Datos Identificativos 2020/21
Asignatura (*) Neuropsicoloxía Código 652G04016
Titulación
Grao en Logopedia
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 2º cuadrimestre
Segundo Formación básica 6
Idioma
Castelán
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Psicoloxía
Coordinación
Lamas Gonzalez, Juan Ramon
Correo electrónico
juan.lamas@udc.es
Profesorado
Lamas Gonzalez, Juan Ramon
Correo electrónico
juan.lamas@udc.es
Web
Descrición xeral A Neuropsicología é unha rama das Neurociencias que tenta desentrañar as relacións entre as distintas rexións do cerebro e as funcións psicolóxicas que sustentan (memoria, percepción, linguaxe, resolución de problemas, etc) a partir, principalmente, de estudo de pacientes con lesións cerebrais
Plan de continxencia 1. Modificacións nos contidos

No hay cambios

2. Metodoloxías
*Metodoloxías docentes que se manteñe

Sesiones magistrales: videoconferencias vía TEAMS y presentaciones grabadas disponibles en Moodle
Atención personalizada
Trabajos tutelados


*Metodoloxías docentes que se modifican

La prueba objetiva final se realizará en Moodle
Las presentaciones orales se sustituirán por presentaciones grabadas
Las clases interactivas se realizarán por TEAMS

3. Mecanismos de atención personalizada ao alumnado:

Sesiones en grupo grande para solución de dudas por TEAMS: semanal
Tutorías virtuales en grupos pequeños para los trabajos tutelados y preparación de presentaciones orales: quincenal
Correo electrónico, Moodle y TEAMS para consultas y tutorías virtuales: Diariamente

4. Modificacións na avaliación:

La prueba final se realizará online por Moodle
Las presentaciones orales se realizarán por medio de ficheros ppt o similar con comentarios grabados

*Observacións de avaliación:

Requisitos para superar la materia:
Alcanzar un 50% del peso asignado a la prueba final
La suma de todos los apartados de la evaluación debe alcanzar un 50% del total

5. Modificacións da bibliografía ou webgrafía
No hay cambios

Competencias do título
Código Competencias do título
A1 Coñecer e integrar os fundamentos biolóxicos da Logopedia: a Anatomía e Fisioloxía.
A2 Coñecer e integrar os fundamentos psicolóxicos da Logopedia: o desenvolvemento da linguaxe, o desenvolvemento psicolóxico, a Neuropsicoloxía da linguaxe, os procesos básicos e a Psicolingüística.
A6 Coñecer a clasificación, a terminoloxía e a descrición dos trastornos da comunicación, a linguaxe, a fala, a voz e a audición e as funcións orais non verbais.
A7 Coñecer, recoñecer e discriminar entre a variedade das alteracións: os trastornos específicos do desenvolvemento da linguaxe, trastorno específico da linguaxe, retrasos da linguaxe, trastornos fonéticos e fonolóxicos; os trastornos da comunicación e a linguaxe asociados a déficit auditivos e visuais, o déficit de atención, a deficiencia mental, o trastorno xeneralizado do desenvolvemento, os trastornos do espectro autista, a parálise cerebral infantil e as plurideficiencias; os trastornos específicos da linguaxe escrita; as discalculias; as alteracións no desenvolvemento da linguaxe por deprivación social e as asociadas a contextos multiculturais e plurilingüismo; os trastornos da fluidez da fala; as afasias e os trastornos asociados; as disartrias; as disfonías; as disglosias; as alteracións da linguaxe no avellentamento e os trastornos dexenerativos; as alteracións da linguaxe e a comunicación en enfermidades mentais; o mutismo e as inhibicións da linguaxe; as alteracións das funcións orais non verbais: deglución atípica, disfagia e alteracións tubáricas.
A8 Coñecer os fundamentos do proceso de avaliación e diagnóstico.
A9 Coñecer e aplicar os modelos, técnicas e instrumentos de avaliación.
A10 Realizar a avaliación das alteracións da linguaxe nos trastornos específicos do desenvolvemento da linguaxe: trastorno específico da linguaxe, retrasos da linguaxe, trastornos fonéticos e fonolóxicos; os trastornos da comunicación e a linguaxe asociados a déficit auditivos e visuais, o déficit de atención, a deficiencia mental, o trastorno xeneralizado do desenvolvemento, os trastornos do espectro autista, a parálise cerebral infantil e as plurideficiencias; os trastornos específicos da linguaxe escrita; as discalculias; as alteracións no desenvolvemento da linguaxe por deprivación social e as asociadas a contextos multiculturais e plurilingüismo; os trastornos da fluidez da fala; as afasias e os trastornos asociados; as disartrias; as disfonías; as disglosias; as alteracións da linguaxe no avellentamento e os trastornos dexenerativos; as alteracións da linguaxe e a comunicación en enfermidades mentais; o mutismo e as inhibicións da linguaxe; as alteracións das funcións orais non verbais: deglución atípica, disfagia e alteracións tubáricas.
A32 Utilizar tecnoloxías da información e da comunicación.
B1 Acceso, selección e xestión das fontes de información relevantes para a práctica profesional.
B2 Aplicar un pensamento crítico, lóxico e creativo.
B4 Aprender a aprender.
B7 Capacidade de análise e síntese.
B9 Capacidade de organizar e planificar.
B12 Comunicarse de maneira efectiva nun contorno de traballo.
B17 Saber expresarse en público.
B24 Traballar en equipo e, de ser o caso, de forma interdisciplinar.
C3 Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida.
C6 Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse.

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
A2 C6 A1
A2
A6
A7
A8
A9
A10
A32
B1
B2
B4
B7
B9
B12
B17
B24
C3
C6

Contidos
Temas Subtemas
TEMA 1.- INTRODUCCION Á NEUROPSICOLOXIA Orixes históricas da Neuropsicología. Localización de funcións no sistema nervioso. Perspectiva actual.
TEMA 2.- ORGANIZACIÓN DO SISTEMA NERVIOSO Divisións principais do sistema nervioso. Sistema nervioso central: divisións e estruturas principais. Sistema nervioso somático. Nervios craniais. Sistema nervioso autónomo
TEMA 3.- MÉTODOS EN NEUROPSICOLOXÍA Métodos de rexistro e neuroimagen: EEG, MEG, PET, fMRI. Métodos de estimulación: estimulación eléctrica cerebral, TMS. Avaliación conductual dos efectos das lesións cerebrais: asociacións e disociacións.
TEMA 4.- PERCEPCIÓN Principios xerais de organización dos sistemas sensoriais. Procesamento da información visual na retina. Vías visuais aferentes. Procesamento da información en cortiza visual. Trastornos da percepción visual. Audición
TEMA 5.- MEMORIA Tipos de memoria e a súa avaliación. A amnesia. Circuítos cerebrais da memoria. Outros trastornos da memoria. Lóbulos frontais e memoria.
TEMA 6.- LINGUAXE Características da linguaxe. As afasias: tipos e características. Compoñentes principais da función da linguaxe. Hemisferio dereito e linguaxe. Asimetrías hemisféricas.
TEMA 7.- O CÓRTEX PREFRONTAL Organización anatómica. Efectos das lesións na cortiza prefrontal. Teorías da función prefrontal.
TEMA 8.- RECUPERACION DA FUNCIÓN Efectos do dano cerebral. Recuperación funcional. Mecanismos da recuperación de funcións


Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Actividades iniciais A1 2 2 4
Sesión maxistral A1 A2 A6 31 31 62
Proba obxectiva A8 A9 A10 A32 B1 B2 C6 0 2 2
Traballos tutelados A32 A7 B1 B2 B9 B24 14 18 32
Presentación oral A1 B4 B7 B9 B12 B17 B24 C3 C6 18 18 36
 
Atención personalizada 14 0 14
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Actividades iniciais Presentación e xustificación do programa. Recomendacións bibliográficas
Sesión maxistral Desenvolvemento dos contidos teóricos de cada tema

Todos os temas estarán dispoñibles en Moodle en formato de Powerpoint comentados
Proba obxectiva 40 preguntas con tres alternativas de resposta
Traballos tutelados 1) Traballos en grupo: Recompilación, organización e exposición de información acerca dun trastorno neuropsicolóxico
2) Traballos en grupo: Adquisición de datos experimentais por medio de ferramentas online. Organización, exposición e interpretación dos resultados nun informe escrito
Presentación oral Presentación pública dos traballos realizados en grupo acerca dalgúns trastornos neurolóxicos escollidos

Atención personalizada
Metodoloxías
Presentación oral
Sesión maxistral
Traballos tutelados
Descrición
Asesoramiento en la planificación y desarrollo de las presentaciones orales
Tutorías presenciales o vía teams, individuales o en pequeños grupos
Correo electrónico
Moodle

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Presentación oral A1 B4 B7 B9 B12 B17 B24 C3 C6 Claridade da exposición
Competencia no debate
Calidade do apoio multimedia
20
Proba obxectiva A8 A9 A10 A32 B1 B2 C6 (Acertos - (errores/2)) * 7 / Número de preguntas

Unha proba final: 30-40 preguntas: 40%

Probas parciais online: 20%
60
Traballos tutelados A32 A7 B1 B2 B9 B24 Recopilación de datos experimentais utilizando aplicacións dispoñibles online
Organización, exposición e interpretación dos resultados obtidos
20
 
Observacións avaliación

Fontes de información
Bibliografía básica (). .
Carlson, N.R. (2014). Fisiología de la conducta (11ª edición). Madrid: Pearson
Wilson-Pauwels, L., Stewart, P., Akessson, E. & Spacey, S.D. (2013). Nervios craneales. En la salud y la enfermedad. Madrid: Panamericana
Redolar, D. (2014). Neurociencia Cognitiva. Madrid: Panamericana
Rains, G.D (2004). Principios de neuropsicología humana. Madrid: McGraw-Hill

Bibliografía complementaria (). .
Diéguez-Vide, F. y Peña-Casanova, J. (2012). Cerebro y Lenguaje. Madrid: Editorial Médica Panamericana
Sacks, O (1985). El hombre que confundió a su mujer con un sombrero. Barcelona: Muchnik
Ramachandran, V. & Blakeslee, S (1999). Fantasmas en el cerebro. Madrid: Debate
Junqué, C. y Barroso, J. (2009). Manual de Neuropsicología. Barcelona: Síntesis
Cuetos, F. (2012). Neurociencia del Lenguaje. Madrid: Editorial Médica Panamericana
Webb, W.G. & Adler, R.K (2010). Neurología para el logopeda. Barcelona: Elsevier Masson
Kolb, B (2005). Neuropsicología humana (5ª edición. Madrid: Editorial Médica Panamericana
Sacks, O. (2003). Un antropólogo en Marte. Madrid: Anagrama
Sacks, O (1996). Veo una voz: viaje al mundo de los sordos. Madrid: Anaya


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente
Trastornos da Lecto-Escritura/652911303
Alteracións Conxénitas da Linguaxe/652911320

Materias que se recomenda cursar simultaneamente
Psicoloxía da Memoria/652911219
Psicolingüística/652911319

Materias que continúan o temario
Anatomía e Fisioloxía dos Órganos da Linguaxe e da Audición/652911101
Neuroloxía Xeral e da Linguaxe/652911103
Psicoloxía Xeral/652911105
Avaliación e Diagnost. da Linguaxe, a Fala e a Voz/652911201

Observacións


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías