Identifying Data 2019/20
Subject (*) Community Nursing II Code 661G01019
Study programme
Grao en Enfermaría
Descriptors Cycle Period Year Type Credits
Graduate 2nd four-month period
Third Obligatory 6
Language
Spanish
Teaching method Face-to-face
Prerequisites
Department
Coordinador
Ramil Pernas, Herminia
Ramil Pernas, Herminia
E-mail
hramil@udc.es
h.ramil@udc.es
Lecturers
Ramil Pernas, Herminia
E-mail
h.ramil@udc.es
Web
General description O proposito desta materia e capacitar o estudante para desenrolar os coidados dos problemas de saúde prevalentes na comunidade, integrando a promoción da saúde, prevención da enfermidade, a atención curativa, paliativa ou rehabilitadora que leva a cabo a enfermaria comunitaria coa colaboración intersectorial, participación comunitaria e autoresponsabilidade dos cidadáns.

Study programme competencies
Code Study programme competences
A26 Capacidade para describir os fundamentos do nivel primario de saúde e as actividades a desenvolver para proporcionar un coidado integral de enfermaría ao individuo, a familia e comunidade.
A27 Comprender a función e actividades e actitude cooperativa que o profesional desenvolverá nun equipo de Atención Primaria de Saúde.
A28 Promover a participación das persoas, familia e grupos no seu proceso de saúde-enfermidade.
A29 Identificar os factores relacionados coa saúde e os problemas do entorno, para atender as persoas en situacións de saúde e enfermidade como integrantes dunha comunidade.
A30 Identificar e analizar a influencia de factores internos e externos no nivel de saúde de individuos e grupos.
A33 Educar, facilitar e apoiar a saúde e o benestar dos membros da comunidade, cuxas vidas están afectadas por problemas de saúde, risco, sufrimento, enfermidade, incapacidade ou morte.
B1 Aprender a aprender.
B3 Aplicar un pensamento crítico, lóxico e creativo.
B6 Comportarse con ética e responsabilidade social como cidadán e como profesional.
B8 Capacidade de análise e sínteses.
B11 Capacidade e habilidade de xestión da información.
B12 Capacidade para organizar e planificar.
B13 Toma de decisións.
B16 Coñecer e apreciar a diversidade e a multiculturalidade.
B18 Desenvolver a capacidade de liderado.
B20 Sensibilidade cara a temas medioambientais.
B22 Capacidade para motivarse e motivar a outros.
B24 Fomentar e aplicar os dereitos fundamentais e a igualdade entre homes e mulleres.
C1 Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma.
C4 Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común.
C6 Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse.
C7 Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe ao longo da vida.
C10 CB2.- Que os estudantes saiban aplicar os seus coñecementos a seu traballo ou vocación de unha forma profesional y posúan as competencias que solen demostrarse por medio da elaboración e defensa de argumentos e a resolución de problemas dentro da súa área de estudo.
C11 CB3.- Que os estudantes teñan a capacidade de reunir e interpretar datos relevantes (normalmente dentro da súa área de estudo) para emitir xuízos que inclúan una reflexión sobre temas relevantes de índole social, científica ou ética.
C12 CB4.- Que os estudantes poidan transmitir información, ideas, problemas e solucións a un público tanto especializado como non especializado

Learning aims
Learning outcomes Study programme competences
Coñeccer e profundizar no concepto, fundamentos e desenrolo da atención primaria de saúde para proporcionar un coidado integral de enfermaria ao individuo, familia e comunidade. A26
B1
B3
C1
Definir o concepto do traballo en equipo de saúde, os príncipios que o determinan identificando o rol cooperativo da enfermaría familiar e comunitaria. A27
B1
B3
C1
C4
Identificar as necesidades de coidados da persoa, grupos e comunidades e promover a súa participación no proceso de saúde e enfermidade. A28
A29
B11
B13
B18
B20
B22
B24
C6
C7
Identificar os problemas de saúde (diagnóstico de enfermaría e complicacións potenciais) na persoa, grupos e comunidades. A29
B12
C7
Planificar coidados de enfermaría para os problemas de saúde das persoas, grupos e comundades A29
A30
Identificar e desenrolar as diferentes fases dos programas de prevención, promoción e educación para a saúde. A26
A27
A28
A29
A30
A33
B6
B8
B16
C10
C11
C12

Contents
Topic Sub-topic
UNIDADE DIDÁCTICA I- Atención primaria de saúde e saúde comunitaria:


Tema 1.
1.1.-Evolución do concepto de saúde.
1.2.-Atención Primaria e Saúde Pública.

Tema 2
2.1.-Factores determinantes da saúde.
2.2.-A Organización Mundial da Saúde e a Atención Primaria de Saúde.
2.3.-Atención Primaria: contidos.
2.4.-Estructura e organización da Atención Primaria en España e en Galicia.

Tema 3
3.1.-A comunidade como obxetivo da Atención Primaria
3.2.-A comunidade e a saúde comunitaria.
3.3.-Activos de saúde.
3.4.-A comunidade como suxeito de atención da enfermaría de saúde familiar e comunitaria.
3.5.-Participación comunitaria.
3.6.-Programa PACAP, intervencions comunitarias.

UNIDADE TEMATICA II.- Enfermaría familiar e comunitaria.


Tema 4
4.1.-Coidados de enfermaría a nivel primario de saúde.
4.2.-Competencias da enfermaría familiar e comunitaria.
4.3.-Metodoloxía de traballo da enfermaría comunitaria.
4.5.-Organización funcional dentro do equipo de saúde.
4.6.-Consulta de enfermería.
4.7.-Relación asistencial na consulta de enfermaria.
4.8.-Entrevista clínica.

Tema 5
5.1.-A familia e saúde familiar como unidade básica da atención da enfermaría comunitaria
5.2.-Atención domiciliaria: características, etapas da atención domiciliaria.
5.3.-Programa de atención domiciliaria: guías de apoyo.
5.4.-Apoyo e coidados de enfermaría o coidador familiar.






UNIDADE TEMÁTICA III.- Equipo interdisciplinario de saúde.
Tema 6
6.1.-Concepto de equipo de saúde: composición, funcións e desenrolo do traballo.
6.2.-Organización do traballo en equipo.
6.3.-A enfermaría familiar e comunitaria no equipo de atención primaria.
6.4.-Profesionales da atención familiar e comunitaria: competencias e relacións con outros profesionais.
UNIDADE TEMÁTICA IV.- Atención de enfermaría a los problemas de salud prevalentes en la comunidad.

Tema 7
7.1.-Atención primaria orientada a comunidade, estado de saúde da comunidade.
7.2.-Mapa de recursos comunitarios.
7.3.-Planificación sanitaria. Estrategias SERGAS.

Tema 8
8.1.-Enfermaría e programas preventivos, PAPPS.
8.2.-Programas preventivos e ciclo vital.

Tema 9
9.1.-Atención de enfermaría na Hipertensión arterial. Mapa. Ampa.
9.2.- EPOC. Espirometrías. Uso de inhaladores.
Tema 10
10.1.-Atención de enfermaría na Diabetes Mellitus. Retinografías. Coidados do pé diabético.

UNIDADE TEMATICA V.- Educación sanitaria.
Tema 11
11.1.-Evolución e concepto da educación sanitaria.
11.2.-Comunicación e educación sanitaria.
11.3.-Modelos.
11.4.-Axentes.
11.5.-Funcions dos educadores sanitarios.

Planning
Methodologies / tests Competencies Ordinary class hours Student’s personal work hours Total hours
Collaborative learning A26 A27 A28 A29 A30 A33 B1 B3 B6 B8 B11 B12 B13 B16 B18 B20 B22 B24 C1 C4 C6 C7 C10 C11 C12 14 17 31
Objective test A26 A27 A28 A29 A30 A33 B1 B3 B6 B8 B11 B12 B16 B20 B22 B24 C1 C4 C6 C10 C11 C12 2 21 23
Workbook A26 A27 A28 A29 A30 A33 B1 B3 B8 B11 B12 B16 0 7 7
Supervised projects A26 A27 A28 A29 A30 A33 B1 B3 B6 B8 B11 B12 B13 B16 B18 B20 B22 B24 C1 C4 C6 C7 C10 C11 C12 0 12 12
Guest lecture / keynote speech A26 A27 A28 A29 A30 A33 B1 B3 B8 B11 B16 B22 B24 C4 C6 C7 28 48 76
 
Personalized attention 1 0 1
 
(*)The information in the planning table is for guidance only and does not take into account the heterogeneity of the students.

Methodologies
Methodologies Description
Collaborative learning Conxunto de procedementos de ensino-aprendizaxe guiados de forma presencial e/ou apoiados con tecnoloxías da información e as comunicacións, que se basean na organización da clase en pequenos grupos nos que o alumnado traballa conxuntamente na resolución de tarefas asignadas polo profesorado para optimizar a súa propia aprendizaxe e a dos outros membros do grupo
Objective test Proba ecrita tipo test.
Workbook Son un conxunto de textos e documentación escrita que se recolleron e editaron como fonte de profundización nos contidos traballados.
Supervised projects Metodoloxía deseñada para promover a aprendizaxe autónoma dos estudantes, baixo a tutela do profesor e en escenarios variados (académicos e profesionais). Está referida prioritariamente ao aprendizaxe do “cómo facer as cousas”. Constitúe unha opción baseada na asunción polos estudantes da responsabilidade pola súa propia aprendizaxe.

Guest lecture / keynote speech Actividade na que o profesor expón de maneira oral e con medios audiovisuais contidos teóricos do programa e a orientación bibliografica dos mesmos.

Personalized attention
Methodologies
Supervised projects
Objective test
Description
A atención personalizado relacionada coa proba mixta ten como finalidade atender as consultas do alumnado relacionadas co estudo e/ou temas vinculados coa materia. Farase de forma individualizada, ben de maneira presencial ou a través do correo electrónico.

A atención personalizada relacionada cos traballos tutelados ten como finalidade orientar os estudantes na realización dos traballos. O seguimento farase de forma individual ou en pequenos grupos, ben de maneira presencial ou a través do correo electrónico.

Assessment
Methodologies Competencies Description Qualification
Supervised projects A26 A27 A28 A29 A30 A33 B1 B3 B6 B8 B11 B12 B13 B16 B18 B20 B22 B24 C1 C4 C6 C7 C10 C11 C12 A asistencia e participación na aula através dos grupos de traballo tutelados será obligatoria, a partir de 3 faltas a presentación e contídos dos traballos estará suspensa.
Puntuará sobre un mínimo de 0 e un máximo de 10.
Para a evaluación dos traballos seguiranse criterios de calidade sobre: presentación, estructura, contidos, bibliografía e exposición oral.
Suporá un 40% da calificación final.

Criterios de evaluación para a segunda oportunidade (xullo):
Os estudantes que no teñen superada a parte presencial obligatoria realizaran proba obxetiva de 50 preguntas tipo test relacionadas con lecturas e contidos da materia dos traballos tutelados. A puntuación mínima para superar a proba será do 75%, 38 respostas correctas.

As probas superadas na primeira oportunidade (maio/xuño) conservaranse só para a segunda oportunidade (xullo).

40
Objective test A26 A27 A28 A29 A30 A33 B1 B3 B6 B8 B11 B12 B16 B20 B22 B24 C1 C4 C6 C10 C11 C12 A proba constará de 50 preguntas tipo test, relacionadas con contidos das sesions maxistrais, lecturas recomemdadas e con contidos da materia dos traballos tutelados. A puntuación mínima para superar a proba será de 75% das respostas correctas (38 preguntas correctas). A porcentaxe sobre a puntuación total será do 60%.

Criterios de evaluación da segunda oportunidade (xullo), serán as mismas.
60
 
Assessment comments

Para superar a materia e necesario ter aprobado os dous bloques:

-Proba obxetiva de 50 preguntas tipo test relacionadas con contidos impartidos nas sesions maxistrais, lecturas recomendadas, e con contidos dos traballos de grupo tutelados. A puntuación mínima para superar a proba será do 75% (38 preguntas correctas).

-Traballos de grupo tutelados.
A asistencia as clases de grupo tutelados e obrigatoria, solo se permiten 3 faltas de asistencia. A partir de 3 faltas a materia estará suspensa.

As probas superadas na primeira oportunidade (maio/xuño), proba obxetiva e traballos tutelados conservaranse só para a segunda oportunidade (xullo).


-Segunda oportunidade (xullo) as condicions serán as mesmas.

Para os estudantes que no teñan superada a parte presencial obrigatoria dos traballos tutelados realizaran proba obxetiva de 100 preguntas tipo test da materia impartida nas sesions maxistrais, lecturas recomendadas e contidos da materia dos traballos de grupo tutelados realizados na parte presencial obrigatoria. A puntuación mínima para superar a proba será do 75%.

-Adianto de oportunidade: proba obxetiva tipo test de 100 preguntas relacionadas cos contidos teóricos, e inclue preguntas relativas o desenvolvemento dos traballos de grupo realizados na parte presencial obrigatoria. A puntuación mínima para superar a proba será do 75%.

-Estudantes matricula a tempo parcial: proba obxetiva tipo test de 100 preguntas relacionadas cos contidos teóricos, e inclue preguntas relativas o desenvolvemento dos traballos de grupo realizados na parte presencial obrigatoria. A puntuación mínima para superar a proba será do 75%.


Sources of information
Basic Fisterra.com (). .
ROL DE ENFERMERIA (,). ,. ,
ENFERMERÍA CLÍNICA (,). ,. ,
MARTÍN ZURRO A, JODAR SOLA G. (2011). ATENCIÓN FAMILIAR Y SALUD COMUNITARIA: Conceptos y materiales para docentes y estudiantes.. BARCELONA:ELSEVIER
MARTIN ZURRO, A, CANO PEREZ, J.F., Y GENÉ BADÍA, J. (2014). ATENCIÓN PRIMARIA. PRINCIPIOS, ORGANIZACIÓN Y MÉTODOS EN MEDICINA DE FAMILIA. SÉPTIMA EDICIÓN.. BARCELONA: ELSEVIER.
BUTCHER HK, GM, DOCHTERMAN JM, WAGNER CM. (2018). Clasificación de Intervenciones de Enfermería (NIC).. Ed. Elsevier. Madrid
MOORHEAD S, SWANSON E. JOHNSON M, MAAS ML, (2018). Clasificación de Resultados de Enfermería (NOC). Ed. Elsevier. Madrid
SALLERAS SANMARTÍ L. (1985). EDUCACIÓN SANITARIA: PRINCIPIOS, MÉTODOS Y APLICACIONES.. MADRID: DÍAZ DE SANTOS.
CAJA LÓPEZ C, LÓPEZ PISA RM. (1993). ENFERMERÍA COMUNITARIA III. BARCELONA: EDICIONES CIENTÍFICAS Y TÉCNICAS.
SÁNCHEZ MORENO A. (2000). ENFERMERÍA COMUNITARIA III. ACTUACIÓN EN ENFERMERÍA COMUNITARIA. LOS SISTEMAS Y PROGRAMAS DE SALUD.. MADRID: MACGRW-HILL. INTERAMERICANA.
FRÍAS OSUNA A. (2000). ENFERMERÍA COMUNITARIA.. BARCELONA: MASSÓN.
ASTHON J, SYMOURH. (1990). LA NUEVA SALUD PÚBLICA.. BARCELONA: MASSÓNS.
PRITCHARD P. (1981). MANUAL DE ATENCIÓN PRIMARIA DE SALUD. SU NATURALEZA Y ORGANIZACIÓN.. MADRID: DÍAZ DE SANTOS.
LOZANO ALONSO R. (2012). MANUAL DE ENFERMERÍA FAMILIAR Y COMUNITARIA.. CTO EDITORIAL
GARCIA RODRIGUEZ MA, GARCÍA QUINTANS A. (2002). MANUAL DE PROCEDEMENTOS DE ATENCIÓN PRIMARIA: PERSOAL DE ENFERMARÍA.. SANTIAGO DE COMPOSTELA: CONSELLERÍA DE SANIDADE.
MARTINEZ RIERA JR, DEL PINO CASADO R. (2013). MANUAL PRÁCTICO DE ENFERMERIA COMUNITARIA. ELSEVIER
NANDA Internacional. (2018). NANDA Internacional. Diagnósticos Enfermeros: Definiciones y Clasificación: 2018-2020. . Ed. Elsevier. Madrid
SANCHEZ GARCIA AM, MERELLES TORMO T, APARICIO RAMÓN V. (2003). SALUD PÚBLICA Y ENFERMERÍA COMUNITARIA.. MADRID: MCGRAW-HILL/INTERAMERICANA.

Complementary


Recommendations
Subjects that it is recommended to have taken before
Biology/661G01002
Nutrition/661G01009
Pharmacology/661G01011
Community Nursing I/661G01014
Mental Health Nursing/661G01015
Professional Ethics, Legal Framework and Philosophy of Care/661G01016
Clinical Placement I/661G01025
Clinical Nursing I/661G01034
Clinical Nursing II/661G01035
Foundations of Nursing/661G01107

Subjects that are recommended to be taken simultaneously
Clinical Nursing III/661G01017
Gerontological Nursing/661G01020
Management of Nursing Services/661G01021

Subjects that continue the syllabus
Clinical Placement IV/661G01028
Practicum/661G01032

Other comments


(*)The teaching guide is the document in which the URV publishes the information about all its courses. It is a public document and cannot be modified. Only in exceptional cases can it be revised by the competent agent or duly revised so that it is in line with current legislation.