| Competencias do título |
|
Código
|
Competencias do título
|
| A56 |
Coñecer a lexislación aplicable e o código ético e deontolóxico da enfermaría española, inspirado no código europeo de ética e deontoloxía de enfermaría. |
| A57 |
Prestar coidados, garantindo o dereito á dignidade, privacidade, intimidade, confidencialidade e capacidade de decisión do paciente e familia. |
| A58 |
Individualizar o coidado considerando a idade, o xénero, as diferenzas culturais, o grupo étnico, as crenzas e valores. |
| B1 |
Aprender a aprender. |
| B2 |
Resolver problemas de forma efectiva. |
| B3 |
Aplicar un pensamento crítico, lóxico e creativo. |
| B4 |
Traballar de forma autónoma con iniciativa. |
| B5 |
Traballar de forma colaborativa nun equipo interdisciplinar. |
| B6 |
Comportarse con ética e responsabilidade social como cidadán e como profesional. |
| B8 |
Capacidade de análise e sínteses. |
| B11 |
Capacidade e habilidade de xestión da información. |
| B12 |
Capacidade para organizar e planificar. |
| B16 |
Coñecer e apreciar a diversidade e a multiculturalidade. |
| B24 |
Fomentar e aplicar os dereitos fundamentais e a igualdade entre homes e mulleres. |
| C1 |
Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma. |
| C3 |
Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida. |
| C4 |
Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común. |
| C6 |
Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse. |
| C7 |
Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe ao longo da vida. |
| C10 |
CB2.- Que os estudantes saiban aplicar os seus coñecementos a seu traballo ou vocación de unha forma profesional y posúan as competencias que solen demostrarse por medio da elaboración e defensa de argumentos e a resolución de problemas dentro da súa área de estudo. |
| C11 |
CB3.- Que os estudantes teñan a capacidade de reunir e interpretar datos relevantes (normalmente dentro da súa área de estudo) para emitir xuízos que inclúan una reflexión sobre temas relevantes de índole social, científica ou ética. |
| C12 |
CB4.- Que os estudantes poidan transmitir información, ideas, problemas e solucións a un público tanto especializado como non especializado |
| Resultados de aprendizaxe |
| Resultados de aprendizaxe |
Competencias do título |
| Comprender e aceptar as condicións éticas legais e profesionais que conforman a práctica de enfermaría.
|
A56
A57
|
B2
B3
B6
|
C1
C3
C4
C6
C7
C11
|
| Recoñecer os códigos deontolóxicos da profesión e normas legais de ámbito profesional, asi como a lexislación en materia de saúde.
|
A56
A57
A58
|
B1
B4
B5
B6
B8
B11
B12
B16
B24
|
C1
C4
C7
C10
C11
|
| Identificar e xustificar o dereito á dignidade, privacidade, intimidade e conficencialidade das persoas con problemas de saúde.
|
A56
A57
A58
|
B1
B2
B3
B4
B5
B6
B8
B11
B12
B16
B24
|
C1
C3
C4
C6
C7
C10
C12
|
| Identificar e defender o dereito á información, á autonomía na toma de decisións do usuario e a súa familia.
|
A56
A57
A58
|
B1
B2
B3
B4
B5
B6
B8
B11
B12
B16
B24
|
C1
C3
C4
C6
C7
C10
C11
C12
|
| Interpretar e sintetizar críticamente as fontes de datos e a información que faciliten a libre elección do usuario. |
A56
A57
A58
|
B1
B2
B4
B5
B6
B8
B11
B16
B24
|
C1
C3
C4
C6
C7
C10
|
| Identificar e utilizar intervencións enfermeiras no marco ético e deontológico da enfermaría
|
A56
A57
A58
|
B1
B2
B3
B4
B5
B6
B8
B11
B12
B16
B24
|
C1
C3
C4
C6
C7
C10
C11
C12
|
| Contidos |
| Temas |
Subtemas |
| 1- CONSIDERACIÓNS XERAIS DE ÉTICA E MORAL |
1.1. Concepto de ética e moral. Etapas evolutivas da ética
1.2. Ética e fiolosofía do coidado |
| 2- A BIOÉTICA E OS SEUS PRINCIPIOS ESPECÍFICOS |
2.1. Concepto de bioética. Principios fundamentais e valores
2.2. Comités de ética e bioética. Casos prácticos |
| 3- ÉTICA CÍVICA E DEREITOS FUNDAMENTAIS |
3.1. Concepto de ética cívica e dereitos fundamentais
3.2. A persoa
3.3. Declaración Universal dos Dereitos Humanos |
| 4- ENFERMARÍA E ÉTICA PROFESIONAL |
4.1. Código deontolóxico de enfermaría. Casos Prácticos
4.2. Ética Profesional de enfermaría. Casos Prácticos |
| 5- RESPONSABILIDADE ÉTICA E LEGAL |
5.1. A responsabilidade e as súas clases
5.2. Responsabilidade e calidade dos coidados
5.3. Dereito á información
5.4. Segredo profesional
5.5. As lesións
5.6. Marco lexislativo civil e penal no exercicio da profesión
5.7. Aspectos éticos-legais ao final da vida. Caso práctico |
| 6- DILEMAS ÉTICOS NA PRÁCTICA PROFESIONAL |
6.1. Protección de menores e incapacitados
6.2. Atención aos doentes con SIDA
6.3. O aborto
6.4. Experimentación humana
6.5. Outros dilemas éticos. Casos prácticos |
| Planificación |
| Metodoloxías / probas |
Competencias |
Horas presenciais |
Horas non presenciais / traballo autónomo |
Horas totais |
| Presentación oral |
A56 A57 A58 B1 B2 B3 B4 B5 B6 B8 B11 C1 C3 C6 C7 C12 |
2 |
10 |
12 |
| Estudo de casos |
A56 A57 A58 B1 B2 B3 B4 B5 B6 B8 B11 B12 B16 B24 C1 C3 C4 C6 C7 C10 C11 C12 |
18 |
38 |
56 |
| Sesión maxistral |
A56 A57 A58 B2 B3 B5 B6 B8 B12 B16 B24 C3 C4 C6 C7 C11 C12 |
18 |
18 |
36 |
| Análise de fontes documentais |
A56 A57 A58 B1 B2 B3 B4 B5 B6 B8 B11 B12 B16 B24 C1 C3 C4 C6 C7 C10 C11 C12 |
2 |
28 |
30 |
| Proba mixta |
A56 A57 A58 B2 B3 B6 B8 B11 B12 B16 B24 C1 C4 C10 C11 C12 |
2 |
10 |
12 |
| |
| Atención personalizada |
|
4 |
0 |
4 |
| |
| *Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado |
| Metodoloxías |
|
Metodoloxías |
Descrición |
| Presentación oral |
Actividade na que os estudantes expoñen verbalmente o contido/resultados dos traballos. |
| Estudo de casos |
Actividade na que se sitúa os estudantes ante un caso (situación real da actividade profesional). Deben ser capaces de analizar os feitos (habitualmente en grupo) para comprender a situación e desenvolver as accións para resolver o problema. |
| Sesión maxistral |
Actividade na que o profesor expón de maneira oral e con medios audiovisuais contidos teóricos do programa e a orientación bibliográfica dos mesmos. Durante as clases tamén se requirirá a participación activa do alumnado coa realización de foros de discusión sobre algún tema específico e cuestionarios de coñecementos a través de kahoot. |
| Análise de fontes documentais |
Técnica metodolóxica que supón a utilización de documentos audiovisuais e/ou bibliográficos (fragmentos de reportaxes documentais ou películas, noticias de actualidade, paneis gráficos, fotografías, biografías, artigos, textos lexislativos, etc.) relevantes para a temática da materia con actividades especificamente deseñadas para a análise dos mesmos. Pódese empregar como introdución xeral a un tema, como instrumento de aplicación do estudo de casos, para a explicación de procesos que non se poden observar directamente, para a presentación de situacións complexas ou como síntese de contidos de carácter teórico ou práctico. |
| Proba mixta |
Proba escrita con pregunta curta e tipo test para avaliar, fundamentalmente, a aprendizaxe dos contidos teóricos. E resolución páctica dun caso clínico (situación real da actividade profesional). Deben ser capaces de analizar os feitos para comprender a situación e desenvolver as accións para resolver o problema. |
| Atención personalizada |
|
Metodoloxías
|
| Estudo de casos |
| Proba mixta |
| Sesión maxistral |
| Análise de fontes documentais |
|
| Descrición |
A atención personalizada relacionada coa proba mixta ten como finalidade atender as consultas do alumnado relacionadas co estudo e/ou temas vinculados coa materia. Farase de forma individualizada, ben de maneira presencial ou a través do correo electrónico.
A atención personalizada relacionada cas lecturas e os estudos de casos ten como finalidade orientar os estudantes na realización dos mesmos. O seguimento farase de forma individual ou en pequenos grupos, ben de maneira presencial ou a través do correo electrónico.
|
|
| Avaliación |
|
Metodoloxías
|
Competencias |
Descrición
|
Cualificación
|
| Estudo de casos |
A56 A57 A58 B1 B2 B3 B4 B5 B6 B8 B11 B12 B16 B24 C1 C3 C4 C6 C7 C10 C11 C12 |
Valorarase polos docentes a resolución correcta das tarefas individuais e grupais e casos prácticos desenvolvidos no campus virtual e nas clases presenciais. Terase en conta a asistencia, a participación activa, o análise crítico e reflexivo das respostas para resolución das actividades propostas.
Supón o 25% (2,5 puntos) da nota final. |
25 |
| Presentación oral |
A56 A57 A58 B1 B2 B3 B4 B5 B6 B8 B11 C1 C3 C6 C7 C12 |
Elaboración e defensa dun traballo de análise documental (individual/grupal) relativo a cuestións ético-legais do exercicio profesional.
Valorarase o problema exposto e as conclusións establecidas, a reflexión xeral, o pensamento crítico do grupo sobre o caso e a xustificación das intervencións e/ou respostas a través de bases documentais, normas e leis éticas e deontolóxicas actuais.
Supón o 25% (2,5 punto) da nota final. |
25 |
| Proba mixta |
A56 A57 A58 B2 B3 B6 B8 B11 B12 B16 B24 C1 C4 C10 C11 C12 |
Realizaranse unha proba escrita coincidindo coa data oficial do exame da materia ao finalizar o curso. A proba constará de preguntas curtas, tipo test e casos clínicos, relacionadas cos contidos da asignatura.
A puntuación mínica obrigatoria é contestar correctamente ao 75% das preguntas.
Esta proba suporá o 50% (5 puntos) da cualificación final. |
50 |
| |
|
Observacións avaliación |
Dado que o contido da materia será
desenvolvido por dous docentes as metodoloxías de avaliación poden ser realizadas
de xeito separado por cada un dos docentes. * A aplicación das porcentaxes no cómputo da avaliación parcial e final, para a superación da materia, quedará suxeita a que cada unha das metodoloxías que computen na avaliación sexan superadas pola/o alumna/o segundo os criterios que establezan os docentes. * 2ª oportunidade. Proba mixta 100% avaliación. * Adianto oportunidade. Proba mixta 100% avaliación * Estudantes con matricula parcial: Proba mixta 70% e presentación oral dun traballo 30% (deberá presentalo o día acordado entre o profesor e o estudante a o longo do curso académico) |
| Fontes de información |
|
Bibliografía básica
|
|
- Vielva Asenjo J. Ética
profesional de la Enfermería. 2ª Ed. Bilbao: Editorial Descleé de Brouwer,
2007.
- Medina Castellano CD. Ética y legislación. 3ª Ed. Madrid: Editorial DAE; 2015.
- Ruiz de la Cuesta A (coordinador). Bioética y
derechos humanos: implicaciones sociales y jurídicas. Sevilla:
Editorial Universidad de Sevilla, 2017.
- Andorno R, Vitulis Ivone (coordinadores). Casos de bioética
y derecho. Valencia: Tirant lo blanch ; 2015.
- Boladeras M (coord.). Bioética del cuidar: ¿Qué significa humanizar la asistencia? Madrid: Tecnos, 2015.
- Sánchez Caro J, Abellán F. Enfermería y Paciente. Cuestiones prácticas de bioética y derecho sanitario.
Granada: Editorial COMARES; 2007.
- Guillén Velasco RC, ?Compton García Fuentes CC. Filosofía y práctica de enfermería.
México DF: Universidad Nacional Autónoma de México, 2016.
- Consejo Internacional de Enfermería (CIE). Código deontológico del CIE para la
profesión de enfermería. Ginebra (suiza): CIE; 2012.
- Consejo General de Enfermería (CGE). Código deontológico de la enfermería española. Madrid: CGE; 1989.
- Boletín
Oficial de Galicia (DOG)
- Boletín
Oficial del Estado (BOE)
|
|
Bibliografía complementaria
|
|
- Revista Ética de los cuidados. Hemeroteca
de la Fundación Index
- DILEMATA: Revista Internacional de éticas
aplicadas.
- Revista Cuadernos de bioética. Asociación
Española de Bioética y Ética Médica.
- Nursing Ethics. SAGE Journals.
- Veiga
Rodríguez, María. El profesional de
enfermería ante la planificación anticipada de cuidados. [Tesis Doctoral].
A Coruña: Universidade da Coruña. Departamento de Dereito Público Especial;
2015.
- Gracia D. Bioética mínima. Madrid: Triacastela;
2019.
- de la Torre
Díaz J(editor). Bioética y ancianidad en
una sociedad en cambio. Madrid: Publicaciones de la Universidad Pontificia
Comillas, 2015.
- Feito Grande
L. Ética y enfermería. Madrid: San
Pablo, 2009.
- RUC: Repositorio de la Universidade da Coruña
- DIALNET. Respositorio da Universidad de la
Rioja
- RUNA: Repositorio de saúde (Sergas)
- Pórtico: Metabuscador da UDC
- Bibliosaúde: Biblioteca Virtual do Servizo Galego
de Saúde (Sergas)
|
| Recomendacións |
| Materias que se recomenda ter cursado previamente |
| Sistemas da información e comunicación en ciencias da saúde/661G01004 | | Bases para a interpretación do coñecemento científico/661G01008 | | Estancias Clinicas I/661G01025 | | Fundamentos de Enfermaría/661G01107 |
|
| Materias que se recomenda cursar simultaneamente |
| Enfermaría Clínica (I y II)/661G01012 | | Estancias Clinicas II/661G01026 |
|
| Materias que continúan o temario |
| Traballo fin de grao/661G01033 |
|
| Observacións |
|
Esta materia ten en conta as recomendacións de SOSTENIBILIDADE
MEDIO AMBIENTE, PERSOA E IGUALDADE DE XENERO: - A entrega dos traballos documentais que se realicen
nesta materia, realizarase a través de Moodle, en formato dixital sen
necesidade de imprimilos. No caso de que a entrega dos traballos, fose en papel: - Non se empregarán plásticos - Realizaranse impresións a dobre cara - Empregarase papel reciclado - Evitarase a impresión de borradores. - Na realización dos traballos tutelados, o plaxio e a
utilización de material non orixinal, incluíndo aquel obtido a través de
Internet, sen indicación expresa da súa procedencia e, se é o caso, o permiso
do seu autor/a, poderá ser considerada causa de cualificación de suspenso na
actividade. - Teranse en conta os principios éticos relacionados
cos valores da sustentabilidade nos comportamentos persoais e profesionais. - Atendendo ás distintas normativas de aplicación para
a docencia universitaria, nesta materia terase en conta a perspectiva
de xénero velando pola non utilización dunha linguaxe sexista na aula,
nos documentos desenvolvidos na materia e nas actividades clínicas realizadas
co alumnado. - Traballarase para identificar e modificar prexuízos
e actitudes sexistas dentro da aula ou no contexto clínico, influíndo na
contorna para modificalos e fomentar valores de respecto e igualdade. - Prestará especial atención en detectar situacións de
discriminación por razón de xénero e proporanse accións e medidas para
corrixilas. - Facilitarase a plena integración do alumnado que por
razón físicas, sensoriais, psíquicas ou socioculturais, experimenten
dificultades a un acceso idóneo, igualitario e proveitoso á vida universitaria. |
|