| Competencias do título |
| Código | Competencias do título |
| A1 | Ser capaces de recoñecer as principais patoloxías e síndromes xeriátricas mediante a aplicación de novas e innovadoras metodoloxías de traballo adaptadas ao ámbito da xerontoloxía |
| A2 | Ser capaces de aplicar o método de valoración xeriátrica e xerontolóxica integral a fin de poder establecer as bases para implementar o plan de atención individualizado |
| A3 | Ser capaces de incorporar aos plans de intervención individualizada a metodoloxía de intervención Xeronto-xeriátrica |
| A4 | Ser capaces de asumir a responsabilidade do seu propio desenvolvemento profesional e da súa especialización tanto no ámbito sociosanitario como sanitario de atención ás persoas maiores a fin de incorporarse aos equipos interdisciplinares de valoración e intervención Xeronto-xeriátrica |
| A5 | Adquirir coñecementos que lle permitan establecer o recurso Xeronto-xeriátrico adecuado de acordo ás características da persoa maior |
| A6 | Desenvolver a autonomía suficiente para participar en proxectos de investigación e colaboracións científicas ou tecnolóxicas dentro do campo da Xerontoloxía, en contextos interdisciplinares tanto públicos como privados e, no seu caso, cun alto compoñente de transferencia do coñecemento. |
| A7 | Adquirir coñecementos avanzados e demostrando, nun contexto de investigación científica e tecnolóxica ou altamente especializado, unha comprensión detallada e fundamentada dos aspectos teóricos e prácticos e da metodoloxía de traballo no campo da Xerontoloxía |
| A8 | Saber aplicar e integrar os coñecementos adquiridos, a comprensión destes, a súa fundamentación científica e as súas capacidades de resolución de problemas en contornas sociais e sociosanitarias e definidos de forma imprecisa, incluíndo contextos de carácter multidisciplinar tanto investigadores como profesionais do campo da xerontoloxía |
| B1 | Posuír e comprender coñecementos que acheguen unha base ou oportunidade de ser orixinais no desenvolvemento e/ou aplicación de ideas, a miúdo nun contexto de investigación |
| B2 | Que os estudantes saiban aplicar os coñecementos adquiridos e a súa capacidade de resolución de problemas en contornas novas ou pouco coñecidos dentro de contextos máis amplos (ou multidisciplinares) relacionados coa xerontoloxía e a xeriatría |
| B3 | Que os estudantes sexan capaces de integrar coñecementos e enfrontarse á complexidade de formular xuízos a partir dunha información que, sendo incompleta ou limitada, inclúa reflexións sobre as responsabilidades sociais e éticas vinculadas á aplicación dos seus coñecementos e xuízos |
| B4 | Que os estudantes saiban comunicar as súas conclusións– e os coñecementos e razóns últimas que as sustentan– a públicos especializados e non especializados dun modo claro e sen ambigüidades |
| B5 | Que os estudantes posúan as habilidades de aprendizaxe que lles permitan continuar estudando dun modo que haberá de ser en gran medida autodirixido ou autónomo |
| C1 | Expresarse correctamente, tanto de forma oral como escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma |
| C2 | Dominar a expresión e a comprensión de forma oral e escrita dun idioma estranxeiro |
| C3 | Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida |
| C4 | Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía respectuosa coa cultura democrática, os dereitos humanos e a perspectiva de xénero |
| C5 | Entender a importancia da cultura emprendedora e coñecer os medios ao alcance das persoas emprendedoras |
| C6 | Adquirir habilidades para a vida e hábitos, rutinas e estilos de vida saudables |
| C7 | Desenvolver a capacidade de traballar en equipos interdisciplinares ou transdisciplinares, para ofrecer propostas que contribúan a un desenvolvemento sostible ambiental, económico, político e social |
| C8 | Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade |
| C9 | Ter a capacidade de xestionar tempos e recursos: desenvolver plans, priorizar actividades, identificar as críticas, establecer prazos e cumprilos |
| C10 | Coñecer e aplicar o método científico na redacción de proxectos |
| C11 | Saber difundir os resultados obtidos no desenvolvemento da súa actividade a través das fontes de información dispoñibles para a comunidade científica |
| C12 | Ampliar as perspectivas asistenciais, docentes e investigadoras a través do intercambio de estudantes e profesores/as |
| C13 | Coñecer as posibilidades da investigación no campo da xerontoloxía a fin de motivar aos estudantes para incorporarse á mesma, posibilitando a realización de teses doutorais |
| Resultados de aprendizaxe | |||
| Resultados de aprendizaxe | Competencias do título | ||
| - Que o/a estudante sexa quén de identificar as necesidades de cuidado derivadas das principais patoloxías e síndromes xeriátricos que afectan ás personas maiores. | AP1 AP2 AP3 AP4 AP5 AI1 AI2 AM1 |
BM1 BM2 BM3 BM4 BM5 |
CM1 CM2 CM3 CM4 CM5 CM6 CM7 CM8 CM9 CM10 CM12 |
| Que o/a estudante comprenda os cambios fisiolóxicos que se producen no organismo na vellez. | AP1 AP2 AP3 AP4 AP5 AI1 AI2 AM1 |
BM1 BM2 BM3 BM4 BM5 |
CM1 CM2 CM3 CM4 CM5 CM6 CM7 CM8 CM9 CM10 CM11 CM12 CM13 |
| Planificar, xunto cos membros dun equipo interdisciplinar, os cuidados máis idóneos dende unha visión holística do ser humán. | AP1 AP2 AP3 AP4 AP5 AI1 AI2 AM1 |
BM1 BM2 BM3 BM4 BM5 |
CM1 CM2 CM3 CM4 CM5 CM6 CM7 CM8 CM9 CM10 CM11 CM12 CM13 |
| - Coñecer e aplicar os cuidados necesarios para levar a cabo unha correcta preparación do ancián ante unha proba diagnóstica e comprender a súa importancia. | AP1 AP2 AP3 AP4 AP5 AI1 AI2 AM1 |
BM1 BM3 BM4 BM5 |
CM1 CM2 CM3 CM4 CM5 CM6 CM7 CM8 CM9 CM10 CM11 CM12 CM13 |
| - Establecer as bases dunha relación terapéutica e de comunicarse coas persoas maiores de xeito eficaz. | AP1 AP2 AP3 AP4 AP5 AI1 AI2 AM1 |
BM1 BM2 BM3 BM4 BM5 |
CM1 CM2 CM3 CM4 CM5 CM6 CM7 CM8 CM9 CM10 CM11 CM12 CM13 |
| - Coñecer e amosar unha actitude de respeto fronte os dereitos de información, autonomía e consentimento do paciente. | AP1 AP2 AP3 AP4 AP5 AI1 AI2 AM1 |
BM1 BM2 BM3 BM4 BM5 |
CM1 CM2 CM3 CM4 CM5 CM6 CM7 CM8 CM9 CM10 CM11 CM12 CM13 |
| - Identificar as fontes de información de interese de contido sanitario e xestionar o seu contido. | AP1 AP2 AP3 AP4 AP5 AI1 AI2 AM1 |
BM1 BM2 BM3 BM4 BM5 |
CM1 CM2 CM3 CM4 CM5 CM6 CM7 CM8 CM9 CM10 CM11 CM12 CM13 |
| - Desenrolar capacidade de aprendizaxe autónoma. | AP1 AP2 AP3 AP4 AP5 AI1 AI2 AM1 |
BM1 BM2 BM3 BM4 BM5 |
CM1 CM2 CM3 CM4 CM5 CM6 CM7 CM8 CM9 CM10 CM11 CM12 |
| Contidos |
| Temas | Subtemas |
| TEMA 1. Introducción á Xerontoloxía e Xeriatría | 1.1. Bases conceptuais e obxectivos da xerontoloxía 1.2. A figura do xerontólogo 1.3 Saúde e envellecemento 1.4 Características da enfermidade do paciente ancián 1.5 Paciente ancián / xerontolóxico / xeriátrico / fráxil |
| TEMA 2. Comunicación e interacción en xerontología | 2.1 Comunicación: Concepto e tipos. 2.2 Habilidades e destrezas para comunicar 2.3 Chaves da boa comunicación 2.4 Interacción en Xerontoloxía: equipo interdisciplinar 2.5 Interacción: Proceso, obxectivo e campos principais de actuación |
| TEMA 3. Exploración física do paciente maior | 3.1 Historia clínica xeriátrica: semellanzas e diferencias 3.2 Condicións específicas da exploración clínica ao paciente maior 3.3 Exploración física por órganos, aparatos e sistemas 3.4 Presentación atípica de enfermedades comúns no ancián 3.5 Exploracións complementarias |
| TEMA 4. Polimedicación no paciente maior | 4.1 Concepto de farmacodinamia e farmacocinética 4.2 Farmacodinamia: Tipos e lugares de acción 4.3 Factores que modifican a acción farmacolóxica 4.4 Farmacocinética: Absorción, distribución, eliminación e excreción 4.5 Toxicidade. Reaccións adversas. Reaccións iatroxénicas 4.6 Seguridade na prescripción |
| TEMA 5. Epidemioloxía e prevención en Xeriatría: Grandes Síndromes | 5.1 Introducción á epidemioloxía e concepto de prevención en Xerontoloxía 5.2 Factores de risco e de protección 5.3 Concepto e tipos de prevención 5.4 Estudio das patoloxías mais frecuentes no ancián susceptibles de tratamento preventivo 5.5 Recomendacións de prevención |
| TEMA 6. Formas inespecíficas de resposta orgánica | 6.1 Concepto e tipos de reaccións: inespecífica, resposta inmune específica. 6.2 Reacción inflamatoria: concepto, ámbito de actuación, finalidade 6.3 Fenómenos tisulares característicos da inflamación 6.4 Mediadores plasmáticos e celulares 6.5 Resposta inflamatoria sistémica: reactantes en fase aguda. Síndrome de respuesta inflamatoria sistémica (SRIS). Reacción febril. Síndrome general de adaptación al estrés |
| TEMA 7. Alteracións da resposta inmune | 7.1 Resposta inmune. Inmunidade innata e adaptativa 7.2 Concepto de inmunosenescencia 7.3 Cambios na inmunidade innata e adaptativa có envellecemento 7.4 Marcadores de inmunosenescencia 7.5 O entorno proinflamatorio do ancián 7.6 Consecuencias de la inmunosenescencia 7.7. Efecto da inmunosenescencia sobre a resposta ás vacunas |
| TEMA 8. Alteracións do sistema nervioso | 8.1 O estado cognitivo do ancián normal 8.2 Efectos estructurais e funcionais do envejellecemento sobre o sistema nervioso central 8.3 Exploración neurolóxica cerebral no ancián 8.4 Cambios neuronales asociados ao envellecemento 8.5 Consecuencias das enfermidades sobre as funcións cognitivas no ancián 8.6 Efecto de los fármacos sobre la función cognitiva del anciano 8.7 Medidas que enlentecen el envejecimiento cerebral |
| TEMA 9. Alteracións dos órganos sensoriais | 9.1 Trastornos da audición no ancián. Presbiacusia 9.2 Epidemioloxía da presbiacusia 9.3 Factores de risco para presbiacusia 9.4 Cambios estructurais e funcionais có envellecemento auditivo 9.5 Tipos de presbiacusia 9.6 Prevención e tratamento da presbiacusia 9.7 Cambios estructurais no ollo do ancián 9.8 Cambios funcionais na visión asociados ao envellecemento 9.9 Manexo dos déficits visuais no ancián 9.10 Alteracións no gusto, olfato e tacto no ancián |
| TEMA 10. Alteracións do sistema glandular e reproductor | 10.1 Alteracións hormonais no envellecemento normal 10.2 Alteracións neuroendocrinas no ancián 10.3 Alteracións do eixo hipotálamo-hipofisis-suprrerenal 10.4 Prolactina 10.5 Catecolaminas 10.6 Eixo renina-anxiotensina-aldosterona 10.7 Hormona de crecemento 10.8 Cambios endocrinos tras da menopausia 10.9 Cambios no eixo hipotálamo-hipófisos-testicular 10.10 Alteracións hormonais na enfermidade de Alzheimer |
| TEMA 11. Alteracións cardiovasculares | 11.1 Cambios na estructura cardíaca durante o envellecemento normal 11.2 Cambios funcionais cardíacos no envellecemento normal 11.3 Cambios estructurais vasculares nol envellecemento normal 11.4 Cambios funcionais vasculares no envellecemento normal 11.5 Arteriosclerosis vs aterosclerosis no ancián |
| TEMA 12. Alteracions dos ósos, músculos y articulacións | 12.1 Descripción anátomo-fisiolóxica de óso, músculo e articulación 12.2 Metabolismo e función de óso, músculo e articulación 12.3 Fisiopatoloxía ósea, muscular e articular 12.4 Afeccións óseas, musculares e articulares mais frecuentes |
| TEMA 13. Alteracións da eliminación | 12.1 Estructura e funcións do ril normal 12.2 Cambios renais funcionales e estructurales asociados ao envellecemento 12.3 Estimación do filtrado glomerular no ancián 12.4 Enfermidade renal crónica no ancián 12.5 Tensión arterial no ancián 12.6 Infección urinaria e bacteriuria asintomática no ancián 12.7 Prostatismo e cancro de próstata no ancián 12.8 Función eréctil no ancián 12.9 Incontinencia urinaria no ancián |
| TEMA 14. Trastornos do estado de ánimo e sono | 14.1 |
| Planificación | ||||
| Metodoloxías / probas | Competencias | Horas presenciais | Horas non presenciais / traballo autónomo | Horas totais |
| Sesión maxistral | A1 A2 A3 A5 A4 A6 A7 A8 B1 B2 B3 B4 B5 C1 C2 C3 C4 C5 C6 C7 C8 C9 C10 C11 C12 C13 | 20 | 0 | 20 |
| Solución de problemas | A1 A2 A3 A5 A4 A6 A7 A8 B1 B2 B3 B4 B5 C2 C3 C4 C5 C6 C7 C8 C9 C10 C12 C13 | 4 | 0 | 4 |
| Seminario | A1 A2 A3 A5 A4 A6 A7 A8 B1 B2 B3 B4 B5 C1 C2 C3 C4 C5 C6 C7 C8 C9 C10 C11 C12 C13 | 14 | 0 | 14 |
| Traballos tutelados | A1 A2 A3 A5 A4 A6 A7 A8 B1 B2 B3 B4 B5 C1 C2 C3 C4 C5 C6 C7 C8 C9 C10 C11 C12 C13 | 0 | 20 | 20 |
| Análise de fontes documentais | A1 A2 A3 A5 A4 A6 A7 A8 B1 B2 B3 B4 B5 C1 C2 C3 C4 C5 C6 C7 C8 C9 C10 C11 C12 C13 | 0 | 38 | 38 |
| Proba de resposta múltiple | A1 A2 A3 A5 A4 A6 A7 A8 B1 B2 B3 B4 B5 C1 C2 C3 C4 C5 C6 C7 C8 C9 C10 C11 C12 C13 | 2 | 0 | 2 |
| Atención personalizada | 2 | 0 | 2 | |
| *Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado | ||||
| Metodoloxías |
| Metodoloxías | Descrición |
| Sesión maxistral | Presentación dos profesores dos temas principais da materia, de forma interactiva cos alumnos. |
| Solución de problemas | Tutorías individuais ou en grupos pequenos, co fin de clarexar dúbidas dos estudantes e afondar nos seus coñecementos |
| Seminario | Elaboración de actividades tuteladas, co fin de afondar na aprendizaxe |
| Traballos tutelados | Realización por parte do alumno de traballos de revisión ou investigación, coa tutela dos profesores. |
| Análise de fontes documentais | Estudio por parte do alumno dos contidos da asignatura |
| Proba de resposta múltiple | Proba de avaliación de coñecementos. Tipo test, con 40 preguntas e catro respostas posibles, das que soio una é correcta. |
| Atención personalizada |
|
|
| Avaliación | |||
| Metodoloxías | Competencias | Descrición | Cualificación |
| Sesión maxistral | A1 A2 A3 A5 A4 A6 A7 A8 B1 B2 B3 B4 B5 C1 C2 C3 C4 C5 C6 C7 C8 C9 C10 C11 C12 C13 | Valorarase a participación activa | 10 |
| Seminario | A1 A2 A3 A5 A4 A6 A7 A8 B1 B2 B3 B4 B5 C1 C2 C3 C4 C5 C6 C7 C8 C9 C10 C11 C12 C13 | Valorarase a participación activa | 5 |
| Solución de problemas | A1 A2 A3 A5 A4 A6 A7 A8 B1 B2 B3 B4 B5 C2 C3 C4 C5 C6 C7 C8 C9 C10 C12 C13 | Valorarase a participación activa | 5 |
| Traballos tutelados | A1 A2 A3 A5 A4 A6 A7 A8 B1 B2 B3 B4 B5 C1 C2 C3 C4 C5 C6 C7 C8 C9 C10 C11 C12 C13 | Valoración do interese e calidade | 20 |
| Proba de resposta múltiple | A1 A2 A3 A5 A4 A6 A7 A8 B1 B2 B3 B4 B5 C1 C2 C3 C4 C5 C6 C7 C8 C9 C10 C11 C12 C13 | Proba de resposta múltiple. 40 preguntas tipo test, con catro respostas posibles, solo unha correcta | 60 |
| Observacións avaliación | |||
|
Para aprobar a asignatura, deberánse cumplir tres condicións: 1) Aprobar a proba de resposta múltiple, o que se conseguirá cunha puntuación mínima do 60% (tendo en conta que cada tres respostas incorrectas restan unha correcta) 2) Aprobar a proba de exposición oral dun traballo previamente asignado, que ademais haberáse de presentar por escrito, e respostar correctamente a todas aquelas cuestións que se prantexen en relación ó devandito traballo. 3) Acadar unha puntuación global de 5 puntos sobre 10 na avaliación total da asignatura. A realización fraudulenta das probas ou actividades de evaluación, implicará directamente a calificación de suspenso na materia da convocatoria correspondente, invalidando cualqueira calificación obtida en todas as actividades de Evaluación de cara á convocatoria extraordinaria. |
|||
| Fontes de información |
| Bibliografía básica |
Walter LC (2021). Current Diagnosis & Treatment Geriatrics. McGraw Hill
Halter JB (2017). Geriatric Medicine and Gerontology. McGraw Hill
Kane RL (2018). Principios de Geriatría Clínica. McGraw Hill
Abizanda Soler (2020). Tratado de Medicina Geriátrica. Elsevier |
|
|
|
| Bibliografía complementaria |
Taffet GE (2021). Normal ageing. UptoDate (online) |
|
|
| Recomendacións | ||
| Materias que se recomenda ter cursado previamente | ||
|
| Materias que se recomenda cursar simultaneamente | |
|
| Materias que continúan o temario | ||
|
| Observacións | |
| Para axudar a conseguir un entorno inmediato sustentable e cumprir cos obxectivos estratéxicos 1 e 2 do "III Plan de Acción do Programa Green Campus FCS (2018-2020)" os traballos documentais que se realicen nesta materia: a.- Maioritariamente solicitaranse en formato virtual e soporte informático. b.- De realizarse en papel: - Non se empregarán plásticos. - Realizaranse impresións a dobre cara. - Empregarase papel reciclado. - Evitarase a realización de borradores. |