Identifying Data 2019/20
Subject (*) Sociology Code 653G01202
Study programme
Grao en Terapia Ocupacional
Descriptors Cycle Period Year Type Credits
Graduate 1st four-month period
Second Basic training 6
Language
Spanish
Teaching method Face-to-face
Prerequisites
Department Socioloxía e Ciencias da Comunicación
Coordinador
Golías Pérez, Montserrat
E-mail
montserrat.golias@udc.es
Lecturers
Golías Pérez, Montserrat
E-mail
montserrat.golias@udc.es
Web
General description Esta materia pretende o desenvolvemento de competencias que permitan ao alumnado comprender e aplicar os coñecementos relacionados coa socioloxía como fundamento da Terapia Ocupacional.
O obxectivo principal desta materia é proporcionar ao alumnado o material necesario para entender os procesos sociais que acontecen no devir das sociedades contemporáneas, dotalos de contido e aprender, desde unha perspectiva crítica, a estudar os fenómenos sociais máis importantes cos que comezou o século XXI. Con todo, a materia de “Socioloxía” dentro da titulación de Terapia Ocupacional non pode impartirse sen destacar unha visión interdisciplinaria do concepto de Saúde, no que debe incluírse a influencia das condicións sociais e culturais.
A asistencia sanitaria e a saúde están relacionadas coa estrutura da sociedade e, ambas dependen, por tanto, da forma na que unha sociedade organice os seus recursos e proporcione benestar aos seus cidadáns. Desde esta perspectiva, existe unha conexión entre a estrutura social, a saúde e a enfermidade. O estado de saúde está relacionado coa desigualdade social, cos factores que xeran pobreza, co crecemento económico, coa renda per cápita, o dereito á educación, o desemprego e ás taxas de actividade. A finalidade desta materia de Socioloxía sería estudar a construción social da saúde. Polo que de maneira transversal trataranse aspectos relacionados co xénero e a diversidade, xa sexa por razóns físicas, sensoriais, psíquicas ou socioculturais.
Descritor: Coñecementos de Socioloxía e outras disciplinas das Ciencias Sociais que capaciten para a aplicación de tratamentos de Terapia Ocupacional en diferentes institucións e grupos sociais para poder previr e tratar situacións de inadaptación e reacción social.

Study programme competencies
Code Study programme competences
A2 Explicar los conceptos teóricos que sostienen la terapia ocupacional, expresamente la naturaleza ocupacional de los seres humanos y su funcionamiento a través de las ocupaciones.
A6 Trabajar en la sociedad con individuos y grupos para fomentar la promoción de la salud, la prevención, la rehabilitación y el tratamiento.
A7 Escoger, modificar y aplicar teorías apropiadas, modelos y métodos de la práctica para encontrar la ocupación según las necesidades de salud de individuos/poblaciones.
A19 Apreciar y respetar las diferencias individuales, creencias culturales, costumbres y su influencia sobre la ocupación y la participación.
A30 Divulgar los hallazgos de investigación para críticas relevantes.
A34 Considerar los avances en salud, cuidado social, sociedad y legislación a nivel internacional, nacional y local que afecten a los servicios de terapia ocupacional.
B3 Aplicar un pensamiento crítico, lógico y creativo.
B4 Trabajar de forma autónoma con iniciativa.
B8 Capacidad de análisis y de síntesis.
B13 Resolución de problemas.
B19 Comunicación oral y escrita en la lengua materna.
B26 Capacidad para adaptarse a nuevas situaciones.
B28 Toma de decisiones.
B29 Trabajo en equipo.
B31 Apreciación de la diversidad y de la multiculturalidad.
C1 Expresarse correctamente, tanto de forma oral como escrita, en las lenguas oficiales de la comunidad autónoma.
C4 Desarrollarse para el ejercicio de una ciudadanía abierta, culta, crítica, comprometida, democrática y solidaria, capaz de analizar la realidad, diagnosticar problemas, formular e implantar soluciones basadas en el conocimiento y orientadas al bien común.
C6 Valorar críticamente el conocimiento, la tecnología y la información disponible para resolver los problemas con los que deben enfrentarse.
C7 Asumir como profesional y ciudadano la importancia del aprendizaje a lo largo de la vida.
C8 Valorar la importancia que tiene la investigación, la innovación y el desarrollo tecnológico en el avance socioeconómico y cultural de la sociedad.

Learning aims
Learning outcomes Study programme competences
Coñecementos e capacidade para aplicar a Socioloxía dentro do contexto da Terapia Ocupacional, para aplicar a lexislación vixente dentro do contexto da Terapia Ocupacional e para utilizar os recursos sociosanitarios e económicos eficientemente. A2
A6
A34
B4
B13
B26
B28
Capacidade para aplicar o método científico para constatar a efectividade dos métodos de intervención, avaliar os métodos de traballo apropiados e divulgar os resultados. A30
B3
B8
B19
B29
C1
Capacidade para traballar dunha maneira holística, tolerante, sen enjuiciamientos, coidadosa e sensible, asegurando que os dereitos, crenzas e desexos dos diferentes individuos ou grupos non se vexan comprometidos. A6
A7
A19
B31
C4
C6
C7
C8

Contents
Topic Sub-topic
Tema 1.- A socioloxía como disciplina científica. Concepto e obxecto. 1.1.- Que é a socioloxía? Aproximación teórica ao concepto de socioloxía.
1.2.- Beneficios e problemas da perspectiva sociolóxica.
Tema 2.- A Socioloxía como ciencia. Métodos e técnicas da investigación cualitativa aplicadas á saúde. 2.1.- Historia de vida.
2.2.- Entrevistas en profundidade.
2.3.- Grupos de discusión
2.4.- Observación participante e non participante
2.5.- Descrición da metodoloxía cuantitativa e a súa aplicación ao ámbito sanitario.
2.6.- As fases dun proxecto de investigación
Tema 3.- As orixes teóricas da socioloxía e as súas principais correntes de pensamento

3.1.- Augusto Comte: a socioloxía como ciencia da sociedade
3.2.- Émile Durkheim e a paradigma funcionalista.
3.3.- Karl Marx e a socioloxía do conflito.
3.4.- Max Weber e a teoría da acción
Tema 4.- A Socialización

4.1.- Que é o proceso de socialización?
4.2. Socialización primaria, socialización secundaria, resocialización
4.3. Os axentes socializadores: a familia, a escola, o grupo de pares, os medios de comunicación
4.4. A socialización diferencial segundo clase social, xénero e etnia
Tema 5.- Estratificación social, desigualdades e exclusión 5.1. As formas históricas de estratificación social
5.2. Clase social segundo Marx
5.3. Weber e a estratificación social
5.4. Teorías recentes da estratificación
5.5. A desigualdade na sociedade postindustrial
Tema 6.- A construción social da saúde e da enfermidade 6.1.- Saúde e xénero
6.2.- Saúde e etnia
6.3.- Saúde e clase social
6.4.- A contorna física e a súa influencia na saúde
Tema 7. A dinamica da poboación 7.1. Poboación e crecemento
7.2. Transicións demográficas
7.3. O envellecemento da poboación
7.4. A poboación dependente e as súas necesidades asistenciais
Tema 8.- Política social e Servizos Sociais 8.1.- A xénese do estado do benestar
8.2.- Un "modelo mediterráneo" do benestar en España
8.3.- Clasificación dos servizos sociais
8.4.- As necesidades sociais non cubertas a través da política social. O papel do terceiro sector.
8.5.- Os novos retos do estado do benestar.

Planning
Methodologies / tests Competencies Ordinary class hours Student’s personal work hours Total hours
Guest lecture / keynote speech A2 A19 A30 A34 B19 B31 C1 C4 C6 C7 C8 24 18 42
Supervised projects A6 A7 A19 A30 A34 B3 B4 B8 B13 B19 B26 B28 B29 C1 C4 C6 C7 C8 20 25 45
Workshop A6 A7 A19 A34 B3 B4 B8 B13 B19 B26 B28 B29 C1 C4 C6 C7 C8 25 12 37
Objective test A2 B19 C1 C4 2 20 22
 
Personalized attention 4 0 4
 
(*)The information in the planning table is for guidance only and does not take into account the heterogeneity of the students.

Methodologies
Methodologies Description
Guest lecture / keynote speech Exposición oral complementada co uso de medios audiovisuais e a introdución dalgunhas preguntas dirixidas aos estudantes, coa finalidade de transmitir coñecementos e facilitar a aprendizaxe.
Motivarase e valorarase a participación dos alumnos, mediante preguntas ou/e debates.
Supervised projects Realización dun traballo en grupo, de carácter empírico relacionado coa temática da materia.
Deberase expor oralmente na aula.
Workshop Realización de actividades prácticas (de carácter grupal ou individual) nas que se combinan diferentes probas: lecturas, debates, análises de fontes secundarias, resolución de problemas, roll play, trátase de prácticas sobre un tema específico, realizadas co apoio e supervisión da profesora.
Objective test Exame correspondente ás convocatorias oficiais sobre a totalidade do temario.


Personalized attention
Methodologies
Guest lecture / keynote speech
Supervised projects
Workshop
Description
A atención personalizada será de carácter individual (ou grupal) para solucionar dúbidas e/ou problemas que xurdan durante as clases, a realización das prácticas ou a elaboración do traballo grupal.



Assessment
Methodologies Competencies Description Qualification
Objective test A2 B19 C1 C4 Exame correspondente ás convocatorias oficiais coa totalidade do temario.
40
Supervised projects A6 A7 A19 A30 A34 B3 B4 B8 B13 B19 B26 B28 B29 C1 C4 C6 C7 C8 Traballo grupal de carácter práctico relacionado coa materia da asignatura que será exposto oralmente na clase 20
Workshop A6 A7 A19 A34 B3 B4 B8 B13 B19 B26 B28 B29 C1 C4 C6 C7 C8 Prácticas, actividades, asistencia e participación ao longo do curso 40
 
Assessment comments

Todas as actividades, tarefas e traballos a realizar ao longo do cuadrimestre van contabilizarse para a nota final. 

O conxunto de prácticas (Obradoiro e traballo tutelado) asistencia e participación suporán o 60% da cualificación, o exame final o 40%. Desta forma valórase e compénsase todo o traballo realizado.

As prácticas do
obradoiro e o traballo tutelado  realizaranse ao  longo do cuadrimestre. O exame final terá lugar nas datas oficiais marcadas pola UDC. Para aprobar a
materia é necesario aprobar tanto a parte práctica (traballos e prácticas) como
o exame.

Aqueles/as alumnos/as
que se acollan ao recoñecemento de dedicación a tempo parcial (os que non se
acollan á avaliación continua presencial), deberán pórse en contacto coa
profesora ao inicio do curso. A súa avaliación basearase nun traballo empírico individual sobre un
tema relacionado coa materia (30% da nota), un traballo individual sobre un
libro ou unha película (30% da nota) e o exame presencial realizado na data
oficial estipulada pola UDC (40% da nota). 

Para aprobar a
materia é necesario aprobar tanto os traballos tutelados e prácticas (60%)  como o exame (40%)

Gardaranse as notas
dos traballos e das prácticas para a segunda oportunidade.

Os materias
utilizados nas sesións, presentacións, audiovisuais,  lecturas e prácticas
tamén serán postos a disposición do/a alumno/a en formato dixital a través da
plataforma Moodle. 

Na medida do posible
os traballos e prácticas entregaranse en formato dixital a través da plataforma
Moodle, sen necesidade de imprimilos.


Sources of information
Basic Wright Millis, Ch. (1961). La imaginación sociológica. México: Fondo Cultura Económica
Durán, M.A. (1983). Desigualdad social y enfermedad. Madrid: Tecnos
Solsona Cisternas, D. (2018). Enseñar metodologías de investigación en la formación profesional un diálogo interdisciplinario entre la sociología y la terapia ocupacional. Argentina: Revista Latinoamericana de Metodología de la Investigación Social
Fernández Maíllo, G. (2019). Informe sobre exclusión y desarrollo social en España. Madrid: Fundación FOESSA
Tezanos, F. (2014). Introducción general Qué es la sociología. UNED
Durkheim, E. (1997). Las reglas del método sociológico. Madrid : Akal
Bauman, Z. y May, T. (1994). Pensando sociologicamente. Buenos Aires: Nueva Visión
Nussbaum, M. (2010). Sin fines de lucro. Por qué la democracia necesita de las humanidades. Buenos Aires: Katz Editores
Giddens, A. (2002). Sociología . Madrid: Alianza
Tobío Soler, C. (2007). Sociología del género y sociología de la mujer. Madrid: CIS, FES
Durán, M.A. (2007). Tiempo de salud, tiempo de enfermedad: Diferencias de edad, género y clase social. Revista Vasca de Sociología y Ciencia Política: Inguruak, 44

As lecturas obrigatorias, que non estean dispoñibles na biblioteca da UDC, serán postas a disposición dos/as alumnos/as en formato dixital a través da plataforma Moodle. 

Complementary Giner, S., Lamo de Espinosa, E. y Torres, C. (2006). Diccionario de Sociología. . Madrid: Alianza Editorial.
Goffman, E. (1987). a presentación de la persona en la vida cotidiana. Buenos Aires: Amorrortu
Lostao, L. y Regidor, E (2002). Desigualdades sociales en salud en España. Madrid: Pearson
Abercrombie, N. (1984). Diccionario de Sociología. Madrid: Ed. Cátedra.
Barton, L. (1998). Discapacidad y sociedad. Madrid: Morata
Amin, S. (1974). El desarrollo desigual.. Barcelona: Fotanella
Comelles, J. M., y Martínez, A. (1993). Enfermedad, Cultura y Sociedad. Madrid: Eudema
Kerbo, H. R. (2003). Estratificación social y desigualdad. Madrid: McGrawHill
Lengermann, Patricia M.; Niebrugge, Gillian (2019). Fundadoras de la sociología y la teoría social 1830-1930. Madrid: Centro de Investigaciones Sociológicas
Izquierdo, A. (1989). Fundamentos de Sociología. Madrid: Playor.
Esping-Andersen, G. (2000). Fundamentos sociales de las economías postindustriales. Barcelona: Ariel
Birnbaum, N. (1984). Hacia una sociología crítica. Barcelona: Península
Berger, P. (1971). Iniciación a la Sociología: una perspectiva humanística.. México: Ed. Limusa.
Rocher, G. (1996). Introducción a la Sociología general. . Barcelona: Herder.
Goldthorpe, J. E. (1982). Introducción a la sociología.. Madrid: Alianza.
Touraine, A. (1978). Introducción a la sociología.. Barcelona: Ed. Ariel.
Bottomore, T.B. (1989). Introducción a la Sociología.. Barcelona: Península.
Pérez Díaz, V. (1980). Introducción a la Sociología: concepto y método de la ciencia social en su historia. . Madrid: Alianza.
Ayala, F. (1994). Introducción a las Ciencias Sociales. Madrid: Ed. Cátedra.
Beltrán, M. (1991). La realidad social. Madrid: Ed. Tecnos.
Adorno, T.H. y Horkheimer, M. (1971). La sociedad. Lecciones de Sociología. Buenos Aires: Ed. Proteo
Wilkinson, S. y Kitzinger, C. (coord.) (1996). Mujer y salud. Una perspectiva feminista. Barcelona: Paidós.
Tezanos Tortajada, J. F. (2000). niciación a la Sociología: La Sociedad. Madrid: UNED
De Miguel, J. (1990). Salud y poder. Madrid: Siglo XXI
Macionis, J.J. y Plumer,K. (2012). Sociología. Madrid: Pearson
Burke, P. (1987). Sociología e historia. . Madrid: Alianza Ed.


Recommendations
Subjects that it is recommended to have taken before

Subjects that are recommended to be taken simultaneously
Social and Cultural Anthropology/653G01104
Antropoloxía Social e Cultural/653G01C01
Documentación, metodoloxía cuantitativa e cualitativa/653G01C03

Subjects that continue the syllabus
Social and Cultural Anthropology/653G01104
Antropoloxía Social e Cultural/653G01C01
Documentación, metodoloxía cuantitativa e cualitativa/653G01C03

Other comments


(*)The teaching guide is the document in which the URV publishes the information about all its courses. It is a public document and cannot be modified. Only in exceptional cases can it be revised by the competent agent or duly revised so that it is in line with current legislation.