Datos Identificativos 2019/20
Asignatura (*) Intervención logopédica nos trastornos da linguaxe Código 652G04034
Titulación
Grao en Logopedia
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 1º cuadrimestre
Cuarto Obrigatoria 6
Idioma
Castelán
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Didácticas Específicas e Métodos de Investigación e Diagnóstico en Educación
Coordinación
Garcia Real, Teresa Juana
Correo electrónico
teresa.greal@udc.es
Profesorado
Garcia Real, Teresa Juana
Correo electrónico
teresa.greal@udc.es
Web
Descrición xeral Materia para coñecer e aplicar a intervención logopédica en afasia, trastornos do desenvolvemento da lingua, parálise cerebral e incapacidade mental.

Competencias do título
Código Competencias do título
A1 Coñecer e integrar os fundamentos biolóxicos da Logopedia: a Anatomía e Fisioloxía.
A2 Coñecer e integrar os fundamentos psicolóxicos da Logopedia: o desenvolvemento da linguaxe, o desenvolvemento psicolóxico, a Neuropsicoloxía da linguaxe, os procesos básicos e a Psicolingüística.
A6 Coñecer a clasificación, a terminoloxía e a descrición dos trastornos da comunicación, a linguaxe, a fala, a voz e a audición e as funcións orais non verbais.
A7 Coñecer, recoñecer e discriminar entre a variedade das alteracións: os trastornos específicos do desenvolvemento da linguaxe, trastorno específico da linguaxe, retrasos da linguaxe, trastornos fonéticos e fonolóxicos; os trastornos da comunicación e a linguaxe asociados a déficit auditivos e visuais, o déficit de atención, a deficiencia mental, o trastorno xeneralizado do desenvolvemento, os trastornos do espectro autista, a parálise cerebral infantil e as plurideficiencias; os trastornos específicos da linguaxe escrita; as discalculias; as alteracións no desenvolvemento da linguaxe por deprivación social e as asociadas a contextos multiculturais e plurilingüismo; os trastornos da fluidez da fala; as afasias e os trastornos asociados; as disartrias; as disfonías; as disglosias; as alteracións da linguaxe no avellentamento e os trastornos dexenerativos; as alteracións da linguaxe e a comunicación en enfermidades mentais; o mutismo e as inhibicións da linguaxe; as alteracións das funcións orais non verbais: deglución atípica, disfagia e alteracións tubáricas.
A8 Coñecer os fundamentos do proceso de avaliación e diagnóstico.
A9 Coñecer e aplicar os modelos, técnicas e instrumentos de avaliación.
A13 Coñecer os principios xenerais de la intervención logopédica.
A14 Coñecer as funcións da Intervención logopédica: prevención, educación, reeducación, rehabilitación e tratamento.
A16 Coñecer as características diferenciais da intervención logopédica nos ámbitos familiar, escolar, clínico-sanitario e asistencial.
A21 Saber deseñar e elaborar informes logopédicos.
A22 Saber deseñar, programar e avaliar a actuación logopédica.
A27 Realizar a planificación estratéxica da intervención logopédica.
A28 Adquirir un coñecemento práctico en intervención logopédica (formación práctica en ámbitos escolares, clínico-sanitarios e asistenciais).
B1 Acceso, selección e xestión das fontes de información relevantes para a práctica profesional.
B2 Aplicar un pensamento crítico, lóxico e creativo.
B3 Apreciar as distintas manifestacións da diversidade.
B4 Aprender a aprender.
B5 Aprender autonomamente, e motivarse para facelo de forma continuada.
B6 Capacidade de adaptarse aos cambios.
B7 Capacidade de análise e síntese.
B9 Capacidade de organizar e planificar.
B14 Destreza e empatía nas relacións interpersoais.
B16 Resolver problemas de forma efectiva.
B19 Ter compromiso ético.
B24 Traballar en equipo e, de ser o caso, de forma interdisciplinar.
C1 Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma.
C2 Dominar a expresión e a comprensión de forma oral e escrita dun idioma estranxeiro.
C6 Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse.
C7 Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe ao longo da vida.
C8 Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade.

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Coñecer e integrar os fundamentos biolóxicos da Logopedia: a Anatomía e Fisioloxía. A1
A6
A7
A8
A9
A13
A14
A16
A21
A22
A27
A28
Coñecer e integrar os fundamentos psicolóxicos da Logopedia: o desenvolvemento da linguaxe, o desenvolvemento psicolóxico, a Neuropsicoloxía da linguaxe, os procesos básicos e a Psicolingüística. A8
A9
A13
A14
A21
A27
B1
B2
B3
B4
B5
B6
B7
B9
B14
B16
B19
B24
C1
C2
C6
C7
C8
A2
A16
A21
A22
B3
B5
B6
B7
B9
B14
B16
B19
C1
C2
C8

Contidos
Temas Subtemas
TEMA 1. Fundamentos básicos para a intervención da afasia. 1.1. Semioloxía.
1.2 Tipos clínicos.
1.3. Diagnótico deferencial.
1.4. Factores pronósticos.
TEMA 2. Evaluación da afasia.
2.1 Aspectos xerais.
2.2 Principais probas estandarizadas.
TEMA 3. Intervención semiolóxica da afasia.
3.1 Sintase.
3.2. Denominación.
3.3. Comprensión.
3.4. Lectura.
3.5. Escritura.

TEMA 4. Fundamentos básicos para intervencións dos trastornos da linguaxe no neno.
4.1. Trastornos primarios do desenvolvemento do linguaxe..
4.2. Trastornos secundarios do desenvolvemento do linguaxe.
4.3. Avaliación de áreas non lingüísticas.
TEMA 5. Avaliacións do linguaxe.
5.1. Aspectos lingüísticos a avaliar.
5.2. Principais probas estandarizadas.
TEMA 6. Intervención logopédica nos trastornos do desenvolvemento do linguaxe. 6.1. Intervención dos aspectos fonéticos e fonolóxicos.
6.2. intervención dos aspectos semánticos e pragmáticos.
6.3. Intervención dos aspectos sintácticos e morfolóxicos.
TEMA 7. Intervención do neno co parálise cerebral. 7.1. Control postural e psicomotricidad.
7.2. Tratamiento da voz.
7.3. Tratamiento da fala e articulación.
7.4. Tratamiento da deglución.
7.5. Tratamiento da respiración.
TEMA 8. Intervención da discapacidad mental.
8.1. Linguaxe..
8.2. Voz e articulación.
8.3. Outros aspectos.

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Proba mixta A21 A16 A14 A13 A9 A8 A7 A6 A2 A1 A22 A27 A28 B1 7 0 7
Sesión maxistral A6 B2 B3 B4 B7 21 42 63
Estudo de casos B5 B6 B7 B9 B14 B16 B19 10 20 30
Recensión bilbiográfica A6 B1 B2 B7 B9 B24 C1 C2 1 5 6
Prácticas clínicas B24 C1 C2 C6 C7 C8 20 20 40
 
Atención personalizada 4 0 4
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Proba mixta Haberá unha proba con respuestas breves ao final da docencia para avalar os contenidos teóricos e prácticos.
Sesión maxistral Na aula impartiranse os contenidos teóricos e la programación terapéutica dos casos clínicos. Ao final de cada módulo se harán preguntas para llevar á reflexión dos contenidos.
Estudo de casos Se realizará a programación terapéutica de casos clínicos cas patoloxías impartidas.
Recensión bilbiográfica Se realizará unha búsqueda bibliográfica sobre algunha das patoloxías impartidas na asignatura. Para ello nas clases interactivas o en tutorías podrán resolver dudas sobre algúns aspectos fundamentais para esta actividade (Manexo das bases de datos, criterios de búsqueda, normas APA e ética na investigación en Logopedia, etc).
Prácticas clínicas Se realizarán prácticas específicas según patoloxía (protocolo de avaliación pre-intervención, confección de exercicios de tratamiento, etc).

Atención personalizada
Metodoloxías
Estudo de casos
Prácticas clínicas
Descrición
Os estudantes terán unha atención personalizada para levar a cabo prácticas clínicas, estudos de casos e discusión dous mesmos.

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Proba mixta A21 A16 A14 A13 A9 A8 A7 A6 A2 A1 A22 A27 A28 B1 Haberá un exame para avaliar os contidos teóricos e prácticos desenvolvidos na materia. Serán preguntas curtas.
É o exame oficial.
60
Estudo de casos B5 B6 B7 B9 B14 B16 B19 O alumno será avaliado neste apartado (estudos de caso) no exame final, a través de 2 preguntas relacionadas coa programación, avaliación e tratamento das patoloxías ensinadas na materia.
. Criterios de avaliación: capacidade de razoamento para a programación terapéutica e selección de exercicios específicos.
30
Recensión bilbiográfica A6 B1 B2 B7 B9 B24 C1 C2
Os alumnos realizarán unha busca bibliográfica sobre un tema de lingua. Para iso faranse grupos de 5 alumnos.
Criterios de avaliación: riqueza bibliográfica (revistas nacionais e internacionais, recentes e procedentes de bases de datos de prestixio como Web of Science, Scopus, etc), capacidade de síntese e organización de información, corrección e bo uso dos estándares APA para a cita de fontes documentais utilizadas.
10
 
Observacións avaliación

 

O profesor tamén valorará a participación e disposición positiva mostrada durante a realización das prácticas clínicas, a discusión de casos e conferencias, así como a asistencia a conferencias ou cursos organizados polo profesor.


Asistentes: Para superar a materia é necesario obter o 50% da nota total, é dicir, superarase se o valor final é 5 ou superior.Estudantes non asistentes: Os estudantes de cursos anteriores non farán a recesión bibliográfica ea calcificación final realizarase en función do valor alcanzado na proba mixta (70%) e no estudo de caso (30%).

Fontes de información
Bibliografía básica Fawcus Margaret (1990). Aphasia therapy in practice: Comprehension. Bicester:Winslow
Fawcus Margaret (1990). Aphasia Therapy in practice: Expression. Bicester:Winslow
Fawcus Margaret (1991). Aphasia therapy in practice: Readiing. Bicester:Winslow
Fawcus Margaret (1993). Aphasia therapy in practice: Writing. Bicester:Winslow
Narbona Juan (2003). El lenguaje del niño. Barcelona: Elsevier
Monfort Marc (1999). El niño que habla. El lenguaje oral en el preescolar.. Madrid: Cepe
Juárez Sánchez Adoración (2002). Estimulación del lenguaje oral. Un modelo interactivo para niños con dificultades. Madrid: Santillana
Goodglass H (2005). Evaluación de la afasia y trastornos relacionados. Madrid: Panamericana
Bosch Galceran Laura (2003). Evaluación fonológica del habla infantil.. Barcelona: Masson
Buckley Sue (2005). Habla, lenguaje y comunicación en alumnos con Síndrome de Down y actividades para padres y profesores. Madrid: Cepe
Chapey Roberta (2008). Language intervention. Strategies in aphasia and related neurogenic communication disorders. Philadelphia: Wolters Kluwer Health/Lippincott Williams & Wilkins,
Monfort Marc (1993). Los niños disfásicos. Descripción y tratamiento. Madrid: Cepe
Martínez Huete JC (2013). Métodos de investigación educativa. Sevilla: Punto Rojo libros
Peña Casanova Jordi (2005). Programa integrado de exploración neuropsicológica Test Barcelona revisado: TBR. Barcelona: Masson
Kumar, R (2014). Research methodology: A step by step guide for beginners (4ª Ed). Nueva Delhi: APH Publishing Corporation
Boehm Ann E (2000). Test Boehm de conceptos básicos. Madrid: TEA
Aguado Alonso Gerado (2004). Trastornos específicos del lenguaje: Retraso del lenguaje y disuasivas. Málaga: Aljibe
Aguado Alonso Gerardo (2002). TSA: El desarrollo de la morfosintaxis en el niño. Madrid: Cepe

Aguado Alonso G (2002). El desarrollo de la morfosintaxis en el niño. Madrid, Cepe.
Aguinag G, Armentia ML, Fraile, A, Olangua P y Uriz N (2004). PLON_R. Prueba de lenguaje oral Navarra-revisada. Madrid: TEA.
Boehm AE  (2000). Boehm. Test Boehm de conceptos básicos. Madrid: TEA:
 Bosch L (2004). Evaluación fonológica del habla infantil, Barcelona. Masson, 2004.
Hedge MN,y Pomaville F (2008). Assessment of Communication Disorders in Children. Resources and Protocols.San Diego: Plural Publishing.



 

Bibliografía complementaria


-Powell T, Head injury. A practical guide, United Kingdom. Winslow, 1994, Libro,

-Rapin I, Disfunción cerebral en la infancia, Barcelona. Martínez Roca, 1987, Libro,


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario
Psicolingüística/652G04003
Fundamentos de avaliación e diagnóstico/652G04010
Neuropsicoloxía/652G04016
Lingua galega/652G04036
Lingua española/652G04037
Lingüística clínica/652G04042

Observacións

Recoméndase o coñecemento dunha lingua estranxeira (mínimo de nivel B1 en inglés) para acceder ás fontes bibliográficas que precisa a revisión bibliográfica.


Recoméndase a asistencia a eventos e conferencias científicas.



(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías