Datos Identificativos 2019/20
Asignatura (*) Pediatría, Psiquiatría e Rehabilitación Infanto-xuvenil Código 653G01205
Titulación
Grao en Terapia Ocupacional
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 2º cuadrimestre
Segundo Obrigatoria 4.5
Idioma
Castelán
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Ciencias Biomédicas, Medicina e Fisioterapia
Fisioterapia, Medicina e Ciencias Biomédicas
Coordinación
Rodriguez-Villamil Fernandez, Jose Luis
Correo electrónico
jose.luis.rodriguez-villamil@udc.es
Profesorado
Núñez Pérez, Antonio
Rodriguez-Villamil Fernandez, Jose Luis
Correo electrónico
a.nunez@udc.es
jose.luis.rodriguez-villamil@udc.es
Web http://villamil@udc.es
Descrición xeral Esta materia pretende o desenvolvemento de competencias que permitan
ao alumnado comprender e aplicar os coñecementos relacionados coa pediatría, afeccións sensoriais,psicopatologia, psiquiatría, así como a Rehabilitación do neno e do adolescente.

Descriptores:
Coñecementos médicos, cirúrxicos e psiquiátricos aplicables ao ser humano en todos os momentos do ciclo vital (infancia e adolescencia) que capaciten para avaliar, sintetizar e aplicar tratamentos de Terapia Ocupacional..
Coñecemento do proceso fisiopatológico en todos os momentos do ciclo vital (infancia e adolescencia), identificando os problemas e aspectos clínicos, preventivos e terapéuticos da persoa, tanto na saúde como na enfermidade.
Coñecementos de Psicopatología aplicables ao ser humano en todos os momentos do ciclo vital (infancia e adolescencia) que capaciten para avaliar, sintetizar e aplicar tratamentos de Terapia Ocupacional.

Competencias do título
Código Competencias do título
A3 Sintetizar y aplicar el conocimiento relevante de ciencias biológicas, médicas, humanas, psicológicas, sociales, tecnológicas y ocupacionales, junto con las teorías de ocupación y participación.
A6 Trabajar en la sociedad con individuos y grupos para fomentar la promoción de la salud, la prevención, la rehabilitación y el tratamiento.
B2 Resolver problemas de forma efectiva.
B3 Aplicar un pensamiento crítico, lógico y creativo.
B4 Trabajar de forma autónoma con iniciativa.
B5 Trabajar de forma colaborativa.
B6 Comportarse con ética y responsabilidad social como ciudadano y como profesional.
B7 Comunicarse de manera efectiva en un entorno de trabajo.
B8 Capacidad de análisis y de síntesis.
B9 Capacidad de aplicar los conocimientos a la práctica.
B10 Conocimientos básicos de la profesión.
B11 Capacidad para trabajar en un equipo interdisciplinar.
B12 Conocimientos generales básicos sobre el área de estudio.
B13 Resolución de problemas.
B16 Habilidad para trabajar de manera autónoma.
B17 Compromiso ético.
B26 Capacidad para adaptarse a nuevas situaciones.
B28 Toma de decisiones.
B29 Trabajo en equipo.
B31 Apreciación de la diversidad y de la multiculturalidad.
B35 Iniciativa y espíritu emprendedor.
B36 Preocupación por la calidad.
B37 Motivación.
C4 Desarrollarse para el ejercicio de una ciudadanía abierta, culta, crítica, comprometida, democrática y solidaria, capaz de analizar la realidad, diagnosticar problemas, formular e implantar soluciones basadas en el conocimiento y orientadas al bien común.
C7 Asumir como profesional y ciudadano la importancia del aprendizaje a lo largo de la vida.

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Traballar a atención integral do neno e do adolescente con discapacidade física, psíquica e/ou sensorial desde unha perspectiva interdisciplinar. A3
A6
B4
B5
B6
B7
B11
B12
B17
B26
B29
B31
B36
C4
Sintetizar e aplicar o coñecemento relevante de Pediatría, Psiquiatría e Rehabilitación Infanto-Xuvenil no contexto da Terapia Ocupacional. A3
A6
C4
Mellorar as actitudes e habilidades do estudante de Terapia Ocupacional como acode e como profesional adquirindo as competencias xenéricas asignadas, desde o respecto dos Dereitos Humanos e o coidado da sustentabilidade medio-ambiental. B4
B5
B6
B7
B11
B12
B16
B17
B28
B29
B31
B36
C4
Adquirir os coñecementos básicos da profesión e da área de estudo da Pediatría, Psiquiatría e Rehabilitación Infanto-Xuvenil. A3
A6
B12
C4
Coñecer e aplicar o coñecemento relevante da Rehabilitación sensorial cunha perspectiva integral e interdisciplinar no neno e adolescente. Coñecer e aplicar o coñecemento relevante da Atencion e Asistencia a Saude Mental dende unha perspectiva integral e interdisciplinar no neno e adolescente. A3
A6
B2
B3
B4
B5
B6
B7
B8
B9
B10
B11
B12
B13
B16
B17
B28
B29
B31
B35
B36
B37
C4
C7
A3
A3
A6

Contidos
Temas Subtemas
Tema 1.- PSICOPEDIATRÍA DE INTERESE OCUPACIONAL NA INFANCIA E ADOLESCENCIA.
Prof. Antonio Núñez Pérez.
1.1.- Exploración psicopatolóxica básica en infancia e adolescencia. Diagnóstico e Clasificación dos trastornos psiquiátricos infanto-xuvenís. Sistemas de clasificación internacionais (CIE e DSM ). Casos prácticos
1.2.- Trastornos Xeneralizados do Desenvolvemento: Autismo, Síndrome de Asperger e outros Trastornos do espectro Autista. Casos prácticos.
1.3.- Trastorno por déficit de atención e hiperactividade. Síndromes desadaptativos sociais. Oposicionismo infantil. Casos prácticos.
1.4.- Trastornos da conduta Alimentaria: Anorexia e Bulimia nerviosa, Trastorno por atracón e outros trastornos alimentarios. Casos prácticos.
1.5.- Trastornos do estado de ánimo de inicio temperán. Depresión na infancia e adolescencia. Suicidio na adolescencia.. Casos prácticos.
1.6.- Esquizofrenia de inicio temperán e Psicose incipiente. Programas preventivos e de detección precoz. Casos prácticos
1.7.- Outros trastornos de interese infanto xuvenil, nocións xerais: Trastorno reactivo de vinculación. Ansiedade de separación. Trastorno Obsesivo Compulsivo en infacia e adolescencia. Casos prácticos.
Tema 2.- PEDIATRÍA Y REHABILITACIÓN SENSORIAL INFANTO-JUVENIL
Prof. José Luis Rodríguez Villamil.
2.1.- Patoloxía pediátrica: Esquema xeral.
2.2.- Prematuridad.
2.3.- Trastornos do sistema nervioso central:
- Parálise cerebral infantil,
- Traumatismo cranioencefálico,
2.4.- Lesións nerviosas periféricas. Parálise braquial obstétrica e outras patoloxías.
2.5.- Enfermidades neuromusculares: Distrofias musculares e outras.
1.6.- Alteracións cromosómicas: Trisomía (Síndrome de Down).
1.7.- Outras patoloxías causantes de disfunción ocupacional na infancia.

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Sesión maxistral A3 B2 B3 B4 B6 B10 B12 B17 B26 B31 B36 B37 80 20 100
Actividades iniciais A6 B35 C4 C7 1 0 1
Proba mixta B8 B9 B13 B16 B29 2 0 2
Estudo de casos B5 B7 B11 B28 0.5 7 7.5
 
Atención personalizada 2 0 2
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Sesión maxistral A clase maxistral é tamén coñecida como "conferencia", "método expositivo" ou "lección maxistral". Esta última modalidade adóitase reservar a un tipo especial de lección impartida por un profesor en ocasións especiais, cun contido que supón unha elaboración orixinal e baseada no uso case exclusivo da palabra como vía de transmisión da información á audiencia.

Relación coas competencias específicas 3 e 6.


Actividades iniciais Actividades que levan a cabo antes de iniciar calquera proceso de ensino-aprendizaxe a fin de coñecer as competencias, intereses e/ou motivacións que posúe o alumnado para o logro dos obxectivos que se queren alcanzar, vinculados a un programa formativo. Con ela preténdese obter información relevante que permita articular a docencia para favorecer aprendizaxes eficaces e significativas, que partan dos saberes previos do alumnado.

Permite adquirir as competencias xenéricas apuntadas nesta materia.
Proba mixta Proba que integra preguntas tipo de probas de ensaio e preguntas tipo de probas obxectivas.
En canto a preguntas de ensaio, recolle preguntas abertas de desenvolvemento. Ademais, en canto preguntas obxectivas, pode combinar preguntas de resposta múltiple, de ordenación, de resposta breve, de discriminación, de completar e/ou de asociación.
Estudo de casos Metodoloxía onde o suxeito se enfronta ante a descrición dunha situación específica que suscita un problema que ten que ser comprendido, valorado e resolto por un grupo de persoas, a través dun proceso de discusión. O alumno sitúase ante un problema concreto (caso), que lle describe unha situación real da vida profesional, e debe ser capaz de analizar unha serie de feitos, referentes a un campo particular do coñecemento ou da acción, para chegar a unha decisión razoada a través dun proceso de discusión en pequenos grupos de traballo.

Para adquirir competencias xenéricas e específicas reseñadas nesta asignatura.

Atención personalizada
Metodoloxías
Estudo de casos
Descrición
A atención personalizada farase, globalmente, mediante tutorías personalizadas directas e virtuais, individuais e grupales nos traballos propostos por cada profesor.

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Sesión maxistral A3 B2 B3 B4 B6 B10 B12 B17 B26 B31 B36 B37 Avaliación na modalidade de Proba mixta. 5
Estudo de casos B5 B7 B11 B28 Estudo de casos ou fórmulas similares individuais ou grupales/profesor sobre 1 punto.
Total: 3 puntos.


30
Proba mixta B8 B9 B13 B16 B29 - Exame final:
A. O Prof. Antonio Núñez Pérez avaliará sobre 7 puntos no seu parte de exame.

B. O Prof. Sergio Santos del Riego avaliará sobre 3.5 puntos no seu parte de exame.

C. O Prof. José Luís Rodríguez Villamil avaliará sobre 3.5 puntos no seu parte de exame.

A nota final do exame será a media da con B+C, sobre 7 puntos, unha vez revisadas as respectivas cualificacións por cada profesor.
Necesitarase unha cualificación media igual ou maior a 3.5 puntos para sumar coas cualificacións da avaliación continua.
Se fose inferior a 3.5 puntos, a cualificación final da materia será de Suspenso/a.
65
 
Observacións avaliación
CUALIFICACIÓN DA MATERIA

AVALIACIÓN CONTINUA: 30%
- Sobre 1 punto, traballo de grupo fóra de clase de carácter preferentemente práctico (estudo de casos, entrevistas, simulacións, entre outros) ou outra fórmula, segundo metodoloxía específica organizada en "actividades iniciais" e avaliada ao final da materia nos termos que expoña.
- Sobre 1 punto, avaliación de casos clínicos ou outra fórmula, segundo metodoloxía específica que organizará e explicará o Prof. José Luís Rodríguez Villamil ao comezo das súas clases
- Sobre 1 punto, traballo de grupo ou outra fórmula, segundo metodoloxía específica que organizará e explicará o Prof. Antonio Núñez Pérez ao comezo das súas clases
2.- EXAME: 70%
A. O Prof. Antonio Núñez Pérez avaliará sobre 7 puntos no seu parte de exame
B. O Prof. José Luís Rodríguez Villamil avaliará sobre 7 puntos no seu parte de exame
A nota final do exame será a media da con A+B, unha vez revisadas as cualificacións por cada profesor. Necesitarase unha cualificación media igual ou maior a 3.5 puntos para sumar coas cualificacións da avaliación continua. Se fose inferior a 3.5 puntos, a cualificación final da materia será de Suspenso/a.
3.- INFORMACIÓN SOBRE A CUALIFICACIÓN FINAL
- En relación coa convocatoria/curso, realizarase só un exame final, co tres partes, na primeira oportunidade e outro na segunda oportunidade (Xullo) para preservar a equidade no trato cos estudantes
- Na primeira oportunidade, o exame realizarase en data próxima á finalización das clases da materia, caso de contar coa aprobación dos órganos colexiados universitarios pertinentes, a efectos de garantir que os estudantes adquiran as competencias desta materia con anterioridade á impartición completa das materias aplicadas do ciclo vital.
- A materia compórtase e avalía como un todo: só computará a cualificación media global do exame, non as cualificacións individuais de cada profesor.
- O profesor responsable da materia determina o prazo de entrega das cualificacións revisadas do resto de profesores da materia, elabora e expón publicamente a cualificación final nun prazo determinado para consideración polos estudantes e realiza as últimas matizacións de calidade, contexto e institucionais previamente á introdución das cualificacións finais de cada estudante na aplicación informática en prazo oficial.
- A non realización dalgunha metodoloxía de avaliación continua polo estudante cualificarase como non presentado/a (NP) e repercutirá na cualificación final como NP, de igual forma considerarase a non realización dalgunha das partes do exame.
- O estudante ten dereito a ter unha cualificación numérica na avaliación continua, en ambas as oportunidades, nas condicións específicas que cada profesor estime, moi especialmente na segunda oportunidade de Xullo.

Fontes de información
Bibliografía básica
  • Cruz M. Tratado de Pediatría (2 volúmenes). 8ª Edición. Ediciones Ergon, S.A: Madrid; 2001.
  • Nelson. Tratado de Pediatría (2 volúmenes). 16ª Edición. McGraw-Hill-Interamericana de España, S.A.U: Madrid; 2000.
  • Downwey JA. Enfermedades incapacitantes en el niño. Salvat: Madrid; 1987.
  • Forfar JO, Arneil JC. Textbook of Pediátricos. 4th Edition. Churchill Livingstone: New York, 1992.
  • Gomez Muñoz C. Intervención desde Terapia Ocupacional en Salud Mental. Editorial Monsa Salud: Barcelona; 2013.
  • MacKinon R, Michels R. La entrevista psiquiátrica en la práctica clínica. Editorial Ars Médica: Madrid; 2008.
  • Vallejo Ruiloba J, Leal Cercos C. Tratado de Psiquiatría. Editorial Ars Médica: Madrid; 2008.
  • Moruno Miralles P, Talavera Valverde MA. Terapia Ocupacional en Salud Mental. Elsevier-España: Madrid; 2009.
  • Beth Early, M. Mental Healt concepts and techniques for the occupational therapy. Lippincott: Baltimore; 2007.
  • Asociación Española de Psiquiatría del Niño y del Adolescente (AEPNYA). Manual de Psiquiatría del Niño y del Adolescente. Editorial Panamericana: Madrid; 2010.
  • Wiener JM, Dulcan MK. Tratado de Psiquiatría del Niño y del Adolescente. Masson: Barcelona;2006.
  • Marcelli D, Braconnier A. Psicopatología del Adolescente. Masson: Barcelona; 2005.
  • Sadock BJ, Sadock VA. SinopsisdePsiquiatría. Kaplan&Sadock. 10.a ed. Lippincott, Williams & Wilkins: Barcelona ; 2009. Talbot JA, Hales RE, Yudofsky SC. Tratado de Psiquiatría. Barcelona: Ancora; 1989.Miranda Mayordomo JL. Rehabilitación Médica. Aula Médica: Madrid; 2004
  • Manual SERMEF de Rehabilitación y Medicina Física, 2005.
  • Espinosa, Arroyo, Martín, Ruíz, Moreno. Guía esencial de Rehabilitación Infantil. Madrid: Panamericana; 2010.
  • De Lisa J, Gans B, Currie D. Rehabilitation Medicine. Principles and Practice. Lippincott: Filadelfia, 1993.
Bibliografía complementaria
  • Oski FA. Pediatrics. Principles and practice. 3rd Edition. Lippincott Williams & Wilkins. New York, 1999.
  • Hernández M. Pediatría. 2ª Edición. Ed. Díaz de Santos. Madrid, 1994.
  • Downwey JA. Enfermedades incapacitantes en el niño. Madrid:Salvat; 1987.
  • Finnie NR. Atención en el hogar del niño con Paralisis Cerebral Infantil. México:La Prensa Médica Mexicana; 1976.
  • Le Metayer M. Reeducación cerebromotriz del niño pequeño. Educación Terapeutica. M. Barcelona: Masson; 2000.
  • Gassier J. Manual del desarrollo psicomotor del niño. Barcelona: Masson; 1990.
  • Hellbrugge T. Diagnóstico funcional del desarrollo durante el primer año de vida. Madrid:Marfil; 1980..
  • Illingworth RS. Desarrollo del niño. Londres:Churchill Livingstone; 1987.
  • Bobath K. Base neurofisiológica para el tratamento de la Paralisis Cerebral. Panamericana; 1.982.
  • Vojta V. Alteraciones motoras cerebrales infantiles. A Coruña:Atam-Paideia; 1991.
  • Bobath B. Desarrollo motor en distintos tipos de Parálise Cerebral. Panamericana; 1.976.
  • Ruiz Estremera. Prevención, atención y seguimiento de niños de riesgo o con lesiones establecidas. Comares; 1997.
  • Pueschel SM. Síndrome de Down. Problemática biomédica. Barcelona: Masson-Salvat; 1993.
  • Cunningham C. El Síndrome de Down. Una introducción para padres. Paidos, 1999.
  • Kumin L. ¿Cómo favorecer las habilidades comunicativas de los niños con Síndrome Down?. Paidós; 1997.
  • Springer Sp. Cerebro izquierdo Cerebro derecho. Gedisa; 1.994.
  • Cobos Álvarez. El desarrollo psicomotor y sus alteraciones. Pirámide, 1995.
  • Hernández FJ. Torpeza motriz. EUB; 1995.
  • Barkley RA. Niños hiperactivos. ¿Cómo comprender y atender sus necesidades especiales?. Paidós; 1999.
  • Moreno García I. Hiperactividad. Pirámide; 1998.
  • Arnaiz Sánchez P. Evolución y contexto de la práctica psicomotriz. Amarúa ediciones; 1991..
  • Domingo Calco Q. Psicomotricidad. Una propuesta de actividades lúdicas para el desarrollo. Seco Olea; 1990.
  • Taylor EA. El Niño Hiperactivo. Martinez Roca; 1990.
  • Sinason V. Comprendiendo a tu hijo discapacitado. Paidós; 1994.
  • Trombly C. Terapia Ocupacional para enfermos incapacitados físicamente. México: Prensa Médica Mexicana; 2001.
  • Ruiz Estremera. Niños de riesgo. Programas de Atención Temprana. Norma Capitel; 2004.
  • Porres E. Tocame mamá. Edad; 2000.
  • Breinholst W. ¡Hola, aquí estoy!. Elfos; 1985.
  • Dolto F. Las etapas de la infancia. Paidós; 2000.
  • Cairo Antelo FJ. Avances en la atención al niño con discapacidad. A Coruña: Unidad de Rehabilitación Infantil y Atención Temprana; 1999.
  • Rochet Morata PH. El mundo del bebé. Serie Bruner; 2.004.
  • Toledo González M. La escuela ordinaria ante el niño con necesidades especiales. Santillana; 1999.
  • Gallardo Jáuregui MV. Discapacidad motórica. Aspectos psicoevolutivos y educativos. Aljibe; 1994.
  • Ruiz Pérez LM. Desarrollo Motor y Actividades Físicas. Gymnos Editorial; 1987.
  • Turner A, Foster M, Johnson S E. Terapia Ocupacional y Disfunción Física: Principios, Técnicas y Práctica. Madrid: Elsevier España; 2003.

Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario

Observacións

Para axudar a conseguir unha contorna inmediata sustentable e cumprir o objectivo estratéxico 9 do I Plan de Sustentabilidade Medio-ambiental Green Campus FCS, todos os traballos documentais que se realicen nesta materia serán entregados a través de Moodle, en formato dixital, sen necesidade de imprimilos.

De realizarse en papel:

- Non se empregarán plásticos.

- Realizarase impresións a dobre cara.

- Se emplegara papel reciclado.

- Evitásese imprimir borradores.



(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías