Identifying Data 2019/20
Subject (*) Community Nursing I Code 661G01014
Study programme
Grao en Enfermaría
Descriptors Cycle Period Year Type Credits
Graduate 2nd four-month period
 Second Obligatory 6
Language
Galician
Teaching method Face-to-face
Prerequisites
Department
Coordinador
Gómez Besteiro, María Inmaculada
 E-mail
maria.gomez.besteiro@udc.es
Lecturers
Gómez Besteiro, María Inmaculada
 E-mail
maria.gomez.besteiro@udc.es
Web
General description O desenvolvemento da asignatura debe familiarizar os estudantes co método epidemiolóxico para utilizalo a cotio como instrumento de traballo na análise, planificación e realización das súas actividades de cuidados (promoción, prevención, diagnósticas, curativas e de investigación). Especialmente contextualizado no ámbito poblacional co estudo dos grandes problemas de salud que afectan as nosas comunidades.


Study programme competencies
Code Study programme competences
A29 Identificar os factores relacionados coa saúde e os problemas do entorno, para atender as persoas en situacións de saúde e enfermidade como integrantes dunha comunidade.
A30 Identificar e analizar a influencia de factores internos e externos no nivel de saúde de individuos e grupos.
A31 Aplicar os métodos e procedementos necesarios no seu ámbito para identificar os problemas de saúde mais relevantes nunha comunidade.
A32 Analizar os datos estatísticos referidos a estudios poblacionais, identificando as posibles causas de problemas de saúde.
A33 Educar, facilitar e apoiar a saúde e o benestar dos membros da comunidade, cuxas vidas están afectadas por problemas de saúde, risco, sufrimento, enfermidade, incapacidade ou morte.
B1 Aprender a aprender.
B3 Aplicar un pensamento crítico, lóxico e creativo.
B6 Comportarse con ética e responsabilidade social como cidadán e como profesional.
B10 Capacidade para adaptarse ás situacións novas.
B16 Coñecer e apreciar a diversidade e a multiculturalidade.
B20 Sensibilidade cara a temas medioambientais.
B24 Fomentar e aplicar os dereitos fundamentais e a igualdade entre homes e mulleres.
C4 Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común.
C6 Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse.
C8 Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade.
C10 CB2.- Que os estudantes saiban aplicar os seus coñecementos a seu traballo ou vocación de unha forma profesional y posúan as competencias que solen demostrarse por medio da elaboración e defensa de argumentos e a resolución de problemas dentro da súa área de estudo.
C11 CB3.- Que os estudantes teñan a capacidade de reunir e interpretar datos relevantes (normalmente dentro da súa área de estudo) para emitir xuízos que inclúan una reflexión sobre temas relevantes de índole social, científica ou ética.
C12 CB4.- Que os estudantes poidan transmitir información, ideas, problemas e solucións a un público tanto especializado como non especializado

Learning aims
Learning outcomes Study programme competences
Comprender o concepto de saúde e identificar e analizar os factores determinantes (biolóxicos, ambientaís, estilos de vida e sistemas sanitarios). A30
A33
 B6
B10
B16
B20
B24
Describir a evolución histórica da saúde pública e da enfermaría comunitaria A29
A30
 B1
B3
B16
B24
 C4
Desenvolver habilidades para identificar, analizar e interpretar datos estatísticos referidos a estudos poboacionais. A31
A32
 B1
B3
B6
 C8
C10
C11
C12
Describir as características e obxectivos dos distintos tipos de estudos epidemioóxicos e as técnicas e instrumentos de recollida de datos. A29
A30
A31
A32
 B1
B3
 C6
C8
C11
Describir a epidemiolóxia das enfermidades transmisibles e non transmisibles na comunidade. A29
A30
A31
A32
 B1
B3
B6
 C6
C8

Contents
Topic Sub-topic
A saúde e os seus factores determinantes. Historia. Concepto e obxectivos. Aplicacións da epidemioloxía.
Fundamentación teórica e xeralidades de Saúde Pública e enfermaría comunitaria. Cambios no concepto e interpretación da saúde pública.
Demografía e estatísticas de poboación Fontes de información. Estrutura de poboación. Mortaldade. Esperanza de vida. Natalidade e fecundidade. Migración. Transición demográfica, epidemiolóxica e sanitaria. Futuro da poboación mundial
Epidemioloxía xeral. Razones, proporciones, tasa, medidas de frecuencia, incidencia, prevalencia e tasa de incidencia. Indicadores de saúde e fontes de información.
Estandarización de taxas: Método directo e indirecto. Exercicios.
A causalidade en epidemioloxía: Criterios de causalidade. Modelos causais. Precisión e validez.
Epidemioloxia Aplicada
 Estudos descritivos: transversais e ecolóxicos: Características, diseño, analise, exercicios.
Estudos analíticos: cohortes.
Casos e controles: Características, diseño, analise, exercicios.
Estudos experimentais: Tipos de diseños experimentales. Aleatorización.
Manexo de ferramientas informáticas para traballar en epidemiolóxia:Programa EPIDAT:Características xerais do programa, módulo de demografia, cálculo de tamaño muestral, inferencia sobre parametros.
Programa SPSS: Características xeraís do programa, definición de variables, recodificación, elaboración de base de datos, introducción de datos e análise. Programa
Cuestionario versus Entrevista: Tipos. Diseño de preguntas. Escalas de medición - tipos. Fiabilidade e validez. Métodos de administración.
Elaboración e deseño dun traballo de investigación: Definición do problema a estudo, plantexamento de hipotese, metodoloxía, resultados, conclusións e bibliografía.
Epidemioloxía Clínica Infección-enfermidade. Fases da enfermidade infecciosa. Relación axente-hóspede. Cadea epidemiolóxica. Ambiente. Modos de presentación da enfermidade. Modelos específicos de transmisión. Enfermidades susceptibles de inmunoprevención. Enfermidades emerxentes
Epidemioloxía das enfermidades crónicas non transmisibles: Definicción, importancia actual, tendencia secular, mortalidade. Usos e obxectivos da epidemioloxía nestas enfermidades. Análise dos principaies factores de risco. Programas de prevención e de control.
Epidemioloxía xeral das enfermidades cardiovasculares: Conceptos. Frecuencia. Factores de risco modificables. Impacto dos distintos factores de risco. Agregación de factores.
Epidemioloxia do cáncro: Concepto. Descriptiva. Estudo de factores de risco. Estudos de cribaxe (screening)
Epidemioloxía das drogodependencias. Epidemioloxía da SIDA
A epidemioloxía na planificación dos servizos de saúde: Determinación da natureza e magnitude do dano na poboación.
Descripción da poboación:
Grupos vulnerabeis-Distribución-Características socioeconómicas culturais-aspectos físicos-accesibilidade-accións de saúde-determinación de prioridades.





Planning
Methodologies / tests Competencies Ordinary class hours Student’s personal work hours Total hours
Objective test A29 A30 A31 A32 A33 B3 B6 C6 C8 C10 C11 2 55 57
Guest lecture / keynote speech A29 A30 A31 A32 A33 B1 B6 B10 B16 B20 B24 C4 C6 C8 C10 C11 C12 21 21 42
ICT practicals A32 B1 B3 C4 C6 C8 6 6 12
Supervised projects A29 A30 A31 A32 A33 B1 B3 C6 C10 C11 C12 11 11 22
Workbook A29 A30 A31 A32 A33 B1 B3 B16 C4 C6 C8 C10 C11 C12 4 12 16
 
Personalized attention 1 0 1
 
(*)The information in the planning table is for guidance only and does not take into account the heterogeneity of the students.

Methodologies
Methodologies Description
Objective test Proba escrita tipo test e pregunta curta
Guest lecture / keynote speech Actividade na que o profesor expón de maneira oral e con medios audiovisuais contidos teóricos do programa e a orientación bibliográfica dos mesmos.
ICT practicals Actividade na que os estudantes traballarán con programas que permiten realizar analise estatístico e epidemiolóxico.
Supervised projects Actividade na que os estudantes de forma autónoma profundizan e relacionan coñecementos expostos polo profesor.
Workbook Actividade na que o estudante a través da lectura de artigos científicos analiza os tipos de estudos de investigación e a metodoloxía.

Personalized attention
Methodologies
Supervised projects
ICT practicals
Objective test
Description
A atención personalizada relacionada coa proba obxectiva ten como finalidade atender as consultas do alumnado relacionadas co estudo e/ou temas vinculados coa materia. Farase de forma individualizada, ben de maneira presencial ou a través do correo electrónico.

A atención personalizada relacionada cos traballos tutelados ten como finalidade orientar os estudantes na realización dos traballos. O seguimento farase de forma individual ou en pequenos grupos, ben de maneira presencial ou a través do correo electrónico.

Assessment
Methodologies Competencies Description Qualification
Supervised projects A29 A30 A31 A32 A33 B1 B3 C6 C10 C11 C12 A avaliación dos traballos farase tendo en conta os seguintes apartados:
Descricción e sintése da información dos contidos ou temas relativos ós traballos
Puntuará sobre un mínimo de 0 e un máximo de 10. A puntuación mínima para superar a proba será de 5. 		10
ICT practicals A32 B1 B3 C4 C6 C8 A avaliación faráse tras realizar os exercicios plantexados en cada taller, sendo a asistencia e obrigatoria
Puntuará sobre un mínimo de 0 e un máximo de 10. A puntuación mínima para superar a proba será de 5. 		10
Objective test A29 A30 A31 A32 A33 B3 B6 C6 C8 C10 C11 A proba constará de preguntas tipo test e pregunta corta, relacionadas con contidos teóricos, lecturas, e traballos tutelados.
Puntuará sobre un mínimo de 0 e un máximo de 10. A puntuación mínima para superar a proba será de 5. 		80
 
Assessment comments

A aplicación das porcentaxes na avaliación final para a superación da materia quedará suxeita á seguinte condición: será necesario obter unha cualificación mínima de 5 na proba obxectiva 

Avaliación da 2ª oportunidade:

A proba será de preguntas tipo test/pregunta curta, relacionadas cos contidos teóricos, lecturas e traballos tutelados. Puntuará sobre un mínimo de 0 e un máximo de 10. A puntuación mínima para superar a proba será de 5 para aplicar a porcentaxe, Cualificación (80%) .Respetarase a puntuación obtida nos traballos tutelados (10%) e de TIC (10%).

 Matricula parcial: A proba será de preguntas tipo test e pregunta curta, relacionadas cos contidos teóricos, lecturas e traballos tutelados. Puntuará sobre un mínimo de 0 e un máximo de 10, a puntuación mínima para superar a proba será de 5. Cualificación (80%) e o (20%) de cualificación final obterase pola realización de dous traballos.

Avaliación de adianto de oportunidade:
A proba será de preguntas tipo test e pregunta curta, relacionadas cos contidos teóricos, lecturas e traballos tutelados. Puntuará sobre un mínimo de 0 e un máximo de 10. A puntuación mínima para superar a proba será de 5. Cualificación (100%).

Sources of information
Basic

BIBLIOGRAFÍA RECOMENDADA:

ARGIMÓN PAYÁS JM, JIMÉNEZ VIÑAS J. Métodos de investigación clínica y epidemiológica. 3ª ed. Madrid: Elsevier; 2004.

ASTHON J, SYMOUR H. La nueva Salud Pública. Barcelona: Masson; 1990.

AHLBOM A, NORELL S. Fundamentos de Epidemiología. 5ª ed. Madrid: Siglo XXI; 2000.

BENESON AS. Manual para el control de las enfermedades transmisibles. Publicación científica y técnica (Organización Panamericana de la Salud); 613; 2005.

COLIMON KM: Fundamentos de Epidemiología. Madrid: Díaz de Santos; 1990.

GORDIS LEON. Epidemiologia. 3ª ed. Madrid: Elsevier; 2005.

HUTH EJ. Cómo escribir y publicar trabajos en Ciencias de la Salud. Barcelona: Masson-Salvat Medicina; 1992.

ICART MT, ISAL P, GUARDIA J. Enfermería Comunitaria II:Epidemiología. Barcelona: Masson; 2003.

JENICEK M, CLEROUX R: Epidemiología: principios, técnicas, aplicaciones. Barcelona: Salvat, 1990.

MANDELL, GL, BENNETT JE, DOLIN R, Enfermedades Infecciosas: principios y práctica. 5ª ed. Madrid: Panamericana; 2002.

MAZARRASA L[ et al.]. Salud Pública y Enfermería Comunitaria. Tomos I, II y III (2ª edición). Madrid: McGraw-Hill Interamericana; 2003.

PIÉDROLA GIL, G e COLS. Medicina Preventiva y Salud Pública. 12ª ed. Barcelona: Salvat; 2015.

PRESSAT R: Introducción a la demografía. Barcelona: Ariel; 1989.

REY CALERO, J. Epidemiología y salud de la comunidad. Madrid: Karpos; 1982.

ROTHMAN. Epidemiología moderna. Madrid: Díaz de Santos; 1990.

Recomendase a lectura e seguimento de revistas de enfermaría: Enfermeria Clínica, Index, Metas de enfermería, Revista da Escola de Enfermagem da USP.
Complementary


Recommendations
Subjects that it is recommended to have taken before

Subjects that are recommended to be taken simultaneously

Subjects that continue the syllabus
Biology/661G01002
Information and Communication Systems in Health Science/661G01004
Bases for the Interpretation of Scientific Knowledge/661G01008

Other comments


(*)The teaching guide is the document in which the URV publishes the information about all its courses. It is a public document and cannot be modified. Only in exceptional cases can it be revised by the competent agent or duly revised so that it is in line with current legislation.