Datos Identificativos 2016/17
Asignatura (*) Educación para a saúde: psicoloxía da saúde e cuidados básicos Código 653G01408
Titulación
Grao en Terapia Ocupacional
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 1º cuadrimestre
Cuarto Optativa 6
Idioma
Castelán
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Ciencias da Saúde
Psicoloxía
Coordinación
Correo electrónico
Profesorado
Garcia Fernandez, Jorge
Garcia Sanchez, Maria Matilde
Correo electrónico
jorge.garcia.fernandez@udc.es
matilde.garcia@udc.es
Web
Descrición xeral Esta asignatura pretende el desarrollo de competencias que permitan al alumnado comprender y aplicar los conocimientos relacionados con la psicologia de la salud y la educación para la salud y cuidados básicos. La impartición de esta asignatura tiene como fin que el alumno conozca la psicología de la salud y las bases teóricas y fundamentos de los cuidados básicos y la educación para la salud, que sirven como soporte de la teoría y el arte de cuidar, y adquirir los conocimientos necesarios para ayudar a las personas en la satisfacción de sus necesidades fundamentales.

Competencias do título
Código Competencias do título
A1 Explicar la relación entre el funcionamiento ocupacional, la salud y el bienestar.
A6 Trabajar en la sociedad con individuos y grupos para fomentar la promoción de la salud, la prevención, la rehabilitación y el tratamiento.
A13 Buscar activamente, evaluar críticamente y aplicar los rangos de información y de evidencia para asegurar que la práctica es actualizada y relevante al cliente.
A15 Trabajar según los principios de la práctica centrada en el cliente.
A16 Construir una relación terapéutica como base del proceso de la terapia ocupacional.
A17 Establecer sociedades de colaboración, consultar y aconsejar a clientes, trabajadores sociales, miembros de equipo y otros en la práctica de la ocupación y la participación.
A21 Cumplir con la política y procedimientos locales/regionales/ nacionales/europeos, normas profesionales y regulaciones del empleo.
A23 Practicar de manera ética, respetando a los clientes, teniendo en cuenta los códigos profesionales de conducta para terapeutas ocupacionales.
A34 Considerar los avances en salud, cuidado social, sociedad y legislación a nivel internacional, nacional y local que afecten a los servicios de terapia ocupacional.
B1 Aprender a aprender.
B2 Resolver problemas de forma efectiva.
B3 Aplicar un pensamiento crítico, lógico y creativo.
B4 Trabajar de forma autónoma con iniciativa.
B5 Trabajar de forma colaborativa.
B6 Comportarse con ética y responsabilidad social como ciudadano y como profesional.
B7 Comunicarse de manera efectiva en un entorno de trabajo.
B8 Capacidad de análisis y de síntesis.
B9 Capacidad de aplicar los conocimientos a la práctica.
B12 Conocimientos generales básicos sobre el área de estudio.
B13 Resolución de problemas.
B14 Habilidades interpersonales.
B15 Capacidad para comunicarse con personas no expertas en la materia.
B16 Habilidad para trabajar de manera autónoma.
B17 Compromiso ético.
B18 Planificación y gestión del tiempo.
B21 Habilidades básicas de manejo de ordenadores.
B23 Capacidad de aprender.
B24 Habilidades de gestión de la información (habilidad para buscar y analizar información proveniente de diversas fuentes).
B27 Capacidad para generar nuevas ideas.
B28 Toma de decisiones.

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Adquirir os coñecementos, actitudes e habilidades imprescindibles para actuar ante unha situación de emerxencia; que entraña risco vital ou non, producida como consecuencia dun accidente ou enfermidade repentina; até a intervención dos equipos de emerxencia sanitaria. A6
A13
A15
B2
B5
B6
B7
B12
B13
B14
B15
Coñecer os aspectos máis importantes de educación e saúde ante situacións de risco, así como temas específicos da metodoloxía en educación para a saúde. B1
B3
B4
B8
B9
B12
B17
B18
B24
B28
Integrar os coñecementos teóricos adquiridos na realización daqueles procedementos máis usuais relacionados cos coidados básicos na atención de urxencia. B16
B21
B23
B27
Coñecer as bases da Psicoloxía científica e explicar a relación entre a psicoloxía, a saúde e o benestar. A1
B2
Traballar na sociedade con individuos e grupos para fomentar desde a Psicoloxía a promoción da Saúde e a prevención, segundo os principios da práctica centrada no cliente. A6
A13
A15
A34
B6
Adquirir habilidades básicas para analizar e modificar condutas no ámbito laboral, aconsellando a clientes, traballadores, membros do equipo interdisciplinar e fundamentar a actuación clínica e cotiá en códigos éticos e de respecto interprofesional. A15
A16
A17
A21
A23
B7
B13
B14
B15

Contidos
Temas Subtemas
UNIDADE 1. INTRODUCCION Á ATENCION ANTE SITUACIÓNS DE URXENCIA 1.1. Principios e prioridades na atención de urxencia.
1.2. Valoración primaria e secundaria.

UNIDADE 2. COIDADOS BASICOS NA ATENCION DE URXENCIA:SITUACIÓNS DE RISCO VITAL


2.1. Obstrución da via aérea
2.2. Resucitación cardiopulmonar básica.
2.3. Hemorraxia severa
UNIDADE 3. COIDADOS BASICOS NA ATENCION DE URXENCIA:
OUTRAS SITUACIÓNS DE RISCO

3.1. Feridas e queimaduras
3.2. Intoxicacións e reaccións adversas
3.3. Traumatismos.
3.4. Situacións de urxencia relacionadas co estado de saúde



UNIDADE 4. TEORÍA DA COMUNICACIÓN HUMANA. Os FERENTES ESTILOS DE COMUNICACIÓN. A RELACIÓN TERAPÉUTICA.
4.1. Axiomas da comunicación.
4.2. Estilos de axuda na comunicación profesional.
4.3. Informar vs. comunicar.
4.4. O counselling. Solución de problemas.

UNIDADE 5. Os ELEMENTOS BÁSICOS DA COMUNICACIÓN. ADESTRAMENTO EN HABILIDADES BASICAS DE COMUNICACIÓN. 5.1. Elementos verbais e non verbais da comunicación. A empatía.
5.2. Preguntas, suxestións, reflexos, resumos, mensaxe ?eu?, suxestións, reforzos da comunicación.
UNIDADE 6.MANEXO DE SITUACIÓNS DIFÍCILES 6.1. Manexo da agresividade
6.2. Atención das demandas imposibles
6.3. Inhibición e conflitos de relación
6.4. Comunicación de información aversiva. ?As malas noticias?.


Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Sesión maxistral A6 A13 A15 A17 A34 B1 B3 B8 B12 B13 9 33 42
Traballos tutelados A1 A16 B21 B24 12 48 60
Obradoiro A15 A16 A21 A23 15 15 30
Proba mixta B2 B3 B8 B9 B12 B13 B23 C1 1 0 1
Prácticas de laboratorio B2 B4 B5 B6 B7 B9 B12 B13 B14 B15 B16 B17 B18 B23 B27 B28 6 6 12
 
Atención personalizada 5 0 5
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Sesión maxistral Exposición oral complementada con el uso de medios audiovisuales y la introducción de algunas preguntas dirigidas a los estudiantes, con la finalidad de transmitir conocimientos y facilitar el aprendizaje.
La clase magistral es también conocida cómo ?conferencia?, ?método expositivo? o ?lección magistral?. Esta última modalidad se suele reservar a un tipo especial de lección impartida por un profesor en ocasiones especiales, con un contenido que supone una elaboración original y basada en el uso casi exclusivo de la palabra como vía de transmisión de la información a la audiencia.

Traballos tutelados Metodología diseñada para promover el aprendizaje autónomo de los estudiantes, bajo la tutela del profesor y en escenarios variados (académicos y profesionales). Está referida prioritariamente al aprendizaje del ?como hacer las cosas?. Constituye una opción basada en la asunción por los estudiantes de la responsabilidad por su propio aprendizaje.
Este sistema de enseñanza se basa en dos elementos básicos: el aprendizaje independiente de los estudiantes y el seguimiento de ese aprendizaje por el profesor-tutor.

Permite adquirir las competencias genéricas asignadas en esta materia
Obradoiro Persigue la puesta en práctica de habilidades y destreza concretas mediante estrategias de simulación o sole playing.
Proba mixta Prueba que integra preguntas tipo de pruebas de ensayo y preguntas tipo de pruebas objetivas.
En cuanto a preguntas de ensayo, recoge preguntas abiertas de desarrollo. Además, en cuanto preguntas objetivas, puede combinar preguntas de respuesta múltiple, de ordenación, de respuesta breve, de discriminación, de completar y/o de asociación.
Prácticas de laboratorio Metodología que permite que los estudiantes aprendan efectivamente a través de la realización de actividades de carácter práctico, tales como demostraciones, ejercicios, experimentos e investigaciones.

Permite adquirir las competencias genéricas asignadas en esta materia.

Atención personalizada
Metodoloxías
Traballos tutelados
Descrición
La atención personalizada se hará, globalmente, mediante tutorías personalizadas directas y virtuales, individuales y grupales.

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Traballos tutelados A1 A16 B21 B24 Valorarase a asistencia ás tutorias e a presentación de actividades relacionadas con esta metodoloxía. 50
Proba mixta B2 B3 B8 B9 B12 B13 B23 C1 Proba que integra preguntas tipo test e preguntas de desenvolvemento a través da resolución dun caso practico, onde deben integrarse os coñecementos e habilidades adquiridas en cada unha das metodologias.
50
 
Observacións avaliación

Os aspectos e criterios que se terán en consideración ao avaliar as actividades que se farán contorna á devandita metodoloxía son a asistencia, participación e compromiso individual e grupal, coherencia dos contidos abordados, coñecementos demostrados nos exames teóricos e prácticos e competencias referidas para esta materia.

Módulo A. Atención ante situacións de urxencias. Unidade 1,2 e 3:

PROBA ESCRITA que consta de dous partes: A primeira parte é unha proba con preguntas de resposta curta ou test (20% da nota).A segunda parte consiste na resolución dun caso práctico (30% da nota).

Módulo B. Habilidades de comunicación terapéuticas. Unidade 4,5 e 6:

TRABALLO TUTELADO consistente na elaboración dun guión de entrevista sobre unha situación ?difícil? cos elementos comunicativos  achegados e adestrados no taller xunto coa  gravación en vídeo dun rol playing do devandito guión pondo en xogo de maneira práctica as estratexias mencionadas. (50% dela nota)

PRIMEIRA OPORTUNIDADE: 

A avaliación anteriormente descrita é OBRIGATORIA para todos os alumnos con MATRICULA COMÚN que se presenten á primeira oportunidade.     

SEGUNDA OPORTUNIDADE: 

Para a Segunda Oportunidade o alumno será avaliado mediante un exame único escrito que incluirá a/s proba/s pendente/s ou non superadas, mantendo a porcentaxe establecida sobre a cualificación final. 

MATRÍCULA PARCIAL: 

Para os alumnos de MATRICULA PARCIAL poderán optar por examinarse por escrito en primeira e segunda oportunidade nun único exame que se corresponderá coas datas oficiais aprobadas en Xunta de Facultade, onde se aplicarán as porcentaxes relativas a cada parte do contido da materia. 

OPORTUNIDADE ADIANTADA:

Os alumnos que soliciten OPORTUNIDADE ADIANTADA deberán examinarse por escrito a través dun único exame que se corresponderá coas datas oficiais aprobadas en Xunta de Facultade. 

MATRÍCULA DE HONRA: 

Poderán optar a matrícula de Honra aqueles alumnos cuxa media supere o 9,5. Os profesores da materia poderán considerar criterios adicionais nos resultados obtidos polos estudantes en calquera das accións formativas programadas na guía docente da materia.


Fontes de información
Bibliografía básica Costa y López, E (2001). Habilidades de comunicación en la relación de ayuda. Manejando situaciones ´dificiles.. Madrid, Ministerio de Asuntos sociales
Vilchez Lara, M.J., Fernández Castillo, A (2009). Manual de urgencias.. Barcelona: Masson,
Fernández Liria, A., Rodríguez Vega, B. (2006). Habilidades de entrevista para psicoterapeutas. Desclée. Bilbao.
Manbriani, S (1993). La comunicación en las relaciones de ayuda. . Madrid: San Pablo
Fundación pública Urgencias Sanitarias de Galicia 061. (2008). Manual de Primeros Auxilios.. Ediciones Punto gráfico,
oreno Millán E., Del Busto Prado F. (2009). Manual de Soporte Vital Básico. 4ª edición. Madrid : Ediciones Arán,
Tintinalli J. E. (2008). Medicina de urgencias. 4ª edición. Interamericana/ Mc Graw-Hill; 2
Cibanal, J (2003). Técnicas de comunicación y relación de ayuda en ciencias de la salud.. Barcelona, Elsevier
Carrasco Jiménez, M. (2005). Tratado de emergencias médicas. Tomo I y II. . Madrid:Ediciones Arán,
Fundación pública Urgencias Sanitarias de Galicia 061 (2008). Urgencias y Emergencias Prehospitalarias en Enfermería. Ediciones Punto gráfico,

ATENCION ANTE SITUACIONES DE URGENCIA: CUIDADOS BÁSICOS

1.    Carrasco Jiménez, M. Tratado de emergencias médicas. Tomo I y II. Madrid: Ediciones Arán, 2000.

2.    Fundación pública Urgencias Sanitarias de Galicia 061. Manual de Primeros Auxilios. Ediciones Punto gráfico, 2002.

3.    Fundación pública Urgencias Sanitarias de Galicia 061. Urgencias y Emergencias Prehospitalarias en Enfermería. Villagarcía:                        Ediciones Aroprint, 2009.

4.    Moreno Millán E., Del Busto Prado F. Manual de Soporte Vital Básico. 4ª edición. Madrid : Ediciones Arán, 2009.

6.    Tintinalli J. E. Medicina de urgencias. 4ª edición. Tomo I. Interamericana/ Mc Graw-Hill; 2008

7.    Vilchez Lara, M.J., Fernández Castillo, A. Manual de urgencias. Barcelona: Masson, 2009.

 

HABILIDADES DE COMUNICACIÓN TERAPÉUTICAS.

7.    Cibanal, J (2003). Técnicas de comunicación y relación de ayuda en ciencias de la salud. Barcelona, Elsevier

8.    Costa y López, E (2001). Habilidades de comunicación en la relación de ayuda. Manejando situaciones ´dificiles. Madrid, Ministerio de Asuntos sociales

9.    Fernández Liria, A., Rodríguez Vega, B. (2006). Habilidades de entrevista para psicoterapeutas. Desclée. Bilbao.

10.  Manbriani, S (1993). La comunicación en las relaciones de ayuda. Madrid. San Pablo

Bibliografía complementaria


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario

Observacións


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías