Datos Identificativos 2017/18
Asignatura (*) Enfermaría Comunitaria II Código 661G01019
Titulación
Grao en Enfermaría
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 2º cuadrimestre
Terceiro Obrigatoria 6
Idioma
Castelán
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento
Coordinación
Ramil Pernas, Herminia
Correo electrónico
hramil@udc.es
Profesorado
Ramil Pernas, Herminia
Correo electrónico
hramil@udc.es
Web
Descrición xeral O proposito desta materia e capacitar o estudante para desenrolar os cuidados integrais de promoción da saúde, prevención da enfermidade, a atención curativa, paliativa ou rehabilitadora dos problemas de saúde prevalentes na comunidade, que leva a cabo a enfermeira comunitaria, inmersa dentro dun equipo multidisciplinar e que a atención primaria de saúde debe resolver.

Competencias do título
Código Competencias do título
A26 Capacidade para describir os fundamentos do nivel primario de saúde e as actividades a desenvolver para proporcionar un coidado integral de enfermaría ao individuo, a familia e comunidade.
A27 Comprender a función e actividades e actitude cooperativa que o profesional desenvolverá nun equipo de Atención Primaria de Saúde.
A28 Promover a participación das persoas, familia e grupos no seu proceso de saúde-enfermidade.
A29 Identificar os factores relacionados coa saúde e os problemas do entorno, para atender as persoas en situacións de saúde e enfermidade como integrantes dunha comunidade.
A30 Identificar e analizar a influencia de factores internos e externos no nivel de saúde de individuos e grupos.
A33 Educar, facilitar e apoiar a saúde e o benestar dos membros da comunidade, cuxas vidas están afectadas por problemas de saúde, risco, sufrimento, enfermidade, incapacidade ou morte.
B1 Aprender a aprender.
B3 Aplicar un pensamento crítico, lóxico e creativo.
B6 Comportarse con ética e responsabilidade social como cidadán e como profesional.
B8 Capacidade de análise e sínteses.
B11 Capacidade e habilidade de xestión da información.
B12 Capacidade para organizar e planificar.
B13 Toma de decisións.
B16 Coñecer e apreciar a diversidade e a multiculturalidade.
B18 Desenvolver a capacidade de liderado.
B20 Sensibilidade cara a temas medioambientais.
B22 Capacidade para motivarse e motivar a outros.
B24 Fomentar e aplicar os dereitos fundamentais e a igualdade entre homes e mulleres.
C1 Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma.
C4 Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común.
C6 Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse.
C7 Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe ao longo da vida.
C10 CB2.- Que os estudantes saiban aplicar os seus coñecementos a seu traballo ou vocación de unha forma profesional y posúan as competencias que solen demostrarse por medio da elaboración e defensa de argumentos e a resolución de problemas dentro da súa área de estudo.
C11 CB3.- Que os estudantes teñan a capacidade de reunir e interpretar datos relevantes (normalmente dentro da súa área de estudo) para emitir xuízos que inclúan una reflexión sobre temas relevantes de índole social, científica ou ética.
C12 CB4.- Que os estudantes poidan transmitir información, ideas, problemas e solucións a un público tanto especializado como non especializado

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Describir o concepto, fundamentos e desenrolo da atención primaria de saúde. A26
B1
B3
C1
Definir o concepto do traballo en equipo de saúde, os príncipios que o determinan identificando o rol da enfermeira/o comunitaria. A27
B1
B3
C1
C4
Identificar as necesidades de coidados da persoa, grupos e comunidades.. A28
A29
B11
B13
B18
B20
B22
B24
C6
C7
Identificar os problemas de saúde (diagnóstico de enfermaría e complicacións potenciais) na persoa, grupos e comunidades. A29
B12
C7
Planificar coidados de enfermaría para os problemas de saúde das persoas, grupos e comundades A29
A30
Identificar e desenrolar as diferentes fases dos programas de prevención, promoción e educación para a saúde. A26
A27
A28
A29
A30
A33
B6
B8
B16
C10
C11
C12

Contidos
Temas Subtemas
UNIDADE TEMÁTICA I.- Atención primaria de saúde e saúde comunitaria. .-Evolución do concepto de saúde.
.-Factores determinantes da saúde.
.-A Organización Mundial da Saúde e a Atención Primaria de saúde.
.-Atención Primaria: contidos.
.-A comunidade e a saúde comunitaria.
.-Participación comunitaria. Autoresponsabilidade.
.-Promoción da saúde e prevención da enfermidade.
.-Programas de saúde.
UNIDADE TEMATICA II.- Enfermaría familiar e comunitaria. .-Metodoloxía de traballo da enfermaría comunitaria.
.-Oferta de servicios da enfermaría comunitaria.
.-Organización funcional dentro do equipo de saúde.
.-Consulta de enfermería.
.-Relación asistencial na consulta de enfermaria.
.-Entrevista clínica.
.-Familia e saúde familiar.
.-A familia como unidade básica de atención.
.-Atención domiciliaria.
UNIDADE TEMÁTICA III.- Equipo interdisciplinario de saúde. .-Concepto de equipo de saude.
.-Organización do traballo en equipo.
.-Profesionales da atención familiar e comunitaria: competencias e relacións con outros profesionais.
UNIDADE TEMÁTICA IV.- Atención de enfermaría a os problemas de saúde prevalentes na comunidade. .-Atención as persoas con enfermidade crónicas complexas e fraxiles.
.-Programas de saúde comunitarios.

UNIDADE TEMÁTICA V.Educación para a saúde. .-Proceso de comunicación e educación para a saúde.
.-Educación sanitaria:concepto e evolución.

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Aprendizaxe colaborativa A26 A27 A28 A29 A30 A33 B1 B3 B6 B8 B11 B12 B13 B16 B18 B20 B22 B24 C1 C4 C6 C7 C10 C11 C12 14 17 31
Proba obxectiva A26 A27 A28 A29 A30 A33 B1 B3 B6 B8 B11 B12 B16 B20 B22 B24 C1 C4 C6 C10 C11 C12 2 21 23
Lecturas A26 A27 A28 A29 A30 A33 B1 B3 B8 B11 B12 B16 0 7 7
Traballos tutelados A26 A27 A28 A29 A30 A33 B1 B3 B6 B8 B11 B12 B13 B16 B18 B20 B22 B24 C1 C4 C6 C7 C10 C11 C12 0 12 12
Sesión maxistral A26 A27 A28 A29 A30 A33 B1 B3 B8 B11 B16 B22 B24 C4 C6 C7 28 48 76
 
Atención personalizada 1 0 1
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Aprendizaxe colaborativa Conxunto de procedementos de ensino-aprendizaxe guiados de forma presencial e/ou apoiados con tecnoloxías da información e as comunicacións, que se basean na organización da clase en pequenos grupos nos que o alumnado traballa conxuntamente na resolución de tarefas asignadas polo profesorado para optimizar a súa propia aprendizaxe e a dos outros membros do grupo
Proba obxectiva Proba ecrita tipo test.
Lecturas Son un conxunto de textos e documentación escrita que se recolleron e editaron como fonte de profundización nos contidos traballados.
Traballos tutelados Metodoloxía deseñada para promover a aprendizaxe autónoma dos estudantes, baixo a tutela do profesor e en escenarios variados (académicos e profesionais). Está referida prioritariamente ao aprendizaxe do “cómo facer as cousas”. Constitúe unha opción baseada na asunción polos estudantes da responsabilidade pola súa propia aprendizaxe.

Sesión maxistral Actividade na que o profesor expón de maneira oral e con medios audiovisuais contidos teóricos do programa e a orientación bibliografica dos mesmos.

Atención personalizada
Metodoloxías
Traballos tutelados
Proba obxectiva
Descrición
A atención personalizado relacionada coa proba mixta ten como finalidade atender as consultas do alumnado relacionadas co estudo e/ou temas vinculados coa materia. Farase de forma individualizada, ben de maneira presencial ou a través do correo electrónico.

A atención personalizada relacionada cos traballos tutelados ten como finalidade orientar os estudantes na realización dos traballos. O seguimento farase de forma individual ou en pequenos grupos, ben de maneira presencial ou a través do correo electrónico.

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Traballos tutelados A26 A27 A28 A29 A30 A33 B1 B3 B6 B8 B11 B12 B13 B16 B18 B20 B22 B24 C1 C4 C6 C7 C10 C11 C12 A asistencia e participación na aula através dos grupos de traballo será obligatoria. Puntuará sobre un mínimo de 0 e un máximo de 10, Suporá un 40% da calificación final.
Para a evaluación dos traballos seguiranse criterios de calidade sobre: presentación, estructura, contidos, bibliografía e exposición oral.

Criterios de evaluación para asegunda oportunidade (xullo), entrega de traballos tutelados realizados.

As probas superadas na primeira oportunidade (maio/xuño) conservaranse só para a segunda oportunidade (xullo).

40
Proba obxectiva A26 A27 A28 A29 A30 A33 B1 B3 B6 B8 B11 B12 B16 B20 B22 B24 C1 C4 C6 C10 C11 C12 A proba constará de 50 preguntas tipo test, relacionadas con contidos teóricos, lecturas e con contidos da materia dos traballos tutelados. A puntuación mínima para superar a proba será de 75% das respostas correctas (38 preguntas correctas). A porcentaxe sobre a puntuación total será do 60%.

Criterios de evaluación da segunda oportunidade (xullo), serán as mismas.
Para os alumnos que non teñan superado a parte presencial obrigatoria realizaran proba obxetiva de 100 preguntas tipo test relacionadas con contidos teóricos, lecturas e con contidos da materia dos traballos tutelados. A puntuación mínima para superar a proba será de 75% das respostas correctas.
60
 
Observacións avaliación

-Para superar a materia e necesario ter aprobado os dous bloques: proba obxetiva e contidos do desenrolo dos traballos de grupo, a puntuación mínima para superar a proba será do 75% (38 preguntas correctas). A asistencia as clases de grupo e obrigatoria, solo se permiten 3 faltas de asistencia. A partir de 3 faltas a materia estará suspensa.
As probas superadas na primeira oportunidade (maio/xuño), traballos tutelados conservaranse só para a segunda oportunidade (xullo).

-Segunda oportunidade (xullo) as condicions serán as mesmas.
Para os estudantes que no teñan superada a parte presencial obrigatoria realizaran proba obxetiva de 100 preguntas tipo test relacionadas cos contidos teóricos, lecturas recomendadas e inclue preguntas relativas o desenvolvemento dos traballos de grupo realizados na parte presencial obrigatoria. A puntuación mínima para superar a proba será do 75%.

-Adianto de oportunidade: proba obxetiva tipo test de 100 preguntas relacionadas cos contidos teóricos, e inclue preguntas relativas o desenvolvemento dos traballos de grupo realizados na parte presencial obrigatoria. A puntuación mínima para superar a proba será do 75%.


-Estudantes matricula a tempo parcial: proba obxetiva tipo test de 100 preguntas relacionadas cos contidos teóricos, e inclue preguntas relativas o desenvolvemento dos traballos de grupo realizados na parte presencial obrigatoria. A puntuación mínima para superar a proba será do 75%.


Fontes de información
Bibliografía básica Fisterra.com (). .
ROL DE ENFERMERIA (,). ,. ,
ENFERMERÍA CLÍNICA (,). ,. ,
MARTÍN ZURRO A, JODAR SOLA G. (2011). ATENCIÓN FAMILIAR Y SALUD COMUNITARIA: Conceptos y materiales para docentes y estudiantes.. BARCELONA:ELSEVIER
MARTIN ZURRO, A, CANO PEREZ, J.F., Y GENÉ BADÍA, J. (2014). ATENCIÓN PRIMARIA. PRINCIPIOS, ORGANIZACIÓN Y MÉTODOS EN MEDICINA DE FAMILIA. SÉPTIMA EDICIÓN.. BARCELONA: ELSEVIER.
SALLERAS SANMARTÍ L. (1985). EDUCACIÓN SANITARIA: PRINCIPIOS, MÉTODOS Y APLICACIONES.. MADRID: DÍAZ DE SANTOS.
CAJA LÓPEZ C, LÓPEZ PISA RM. (1993). ENFERMERÍA COMUNITARIA III. BARCELONA: EDICIONES CIENTÍFICAS Y TÉCNICAS.
SÁNCHEZ MORENO A. (2000). ENFERMERÍA COMUNITARIA III. ACTUACIÓN EN ENFERMERÍA COMUNITARIA. LOS SISTEMAS Y PROGRAMAS DE SALUD.. MADRID: MACGRW-HILL. INTERAMERICANA.
FRÍAS OSUNA A. (2000). ENFERMERÍA COMUNITARIA.. BARCELONA: MASSÓN.
ASTHON J, SYMOURH. (1990). LA NUEVA SALUD PÚBLICA.. BARCELONA: MASSÓNS.
PRITCHARD P. (1981). MANUAL DE ATENCIÓN PRIMARIA DE SALUD. SU NATURALEZA Y ORGANIZACIÓN.. MADRID: DÍAZ DE SANTOS.
LOZANO ALONSO R. (2012). MANUAL DE ENFERMERÍA FAMILIAR Y COMUNITARIA.. CTO EDITORIAL
GARCIA RODRIGUEZ MA, GARCÍA QUINTANS A. (2002). MANUAL DE PROCEDEMENTOS DE ATENCIÓN PRIMARIA: PERSOAL DE ENFERMARÍA.. SANTIAGO DE COMPOSTELA: CONSELLERÍA DE SANIDADE.
MARTINEZ RIERA JR, DEL PINO CASADO R. (2013). MANUAL PRÁCTICO DE ENFERMERIA COMUNITARIA. ELSEVIER
SANCHEZ GARCIA AM, MERELLES TORMO T, APARICIO RAMÓN V. (2003). SALUD PÚBLICA Y ENFERMERÍA COMUNITARIA.. MADRID: MCGRAW-HILL/INTERAMERICANA.

Bibliografía complementaria


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente
Bioloxía/661G01002
Nutrición/661G01009
Farmacoloxía/661G01011
Enfermaría Comunitaria I/661G01014
Enfermaría da Saúde Mental/661G01015
Ética profesional, marco legal e filosofía do coidado/661G01016
Estancias Clinicas I/661G01025
Enfermaría Clínica I/661G01034
Enfermaría Clínica II/661G01035
Fundamentos de Enfermaría/661G01107

Materias que se recomenda cursar simultaneamente
Enfermaría clínica III/661G01017
Enfermaría Xerontolóxica/661G01020
Xestión dos servizos da Enfermaría/661G01021

Materias que continúan o temario
Estancias Clínicas IV/661G01028
Practicum/661G01032

Observacións


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías