Datos Identificativos 2017/18
Asignatura (*) Historia Social do Traballo Código 660G01039
Titulación
Grao en Relacións Laborais e Recursos Humanos (Coruña)
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 1º cuadrimestre
Terceiro Cuarto Optativa 6
Idioma
Castelán
Galego
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento
Coordinación
Fernández Colín, Mª Luísa
Correo electrónico
mluisafernandez@udc.es
Profesorado
Correo electrónico
Web
Descrición xeral Historia da evolución do mundo do traballo, con especial referencia á España contemporánea para poder entender mellor as dinámicas e políticas sociolaborais actuais.

Competencias do título
Código Competencias do título
A1 Marco normativo regulador das relacións laborais.
A2 Marco normativo regulador da Seguridade Social e da protección social complementaria.
A3 Saúde laboral e prevención de riscos laborais.
A12 Historia das relacións laborais.
A13 Transmitir e comunicarse por escrito e oralmente usando a terminoloxía e as técnicas adecuadas.
B2 Capacidade de análise e síntese.
B8 Razoamento crítico.
B9 Traballo en equipos.
C4 Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común.
C6 Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse.
C8 Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade.

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Marco normativo regulador das relacións laborais. A1
Marco normativo regulador da Seguridade Social e da protección social complementaria. A2
Saúde laboral e prevención de riscos laborais A3
Historia das relacións laborais A12
Transmitir e comunicarse por escrito e oralmente usando a terminoloxía e as técnicas adecuadas. A13
Capacidade de análise e síntese B2
Razoamento crítico B8
Traballo en equipos. B9
Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común. C4
Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse C6
Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade C8

Contidos
Temas Subtemas
Tema 1: A Historia Social do Traballo Concepto e método
Consideración social do traballo a través da historia
Tema 2: O traballo nas sociedades preindustriais
O traballo no mundo antiguo
A ordenación do traballo na sociedade medieval: servidumbre e gremios
O traballo na sociedade moderna: inicios do capitalismo mercantil, as manufacturas e o "domestic system"
Tema 3: A ordenación do traballo a partir da revolución industrial A revolución industrial e as súas consecuencias sociais
Concepto de clase social
Características da sociedade de clases
Os cambios sociais da España Contemporánea
Tema 4: Os comezos do movemento obreiro en España Unha industrialización incipiente
Os primeiros conflitos
As repercusións da Internacional
O ascenso do grupo socialista
Os últimos anos do século XIX


Tema 5: O traballo na España do século XX O século XX: a España dos contrastes
A semana tráxica e o trienio bolchevique
O panorama sociolaboral durante a dictadura de Primo de Rivera
Os cambios laborais da Segunda República
A Guerra Civil e o mundo do traballo
Tema 6:As relacións laborais durante o Franquismo As reglamentacións laborais, Previsión Social e Mutualismo laboral durante o período autárquico
O sistema sindical
A liberalización económica: o plan de estabilización e a reforma da orde xurídica-política do Estado: A ley de contratos de traballo e as bases da Seguridade Social
Tema 7: O movemento obreiro en Galicia Os comezos do século XIX
A consolidación do século XX
A creación dos primeiros sindicatos nacionalistas
Tema 8:O traballo na época actual A transición democrática en España: O novo sistema de relacións laborais e da seguridade social
As transformacións sociais, as novas tecnoloxías e a nova organización do traballo
Crisis e globalización económica: os novos retos
As reformas laborais en España e en Europa

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Análise de fontes documentais A1 A2 A3 A12 A13 B2 B8 B9 C4 15 10 25
Lecturas A1 A2 A3 A12 A13 B2 B8 B9 C4 C8 10 20 30
Obradoiro A12 A13 A14 A18 A19 A32 A33 B2 B4 B8 B9 C1 C3 C4 C6 C8 10 10 20
Presentación oral A12 A13 B2 B8 B9 C4 C6 C8 15 15 30
Prácticas a través de TIC A1 A2 A12 A13 B2 B8 B9 C4 C6 C8 5 10 15
Actividades iniciais A5 A12 A13 A14 A19 A32 A33 B2 B4 B8 B9 C1 C3 C4 C6 C8 1 0 1
Proba de ensaio A1 A2 A3 A12 A13 B2 B8 C4 5 10 15
Sesión maxistral A1 A2 A12 A13 B2 B8 C4 C6 C8 12 0 12
 
Atención personalizada 2 0 2
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Análise de fontes documentais Para facilitar a comprensión dos estudantes, se discutirá na clase a interpretación e significado dos textos e material documental seleccionado
Lecturas Comentarase en grupos reducidos cos estudantes, o contido das lecturas recomendadas para facilitar a súa asimilación
Obradoiro os estudantes presentarán e debatirán en equipo os temas seleccionados para o seu estudo en profundidade
Presentación oral Exposiciòn na aula do traballo de grupo ou individual elexido, utilizando unha presentación
Prácticas a través de TIC Na aula informática realizaránse traballos de búsqueda de información, fontes, interpretación de datos, etc
Actividades iniciais Exposición aos alumnos do programa da asignatura, traballos propostos, criterios de evaluación. Os alumnos comezan a elixir xa o tema do seu primer traballo
Proba de ensaio Proba na que se busca responder por escrito a preguntas de certa amplitude valorando que se proporcione a resposta esperada, combinada coa capacidade de razoamento (argumentar, relacionar, etc.), creatividade e espírito crítico. Utilízase para a avaliación diagnóstica, formativa e sumativa. Permite medir as habilidades que non poden avaliarse con probas obxectivas como a capacidade de crítica, de síntese, de comparación, de redacción e de orixinalidade do estudante; polo que implica un estudo amplo e profundo dos contidos, sen perder de vista o conxunto das ideas e as súas relacións.
Sesión maxistral Exposición oral complementada co uso de medios audiovisuais e a introdución de algunhas preguntas dirixidas aos estudantes, coa finalidade de transmitir coñecementos e facilitar a aprendizaxe.

Atención personalizada
Metodoloxías
Análise de fontes documentais
Lecturas
Obradoiro
Presentación oral
Actividades iniciais
Descrición
Para facilitar a comprensión dos estudantes discutirase en clase a interpretación e significado dos textos e material de información.

Comentarase en grupos reducidos , as lecturas recomendadas.Ademais realizarase un seguimiento personalizado da aprendizaxe con resolución de dúbidas e recomendacións do profesor presencialmente ou vía web.

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Análise de fontes documentais A1 A2 A3 A12 A13 B2 B8 B9 C4 Para facilitar a comprensión dos estudantes, discutirase na clase a interpretación e significado dos textos e demáis material documental seleccionado, por iso, valorarase a asistencia do alumno. 15
Lecturas A1 A2 A3 A12 A13 B2 B8 B9 C4 C8 Comentaráse en grupos reducidos cos estudantes, o contido das lecturas recomendadas para facilitar a súa asimilación 15
Obradoiro A12 A13 A14 A18 A19 A32 A33 B2 B4 B8 B9 C1 C3 C4 C6 C8 Os estudantes, ben de forma individual ou en grupo (máximo de 3 alumnos) elixiran un tema (tras acordalo coa profesora) para o seu estudo en profundidade 20
Presentación oral A12 A13 B2 B8 B9 C4 C6 C8 Os traballos deberánse expor na aula utilizando presentacións e deberán de intervir todos os integrantes dogrupo. 20
Prácticas a través de TIC A1 A2 A12 A13 B2 B8 B9 C4 C6 C8 Realización de exercicios de clase, presentacións, búsqueda de información, interpretación de datos, etc. 10
Proba de ensaio A1 A2 A3 A12 A13 B2 B8 C4 Proba na que se busca responder por escrito a preguntas de certa amplitude valorando que se proporcione a resposta esperada, combinada coa capacidade de razoamento (argumentar, relacionar, etc.), creatividade e espírito crítico. Utilízase para a avaliación diagnóstica, formativa e sumativa. Permite medir as habilidades que non poden avaliarse con probas obxectivas como a capacidade de crítica, de síntese, de comparación, de redacción e de orixinalidade do estudante; polo que implica un estudo amplo e profundo dos contidos, sen perder de vista o conxunto das ideas e as súas relacións 20
 
Observacións avaliación

O alumno podrá superar a asignatura de 2 formas:

- OPCIÓN 1: a suma das notas obtidas nos seguintes apartados ha de superar os 5 puntos.

- traballos de clase, comentarios de textos, documentos, gráficas etc que se farán na clase (máximo 2 puntos)

- traballo de curso: sobre o temario da asignatura. O tema e estructura do mesmo se acordará previamente coa profesora e é obrigatorio a súa exposición na aula. (máximo 2 puntos)

- exame: proba escrita que pode incluir preguntas e comentario de documentos históricos.(máximo 6 puntos)

- OPCIÓN 2:para alumnos con dispensa académica, as notas obtidas nos seguintes apartados ha de superar os 5 puntos

        - Exame do temario da asignatura. Proba escrita que pode incluir preguntas e comentario de documentos históricos.(ata un máximo de 8 puntos)

        - Traballo de curso: sobre o temario da asignatura. O tema, estructura e a data de exposición do mesmo se acordará, previamente, coa profesora, é obrigatorio a súa exposición na aula  .(Ata un máximo de 2 puntos)


Fontes de información
Bibliografía básica González Muñiz, M.A. (1975). Aproximación a la Historia Social del Trabajo. Madrid, Jucar
Villares R. y Bahamonde, A. (2001). El mundo contemporáneo. Siglos XIX y XX. Madrid: Taurus
Espina,A.,Fina LL. y Sáez,F. (1985). Estudios de Economía del trabajo en España. Salarios y política de rentas. Madrid: M.T.S.S
De Juana, J. y Prada, J. (eds) (2005). Historia Contemporánea de Galicia. Barcelona:Ariel
Tuñón de Lara, M. (1972). Historia de España, Tomo XXIII, textos y documentos. Barcelona:Labor
Barreiro Fernández, XR. (1981). Historia de Galicia (Edad Contemporánea). Vigo: Galaxia
Hobsbawm, E. (2001). Historia del siglo XX, 1914-1991. Barcelona: Crítica
Carreras A. y Tafunell,X. (2010). Historia Económica de la España Contemporánea 1789-2009. Barcelona:Crítica
Arenas Posadas, C. (2003). Historia Económica del Trabajo . Madrid:Tecnos
Jaccard,P. (1971). Historia Social del Trabajo de la antigüedad hasta nuestros días. Barcelona:Plaza y Janés
Vilar Rodríguez, M (2010). La cobertura social al marqen del Estado: asociacionismo obrero y sociedades mutuas en Galicia 1839-1935. La Rioja: Dialnet
Aizpiru,M. y Rivera,A. (1994). Manual de Historia Social del Trabajo. Madrid:Siglo XXI
Galán García,A.,Gómez Urdañez, G. e Moreno Fernández, J.R. (2003). Materiales para la historia de las Relaciones Laborales. Madrid: Tecnos
Sarasúa, C. (2006). Trabajo y trabajadores en la España del siglo XIX. Barcelona:Ariel

Bibliografía complementaria Termes, J. (1972). Anarquismo y sindicalismo en España. Barcelona, Ariel
Ashford, D.E. (1989). De la aparición de los Estados del Bienestar. Madrid, Ministerio de Trabajo y Seguridad Social
Giner, S. (2002). Historia del Pensamiento Social. Barcelona: Ariel
Carro Igelmo,A.J. (1982). Historia social del Trabajo . Barcelona, Bosch
López Morán, B. y Barreiro Fernández, X.R (2013). La Asociación General Patronal de A Coruña y la Conflictividad Obrera en la Segunda República (1931-1936. A Coruña: Librería Arenas
Pardo Bazán, E. (1975). La Tribuna. Madrid, Cátedra
Sánchez Jiménez, J. (1992). Las claves del movimiento obrero 1830-1930. Barcelona, Planeta
Arenas, C.; Florencio, A. y Martínez, J.L. (1998). Mercado y Organización del Trabajo en España. Sevilla, Atril
V.V.A.A. (1990). O movemento obreiro en Galicia. Vigo, Xerais


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente
Historia Social e Política contemporánea/660G01009

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario

Observacións


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías