| Competencias do título |
| Código | Competencias do título |
| A21 | Identificar, integrar e relacionar o concepto de saúde e os coidados, desde unha perspectiva histórica, para comprender a evolución do coidado de enfermaría. |
| A22 | Comprender desde unha perspectiva ontolóxica e epistemolóxica, a evolución dos conceptos centrais que configuran a disciplina de enfermaría, así como os modelos teóricos máis relevantes, aplicando a metodoloxía científica no proceso de coidar e desenvolvendo os planes de coidados correspondentes. |
| A23 | Aplicar o proceso de enfermaría para proporcionar e garantir o benestar, a calidade e seguridade ás persoas atendidas. |
| A24 | Coñecer e aplicar os principios que sustentan os coidados integrais de enfermaría. |
| A25 | Dirixir, avaliar e prestar os coidados integrais de enfermaría, ao individuo, a familia e a comunidade. |
| A37 | Realizar as técnicas e procedementos de coidados de enfermaría, establecendo unha relación terapéutica cos enfermos e familiares. |
| B1 | Aprender a aprender. |
| B2 | Resolver problemas de forma efectiva. |
| B3 | Aplicar un pensamento crítico, lóxico e creativo. |
| B4 | Traballar de forma autónoma con iniciativa. |
| B5 | Traballar de forma colaborativa nun equipo interdisciplinar. |
| B6 | Comportarse con ética e responsabilidade social como cidadán e como profesional. |
| B7 | Comunicarse de maneira efectiva en un entorno de traballo. |
| B8 | Capacidade de análise e sínteses. |
| B9 | Capacidade de aplicar os coñecementos na práctica. |
| B10 | Capacidade para adaptarse ás situacións novas. |
| B11 | Capacidade e habilidade de xestión da información. |
| B12 | Capacidade para organizar e planificar. |
| B13 | Toma de decisións. |
| B14 | Habilidades interpersonais. |
| B15 | Capacidade para comunicarse con persoas non expertas na materia. |
| B16 | Coñecer e apreciar a diversidade e a multiculturalidade. |
| B18 | Desenvolver a capacidade de liderado. |
| B19 | Coñecementos de informática relativos ao ambiente de estudio. |
| B20 | Sensibilidade cara a temas medioambientais. |
| B21 | Implicación na calidade e busca/procura da excelencia. |
| B22 | Capacidade para motivarse e motivar a outros. |
| B24 | Fomentar e aplicar os dereitos fundamentais e a igualdade entre homes e mulleres. |
| C3 | Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida. |
| C4 | Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común. |
| C6 | Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse. |
| C7 | Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe ao longo da vida. |
| C8 | Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade. |
| C10 | CB2.- Que os estudantes saiban aplicar os seus coñecementos a seu traballo ou vocación de unha forma profesional y posúan as competencias que solen demostrarse por medio da elaboración e defensa de argumentos e a resolución de problemas dentro da súa área de estudo. |
| C11 | CB3.- Que os estudantes teñan a capacidade de reunir e interpretar datos relevantes (normalmente dentro da súa área de estudo) para emitir xuízos que inclúan una reflexión sobre temas relevantes de índole social, científica ou ética. |
| C12 | CB4.- Que os estudantes poidan transmitir información, ideas, problemas e solucións a un público tanto especializado como non especializado |
| Resultados de aprendizaxe | |||
| Resultados de aprendizaxe | Competencias do título | ||
| Analizar o desenvolvemento das sociedades ao longo da historia, describindo o proceso saúde-enfermidade para identificar a función de coidar nas sociedades de cada época. | A21 A24 |
B1 B3 B4 B8 B10 B11 B18 B21 B22 |
C4 C7 |
| Identificar a función da Enfermería e comprender a importancia do establecemento dun marco teórico. | A22 A24 |
B1 B2 B3 B6 B8 B9 B11 B12 B16 B18 B20 B21 B24 |
C4 C7 C8 C12 |
| Comprender as teorías e modelos conceptuais máis relevantes. | A22 |
B1 B2 B3 B6 B8 B16 B24 |
C4 C8 |
| Describir a aplicación da metodoloxía científica en enfermaría: Proceso de Atención de Enfermaría. | A22 A23 |
B1 B2 B3 B6 B8 B12 B13 B16 B24 |
C3 C4 |
| Valorar e planificar coidados básicos para a atención das necesidades fundamentais do ser humano. | A22 A23 A24 A25 A37 |
B2 B3 B4 B5 B6 B7 B8 B9 B10 B11 B12 B13 B14 B15 B16 B19 B20 B21 B22 B24 |
C3 C4 C6 C10 C11 C12 |
| Aplicar o Proceso de Atención de Enfermaría. | A22 A23 A24 |
B1 B2 B3 B4 B8 B9 B12 B13 |
C3 C4 |
| Contidos |
| Temas | Subtemas |
| UNIDADE DIDÁCTICA I.-HISTORIA DA ENFERMERÍA | |
| TEMA 1. EVOLUCIÓN HISTÓRICA DOS COIDADOS DE ENFERMERÍA | 1.1 Os coidados aos enfermos a través dos tempos. 1.2 Factores condicionantes. 1.1 Os coidados aos enfermos a través dos tempos. 1.2 Factores condicionantes. 1.2.1 Evolución dos conceptos de saúde e enfermidade. 1.2.2 Comportamento social ante os enfermos e a enfermidade. 1.2.3 Consideración social das mulleres a través da historia. 1.2.4 Evolución do coñecemento |
| TEMA 2. EL ORIGEN DE LOS CUIDADOS | 2.1 Cuidado de los enfermos en los pueblos primitivos. Cuidados de supervivencia. 2.2 El papel de la mujer en los cuidados. |
| TEMA 3. AS CIVILIZACIÓNS ANTIGAS | 3.1 Egipto, Chinesa e India 3.2 O Mundo Mediterráneo: Grecia e Roma 3.2.1 Características xerais da época. 3.2.2 O xuramento hipocrático. |
| TEMA 4. A IDADE MEDIA | 4.1 Perspectiva histórica. 4.2 Os monasterios e hospitais 4.3 A atención dos enfermos. 4.4 A influencia das cruzadas 4.5 Os hospitais e tipo de coidados na Coruña |
| TEMA 6. O MUNDO CONTEMPORÁNEO | 6.1 Os avances da ciencia. 6.2 O nacemento da Enfermaría profesional: 6.2.1 Diaconisas de Kaisserswert. 6.2.2 Florence Nightingale. A súa vida e a súa obra. Repercusiones da súa obra. 6.3 Os hospitais e tipo de coidados na Coruña |
| TEMA 7. A CRUZ VERMELLA INTERNACIONAL | 7.1 Fundación, funcións e ámbito de actuación. |
| TEMA 8. DESENVOLVEMENTO HISTÓRICO DA ENFERMERÍA EN ESPAÑA | 8.1 Século XIX. Os coidados: unha nova perspectiva para Enfermaría. 8.2 Enfermaría. Consideración social. 8.3 Practicantes. 8.4 Matronas. 8.5 Fundación da primeira escola de enfermeiras. 8.6 Expedición Balmis 8.7 Hospitais e tipos de coidados |
| TEMA 9. A ENFERMERÍA DO PRESENTE | 9.1 Século XX. Desenvolvemento da profesión. 9.2 Primeiros ordenamientos legais. 9.3 Situación da Enfermaría nas primeiras décadas. 9.4 Colexios profesionais. 9.5 Reorganización da Enfermaría: Axudantes Técnicos Sanitarios (A.T.S.) 9.6 Especialidades. 9.7 Proceso de integración das Escolas de .A.T.S. na Universidade. 9.8 Lei de Reforma Universitaria (L.R.U). Profesorado. 9.9 Reforma dos Plans de Estudos. 9.10 Lei Orgánica Universitaria (L.O.U) 9.11 Proceso de Bolonia 9.12 Organismos relacionados coa Enfermería |
| UNIDADE DIDÁCTICA II. ENFERMERIA PROFESIONAL.MODELOS E TEORIAS DE ENFERMERIA | |
| TEMA 1. A ENFERMERÍA PROFESIONAL.FUNCIÓN DIFERENZADA DA PROFESIÓN DE ENFERMERÍA | 1.1 Concepto e características de profesión 1.2 Concepto de enfermaría. A enfermería como profesión 1.2 Campo de actuación. 1.3 Supostos básicos da profesión de enfermaría. 1.4 Funcións de enfermería: 1.5 O equipo de saúde: a enfermeira como membro do equipo de saúde. |
| TEMA 2. MARCO CONCEPTUAL DA PROFESIÓN DE ENFERMERÍA.MODELOS DE COIDADOS EN ENFERMERÍA | 2.1 O concepto de marco conceptual dunha profesión. 2.2 A necesidade de establecer un marco conceptual 2.3 Elementos que compoñen o marco conceptual. 2.4 Concepto de Modelo. Elementos dun modelo. 2.5 Necesidade de adoptar un modelo na práctica. 2.6 Criterios de clasificación dos modelos. Tendencias. |
| TEMA 3. TENDENCIA NATURALISTA | 3.1 Florence Nightingale. 3.2 Fundamentos do modelo. 3.3 Significado do modelo para a enfermería. |
| TEMA 4. TENDENCIA DE SUPLENCIA/AXUDA | 4.1 O modelo de coidados de Virginia Henderson. 4.1.1 Aas necesidades humanas y a súa relación coa enfermería. 4.1.2 Función da enfermería nestes modelos. |
| TEMA 5.TENDENCIA DE INTERRELACIÓN | 5.1 O modelo de Hildegarde Peplau. 5.2 O modelo de Callista Rey. 5.3 O modelo de Martha Rogers. |
| TEMA 6. TEORÍAS DE ENFERMERÍA | 6.1 Modelo de promoción da saúde. Nola J. Pender 6.2 Teoría da diversidade e da universalidade dos coidados culturais. Madeleine Leininger 6.3 Teoría do desenrolo human. R. Rizzo Parse |
| UNIDADE DIDÁCTICA III.-METODOLOXÍA CIENTÍFICA E A SÚA APLICACIÓN EN ENFERMERÍA. O PROCESO DE ATENCIÓN DE ENFERMERIA | |
| TEMA 1. A APLICACIÓN DO MÉTODO CIENTÍFICO EN ENFERMERÍA: O PROCESO DE ATENCIÓN DE ENFERMERÍA. | 1.1 O Proceso de Atención de Enfermería: orixe e historia. 1.2 O Proceso como método de solución de problemas. 1.3 Etapas do proceso de Enfermería. |
| TEMA 2. PRIMEIRA ETAPA DEL PROCESO DE ATENCIÓN DE ENFERMERÍA: A VALORACIÓN | 2.1 A recolleita e selección de datos. Métodos para a recolleita. Fontes que aportan datos. 2.2 A recolleita de datos a través da entrevista. A entrevista como forma de comunicación e como medio de obtención de datos. 2.3 A recolleita de datos a través da observación. 2.3.1Concepto e fins da observación. 2.4. Valoración segundo ou modelo de V. Henderson 2.5. Valoración segundo vos patróns funcionales de M. Gordon |
| TEMA 3. SEGUNDA ETAPA DO PROCESO DE ATENCIÓN DE ENFERMERÍA: IDENTIFICACIÓN DE PROBLEMAS: O DIAGNÓSTICO DE ENFERMERÍA. | 3.1 Análise dos datos recolleitos. 3.2 Diagnóstico de Enfermería. Concepto. Evolución histórica. 3.3 Sistemas de clasificación dos Diagnósticos de Enfermería 3.3.1 Taxonomía diagnóstica. 3.4 Compoñentes do Diagnóstico de Enfermería: título, definición, características definitorias e factores relacionados. 3.5 Clasificación dos Diagnósticos de Enfermería: reais, potenciais e posibles. 3.6 Formulación correcta do Diagnóstico de Enfermería. 3.7 Problemas Interdependientes. Concepto. Diferenzas entre Diagnóstico de Enfermería e Problema interdependiente |
| TEMA 4. TERCEIRA ETAPA DO PROCESO DE ENFERMERÍA: A PLANIFICACIÓN DOS COIDADOS. | 4.1 Concepto e finalidade. 4.2 Selección de prioridades. 4.3 Establecemento de obxectivos. 4.3.1 Clasificación dos Resultados de Enfermería:NOC 4.4 Determinación de actividades. 4.2.1Clasificación das Intervencions de Enfermería:NIC |
| TEMA 5. CUARTA ETAPA DO PROCESO DE ENFERMERÍA: A EJECUCIÓN DO PLAN DE COIDADOS. | 5.1 A ejecución do planificado. Persoas que interveñen na ejecución do Plan de Coidados. 5.2 Formas de intervención da enfermeira no Plan de Coidados |
| TEMA 6. QUINTA ETAPA DO PROCESO DE ENFERMERÍA: A AVALIACIÓN | 6.1 Concepto de avaliación no Proceso de Enfermería. 6.2 Elementos e aspectos da avaliación. 6.3 Instrumentos de avaliación. Formas de avaliación |
| UNIDADE DIDÁCTICA IV. COIDADOS BÁSICOS DE ENFERMERÍA | |
| TEMA 1. COIDADOS BÁSICOS PARA A ATENCIÓN DAS NECESIDADES FUNDAMENTÁIS DE SER HUMANO ADAPTADOS AO MODELO DE VIRGINIA HENDERSON. | 1.1. Introdución 1.2. Necesidade de osixenación 1.3. Necesidade de nutrición e de hidratación 1.4 Necesidade de eliminación 1.5. Necesidade de moverse e de manter unha boa postura 1.6. Necesidade de descanso e soño 1.7. Necesidade de usar pezas de vestir adecuadas 1.8. Necesidade de termorregulación- 1.9. Necesidade de hixiene e proteción dá pel 1.10. Necesidade de evitar vos perigos 1.11. Necesidade de comunicarse 1.12. Necesidade de vivir segundo as súas crenzas e valores 1.13. Necesidade de traballar e de realizarse 1.14. Necesidade de participar en actividades recreativas 9.15. Necesidade de aprendizaxe |
| TEMA 2. COIDADOS BÁSICOS PARA A ATENCIÓN DAS NECESIDADES FUNDAMENTÁIS DE SER HUMANO ADAPTADOS AOS PATRÓNS FUCIONAIS DE SAÚDE DE MARGORY GORDON. | 2.1. Introdución 2.2. Percepción da saúde- mantemento da saúde 2.3. Nutricional - metabólico 2.4. Eliminación 2.5. Actividade- exercicio 2.6. Sono- descanso 2.7. Cognitivo-perceptual 2.8. Autopercepción- autoconcepto 2.9. Rol- relacións 2.10. Sexualidade- reprodución 2.11. Adaptación- tolerancia ao estrés 2.12. Valores- crenzas |
| TEMA 3.COIDADOS BÁSICOS NUN ENTORNO MULTICULTURAL | 3.1. Saúde e infermedade 3.2. Modelos de saúde 3.3. Enfermaria transcultural 3.4. Competencia cultural 3.5. Valoración cultural 3.6 Aproximación ao paciente inmigrante |
| Planificación | ||||
| Metodoloxías / probas | Competencias | Horas presenciais | Horas non presenciais / traballo autónomo | Horas totais |
| Sesión maxistral | A21 A22 A24 B6 B7 B8 B16 | 40 | 60 | 100 |
| Presentación oral | A21 A22 B1 B3 B4 B5 B6 B7 B8 B10 B11 B12 B13 B14 B15 B18 B22 C4 C6 C7 C8 C11 C12 | 4 | 4 | 8 |
| Traballos tutelados | A21 A22 A24 B16 B18 B19 B20 B21 B24 C3 C10 C12 | 22 | 20 | 42 |
| Estudo de casos | A22 A23 A24 A25 A37 B1 B2 B3 B4 B6 B8 B11 B12 B13 B16 C3 C6 | 16 | 16 | 32 |
| Proba mixta | A21 A23 A24 B2 B3 B8 B9 | 2 | 70 | 72 |
| Lecturas | A21 A22 B6 B7 B8 B16 B20 B21 B23 B24 C7 C10 C11 C12 | 4 | 40 | 44 |
| Atención personalizada | 2 | 0 | 2 | |
| *Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado | ||||
| Metodoloxías |
| Metodoloxías | Descrición |
| Sesión maxistral | Actividade na que o profesor expoñen de xeito oral e con medios audiovisuais contidos teóricos do programa e a orientación bibliográfica dos mesmos |
| Presentación oral | Actividade na que os alumnos expoñen, de xeito oral e con medios audiovisuais, lectura de artigos de revistas cientificas, traballos de campo, películas... para profundizar nos contidos do programa. |
| Traballos tutelados | Actividade na que os estudantes, de forma autónoma, profundan ou relacionan coñecementos expostos polo profesor |
| Estudo de casos | Actividade na que os estudantes, ante un caso concreto, deben ser capaces de valorar as necesidades básicas, analizar os datos e identificar problemas de saúde da persoa, familia e comunidade |
| Proba mixta | Proba escrita con pregunta curta, tipo test e casos. |
| Lecturas | Lectura de artigos de revistas cientificas para profundizar nos contidos do programa. |
| Atención personalizada |
|
|
| Avaliación | |||
| Metodoloxías | Competencias | Descrición | Cualificación |
| Lecturas | A21 A22 B6 B7 B8 B16 B20 B21 B23 B24 C7 C10 C11 C12 | A avaliación das lecturas farase tendo en conta a exposición oral e a capacidade de síntese e de relación de conceptos. Entrega dun traballo individual de lectura, de carácter obligatorio O profesor especificará previamente a data de entrega |
15 |
| Presentación oral | A21 A22 B1 B3 B4 B5 B6 B7 B8 B10 B11 B12 B13 B14 B15 B18 B22 C4 C6 C7 C8 C11 C12 | Presentación na aula dos traballos tutelados, saídas de campo e das lecturas. Valorarase: A nivel individual: Claridade e capacidade de síntese na presentación oral A nivel grupal: Claridade, orixinalidade e capacidade de síntese tanto na presentación oral como no uso de recursos. Tamén se valorará a adaptación ao tempo, segundo indicacións da profesora |
5 |
| Traballos tutelados | A21 A22 A24 B16 B18 B19 B20 B21 B24 C3 C10 C12 | Entrega e defensa de traballos de carácter obligatorio que se desenvolve mediante traballo conxunto dun grupo de estudanes Entrega dous traballos individuais de carácter obligatorio O profesor especificará previamente a data de entrega Valorarase: Claridade, originalidad e capacidade de síntese. |
20 |
| Estudo de casos | A22 A23 A24 A25 A37 B1 B2 B3 B4 B6 B8 B11 B12 B13 B16 C3 C6 | Na avaliación valorarase a capacidade do alumno para aplicar do pensamento crítico enfermeiro para valorar, seguindo o modelo de V. Henderson e os Patróns Funcionales de M. Gordon, e identificar os problemas ou necesidades da persoa, familia e/ou comunidade | 10 |
| Proba mixta | A21 A23 A24 B2 B3 B8 B9 | A proba constará de preguntas curtas e tipo test, relacionadas con contidos teóricos, lecturas, estudio de casos e traballos tutelados. Resolución dun caso ante un problema de saúde-enfermidade utilizando o proceso de atención de enfermería Puntuará sobre un mínimo de 0 e un máximo de 10. A puntuación mínima para superar a proba será de 5. Para alcanzar a cualificación de 5 é imprescindible contestar correctamente ao 75% das cuestións e obter unha cualificación de 5 no caso |
50 |
| Observacións avaliación | |||
|
A
|
|||
| Bibliografía complementaria |
Poletti, R (1980). Cuidados de Enfermería. Tendencias y conceptos actuales. Barcelona: Rol
(). Cuiden.
(). Cultura de cuidados.
(). Enfermería Clínica.
Adam, E. (1982). Hacia dónde va la Enfermería. Madrid: Interamericana
Donahue, P (1988). Historia de la enfermería. Barcelona: Doyma
Hernández Martín, F (1996). Historia de la Enfermería en España. Desde la antigüedad hasta nuestros días.. Madrid: Síntesis
Eseverri Chaverri, C (1995). Historia de la Enfermería española e Hispanoamericana. Madrid: Universitas
Hernández Conesa, J (1996). Historia de la enfermería. Un análisis histórico de los cuidados de enfermería.. Madrid: interamericana McGraw-Hill
(). Index de enfermería.
Henderson, V (1984). La naturaleza de la Enfermería. Madrid: Interamericana
Domínguez Alcón, C (1986). Los cuidados y la profesión enfermera en España. Madrid: Pirámide
Carpenito, L.J. (2017). Manual de diagnósticos de enfermería. barcelona: Wllkers Kluwer
(). Metas de Enfermería.
Collière MF (1983). Promover la vida. De la práctica de las mujeres cuidadoras a los cuidados de enfermería. Madrid: interamericana McGraw-Hill
(). Rol de enfermería.
Kozier B., Erb G (2004). Técnicas de Enfermería Clínica. Madrid: McGraw-Hill Interamericana
Riopelle, L.; Grondin, L. Phaneuf (1993). Un proceso centrado en las necesidades de la persona. Madrid: Interamericana |
||
|
|
|||
| Recomendacións | ||
| Materias que se recomenda ter cursado previamente |
| Materias que se recomenda cursar simultaneamente | ||
|
| Materias que continúan o temario |
| Observacións | |
|
Esta materia ten en conta as recomendacións de;SOSTENIBILIDADE MEDIO AMBIENTE, PERSOA E IGUALDADE DE XENERO: - A entrega dos traballos documentais que se realicen nesta materia, realizarase a través de Moodle, en formato dixital sen necesidade de imprimilos. - Teranse en conta os principios éticos relacionados cos valores da sustentabilidade nos comportamentos persoais e profesionais. - Atendendo ás distintas normativas de aplicación para a docencia universitaria, nesta materia terase en conta a perspectiva de xénero velando pola non utilización dunha linguaxe sexista na aula, nos documentos desenvolvidos na materia e nas actividades clínicas realizadas co alumnado. - Traballarase para identificar e modificar prexuízos e actitudes sexistas dentro da aula ou no contexto clínico, influíndo na contorna para modificalos e fomentar valores de respecto e igualdade. - Prestará especial atención en detectar situacións de discriminación por razón de xénero e proporanse accións e medidas para corrixilas. - Facilitarase a plena integración do alumnado que por razón físicas, sensoriais, psíquicas ou socioculturais, experimenten dificultades a un acceso idóneo, igualitario e proveitoso á vida universitaria. · Na realización dos traballos tutelados, o plaxio e a utilización de material non orixinal, incluido aquel obtido a través de Internet, sen indicación expresa da sua procedencia e, se é o caso, o permiso do seu autor/a, poderá ser considerada causa de cualificación de suspenso na actividade. |