisis de un problema concreto para llegar a una decisión tomada mediante discusión..

El estudiante se sitúa ante un caso que le describe una situación real de la vida profesional y deberá ser capaz de analizar una serie de hechos referentes al ámbito del lenguaje debiendo llegar a una decisión razonada a través de discusión en pequeño grupo de trabajo.
20
Glosario A6 B7 B13 El estudiante debe dominar la terminología referida a las alteraciones de base evolutiva 15
Presentación oral A6 A7 B2 B7 B13 B17 C1 C3 Se valorará el dominio y la claridad conceptual del tema, la corrección del lenguaje empleado y el empleo de las nuevas tecnologías. 25
Proba de resposta múltiple A2 A6 A7 B2 B7 Se realizará un examen tipo test, con preguntas de entre 3 y 4 opciones de respuesta de las cuales una sola es la válida. Descuentan errores. 40
 
Observacións avaliación
ALUMNOS EN MODALIDAD ASISTENTE. Se considera alumnado asistente cuando se acuda al 80% de las sesiones expositivas y al 80% de las  interactivas. La calificación de los alumnos asistentes engloba los apartados siguientes: Estudios de casos, Glosario, Presentación oral y Prueba de respuesta múltiple. Para superar la asignatura la nota ha de ser 5, valorándose todos los apartados. Las personas que no cuenten con el 80% de asistencia  harán el examen estándar pero con 10 preguntas más.Se podrá optar a matrícula de honor a partir de 9,5, acreditando las razones en un escrito dirigido a  la docente.
ALUMNOS NO ASISTENTES. Deberán ponerse en contacto con la docente responsable de la materia al iniciarse el curso e informando de su circunstancia. Serán evaluados únicamente a través de un examen que consta de dos partes: a) tipo test para evaluar el contenido teórico de la materia y b) resolución de un caso dado para la parte práctica. El examen puntúa sobre 10. Se considerará aprobado de 5 en adelante en cada una de las partes.
ESTAS OBSERVACIONES SON VÁLIDAS TANTO PARA LA CONVOCATORIA ORDINARIA COMO PARA LA EXTRAORDINARIA DE JULIO. 

Fontes de información
Bibliografía básica (). .
David Caplan (1992). Introducción a la neurolingüística y al estudio de los trastornos del lenguaje.. Madrid.Visor Distribuciones S.A.
. Serra, M;Serrat, E;Solé, R.; Bel, A;Aparici, M. (2000). La adquisición del lenguaje. Barcelona. Ariel Psicología
Peña - Csanova, J. (2002). Manual de logopedia. Barcelona. Masson.
Belinchón,M;Igoa,J.M.;Riviere,A. (2000). Psicología del lenguaje. Madrid. Trotta S.A.
Rondal,J.A.;Serón, X. (Reed.2000). Trastornos del lenguaje. Barcelona.Paidos

Bibliografía complementaria


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente
Alteracións de base evolutiva/652G04012

Materias que se recomenda cursar simultaneamente
Avaliación das alteracións de base evolutiva/652G04017

Materias que continúan o temario
Desenvolvemento cognitivo. social e da personalidade/652G04031

Observacións

Se recomienda cursar la materia "Evaluación de las Alteraciones de Base Evolutiva".

Se recomienda el envío de los trabajos por vía telemática y de no ser posible, no utilizar plásticos, elegir la impresión a doble cara, emplear papel reciclado y evitar imprimir borradores.  
Se debe hacer un uso sostenible de los recursos y prevenir impactos negativos sobre el medio natural. 
Se debe tener en cuenta la importancia de los principios éticos relacionados con valores de sostenibilidad en los comportamientos personales y profesionales. 
Recomendase os envios dos traballos telemáticamente e de non ser posible, non utilizar plásticos,  elixir a impresión a doble cara, empregar papel reciclado e evitar imprimir borradores.  
Debese facer un uso sostible dos recursos e a prevención de impactos negativos sobre o medio natural.  
Debese ter en conta dos principios éticos relacionados cos valores de sostenibilidade nos comportamentos persoais e profesionais.


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías