Datos Identificativos 2019/20
Asignatura (*) Fisioloxía Código 661G01105
Titulación
Grao en Enfermaría
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao Anual
Primeiro Formación básica 12
Idioma
Castelán
Galego
Inglés
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento
Coordinación
Gómez Tellado, Manuel
Correo electrónico
manuel.tellado@udc.es
Profesorado
Gómez Tellado, Manuel
Correo electrónico
manuel.tellado@udc.es
Web
Descrición xeral O propósito desta materia é abordar o coñecemento e comprensión da función dos sistemas do organismo humano de forma integrada, é decir os mecanismos que o organismo utiliza para manter en equilibrio todas as súas funcións e as interrelacións entre elas. Comprender as alteracións que se producen cando fallan os mecanismos de compensación fisiolóxicos e as súas manifestacións.

Competencias do título
Código Competencias do título
A1 Coñecer e identificar a estrutura e función do corpo humano.
A2 Comprender as bases moleculares e fisiolóxicas das células e os tecidos.
A11 Coñecer os procesos fisiopatolóxicos e as súas manifestacións e os factores de risco que determinan os estados de saúde e enfermidade nas diferentes etapas do ciclo vital.
B1 Aprender a aprender.
B8 Capacidade de análise e sínteses.
B12 Capacidade para organizar e planificar.
B13 Toma de decisións.
C1 Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma.
C3 Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida.
C4 Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común.
C6 Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse.
C7 Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe ao longo da vida.
C8 Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade.
C9 CB1.- Que os estudantes demostraran posuír e comprender coñecementos nunha área de estudo que parta da base da educación secundaria xeral, e sólese atopar a un nivel que, si ben se apoia en libros de texto avanzados, inclúe tamén algúns aspectos que implican coñecementos procedentes da vangarda dun campo de estudo.
C10 CB2.- Que os estudantes saiban aplicar os seus coñecementos a seu traballo ou vocación de unha forma profesional y posúan as competencias que solen demostrarse por medio da elaboración e defensa de argumentos e a resolución de problemas dentro da súa área de estudo.
C11 CB3.- Que os estudantes teñan a capacidade de reunir e interpretar datos relevantes (normalmente dentro da súa área de estudo) para emitir xuízos que inclúan una reflexión sobre temas relevantes de índole social, científica ou ética.
C12 CB4.- Que os estudantes poidan transmitir información, ideas, problemas e solucións a un público tanto especializado como non especializado

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Describir as funcións dos distintos órganos, aparatos e sistemas do organismo sano. A1
A2
A11
B1
B8
C3
C9
Explicar os mecanismos de integración e interrelación entre os diferentes órganos e sistemas. A1
A2
B1
B8
C1
Identificar as alteracións das diferentes funcións e as causas que as producen. Resolución de problemas clínicopatolóxicos complexos. A1
A2
A11
B1
B8
B12
B13
C1
C3
C4
C6
C7
C8
C10
C11
C12

Contidos
Temas Subtemas
TEMA I. Fisioloxía Celular - Volume e composición dos líquidos celulares.
- Características da membrana celular
- Transporte e potencial de acción
- Transmisión sináptica e neuromuscular
- Músculo liso e esquelético
- Fisiopatoloxía de la membrana celular
- Fisiopatoloxía de la unión neuromuscular
- Fisiopatoloxía de la contracción muscular
TEMA II. Sistema Cardiocirculatorio. - Circuito do sistema cardiovascular
- Hemodinámica
- Electrofisioloxía
- Contracción del músculo cardíaco
- Ciclo cardíaco
- Presión arterial y retorno venoso
- Microcirculación
- Insuficiencia circulatoria
- Patoloxía das válvulas
- Arritmias cardíacas
- Isquemia miocárdica
- Patoloxía do pericardio
- Patoloxía da presión arterial
- Patoloxía vascular periférica
TEMA III. Sistema Respiratorio - Estructura do sistema respiratorio
- Volúmenes e capacidades pulmonares
- Mecánica da respiración
- Intercambio de gases e transporte de oxíxeno e CO2
- Relacións ventilación perfusión
- Control da respiración
- Insuficiencia respiratoria
- Patoloxía do parénquima pulmonar
- Patoloxía da pleura e do mediastino
- Patoloxía da circulación pulmonar
TEMA IV. Sistema Nefrourolóxico - Líquidos corporais
- Fluxo sanguíneo renal
- Filtración glomerular
- Reabsorción e secreción
- Equilibrio iónico e hidroelectrolítico
- Regulación da micción
- Insuficiencia renal
- Patoloxía Glomerular, tubular y tubulointersticial
- Patoloxía das vías urinarias
TEMA V. Sistema Gastrointestinal - Estructura do Aparello dixestivo
- Inervación e péptidos gastrointestinais
- Motilidade
- Secrección
- Dixestión e absorción
- Fisioloxía do fígado
- Patoloxía do esófago
- Patoloxía gastroduodenal
- Patoloxía do intestino
- Patoloxía do figado y las vías biliares
- Patoloxía do páncreas
- Patoloxía do peritoneo
TEMA VI. Sistema Reproductor - Diferenciación sexual.
- Pubertad.
- Fisioloxía reproductiva masculina.
- Fisioloxía reproductiva femenina. O parto.
- Fecundación in vitro.
- Patoloxía do Parto.
TEMA VII. Sistema Hematopoyético - Eritrocitos. Grupos sanguíneos.
- Leucocitos e Sistema inmune.
- Hemostasia e Coagulación Sanguínea.
- Patoloxía da serie roja
- Patoloxía da serie blanca
- Patoloxía da Hemostasia
TEMA VIII. Sistema Endocrino. - Regulación da secreción hormonal
- Relacions hipotálamo-hipofisarias
- Hipófisis
- Tiroide
- Médula e corteza suprarrenal
- Pancreas endocrino
- Metabolismo do calcio-fosforo
- Patoloxía Glándula tiroides
- Patoloxía Glándulas suprarrenales
- Patoloxía Eje hipotálamo-hipofisario
- Patoloxía Glándulas paratiroides
TEMA IX. Sistema Nervioso - Organización do sistema nervioso
- Sistemas sensoriais: visión, audición, olfato e gusto
- Sistema somato-sensorial
- Funcions superiores do SNC
- Líquido - Patología de la primera y segunda neuronas
- Patoloxía da unión neuromuscular
- Patoloxía da coordinación motora
- Patoloxía extrapiramidal
- Patoloxía da Sensibilidad
- Patoloxía do Sistema autónomo
- Patoloxía da médula espinal
- Patoloxía da corteza cerebral.
- Patoloxía do estado de conciencia.
- Patoloxía do líquido cefalorraquídeo
- Patoloxía Neurovascular
cefalorraquídeo


Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Solución de problemas A1 A2 A11 B1 B8 B12 B13 C1 C3 C4 C6 C7 C8 C9 C10 C11 C12 60 0 60
Estudo de casos A1 A2 A11 B8 B13 C1 C3 C4 C6 C7 30 30 60
Traballos tutelados A1 A2 A11 B1 B8 B12 C1 C3 C6 C7 0 60 60
Presentación oral A1 A2 A11 B8 B12 C1 C3 30 30 60
Prácticas de laboratorio A1 A2 A11 2 2 4
Proba mixta A1 A2 A11 2 50 52
 
Atención personalizada 4 0 4
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Solución de problemas Actividade na que o profesor expón de maneira oral un problema e se marcan unhos obxetivos de aprendizaxe no marco dos obxetivos fundamentáis da asinatura.
Estudo de casos Estudo de casos (habitualmente en grupo) utilizando as modalidades que a continuación se especifican:
- Aprendizaxe basado en resolución de problemas
- Traballo colaborativo
Traballos tutelados Actividade na que os estudantes de forma autónoma profundizan ou relacionan coñecementos xurdidos da actividade de resolución de problemas.
Presentación oral Actividade na que os estudantes expoñen verbalmente o contido / resultados dos obxetivos de resolución dos problemas e se discute a sua validez na resolución do problema.
Prácticas de laboratorio Actividade na que nun modelo animal pódese aprender in vivo os fenómenos expostos nos contidos teóricos.
Proba mixta Proba escrita con pregunta curta e tipo test, así como resolución dun caso para avaliar, fundamentalmente, a aprendizaxe dos contidos teóricos.

Atención personalizada
Metodoloxías
Traballos tutelados
Descrición
A atención personalizada relacionada cos traballos tutelados ten como finalidade orientar os estudantes na realización dos traballos. O seguimento farase de forma individual ou en pequenos grupos, ben de maneira presencial ou a través do correo electrónico.


Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Presentación oral A1 A2 A11 B8 B12 C1 C3 A proba consistirá na presentación dos resultados de forma expositiva, dos traballos tutelados e do estudo de casos. Puntuará sobre un mínimo de 0 e un máximo de 10. A puntuación mínima para superar a proba será de 5. A nota media final sumarase á do examen sempre e cando se aprobe o examen. 10
Estudo de casos A1 A2 A11 B8 B13 C1 C3 C4 C6 C7 Estudo de casos presentados na clase, mediante debate e fixando obxetivos de aprendizaxe. Faranse en grupos pequenos 20
Proba mixta A1 A2 A11 A proba constará de preguntas curtas e tipo test, relacionadas con contidos teóricos, lecturas, estudio de casos e traballos tutelados.
Puntuará sobre un mínimo de 0 e un máximo de 10. A puntuación mínima para superar a proba será de 5.
Nas segunda oportunidade e sucesivas o valor da proba mixta representará o 100% da nota da asignatura.
60
Traballos tutelados A1 A2 A11 B1 B8 B12 C1 C3 C6 C7 A avaliación dos traballos farase tendo en conta os seguintes apartados:
. Descripción e sintese da información dos contidos ou temas relativos ós traballos.
. Utilización de léxico específico.
Puntuará sobre un mínimo de 0 e un máximo de 10. A puntuación mínima para superar a proba será de 5. A nota media sumarase á do examen sempre e cando se aprobe o examen.
10
 
Observacións avaliación

Nos estudantes con matricula parcial o valor da proba mixta representará o 100% da nota.


Fontes de información
Bibliografía básica COSTANZO L (2011). Fisiología . Elsevier
MEZQUITA (2011). Fisiología Médica. Panamericana
MULRONEY S (2011). Fundamentos de Fisiología. Elsevier
JAVIER LASO (2011). Introducción a la Medicina Clínica. Elsevier Masson
HARRISON (2009). Principios de Medicina Interna. Mc Graw Hill
GUYTON H. (2007). Tratado de Fisiología Médica. . Elsevier

Bibliografía complementaria


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente

Materias que se recomenda cursar simultaneamente
Anatomía/661G01001
Bioloxía/661G01002

Materias que continúan o temario
Nutrición/661G01009
Enfermaría Clínica (I y II)/661G01012
Enfermaría Comunitaria I/661G01014
Enfermaría clínica III/661G01017
Enfermaría Comunitaria II/661G01019
Enfermaría Clínica I/661G01034
Enfermaría Clínica II/661G01035

Observacións


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías