Datos Identificativos 2023/24
Asignatura (*) Xeografía do Turismo Código 662G01004
Titulación
Grao en Turismo
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 2º cuadrimestre
Primeiro Formación básica 6
Idioma
Castelán
Galego
Inglés
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Humanidades
Coordinación
Rodríguez Carro, Carlos
Correo electrónico
carlos.rodriguez3@udc.es
Profesorado
de Carreño de Vicente, María de las Mercedes
Rodríguez Carro, Carlos
Correo electrónico
m.decarreno@udc.es
carlos.rodriguez3@udc.es
Web
Descrición xeral A materia quere afondar no coñecemento do fenómeno turístico desde una perspectiva xeográfica, baseándose no coñecemento do territorio e a súa interpretación, así como
na análise e descrición dás principais rexións turísticas do mundo.

Competencias do título
Código Competencias do título
A1 Comprender os principios do turismo: a súa dimensión espacial, social, cultural, política, laboral e económica.
A2 Analizar a dimensión económica do turismo.
A3 Comprender o carácter dinámico e evolutivo do turismo e da nova sociedade do lecer.
A4 Coñecer as principais estruturas político-administrativas turísticas.
A5 Converter un problema empírico nun obxecto de investigación e elaborar conclusións.
A6 Ter unha marcada orientación de servizo ao cliente.
A7 Recoñecer os principais axentes turísticos.
A8 Avaliar os potenciais turísticos e a análise prospectivo da súa explotación.
A9 Analizar, sintetizar e resumir criticamente a información económico-patrimonial das organizacións turísticas.
A13 Manexar técnicas de comunicación.
A18 Identificar e xestionar espazos e destinos turísticos.
A19 Xestionar o territorio turístico de acordo cos principios de sustentabilidade.
A27 Comprender o funcionamento dos destinos, estruturas turísticas e os seus sectores empresariais no ámbito mundial.
A30 Coñecer as principais iniciativas de posta en valor do patrimonio cultural.
A31 Comprender as características da xestión do patrimonio cultural.
A32 Detectar necesidades de planificación técnica de infraestruturas e instalacións turísticas.
A33 Creatividade.
A34 Iniciativa e espírito emprendedor.
A35 Motivación por calidade.
B1 Capacidade de análise e síntese.
B2 Comunicación oral e escrita en lingua nativa.
B3 Resolución de problemas.
B4 Razoamento crítico.
B5 Compromiso ético.
B6 Aprendizaxe autónoma.
B7 Adaptación a novas situacións.
C1 Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma.
C2 Dominar a expresión e a comprensión de forma oral e escrita dun idioma estranxeiro.
C3 Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida.
C4 Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común.
C5 Entender a importancia da cultura emprendedora e coñecer os medios ao alcance das persoas emprendedoras.
C6 Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse.
C7 Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe ao longo da vida.
C8 Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade.

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Comprender o funcionamento dos destinos, estruturas turísticas e os seus sectores empresariais no ámbito mundial. A1
A2
A3
A4
A5
A6
A7
A8
A9
A13
A18
A19
A27
A30
A31
A32
A34
A35
B1
B2
B3
B4
B5
B6
B7
C1
C2
C3
C4
C5
C6
C7
C8
Identificar e xestionar espacios e destinos turísticos A1
A2
A3
A4
A5
A6
A7
A8
A9
A13
A18
A19
A27
A30
A31
A32
A33
A34
A35
B1
B2
B3
B4
B5
B6
B7
C1
C2
C3
C4
C5
C6
C7
C8
Avaliar os potenciais turísticos e análise propspectiva da súa evolución A1
A2
A3
A4
A5
A6
A7
A8
A9
A13
A18
A19
A27
A30
A31
A32
A33
A34
A35
B1
B2
B3
B4
B5
B6
B7
C1
C2
C3
C4
C5
C6
C7
C8

Contidos
Temas Subtemas
1. Geografía y Turismo
Introdución
Turismo e territorio: a paisaxe
Os movementos da Terra
O clima
2. O Turismo na Escala Mundial Centros emisores
Centros receptores
Fluxos
Impactos Medioambientais
Prospectiva
3. Contexto histórico
Sistemas de información turística
Os gustos e costumes
Infraestruturas para o turismo
Centros turísticos tradicionais
4. Europa:
Características xeográficas
Características turísticas
Europa do Norte
Europa Occidental
Europa Central / Oriental
Europa Meridional / Mediterránea
5. América Características xeográficas
Características Turísticas
América do Norte
América Central
América do Sur
Caribe
8. Oriente Medio Características xeográficas
Características Turísticas
6. Asia - Pacífico Características xeográficas
Características Turísticas
Nordeste Asiático
Sueeste Asiático
Asia Meridional
Oceanía
7. África Características xeográficas
Características Turísticas
África do Norte
África Subsahariana

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Presentación oral A5 A8 A9 A13 A18 A33 B1 B2 B3 B4 B5 C1 C2 C3 6 22 28
Sesión maxistral A1 A2 A3 A4 A5 A6 A7 A19 A27 A30 A32 A34 A35 19 21 40
Seminario A5 A7 A9 A13 A27 A31 B1 B6 B7 8 10 18
Análise de fontes documentais A5 A8 A9 A18 A19 A27 A33 A34 A35 B1 B3 B6 7 29 36
Proba obxectiva A1 A2 A3 A5 A7 A8 A9 A13 A27 A30 A31 A33 B1 B2 B3 B4 B5 C4 C5 C6 C7 C8 2 22 24
 
Atención personalizada 4 0 4
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Presentación oral Intervención inherente aos procesos de ensino-aprendizaxe baseada na exposición verbal a través da que o alumnado e profesorado interactúan dun modo ordenado, propoñendo cuestións, facendo aclaracións e expoñendo temas, traballos, conceptos, feitos ou principios de forma dinámica
Sesión maxistral Exposición oral complementada co uso de medios audiovisuais e a introdución de algunhas preguntas dirixidas aos estudantes, coa finalidade de transmitir coñecementos e facilitar a aprendizaxe.
A clase maxistral é tamén coñecida como “conferencia”, “método expositivo” ou “lección maxistral”. Esta última modalidade sóese reservar a un tipo especial de lección impartida por un profesor en ocasións especiais, cun contido que supón unha elaboración orixinal e baseada no uso case exclusivo da palabra como vía de transmisión da información á audiencia
Seminario Técnica de traballo en grupo que ten como finalidade o estudo intensivo dun tema. Caracterízase pola discusión, a participación, a elaboración de documentos e as conclusións ás que teñen que chegar todos os compoñentes do seminario
Análise de fontes documentais Técnica metodolóxica que supón a utilización de documentos audiovisuais e/ou bibliográficos (fragmentos de reportaxes documentais ou películas, noticias de actualidade, paneis gráficos, fotografías, biografías, artigos, textos lexislativos, etc.) relevantes para a temática da materia con actividades especificamente deseñadas para a análise dos mesmos. Pódese empregar como introdución xeral a un tema, como instrumento de aplicación do estudo de casos, para a explicación de procesos que non se poden observar directamente, para a presentación de situacións complexas ou como síntese de contidos de carácter teórico ou práctico.
Proba obxectiva Proba escrita utilizada para a avaliación da aprendizaxe, cuxo trazo distintivo é a posibilidade de determinar se as respostas dadas son ou non correctas. Constitúe un instrumento de medida, elaborado rigorosamente, que permite avaliar coñecementos, capacidades, destrezas, rendemento, aptitudes, actitudes, intelixencia, etc. É de aplicación tanto para a avaliación diagnóstica, formativa como sumativa.

A Proba obxectiva pode combinar distintos tipos de preguntas: preguntas de resposta múltiple, de ordenación, de resposta breve, de discriminación, de completar e/ou de asociación. Tamén se pode construír con un só tipo dalgunha destas preguntas.

Atención personalizada
Metodoloxías
Presentación oral
Proba obxectiva
Seminario
Análise de fontes documentais
Descrición
A profesora estará dispoñible co fin de ofrecer a orientación necesaria para asegurar a calidade do traballo do alumnado, de acordo con os criterios que se indicarán


Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Presentación oral A5 A8 A9 A13 A18 A33 B1 B2 B3 B4 B5 C1 C2 C3 Ao longo do curso realizaranse diferentes actividades interactivas, exercicios e/o traballos, incluíndo un traballo final sobre un destino concreto, onde se analizará a súa realidade xeográfica e turística.
As intervencións orais realizadas durante o curso, incluíndo a presentación oral dos traballos serán avaliadas, supoñendo un 20% da avaliación final. No caso do traballo final, a presentación oral será obrigatoria
20
Proba obxectiva A1 A2 A3 A5 A7 A8 A9 A13 A27 A30 A31 A33 B1 B2 B3 B4 B5 C4 C5 C6 C7 C8 Nas datas marcadas para a a realización de exames realizarase unha proba obxectiva co fin de valorar os coñecementos adquiridos no curso.
As preguntas poderán ser unha ou a combinación de varias destas posibilidades: resposta breve, de redacción, probas de mapas ou calquera tipo de test.
Unha vez aprobada, computará un 40% da avaliación final.
40
Análise de fontes documentais A5 A8 A9 A18 A19 A27 A33 A34 A35 B1 B3 B6 Ao longo do curso realizaranse diferentes exercicios e/o traballos, relevantes para a temática da materia con actividades especificamente deseñadas para a mellor comprensión de conceptos e retención da materia de estudo. Ademais, haberá que entregar un traballo final sobre un destino concreto, onde se analizará a súa realidade xeográfica e turística. No seu conxunto, as actividades realizadas durante o curso supoñerán un 40% da avaliación final. 40
 
Observacións avaliación

A cualificación final derívase de dous partes: Avaliación Continua ou traballo realizado durante o curso (Análise de fontes documentais e presentación oral) e Proba Obxectiva.

É necesario obter polo menos un cinco (5) sobre dez (10) en cada unha das 2 partes descritas anteriormente para aprobar a materia e que se proceda ao cálculo da cualificación final en base ás porcentaxes propostas. No caso de suspender unha das partes a materia quedará suspensa e indicarase como cualificación final a cualificación obtida na parte que non fose aprobada, xa sexa de Avaliación Continua ou Proba Obxectiva. 

Cualificación de Non Presentado: O alumnado que non se presente á Proba Obxectiva (independentemente da oportunidade de que se trate), será cualificado cun "NP" (Non Presentado), aínda no caso de realizar, presentado e exposto traballos ou outras actividades que computen na avaliación.

Segunda Oportunidade: A avaliación será igual na primeira e na segunda oportunidade. A recuperación da Presentación oral realizarase o día previsto para a proba obxectiva. 

No caso de superar algunha das partes avaliables en primeira oportunidade, a cualificación será gardada para a segunda oportunidade.

A convocatoria adiantada: A proba obxectiva supoñerá o 100% da cualificación.

Alumnado con dispensa académica: O alumnado con dispensa académica de exención de asistencia, concedida oficialmente pola UDC segundo a súa normativa, poderá facer os traballos obrigatorios en formato non presencial, e facelos chegar ao profesor para á súa avaliación. No caso de que non puidesen realizar presentacións orais durante o curso, realizarase unha Proba oral o día previsto para a Proba obxectiva.  

Implicacións da fraude académica na realización das probas ou actividades de avaliación: a realización fraudulenta das probas ou calquera actividade avaliable, unha vez comprobada, implicará directamente a cualificación de suspenso na convocatoria en que se cometa a falta e respecto da materia en que se cometese: a/o estudante será cualificado con “suspenso” (nota numérica 0) na convocatoria correspondente do curso académico, tanto se a falta prodúcese na primeira oportunidade como na segunda. Para isto, procederase a modificar a súa cualificación na acta de primeira oportunidade, se fose necesario.

Atención á diversidade: a materia poderá ser adaptada ao estudantado que precise da adopción de medidas encamiñadas ao apoio á diversidade (física, visual, auditiva, cognitiva, de aprendizaxe ou relacionada coa saúde mental). De ser o caso, deberán contactar, nos prazos oficiais estipulados de maneira previa a cada cuadrimestre académico, cos servizos dispoñibles na UDC, coa Unidade de Atención á Diversidade (https://www.udc.es/cufie/adi/apoioalumnado/) ou, na súa falta, coa Titora ADI da Facultade de Turismo.

Perspectiva de Xénero: Segundo recóllese nas distintas normativas de aplicación para a docencia universitaria, deberase incorporar a perspectiva de xénero nesta materia (usarase linguaxe non sexista, utilizarase bibliografía de autoras/é de ambos os sexos, propiciarase a intervención en clase de alumnas e alumnos...). Traballarase para identificar e modificar prexuízos e actitude sexistas e influirase na contorna para modificalos e fomentar valores de respecto e igualdade. Deberanse detectar situacións de discriminación por razón de xénero e propoñeranse accións e medidas para corrixilas.


Fontes de información
Bibliografía básica VERA REBOLLO, J. F.; LÓPEZ PALOMEQUE, F.; MARCHENA, M. y ANTÓN, S. (2011). Análisis territorial del turismo y planificación de destinos turísticos. Valencia, Tirant lo Blanch
ALONSO FERNANDEZ y otros (2011). Geografía de los recursos turísticos.. CEURA, Ramón Areces
ALONSO FERNÁNDEZ, J. (2008). Geografía de los recursos y actividades turísticas.. Madrid, Centro de Estudios Ramón Areces.
Alain Mespelier y Pierre Bloc - Duraffour (2000). Geografía del turismo en el mundo. Madrid, Síntesis
BARRADO, D.A. y CALBUIG, J. (2001). Geografía mundial del turismo. Madrid, Síntesis
ALONSO FERNANDEZ, J., PARDO ABAD,C.J. E.M. (2009). GEOGRAFIA TURISTICA MUNDIAL. Madrid, Centro de Estudios Ramón Areces
ALONSO FERNÁNDEZ, J (2008). Geografía turística: Europa y resto del mundo. Madrid, Centro de Estudios Ramón Areces
CAMINO PONS, V., MARTÍNEZ EDO, X. y SÁNCHEZ RUIZ, F. (2003). Manual de geografía turística de Europa.. Madrid, Ed. Universitaria Ramón Areces
MARTIN-RODA, E.M. y NIETO CODIMA, A. (2018). Territorio y Turismo Mundial: análisis geográfico.. Madrid, CEURA Y UNED
UNWTO (). www.unwto.org.

Guías Turísticas: Michelín, Lonely Planet, El Pais Aguilar, Anaya, Trotamundos, etc

IN ENGLISH

BONIFACE, B. COOPER, C. & COOPER, R. (2021) Worldwide destinations. The geography of travel and tourism. Routledge. Book.

LEWW, A., TIMOTHY, D. & HALL, C.M. (2023) World regional geography: human mobilities, tourism destinations, sustainable environments. Kendall Hunt Publishing Company. Book.

ROWNTREE et al. (2017) Diversity amid globalization: world regions, environment, development. Pearson. Book

World Toruism Organization www.unwto.org


Bibliografía complementaria DE LA CALLE, M. (2002). La ciudad histórica como destino turístico. Barcelona, Ariel Turismo
GONZÁLEZ REVERTÉ, F. y ANTÓN CLAVÉ, S. (2010). A propósito del Turismo. Barcelona, UOC
VERA REBOLLO, F. y OTROS (1997). Análisis territorial del Turismo. Barcelona, Ariel
Callizo Soneiro, Javier (1991). Aproximación a Geografía del Turismo. Madrid, Síntesis
DURAND, M; COPINSCHI, PH; MARTIN, M; PLACIDI, D. (2008). Atlas De la globalización. Comprender el espacio mundial contemporáneo.. Universidad de Valencia
MARTI?NEZ, B. y ROJO, R. (2019). Destinos Turi?sticos. Madrid, Paraninfo
DAILEY, DONNA (2009). EL ATLAS DEL VIAJERO. AMÉRICA DEL NORTE . Editorial : EVERGREEN
GERRARD, MIKE (2009). EL ATLAS DEL VIAJERO. EUROPA. Editorial : EVERGREEN
GARRIDO-CUMBRERA M.; DIAZ-CUEVAS P.; BRAÇE, O. (2016). El Turismo en el Mundo Actual. Desafíos de la globalización. Sevilla, Iris-Copy
AZCÁRATE, M.V. y SÁNCHEZ, J. (2013). Geografía de Europa. Madrid, UNED
LÓPEZ PALOMEQUE, F. y PLAZA GUTIÉRREZ, J.I. (eds. y coords.) (2019). Geografía de Europa. Estructuras, Procesos y Dinámicas territoriales. Valencia, Tirant lo Blanch
DÍAZ ÁLVAREZ, José Ramón (1999). Geografía del Turismo. Madrid, Síntesis
NEWSOME, D. y KINGSTON DOWLING, R. (2010). Global Geotourism Perspectives. Goodfellow Publishers Limited
AZCÁRATE LUXÁN, B; AZCÁRATE LUXÁN, V; SÁCHEZ SANCHEZ, J. (2008). Grandes espacios geográficos subdesarrollo y países emergentes. . Madrid, UNED
AZCÁRATE, B., AZCÁRATE M.V. y SÁNCHEZ, J. (2016). Grandes regiones de la Tierra. Naturaleza y sociedades.. Madrid, UNED
CRESPI, M. y PLANELLS, M. (2014). Los principales destinos turi?sticos en Espan?a y en el mundo. Madrid, Síntesis
GONZÁLEZ REVERTÉ, F. y ANTÓN CLAVÉ, S. (2012). Planificación territorial del turismo. Barcelona, UOC
Cohen, E. . (2005). Principales tendencias en el turismo contemporáneo. Política y Sociedad, 42(1), 11.
GOMEZ MARTIN, B. y LOPEZ PALOMEQUE, F. (2002). Regionalizacio?n turi?stica del mundo. Universidad de Barcelona
LÓPEZ PALOMEQUE, F.; Cànoves Valiente, G. (Eds.) (2014). Turismo y territorio. Innovación, renovación y desafíos. Valencia, Tirant lo Blanch
HAMMITT, W. COLE, D.N. & MONZ, C.A. (2015). Wildland Recreation. Ecology and Management. John Wiley & Sons.
LEW A.A.; HALL C.M.; TIMOTHY D. J. (2008). World Geography of Travel and Tourism. A regional approach. Elsevier
JOHNSON, D.L., HAARMANN, V. & JOHNSON, M.L. (2021). World Regional Geography. A Development Approach, 11th edition. Pearson
BONIFACE, B. & COOPER, C. (2021). Worldwide destinations. The geography of travel and tourism. Routledge
IN ENGLISH

BARR, S. et al. (2018) Geographies of transport and mobility. Prospects and challenges in an Age of Climate Change. Routledge. Book.

HALL, C. M. & PAGE, S.J. (2014) The geography of Tourism and recreation. Environment, place and space. Routledge. Book.

HAMMITT, W. COLE, D.N. & MONZ, C.A.(2015) Wildland Recreation. Ecology and Management. John Wiley & Sons. Book

JOHNSON, D.L., HAARMANN, V. & JOHNSON, M.L. (2021) World Regional Geography. A Development Approach, 11th edition. Pearson. Book.

LEW A.A.; HALL C.M.; TIMOTHY D. J. (2008): World Geography of Travel and Tourism. A regional approach. Elsevier, Oxford. Book.

MARSTON, S.A. et al (2017) World regions in global context: peoples, places and environments. Pearson. Book.

NELSON, V. (2021) An introduction to the geography of tourism. Rowman & Littlefield

NEWSOME, D. y KINGSTON DOWLING, R (2010) Global geotourism perspectives. Goodfellow publishers limited. Book.

NIJMAN, J., SHIN, M. & O. MULLER, P. (2020) Geography. Realms, regions and concepts. John Willey and Son. Book.

PIRIOU, J. (2019) The tourist region: a co-construction of tourism stakeholder. Wiley-ISTE. Book.

ROWNTREE, L. et al. (2016) Globalization and diversity: geography of a changing world. Pearson. Book.

SAARINEN, J. & WALL-REINIUS, S. (Eds.) (2021) Tourism enclaves. Geographies of exclusive spaces in tourism. Routledge. Book

SHACKLEY, M. (2006) Atlas of travel and tourism development. Routledge. Book.

SHAW, G. & WILLIAMS, A.M. (2004) Tourism and Tourism Spaces. Pearson. Book.

WILLIAMS, S. & LEW, A.A. (2015) Tourism geography. Critical understandings of place, space and experience. Routledge. Book

WILLIAMS S. (2016) Tourism geography. A new synthesis. Routledge. Book 



Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente

Materias que se recomenda cursar simultaneamente
Introdución ao Turismo/662G01009

Materias que continúan o temario
Intermediación turística e transporte I/662G01013
Recursos Territoriais Turísticos/662G01018
Itinerarios Turísticos do Mundo e Información Turística/662G01044

Observacións


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías