Datos Identificativos 2020/21
Asignatura (*) Fundamentos de Enfermaría Código 661G01107
Titulación
Grao en Enfermaría
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao Anual
 Primeiro Obrigatoria 12
Idioma
Castelán
Galego
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento
Coordinación
Conceiro Rua, Amalia
 Correo electrónico
amalia.conceiro.rua@col.udc.es
Profesorado
Conceiro Rua, Amalia
 Correo electrónico
amalia.conceiro.rua@col.udc.es
Web
Descrición xeral Co estudo de Fundamentos de Enfermería preténdese introducir o alumno nas ciencias da Enfermería e a sua evolución histórica así como as distintas Teorías e Modelos de Enfermería, coa intención de que sexa capaz de comprender a función principal e diferenciada da profesión enfermeira e, ao continuar os estudos de cursos superiores, integre os conceptos fundamentais e a metodoloxía de traballo das/os enfermeiras/os para o coidado do individuo e dos grupos, e relacione os problemas de saúde coas necesidades básicas do ser humano.
Plan de continxencia 1. Modificacións nos contidos
Sen modificacións

2. Metodoloxías
*Metodoloxías docentes que se manteñen
Todas con variacións:
Sesión maxistral: A sesión magistral pasará a realizarse por Teams. Tempo: 30-45 minutos. Posteriormente colgarase a grabación e apúntelos, si fose pertinente, na plataforma Moodle.
Estudo de casos ou outro tipo de exercicios: Os xoves a profesora colgará exercicios ou casos que se corrixirán os martes da seguinte semana, vía Teams. Unha vez corrixidos a profesora colgaraos na plataforma Moodle

*Metodoloxías docentes que se modifican
Si producísese unha situación de confinamiento durante os meses de setembro, outubro ou novembro, suspenderíase a actividade de campo polas rúas de Coruña. Dada a función de devandita metodoloxía non se cambiaría por outra actividade. O alumnado realizará os traballos en grupo a través do correo electrónico e plataforma Teams

3. Mecanismos de atención personalizada ao alumnado
A través da plataforma Teams:
. As titorías terán lugar os luns e mércores ás 11 horas.
. En pequenos grupos (4-5 persoas) para o seguimento e apoio na realización dos "traballos tutelados"
. Individual para aquelas persoas que o crean conveniente
.Calquera outro día si a profesora consideráseo necesario
A través da plataforma Moodle:
. Segundo as necesidades do alumnado. A través do foro temático asociado a cada módulo.
A través do correo electrónico.
. Diariamente sempre que vos estudantes así o requiran

4. Modificacións na avaliación
Sen modificacións. As probas realizaranse en Moodle a través de Teams. Antes da realización das probas pasarase lista, a través de MicrosoftTeams. Durante a realización das probas escritas, o alumnado deberá permanecer conectado a Teams a través de videoconferencia. O docente poderá fixar a cámara ao estudante que desée, e activar o micrófono do estudante que desée. En calquera momento da videoconferencia o docente pode pedir que ensinen á súa pantalla o que están escribindo en papel. En caso de mala conexión do estudante, a proba farase por chamada telefónica na data oficial, nunha hora marcada para tal fin sempre que se constate o erro de rede ou de conexión

*Observacións de avaliación:
Mantéñense as mesmas que figuran na guía docente, agás que:
As referencias ao cómputo da asistencia, que só se realizará respecto das sesión que houbo presencial ate o momento no que se suspendeu a actividade presencial.
1. SITUACIÓNS:
Alumnado con recoñecemento de dedicación a tempo parcial e dispensa académica de exención de asistencia, segundo establece a "NORMA QUE REGULA O RÉXIME DE DEDICACIÓN AO ESTUDO DOS ESTUDANTES DE GRAO NA UDC (Arts. 2.3; 3.b e 4.5) (29/5/212):
Asistencia/participación nas actividades de clase como o resto do alumnado
Elaboración e presentación dos traballos de pequeno grupo (100%).
REQUISITOS PARA SUPERAR A MATERIA:
1. Asistir e participar regularmente nas actividades da clase.
2. Entrega e exposición dos traballos solicitado na data que a profesora indique
3. Obter unha puntuación do 50% do peso de cada unha das partes obxecto de avaliación (traballos tutelados, lecturas, casos, probas mixtas...).
4. A oportunidade de xullo estará sometida aos mesmos criterios que a de xuño.

5. Modificaciones de la bibliografía o webgrafía
A profesora irá colgando na plataforma Moodle aquela bibliografía que considere necesaria

Competencias do título
Código Competencias do título
A21 Identificar, integrar e relacionar o concepto de saúde e os coidados, desde unha perspectiva histórica, para comprender a evolución do coidado de enfermaría.
A22 Comprender desde unha perspectiva ontolóxica e epistemolóxica, a evolución dos conceptos centrais que configuran a disciplina de enfermaría, así como os modelos teóricos máis relevantes, aplicando a metodoloxía científica no proceso de coidar e desenvolvendo os planes de coidados correspondentes.
A23 Aplicar o proceso de enfermaría para proporcionar e garantir o benestar, a calidade e seguridade ás persoas atendidas.
A24 Coñecer e aplicar os principios que sustentan os coidados integrais de enfermaría.
A25 Dirixir, avaliar e prestar os coidados integrais de enfermaría, ao individuo, a familia e a comunidade.
A37 Realizar as técnicas e procedementos de coidados de enfermaría, establecendo unha relación terapéutica cos enfermos e familiares.
B1 Aprender a aprender.
B2 Resolver problemas de forma efectiva.
B3 Aplicar un pensamento crítico, lóxico e creativo.
B4 Traballar de forma autónoma con iniciativa.
B5 Traballar de forma colaborativa nun equipo interdisciplinar.
B6 Comportarse con ética e responsabilidade social como cidadán e como profesional.
B7 Comunicarse de maneira efectiva en un entorno de traballo.
B8 Capacidade de análise e sínteses.
B9 Capacidade de aplicar os coñecementos na práctica.
B10 Capacidade para adaptarse ás situacións novas.
B11 Capacidade e habilidade de xestión da información.
B12 Capacidade para organizar e planificar.
B13 Toma de decisións.
B14 Habilidades interpersonais.
B15 Capacidade para comunicarse con persoas non expertas na materia.
B16 Coñecer e apreciar a diversidade e a multiculturalidade.
B18 Desenvolver a capacidade de liderado.
B19 Coñecementos de informática relativos ao ambiente de estudio.
B20 Sensibilidade cara a temas medioambientais.
B21 Implicación na calidade e busca/procura da excelencia.
B22 Capacidade para motivarse e motivar a outros.
B24 Fomentar e aplicar os dereitos fundamentais e a igualdade entre homes e mulleres.
C3 Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida.
C4 Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común.
C6 Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse.
C7 Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe ao longo da vida.
C8 Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade.
C10 CB2.- Que os estudantes saiban aplicar os seus coñecementos a seu traballo ou vocación de unha forma profesional y posúan as competencias que solen demostrarse por medio da elaboración e defensa de argumentos e a resolución de problemas dentro da súa área de estudo.
C11 CB3.- Que os estudantes teñan a capacidade de reunir e interpretar datos relevantes (normalmente dentro da súa área de estudo) para emitir xuízos que inclúan una reflexión sobre temas relevantes de índole social, científica ou ética.
C12 CB4.- Que os estudantes poidan transmitir información, ideas, problemas e solucións a un público tanto especializado como non especializado

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Analizar o desenvolvemento das sociedades ao longo da historia, describindo o proceso saúde-enfermidade para identificar a función de coidar nas sociedades de cada época. A21
A24
 B1
B3
B4
B8
B10
B11
B18
B21
B22
 C4
C7
Identificar a función da Enfermería e comprender a importancia do establecemento dun marco teórico. A22
A24
 B1
B2
B3
B6
B8
B9
B11
B12
B16
B18
B20
B21
B24
 C4
C7
C8
C12
Comprender as teorías e modelos conceptuais máis relevantes. A22
 B1
B2
B3
B6
B8
B16
B24
 C4
C8
Describir a aplicación da metodoloxía científica en enfermaría: Proceso de Atención de Enfermaría. A22
A23
 B1
B2
B3
B6
B8
B12
B13
B16
B24
 C3
C4
Valorar e planificar coidados básicos para a atención das necesidades fundamentais do ser humano. A22
A23
A24
A25
A37
 B2
B3
B4
B5
B6
B7
B8
B9
B10
B11
B12
B13
B14
B15
B16
B19
B20
B21
B22
B24
 C3
C4
C6
C10
C11
C12
Aplicar o Proceso de Atención de Enfermaría. A22
A23
A24
 B1
B2
B3
B4
B8
B9
B12
B13
 C3
C4

Contidos
Temas Subtemas
UNIDADE DIDÁCTICA I.-HISTORIA DA ENFERMERÍA
TEMA 1. EVOLUCIÓN HISTÓRICA DOS COIDADOS DE ENFERMERÍA 1.1 Os coidados aos enfermos a través dos tempos.
1.2 Factores condicionantes.
1.1 Os coidados aos enfermos a través dos tempos.
1.2 Factores condicionantes.
1.2.1 Evolución dos conceptos de saúde e enfermidade.
1.2.2 Comportamento social ante os enfermos e a enfermidade.
1.2.3 Consideración social das mulleres a través da historia.
1.2.4 Evolución do coñecemento
TEMA 2. EL ORIGEN DE LOS CUIDADOS 2.1 Cuidado de los enfermos en los pueblos primitivos. Cuidados de supervivencia.
2.2 El papel de la mujer en los cuidados.
TEMA 3. AS CIVILIZACIÓNS ANTIGAS 3.1 Egipto, Chinesa e India
3.2 O Mundo Mediterráneo: Grecia e Roma
3.2.1 Características xerais da época.
3.2.2 O xuramento hipocrático.
TEMA 4. A IDADE MEDIA 4.1 Perspectiva histórica.
4.2 Os monasterios e hospitais
4.3 A atención dos enfermos.
4.4 A influencia das cruzadas
4.5 Os hospitais e tipo de coidados na Coruña
TEMA 6. O MUNDO CONTEMPORÁNEO 6.1 Os avances da ciencia.
6.2 O nacemento da Enfermaría profesional:
6.2.1 Diaconisas de Kaisserswert.
6.2.2 Florence Nightingale. A súa vida e a súa obra. Repercusiones da súa obra.
6.3 Os hospitais e tipo de coidados na Coruña
TEMA 7. A CRUZ VERMELLA INTERNACIONAL 7.1 Fundación, funcións e ámbito de actuación.
TEMA 8. DESENVOLVEMENTO HISTÓRICO DA ENFERMERÍA EN ESPAÑA
8.1 Século XIX. Os coidados: unha nova perspectiva para Enfermaría.
8.2 Enfermaría. Consideración social.
8.3 Practicantes.
8.4 Matronas.
8.5 Fundación da primeira escola de enfermeiras.
8.6 Expedición Balmis
8.7 Hospitais e tipos de coidados
TEMA 9. A ENFERMERÍA DO PRESENTE 9.1 Século XX. Desenvolvemento da profesión.
9.2 Primeiros ordenamientos legais.
9.3 Situación da Enfermaría nas primeiras décadas.
9.4 Colexios profesionais.
9.5 Reorganización da Enfermaría: Axudantes Técnicos Sanitarios (A.T.S.)
9.6 Especialidades.
9.7 Proceso de integración das Escolas de .A.T.S. na Universidade.
9.8 Lei de Reforma Universitaria (L.R.U). Profesorado.
9.9 Reforma dos Plans de Estudos.
9.10 Lei Orgánica Universitaria (L.O.U)
9.11 Proceso de Bolonia
9.12 Organismos relacionados coa Enfermería
UNIDADE DIDÁCTICA II. ENFERMERIA PROFESIONAL.MODELOS E TEORIAS DE ENFERMERIA
TEMA 1. A ENFERMERÍA PROFESIONAL.FUNCIÓN DIFERENZADA DA PROFESIÓN DE ENFERMERÍA 1.1 Concepto e características de profesión
1.2 Concepto de enfermaría. A enfermería como profesión
1.2 Campo de actuación.
1.3 Supostos básicos da profesión de enfermaría.
1.4 Funcións de enfermería:
1.5 O equipo de saúde: a enfermeira como membro do equipo de saúde.
TEMA 2. MARCO CONCEPTUAL DA PROFESIÓN DE ENFERMERÍA.MODELOS DE COIDADOS EN ENFERMERÍA 2.1 O concepto de marco conceptual dunha profesión.
2.2 A necesidade de establecer un marco conceptual
2.3 Elementos que compoñen o marco conceptual.
2.4 Concepto de Modelo. Elementos dun modelo.
2.5 Necesidade de adoptar un modelo na práctica.
2.6 Criterios de clasificación dos modelos. Tendencias.
TEMA 3. TENDENCIA NATURALISTA 3.1 Florence Nightingale.
3.2 Fundamentos do modelo.
3.3 Significado do modelo para a enfermería.
TEMA 4. TENDENCIA DE SUPLENCIA/AXUDA 4.1 O modelo de coidados de Virginia Henderson.
4.1.1 Aas necesidades humanas y a súa relación coa enfermería.
4.1.2 Función da enfermería nestes modelos.
TEMA 5.TENDENCIA DE INTERRELACIÓN 5.1 O modelo de Hildegarde Peplau.
5.2 O modelo de Callista Roy.
5.3 O modelo de Martha Rogers.
TEMA 6. TEORÍAS DE ENFERMERÍA 6.1 Modelo de promoción da saúde. Nola J. Pender
6.2 Teoría da diversidade e da universalidade dos coidados culturais. Madeleine Leininger
6.3 Teoría do desenrolo human. R. Rizzo Parse
UNIDADE DIDÁCTICA III.-METODOLOXÍA CIENTÍFICA E A SÚA APLICACIÓN EN ENFERMERÍA. O PROCESO DE ATENCIÓN DE ENFERMERIA
TEMA 1. A APLICACIÓN DO MÉTODO CIENTÍFICO EN ENFERMERÍA: O PROCESO DE ATENCIÓN DE ENFERMERÍA. 1.1 O Proceso de Atención de Enfermería: orixe e historia.
1.2 O Proceso como método de solución de problemas.
1.3 Etapas do proceso de Enfermería.
TEMA 2. PRIMEIRA ETAPA DEL PROCESO DE ATENCIÓN DE ENFERMERÍA: A VALORACIÓN 2.1 A recolleita e selección de datos. Métodos para a recolleita. Fontes que aportan datos.
2.2 A recolleita de datos a través da entrevista. A entrevista como forma de comunicación e como medio de obtención de datos.
2.3 A recolleita de datos a través da observación.
2.3.1Concepto e fins da observación.
2.4. Valoración segundo ou modelo de V. Henderson
2.5. Valoración segundo vos patróns funcionales de M. Gordon
TEMA 3. SEGUNDA ETAPA DO PROCESO DE ATENCIÓN DE ENFERMERÍA: IDENTIFICACIÓN DE PROBLEMAS: O DIAGNÓSTICO DE ENFERMERÍA. 3.1 Análise dos datos recolleitos.
3.2 Diagnóstico de Enfermería. Concepto. Evolución histórica.
3.3 Sistemas de clasificación dos Diagnósticos de Enfermería
3.3.1 Taxonomía diagnóstica.
3.4 Compoñentes do Diagnóstico de Enfermería: título, definición, características definitorias e factores relacionados.
3.5 Clasificación dos Diagnósticos de Enfermería: reais, potenciais e posibles.
3.6 Formulación correcta do Diagnóstico de Enfermería.
3.7 Problemas Interdependientes. Concepto. Diferenzas entre Diagnóstico de Enfermería e Problema interdependiente
TEMA 4. TERCEIRA ETAPA DO PROCESO DE ENFERMERÍA: A PLANIFICACIÓN DOS COIDADOS. 4.1 Concepto e finalidade.
4.2 Selección de prioridades.
4.3 Establecemento de obxectivos.
4.3.1 Clasificación dos Resultados de Enfermería:NOC
4.4 Determinación de actividades.
4.2.1Clasificación das Intervencions de Enfermería:NIC
TEMA 5. CUARTA ETAPA DO PROCESO DE ENFERMERÍA: A EJECUCIÓN DO PLAN DE COIDADOS. 5.1 A ejecución do planificado. Persoas que interveñen na ejecución do Plan de Coidados.
5.2 Formas de intervención da enfermeira no Plan de Coidados
TEMA 6. QUINTA ETAPA DO PROCESO DE ENFERMERÍA: A AVALIACIÓN 6.1 Concepto de avaliación no Proceso de Enfermería.
6.2 Elementos e aspectos da avaliación.
6.3 Instrumentos de avaliación. Formas de avaliación
UNIDADE DIDÁCTICA IV. COIDADOS BÁSICOS DE ENFERMERÍA
TEMA 1. COIDADOS BÁSICOS PARA A ATENCIÓN DAS NECESIDADES FUNDAMENTÁIS DE SER HUMANO ADAPTADOS AO MODELO DE VIRGINIA HENDERSON. 1.1. Introdución
1.2. Necesidade de osixenación
1.3. Necesidade de nutrición e de hidratación
1.4 Necesidade de eliminación
1.5. Necesidade de moverse e de manter unha boa postura
1.6. Necesidade de descanso e soño
1.7. Necesidade de usar pezas de vestir adecuadas
1.8. Necesidade de termorregulación-
1.9. Necesidade de hixiene e proteción dá pel
1.10. Necesidade de evitar vos perigos
1.11. Necesidade de comunicarse
1.12. Necesidade de vivir segundo as súas crenzas e valores
1.13. Necesidade de traballar e de realizarse
1.14. Necesidade de participar en actividades recreativas
9.15. Necesidade de aprendizaxe
TEMA 2. COIDADOS BÁSICOS PARA A ATENCIÓN DAS NECESIDADES FUNDAMENTÁIS DE SER HUMANO ADAPTADOS AOS PATRÓNS FUCIONAIS DE SAÚDE DE MARGORY GORDON. 2.1. Introdución
2.2. Percepción da saúde- mantemento da saúde
2.3. Nutricional - metabólico
2.4. Eliminación
2.5. Actividade- exercicio
2.6. Sono- descanso
2.7. Cognitivo-perceptual
2.8. Autopercepción- autoconcepto
2.9. Rol- relacións
2.10. Sexualidade- reprodución
2.11. Adaptación- tolerancia ao estrés
2.12. Valores- crenzas
TEMA 3.COIDADOS BÁSICOS NUN ENTORNO MULTICULTURAL 3.1. Saúde e infermedade
3.2. Modelos de saúde
3.3. Enfermaria transcultural
3.4. Competencia cultural
3.5. Valoración cultural
3.6 Aproximación ao paciente inmigrante

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Sesión maxistral A21 A22 A24 B6 B7 B8 B16 40 60 100
Presentación oral A21 A22 B1 B3 B4 B5 B6 B7 B8 B10 B11 B12 B13 B14 B15 B18 B22 C4 C6 C7 C8 C11 C12 4 4 8
Traballos tutelados A21 A22 A24 B16 B18 B19 B20 B21 B24 C3 C10 C12 22 20 42
Estudo de casos A22 A23 A24 A25 A37 B1 B2 B3 B4 B6 B8 B11 B12 B13 B16 C3 C6 16 16 32
Proba mixta A21 A23 A24 B2 B3 B8 B9 2 70 72
Lecturas A21 A22 B6 B7 B8 B16 B20 B21 B23 B24 C7 C10 C11 C12 4 40 44
 
Atención personalizada 2 0 2
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Sesión maxistral Actividade na que o profesor expoñen de xeito oral e con medios audiovisuais contidos teóricos do programa e a orientación bibliográfica dos mesmos
Presentación oral Actividade na que os alumnos expoñen, de xeito oral e con medios audiovisuais, lectura de artigos de revistas cientificas, traballos de campo, películas... para profundizar nos contidos do programa.
Traballos tutelados Actividade na que os estudantes, de forma autónoma, profundan ou relacionan coñecementos expostos polo profesor
Estudo de casos Actividade na que os estudantes, ante un caso concreto, deben ser capaces de valorar as necesidades básicas, analizar os datos e identificar problemas de saúde da persoa, familia e comunidade
Proba mixta Proba escrita con pregunta curta, tipo test e casos.
Lecturas Lectura de artigos de revistas cientificas para profundizar nos contidos do programa.

Atención personalizada
Metodoloxías
Presentación oral
Traballos tutelados
Estudo de casos
Proba mixta
Descrición
A atención personalizada (titorías) ten como finalidade atender as consultas do alumnado relacionadas co estudo e/ou temas vinculados coa materia. Farase de forma individualizada, ben de maneira presencial ou a través do correo electrónico.

A atención relacionada cos traballos tutelados e presentación oral ten como finalidade orientar aos estudantes na realización dos traballos. O seguimento farase de forma individual ou en pequenos grupos, ben de maneira presencial ou a través do correo electrónico.

Tanto para a atención personalizada como grupal deberase pedir cita previamente.

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Lecturas A21 A22 B6 B7 B8 B16 B20 B21 B23 B24 C7 C10 C11 C12 Entrega dun traballo individual de lectura, de carácter obligatorio

O profesor especificará previamente a data de entrega.

Puntuará sobre un mínimo de 0 e un máximo de 10. A puntuación mínima para superar a proba será de 5
Valorarase:
• Claridade e presentación de ideas ata unha puntuación máxima de 4
• Discusión e críticas ata un máximo de 3
• Citación de fontes e bibliografía, segundo a normativa de Vancouver ata un máximo de 1
• Gramática, ortografía e presentación ata un máximo de 1
• Extensións ata un máximo de 1
 10
Presentación oral A21 A22 B1 B3 B4 B5 B6 B7 B8 B10 B11 B12 B13 B14 B15 B18 B22 C4 C6 C7 C8 C11 C12 Presentación na aula dos traballos tutelados, saídas de campo e das lecturas.
Puntuará sobre un mínimo de 0 e un máximo de 10. A puntuación mínima para superar a proba será de 5
Valorarase:
A nivel individual:
• Expresión oral e expresividade ata un máximo de 2 puntos
A nivel de grupo:
• Presentación e explicación do plan de traballo ata un máximo de 2 puntos
• Inclusión de aspectos relevantes ata un máximo de 3 puntos
• Recursos didácticos ata un máximo de 2 puntos
• Adaptación ao tempo ata un máximo de 1 punto
 5
Traballos tutelados A21 A22 A24 B16 B18 B19 B20 B21 B24 C3 C10 C12 Entrega e defensa de traballos de carácter obligatorio que se desenvolve mediante traballo conxunto dun grupo de estudanes

O profesor especificará previamente a data de entrega

Puntuará sobre un mínimo de 0 e un máximo de 10. A puntuación mínima para superar a proba será de 5
Valorarase:
. Extensión e formato. Puntuarase ata un máximo de 1
• Aspectos relevantes. Puntuarase ata un máximo de 5
• Expresión e ortografía. Puntuarase ata un máximo de 2
• Conclusións e discusión: puntuarase ata un máximo de 1
• Bibliografía. A adaptación á normativa e actualización de Vancouver será puntuada. Puntuarase ata un máximo de 1 punto
 25
Estudo de casos A22 A23 A24 A25 A37 B1 B2 B3 B4 B6 B8 B11 B12 B13 B16 C3 C6 Resolución dun caso ante un problema de saúde-enfermidade utilizando o proceso de atención de enfermería
Puntuará sobre un mínimo de 0 e un máximo de 10. A puntuación mínima para superar a proba será de 5
Na avaliación valorarase:
• Capacidade de presentación e síntese de contidos ata un máximo de 1 punto
• Valoración das necesidades básicas de V. Henderson ata un máximo de 2 puntos
• Avaliación segundo as normas de saúde funcionais de Gordon ata un máximo de 2 puntos
• Formulación adecuada de diagnósticos de enfermaría ata un máximo de 2 puntos
• Selección correcta de obxectivos ata un máximo de 1 punto
• Selección de actividades de enfermaría ata un máximo de 2 puntos
 20
Proba mixta A21 A23 A24 B2 B3 B8 B9 No primeiro cuatrimestre realizarase unha proba de Historia da Enfermería e outra de Modelos de Enfermería. O peso de cada unha delas será o 10% do total da nota.
As probas constarán de preguntas curtas e preguntas tipo test, relacionadas con contidos teóricos, lecturas e os traballos tutelados.
Para alcanzar a cualificación de 5, na proba tipo test é imprescindible contestar correctamente ao 75% das cuestións.

No segundo cuatrimestre realizarase outra proba sobre o Proceso de Atención de Enfermería y Coidados Básicos de Enfermería . A proba constará de:
. Preguntas curtas relacionadas con contidos teóricos, lecturas, estudo de casos e traballos tutelados.
. Resolución dun caso ante un problema de saúde-enfermidade
Puntuará sobre un mínimo de 0 e un máximo de 10. A puntuación mínima para superar a proba será de 5.
Para alcanzar a cualificación de 5 é imprescindible obter unha cualificación de 5 no caso
O peso da devandita proba será o 20% do total da nota.

 40
 
Observacións avaliación
  • A
    asistencia ás clases de pequenos grupos é obligatoria. Cada falta
    de asistencia será penalizada con 0,25 puntos ata un total de 2
    puntos ou 8 faltas. A partir de 8 faltas de asistencia a
    asignatura estará suspensa.
  • Toda
     aquela materia que se  traballa no aula é materia de
    exame. 
  • Para
     aprobar a asignatura é necesario ter aprobados todos e cada un dos
    bloques da mesma.     As notas das probas superadas na primeira oportunidade conservaranse para a
    segunda oportunidade
  • Calquera tentativa de copia nun exame  supón un suspenso (0) na asignatura.
  •  Calquer tentativa de copia de traballos de anos anteriores, internet...supoñerá suspenso da asignatura tanto na primeira como na segunda oportunidade.      
  • A
    nota
    final poderá oscilar 0,50 puntos positivamente ou negativamente
    segundo sexa a actitude da alumna-o, en clase, ao longo do curs    o
Segunda
oportunidade: 
  • Alumnos asistentes ás clases de grupo: Aos alumnos que teñan suspensa algún dos apartados da signatura, gardaráselles a nota das partes aprobadas ata a 2º oportunidade. Unha vez aprobados todos os apartados aplicarase o cómputo correspondente. 


  • Alumnos
    non asistentes ás clases de grupo    :     A avaliación correspondente
    aos traballos tutelados, estudo de casos e presentacións orais,
    debido ao tipo de actividade que se realiza, non se considera
    actividad recuperable. Os estudantes só poderán empregar a segunda
    oportunidade para recuperar as demais actividades. Nesta segunda
    oportunidade, a nota final será do 75% da materia.

Fontes de información
Bibliografía básica Luis;Rodrigo M.T. (2013). Los diagnósticos enfermeros. Revisión crítica y guía práctica. Barcelona:Elsevier
Carlos M. Fernández (1995). Antiguos Hospitales. A Coruña: Galaxia
Alfaro, R (2013). Aplicación del proceso enfermero. Fomentar el cuidado en colaboración. Barcelona: Masson
Bulechek G.,Butcher H, Dochterman J, Wagner CH (2019). Clasificación de las Intervenciones de Enfermería (NIC). Barcelona:Elsevier
Moorhead S, Johnson M, Maas M, Swanson E (2014). Clasificación de Resultados de Enfermería (NOC). Barcelona:Elsevier
NANDA (2017). Diagnósticos enfermeros: Definiciones y Clasificación 2015-2017. Barcelona:Elsevier
Martínez Martin ML, Chamorro Tebollo E (2011). Evolución histórica del cuidado enfermero.. Barcelona:Elsevier Mosby
Potter, Perry & Stocker (2019). Fundamentos de enfermería. Barcelona: Elsevier
Kozier B., Erb G (2008). Fundamentos de Enfermería. Conceptos, proceso y práctica. Madrid: McGraw-Hill Interamericana
(2001/04). Híades. Revista de Historia de la Enfermería. Alcalá de Guadaira
González Guitián C. Galdo Fernández F. (1996). La Coruña en la historia de la viruela. A Coruña: Galaxia
Spector R.E, Muñoz M.J (2003). La cultura de la salud. Madrid: Pearson Educación
Marriner Tomey A, Raille Alligood M (2014). Modelos y Teorías en enfermería. Barcelona: Elsevier Mosby
Nightingale, F (1996). Notas sobre Enfermería . Barcelona: Masson- Salvat
Bibliografía complementaria Poletti, R (1980). Cuidados de Enfermería. Tendencias y conceptos actuales. Barcelona: Rol
(). Cuiden.
(). Cultura de cuidados.
(). Enfermería Clínica.
Adam, E. (1982). Hacia dónde va la Enfermería. Madrid: Interamericana
Donahue, P (1988). Historia de la enfermería. Barcelona: Doyma
Hernández Martín, F (1996). Historia de la Enfermería en España. Desde la antigüedad hasta nuestros días.. Madrid: Síntesis
Eseverri Chaverri, C (1995). Historia de la Enfermería española e Hispanoamericana. Madrid: Universitas
Hernández Conesa, J (1996). Historia de la enfermería. Un análisis histórico de los cuidados de enfermería.. Madrid: interamericana McGraw-Hill
(). Index de enfermería.
Henderson, V (1984). La naturaleza de la Enfermería. Madrid: Interamericana
Domínguez Alcón, C (1986). Los cuidados y la profesión enfermera en España. Madrid: Pirámide
Carpenito, L.J. (2017). Manual de diagnósticos de enfermería. barcelona: Wllkers Kluwer
(). Metas de Enfermería.
Collière MF (1983). Promover la vida. De la práctica de las mujeres cuidadoras a los cuidados de enfermería. Madrid: interamericana McGraw-Hill
(). Rol de enfermería.
Kozier B., Erb G (2004). Técnicas de Enfermería Clínica. Madrid: McGraw-Hill Interamericana
Riopelle, L.; Grondin, L. Phaneuf (1993). Un proceso centrado en las necesidades de la persona. Madrid: Interamericana


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente

Materias que se recomenda cursar simultaneamente
Anatomía/661G01001
Fisioloxía/661G01105

Materias que continúan o temario

Observacións

  •  Teranse en conta os principios éticos relacionados cos valores da sustentabilidade do medio ambiente nos comportamentos persoais e profesionais. 

  • A entrega dos traballos documentais que se realicen nesta materia, realizarase a través de Moodle, en formato dixital sen necesidade de imprimilos.
 
  • Atendendo ás distintas normativas de aplicación para a docencia universitaria, nesta materia terase en conta a perspectiva de xénero ;velando pola non utilización dunha linguaxe sexista na aula, nos documentos desenvolvidos na materia e nas actividades clínicas realizadas co alumnado. Prestará especial atención en detectar situacións de discriminación por razón de xénero e proporanse accións e medidas para corrixilas.
 
  • Facilitarase a plena integración do alumnado que por razón físicas, sensoriais, psíquicas ou socioculturais, experimenten dificultades a un acceso idóneo, igualitario e proveitoso á vida universitaria.

  • Na realización dos traballos tutelados, o plaxio e a utilización de material non orixinal, incluido aquel obtido a través de Internet, sen indicación expresa da sua procedencia e, se é o caso, o permiso do seu autor/a, poderá ser considerada causa de cualificación de suspenso na actividade.


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías