Datos Identificativos 2020/21
Asignatura (*) Fisioloxía Humana Código 653G01107
Titulación
Grao en Terapia Ocupacional
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao Anual
Primeiro Formación básica 9
Idioma
Castelán
Galego
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Fisioterapia, Medicina e Ciencias Biomédicas
Coordinación
Cordido Carballido, Fernando
Correo electrónico
fernando.cordido@udc.es
Profesorado
Adán Arcay, Lucía
Cordido Carballido, Fernando
Cudeiro Mazaira, F.Javier
Labra Pinedo, Carmen de
Rivadulla Fernandez, Juan Casto
Correo electrónico
l.adan@udc.es
fernando.cordido@udc.es
javier.cudeiro@udc.es
c.labra@udc.es
casto.rivadulla@udc.es
Web
Descrición xeral Esta materia pretende o desenvolvemento de competencias que permitan ao alumnado comprender e aplicar os coñecementos relacionados coa Fisioloxía Humana.
Descriptor: Coñecementos sobre a función do corpo humano que capaciten para avaliar, sintetizar e aplicar tratamentos de Terapia Ocupacional.

Plan de continxencia 1. Modificacións nos contidos
• Non se realizarán cambios
2. Metodoloxías
*Metodoloxías docentes que se manteñen
• Mantéñense todas as metodoloxías, pero en caso de ser necesario, trasladaranse da aula “física” á aula virtual (Teams e Moodle).

*Metodoloxías docentes que se modifican
• Ningunha

3. Mecanismos de atención personalizada ao alumnado
• Correo electrónico de maneira diaria para resolver dúbidas puntuais e solicitar titorías personalizadas vía Teams.
• Moodle: de maneira diaria para acceder a contidos e foros de discusión relacionados coa materia.
• Teams: de maneira semanal na franxa horaria designada á materia, e realización de titorías a pedimento dos alumnos, tanto grupais, como individuais.
4. Modificacións na avaliación
• Non se realizarán cambios. A única excepción sería a imposibilidade total de levar a cabo o exame presencial, en tal caso, o exame realizaríase de modo virtual vía Moodle e Teams.

*Observacións de avaliación:
• A oportunidad de xullo estará sometida aos mesmos criterios que a de xuño.
5. Modificacións da bibliografía ou webgrafía
• Todos os libros/recursos son bibliografía recomendada, pero en caso de imposibilidade para acceder fisicamente ás bibliotecas, recoméndase ao alumnado que use os libros de fisioloxía presentes en:
https://www.udc.es/gl/biblioteca/recursos_informacion/libros_electronicos/libreria-pons_0001/

Competencias do título
Código Competencias do título
A1 Explicar la relación entre el funcionamiento ocupacional, la salud y el bienestar.
A2 Explicar los conceptos teóricos que sostienen la terapia ocupacional, expresamente la naturaleza ocupacional de los seres humanos y su funcionamiento a través de las ocupaciones.
A3 Sintetizar y aplicar el conocimiento relevante de ciencias biológicas, médicas, humanas, psicológicas, sociales, tecnológicas y ocupacionales, junto con las teorías de ocupación y participación.
A4 Analizar las complejidades de aplicar teorías formales y evidencia de investigación en relación con la ocupación en el contexto de una sociedad en cambio.
A9 Utilizar el potencial terapéutico de la ocupación a través del uso de la actividad y el análisis y síntesis ocupacional.
B1 Aprender a aprender.
B2 Resolver problemas de forma efectiva.
B3 Aplicar un pensamiento crítico, lógico y creativo.
B4 Trabajar de forma autónoma con iniciativa.
B5 Trabajar de forma colaborativa.
B7 Comunicarse de manera efectiva en un entorno de trabajo.
B13 Resolución de problemas.
B27 Capacidad para generar nuevas ideas.
B28 Toma de decisiones.
C3 Utilizar las herramientas básicas de las tecnologías de la información y las comunicaciones (TIC) necesarias para el ejercicio de su profesión y para el aprendizaje a lo largo de su vida.
C7 Asumir como profesional y ciudadano la importancia del aprendizaje a lo largo de la vida.
C8 Valorar la importancia que tiene la investigación, la innovación y el desarrollo tecnológico en el avance socioeconómico y cultural de la sociedad.

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Coñecementos e capacidade para aplicar as funciones do corpo human dentro do contexto da TO A2
A3
A9
B2
B4
B5
B7
B27
B28
Capacidade para aplicar o método científico para constatar a efectividade dos métodos de intervención para evaluar os métodos de traballo aplicados A2
A4
B2
C3
Capacidade para reconocer e interpretar signos de función-disfunción de la persona en valoración ocupacional A1
A2
B13
Capacidade para saber traballar en equipo co obxectivo de lograr o bienestar do paciente A1
A2
A3
B5
C7
Coñecementos e capacidade para aplicar Fisioloxia Humana dentro do contexto da Terapia Ocupacional A1
A2
Coñecementos e capacidade para aplicar Fisiopatoloxía dentro do contexto da Terapia Ocupacional A1
A2
A3
A4
B1
B2
C3
Valorar a importancia que ten no campo da fisioloxía a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade. A3
A4
B3
C8

Contidos
Temas Subtemas
Tema 1.- Introdución e aspectos básicos da Fisioloxía celular e a Neurofisioloxía





Concepto de Fisioloxía
A célula como un compartimento para os procesos de intercambio (mecanismos de transporte, homeostasis)
Fisioloxía das células excitables (potencial de membrana e de acción)
Conceptos básicos da comunicación celular (sinapsis e mecanismos básicos das hormonas e as súas categorías)
A contracción muscular: músculo estriado esquelético (axuste excitación-contracción, bioquímica da contracción, unidade motora, tipos de fibras). Comparativa co músculo liso.
Sangue e sistema inmune
Tema 2.- Sistemas de regulación I: Neurofisioloxía de sistemas

Concepto básicos sobre sensación e percepción
Sistema visual
Sistema auditivo e equilibrio
Sistema somatosensorial
Sistemas asociados ao músculo: sentido muscular, propiocepción e cinestesia
Sistemas químicos /olfacto e gusto
Organización xeral do sistema motor. Control do movemento
O sistema límbico, motivación e emocións
A memoria
O sistema nervioso autónomo

Tema 3.- Sistemas de regulación II: Sistema Endocrino

Principios xerais do metabolismo
Sistema hipotálamo-hipofisario
Hormonas da neurohipófisis
GH
Hormonas tiroideas
Glándula adrenal/suprarrenal
O páncreas
Metabolismo do calcio e o fosfato
Fisioloxía gonadal

Tema 4.- Sistemas de mantemento



Electrofisiología cardíaca: ritmicidad
O corazón como bomba: mecánica cardíaca/ Fisioloxía cardíaca: actividade eléctrica: ciclo cardíaco e EKG
Circulación coronaria, sanguínea e linfática. Presión arterial e retorno venoso.
A ventilación pulmonar
Intercambio de gases e transporte de gases
Regulación da respiración
Formación de ouríñaa
Fisioloxía do ril
Regulación dos líquidos corporais e equilibrio acedo-base
Motilidad, secreción e absorción do aparello dixestivo
Tema 5.-Integración e adaptación do organismo Control e regulación da temperatura
Principios de nutrición
Fame, sede e saciedade
A tensión
Ritmos biolóxicos con especial fincapé no ritmo soño-vixilia os seus mecanismos de regulación e as súas alteracións
Fisioloxía do envellecemento
Procesos cognitivos

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Sesión maxistral A2 A1 A3 A4 B1 B2 B3 B13 C8 35 105 140
Prácticas de laboratorio A1 B1 B2 B3 B4 B5 B13 B27 C8 10 20 30
Seminario A2 A1 A9 B1 B2 B5 B7 B13 B27 B28 C3 C7 3 19 22
Traballos tutelados A2 A1 A9 B2 B5 B7 B13 B27 B28 C3 C8 15 17 32
 
Atención personalizada 1 0 1
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Sesión maxistral A clase maxistral é tamén coñecida como "conferencia", "método expositivo" ou "lección maxistral". Esta última modalidade adóitase reservar a un tipo especial de lección impartida por un profesor en ocasións especiais, cun contido que supón unha elaboración orixinal e baseada no uso case exclusivo da palabra como vía de transmisión da información á audiencia.

Para as competencias específicas do título referenciadas nesta materia.

Prácticas de laboratorio Metodoloxía que permite que os estudantes aprendan efectivamente a través da realización de actividades de carácter práctico, tales como demostracións, exercicios, experimentos e investigacións.

Para adquirir as competencias específicas do título referenciadas nesta materia.

Seminario Técnica de traballo en grupo que ten como finalidade o estudo intensivo dun tema. Caracterízase pola discusión, a participación, a elaboración de documentos e as conclusións ás que teñen que chegar todos os compoñentes do seminario.

Para adquirir as competencias xenéricas do título referenciadas nesta materia.
Traballos tutelados Metodoloxía deseñada para promover a aprendizaxe autónoma dos estudantes, baixo a tutela do profesor e en escenarios variados (académicos e profesionais). Está referida prioritariamente á aprendizaxe do "cómo facer as cousas". Constitúe unha opción baseada na asunción polos estudantes da responsabilidade pola súa propia aprendizaxe.
Este sistema de ensino baséase en dous elementos básicos: a aprendizaxe independente dos estudantes e o seguimento desa aprendizaxe polo profesor-titor.

Para adquirir as competencias xenéricas, fundamentalmente, e específicas do título referenciadas nesta materia.

Atención personalizada
Metodoloxías
Traballos tutelados
Descrición
A atención personalizada farase, globalmente, mediante tutorías personalizadas directas e virtuais, individuais e grupales.

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Sesión maxistral A2 A1 A3 A4 B1 B2 B3 B13 C8 Exámenes escritos 40
Prácticas de laboratorio A1 B1 B2 B3 B4 B5 B13 B27 C8 Caderno de prácticas (10%)
20
Traballos tutelados A2 A1 A9 B2 B5 B7 B13 B27 B28 C3 C8 Avaliación continuada, incluíndo a participación nos casos prácticos e/ou traballos escritos realizados polo alumno a partir dun tema recomendado polo profesor 40
 
Observacións avaliación

Sistemas de avaliación:
Exame escrito da materia (40% da nota final)
Caderno de prácticas (20%)
Avaliación continuada, incluíndo a participación nos casos prácticos e traballos presentados (40%)

Sistemas de cualificación: Numérico desde o 0 ao 10, sendo 10 a máxima cualificación e 5 o aprobado.

O sistema de cualificacións expresarase mediante cualificación numérica de acordo co establecido no art. 5 do Real Decreto 1125/2003 de 5 de setembro (BOE 18 de setembro), polo que se establece o sistema europeo de créditos e o sistema de cualificacións nas titulacións universitarias de carácter oficial e validez en todo o territorio nacional

Sistema de cualificacións:
0-4.9=Suspenso
5-6.9=Aprobado
7-8.9=Notable
9-10=Sobresaliente
9-10 Matrícula de Honra (Graciable)


Fontes de información
Bibliografía básica
-Berne RM, Levy MN. Fisiología (4ª ed., Span. ed.) Harcourt Brace, Elsevier (2006). -Cordido F. Fisiología y Fisiopatología de la Nutrición, Universidade Da Coruña. A Coruña, (2005). -Cordido F, Castro J, Isidro M. Trastornos endocrinos y metabólicos. Principios de Geriatria y Gerontología. Ed McGraw-Hill-Interamericana. Madrid 2006. -Fox SJ. Fisiología Humana. 7ª ed. MacGraw-Hill/Interamericana. Madrid, 2003 -Hall JE, Guyton AC. Fisiología Médica, Interamericana, Madrid, 2011 -Silverthon DU. Fisiología Humana. 4ª ed. Panamericana. (2008). -Thibodeau GA. Estructura y función del cuerpo humano. (13ª ed.) Elsevier España, S.A. (2008).
Bibliografía complementaria


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario

Observacións
Para axudar a conseguir unha contorna inmediata sustentable e cumprir cos obxectivos estratéxicos do Plan Green Campus da Facultade de Fisioterapia, os traballos documentais que se realicen nesta materia poderanse solicitar tanto en formato papel como virtual ou soporte informático. De realizarse en papel, seguiranse na medida do posible as seguintes recomendacións xerais: - Non se utilizarán plásticos - Realizaranse impresións a dobre cara - Empregarase papel reciclado - Evitarase a realización de borradores


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías