Datos Identificativos 2015/16
Asignatura (*) Patrimonio Cultural Código 662G01007
Titulación
Grao en Turismo
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 2º cuadrimestre
Primeiro Formación básica 6
Idioma
Castelán
Galego
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento
Coordinación
Lezcano González, Mª Elvira
Correo electrónico
m.lezcano@udc.es
Profesorado
Lezcano González, Mª Elvira
Correo electrónico
m.lezcano@udc.es
Web http://campusvirtual.udc.es/moodle/
Descrición xeral Dada a amplitude de ámbitos que abarca o concepto de Patrimonio Cultural, o obxectivo fundamental da materia é aproximar ao alumno a todos eles tendo en conta a súa vinculación co fenómeno turístico.
Ademais de proporcionar uns coñecementos básicos e xerais sobre a materia, preténdese mostrar o papel do experto en turismo en calquera programa de xestión do patrimonio e conciencialo da importancia da súa presencia no mesmo.


Competencias do título
Código Competencias do título
A1 Comprender os principios do turismo: a súa dimensión espacial, social, cultural, política, laboral e económica.
A2 Analizar a dimensión económica do turismo.
A3 Comprender o carácter dinámico e evolutivo do turismo e da nova sociedade do lecer.
A5 Converter un problema empírico nun obxecto de investigación e elaborar conclusións.
A8 Avaliar os potenciais turísticos e a análise prospectivo da súa explotación.
A13 Manexar técnicas de comunicación.
A14 Comprender o marco legal que regula as actividades turísticas.
A18 Identificar e xestionar espazos e destinos turísticos.
A19 Xestionar o territorio turístico de acordo cos principios de sustentabilidade.
A23 Analizar os impactos xerados polo turismo.
A27 Comprender o funcionamento dos destinos, estruturas turísticas e os seus sectores empresariais no ámbito mundial.
A29 Traballar en medios socioculturais diferentes.
A30 Coñecer as principais iniciativas de posta en valor do patrimonio cultural.
A31 Comprender as características da xestión do patrimonio cultural.
A33 Creatividade.
B1 Capacidade de análise e síntese.
B2 Comunicación oral e escrita en lingua nativa.
B3 Resolución de problemas.
B4 Razoamento crítico.
B5 Compromiso ético.
B6 Aprendizaxe autónoma.
B7 Adaptación a novas situacións.
C1 Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma.
C2 Dominar a expresión e a comprensión de forma oral e escrita dun idioma estranxeiro.
C3 Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida.
C4 Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común.
C5 Entender a importancia da cultura emprendedora e coñecer os medios ao alcance das persoas emprendedoras.
C6 Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse.
C7 Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe ao longo da vida.
C8 Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade.

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Definir o concepto de Patrimonio Cultural e a súa relación co turismo A1
A3
A5
A8
A18
A29
A30
A33
B1
B2
B4
B5
B6
B7
C4
Coñecer e analizar as principais manifestacións artísticas de cada periodo histórico A1
A8
A18
A29
A30
A33
B1
B2
B3
B4
B5
B6
B7
C1
C4
Estudiar os principaies tipos de bens culturais e as súas características A1
A5
A18
A23
A29
A30
A33
B1
B2
B4
B5
B6
B7
C4
Profundizar no concepto de Xestión do Patrimonio A1
A2
A3
A8
A18
A19
A23
A29
A30
A31
A33
B1
B2
B3
B4
B5
B6
C4
Analizar e profundizar en cada unha das fases da cadea lóxica da xestión do patrimonio A1
A2
A3
A13
A14
A18
A19
A23
A29
A30
A31
A33
B1
B2
B3
B4
B5
B6
C2
C4
C5
C7
C8
Definir o significado do turismo cultural e a súa relación co patrimonio A1
A2
A3
A8
A18
A23
A27
A29
A30
A31
A33
B1
B2
B3
B4
B5
B6
B7
C1
C3
C4
C6
Aprender a terminoloxía artística básica no ámbito da arquitectura, escultura e pintura A1
A8
A18
A30
A33
B1
B2
B3
B4
B5
B6
B7
C1
C4

Contidos
Temas Subtemas
Bloque 1- Patrimonio cultural e Turismo. 1.1. Marco conceptual
1.2. Clasificación dos bens culturais
1.3.O Turismo Cultural
Bloque 3- Especial referencia ao Patrimonio Artístico e Monumental 2.1. O comentario da obra de arte
2.2. Técnicas e terminoloxía artísticas
2.3. Nocións xerais sobre os principais estilos
Bloque 2- Xestión do Patrimonio: 3.1. Marco conceptual
3.2. A protección do Patrimonio
3.2.1. Lexislación
3.2.2. Catalogación
3.2.3. Conservación
3.3. A Investigación
3.4. A Difusión
3.4.1. Patrimonio e museos
3.4.2. A Interpretación do Patrimonio

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Sesión maxistral A1 A2 A3 A8 A14 A18 A23 A27 A30 A31 B4 C2 C4 C5 C6 C7 C8 19 28.5 47.5
Proba oral A1 A2 A3 A8 A13 A14 A18 A23 A30 A31 B1 B2 B4 B6 B7 C1 C4 2 20 22
Presentación oral A5 A8 A13 A18 A19 A29 A30 A31 A33 B1 B2 B3 B5 B6 B7 C1 C3 C4 C8 9 18 27
Aprendizaxe colaborativa A3 A5 A8 A13 A23 A30 A31 A33 B1 B2 B3 B4 B5 B6 C1 C4 C8 5 30 35
Saídas de campo A1 A2 A3 A5 A8 A18 A23 A30 A31 B1 B4 B5 B7 C4 C8 16 0 16
 
Atención personalizada 2.5 0 2.5
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Sesión maxistral Exposición oral complementada co uso de medios audiovisuais e a introdución de algunhas preguntas dirixidas aos estudantes, coa finalidade de transmitir coñecementos e facilitar a aprendizaxe.
A clase maxistral é tamén coñecida como “conferencia”, “método expositivo” ou “lección maxistral”. Esta última modalidade sóese reservar a un tipo especial de lección impartida por un profesor en ocasións especiais, cun contido que supón unha elaboración orixinal e baseada no uso case exclusivo da palabra como vía de transmisión da información á audiencia. A asistencia á clase maxistral é obligatoria
Proba oral Proba na que se busca responder, de forma oral, a preguntas cortas ou de certa amplitude, valorando a capacidade de razoamento (argumentar, relacionar, etc.), creatividade e espírito crítico. Permite medir as habilidades que non poden avaliarse con probas obxectivas como a capacidade de crítica, de síntese, de comparación, de elaboración e de orixinalidade do estudante; polo que implica un estudo amplo e profundo dos contidos, sen perder de vista o conxunto das ideas e as súas relacións.
Presentación oral Intervención inherente aos procesos de ensino-aprendizaxe baseada na exposición verbal a través da que o alumnado e profesorado interactúan dun modo ordenado, propoñendo cuestións, facendo aclaracións e expoñendo temas, traballos, conceptos, feitos ou principios de forma dinámica.
Aprendizaxe colaborativa Conxunto de procedementos de ensino-aprendizaxe guiados de forma presencial e/ou apoiados con tecnoloxías da información e as comunicacións, que se basean na organización da clase en pequenos grupos nos que o alumnado traballa conxuntamente na resolución de tarefas asignadas polo profesorado para optimizar a súa propia aprendizaxe e a dos outros membros do grupo.
Saídas de campo Actividades desenvolvidas nun contexto externo ao contorno académico universitario (empresas, institucións, organismos, monumentos, etc.) relacionadas co ámbito de estudo da materia. Estas actividades céntranse no desenvolvemento de capacidades relacionadas coa observación directa e sistemática, a recollida de información, o desenvolvemento de produtos (bosquexos, deseños, etc.), etc.

Atención personalizada
Metodoloxías
Presentación oral
Descrición
A atención personalizada poderá ofrecerse durante os seminarios e titorías, ou dun xeito individual, se se precisa por parte dos alumnos

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Proba oral A1 A2 A3 A8 A13 A14 A18 A23 A30 A31 B1 B2 B4 B6 B7 C1 C4 Exame escrito no que se combina o comentario de texto co recoñecemento de imaxes e preguntas específicas sobre a materia. A proba será avaliada sobre 3. Para poder sumar o resultado ao resto da porcentaxe da nota, é necesario obter, como mínimo, un 1.5 no exame. 60
Presentación oral A5 A8 A13 A18 A19 A29 A30 A31 A33 B1 B2 B3 B5 B6 B7 C1 C3 C4 C8 As prácticas de Descubrir Coruña (Grado en Turismo unicamente), computarán ata un 10% da nota. Para o seu cálculo valorarase a avaliación que se faga de cada alumno por parte dos profesores dos grupos e da persoa coordinadora no Castelo de San Antón e Torre de Hércules. No caso dos alumnos e alumnas de Dobre Grao este 10% engadirase ao valor final da proba mixta (na que se fará algunha cuestión sobre a cidade explicada en clase) ou se computará a través dun traballo específico sobre esta materia.



Igual que nas otras probas, cómpre superar o 50% da nota para aprobar
10
 
Observacións avaliación

Segundo a participación do alumnado na materia, contémplanse dúas opcións: OPCIÓN A (Para o alumnado que asiste e participa nas actividades de clase>85%) A avaliación será a proposta no apartado anterior: - Portafolios do alumno (30%) - Proba oral (60%) e Presentación oral ( 10%). OPCiÓN B (Para o alumnado que non asiste nin participa nas actividades de clase <85% - Presentación do portafolios, seguindo as indicacións antes expostas (é un requisito fundamental presentalo, pero non se terá en conta no cómputo final da nota) - Proba escrita ou oral (100%)


Fontes de información
Bibliografía básica TUGORES, F. e PLANAS, R. (2006). Introducción al Patrimonio Cultural. Edics.Trea, Gijón

AZNAR, S. Y CÁMARA, A.,&nbsp;Historia&nbsp;del Arte,&nbsp;UNED, Madrid, 2002.

BALLART, J. e JUAN i TRESSERAS, J.,&nbsp;Gestión del Patrimonio Cultural, Ed. Ariel, Barcelona, 2001

BORRÁS,J, et al.,&nbsp;Introducción general al arte, Ed. Istmo, Madrid, 1996.

CRESPI, M. E PLANELLS, M.,&nbsp;Patrimonio Cultural,Ed. Síntesis, Madrid, 2003.

ESPINO, J. Y MORÁN, M.,&nbsp;Historia General del Arte Español, SGEL, Madrid, 1996.

FATÁS , G. e BORRÁS, G.,&nbsp;Diccionario de términos de arte, Alianza Editorial, Madrid, 1999.

GOMBRICH, E.H.,&nbsp;Historia del Arte, Ed. Debate, Madrid, 1996

HARTT.Arte.Historia de la pintura, escultura y arquitectura. Ed. Akal, Madrid, 1989

HATJE, U. et al.,&nbsp;Historia de los estilos artísticos, (2 vols),Ed. Istmo, Madrid, 1988

JANSON, H.W.,&nbsp;Historia General del Arte(4 vols.). Alianza Editorial, Madrid, 1995.

LAJO, R.,&nbsp;Léxico de Arte, Ed. Akal, Madrid, 1990

LEZCANO GONZÁLEZ, M.E.

(1999):&nbsp;Novas tendencias en Museoloxía: A Interpretación do patrimonio,&nbsp;en: Actas do congreso Desenvolvemento Municipal do Turismo, Universidade da Coruña, A Coruña.

(2004):&nbsp;A reinterpretación do patrimonio como cultura e economía : os casos de Galicia e Illes Balears&nbsp;&nbsp;en: Actas do XV Congreso Nacional de Historia da Arte, Universitat de les Illes Balears, Palma de Mallorca.

(2006):&nbsp; A interpretación do patrimonio nas cidades,&nbsp;en: Actas do VIII Congreso AECIT. Novos&nbsp;segmentos e destinos turísticos.ISBN: 84-689-9840-0. Depósito Legal: BI-2320/06. AECIT. Bilbao.&nbsp;CD-Rom.

(2011):&nbsp;El Sanatorio Riazor, una auténtica experiencia interpretativa.&nbsp; Boletín de Interpretación nº 25, AIP.www.interpretaciondelpatrimonio.com/boletin

(2012)&nbsp;El Camino de San Andrés de Teixido: Una experiencia turística auténtica, emocional e integral&nbsp;, en: Actas del I Congreso Internacional EJTHR, Destination Branding, Heritage an Authenticity.ISBN 978-84-695-3961-3. D.L.: C1324-2012, Universidad de Santiago de Compostela, CD-Rom

MARTÍN GONZÁLEZ, J.J.,&nbsp;Historia del Arte&nbsp;(2 vols.), Ed. Gredos, Madrid, 1992

MORALES, A.J.,&nbsp;Patrimonio histórico-artístico, Historia 16, Madrid, 1996.

MORALES MIRANDA, J.,&nbsp;Guía práctica para&nbsp;la Interpretación&nbsp;del Patrimonio, Junta de Andalucía, 2000.

NIETO ALCAIDE,V. et al.,&nbsp;Historia del arte.&nbsp;Ed. Nerea, Madrid, 2000

PÉREZ SANTOS, E.,&nbsp;Estudios de visitantes en museos. Metodología y aplicaciones. Ed. Trea, Gijón. 2000

ROTH, L.,&nbsp;Entender la arquitectura, sus elementos, historia y significado, Ed. Gustavo Gilli, Barcelona, 1999.

TUGORES, F. e PLANAS, R.&nbsp;Introducción al patrimonio cultural, Edics.Trea, Gijón 2006

TILDEN, F.,&nbsp;La interpretación de nuestro patrimonio, Asociación para&nbsp;la Interpretación&nbsp;del Patrimonio, Sevilla, 2006

(Engadiranse&nbsp;referencias bibliográficas no transcurso da materia)

Bibliografía complementaria


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario

Observacións

A asistencia ás aulas é unha obriga



(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías